Alþýðublaðið - 23.04.1958, Blaðsíða 4

Alþýðublaðið - 23.04.1958, Blaðsíða 4
AlþýíSublaðiS Miðvikudagur 23. apríl 1953 .,/"FRÁ ÞVl að bandaríska g'ervi tunglinu „Könnuði" var skotið á loít frá Cape, Canaveral í Jtf’lóridaífy.lki hinn 31: janúar s. 1. íiafa sífellt borizffrá því mikil- vægar upplýsingar ura hinn ýtri geim. Jafnóðum og þessar upplýsingar berast, birta Banda ríkin þær opinberlega. Er þetta gert samkvæimt ákvæðum í samningi um gagnkvæm upp- • lýsingaskipti, sem þær 67 þjóð- ir, er þátt taka í rannsóknum á alþjóðlega jarðeðlisfræðiárinu, jbaifa gert með sér. Mörgum mánuum ;áður en gervitunglmu var. skotiö á loft, höfðu Banda- íiíkin komið upp fullkomnu Jkerfi mælingastöðva, en þær -sru 10 öflugar útvarpsstöðvar í JN.- og S.-Ameríku og Ástralíu. ötö.ðvar þessar eru sérstaklega útbúnar til þess að taka á móti upplýsingum, er . berast frá „Könnuði“ allan þann tírna, sem hann heldur áíram ferð sinni kringum hnóttinn. Einni og háifri kiukkustund ■eftir að ,,Könnuði“ var skotið -á. loft, bárust, íyrstu utvarps- rnerkin til mælingastöðvanna, enda þótt gervitung'.ið væri ó- sýnilegt mannlegu auga og færi með um það bil 13.000 xnílna hraða á klst. Þessi merki Ibár.ust frá tveimur senaitækj- iim í gerv.itunglinu, — annað gengur fyrir rafhlöðu og endist . aðehis í þrjér vikur, en. hitt. er fclaðið sólarorku og fær það sí- fellt nýja orku fxá ..sóllnni, ■—- Gsrt er ráð fyrir, að síðar- xiefnda senditækið endist í tvo til þrjá mánuði, jafnvel í heilt ár. FULLKOMIN MÆIdTÆKI. Aðfaranótt hins 31,. janúar «nnu viísindamenn og tækni- ifræðingar í 24 stundir sam- fleytt í öllum útvarpsstöðvum við hin nákvæniu tæki, sem ættu að staðsetja gervitunglið é braut þass kringum jörðina. Samkvæm.t fyrirfram gerðri á- ætlun átti að senda þær upp- lýsingar, er bærust frá gervi- tunglinu, án tafar' beint til |i||Í |i'|| Washington, höfuðborgar Bandaríkjanna. Þegar fundin hafði verið staða gervitungls- ’in's í sveiflumælum í mælinga- stöðvum, komu flatarmáls- merki, er bárust frá gervitungl- inu, fram í segulböndum og kortum í hinum nákvæmu tækj um. Um leið og garvitunglið var farið framhjá, las hópur sérfræðinga úr merkjunum og sendi niðurstöðurnar síðan. til Washington. Þar var þeim korn ,ið fyrir i rafeindaheila, sem vann úr þeim á nokkrum sek- úndum. Þessum upplýsingum, er gáifu m. a. til kynna hæð og harða gervitunglsins, var síðan endurvarpað til mælingastöðv- anna, svo að hver mælingastöð gæti reiknað út hvenær gervi- tunglið yrði aftur statt . beint . yfir stöðinni, Fyrsta sólarhring ! inn, siem Könnuður var á lofti, fór hann þrisvar sinnum yfir ailar 10 mælingastöðvarnar, og öllum þeim upplýsingum, sem frá honum bárust, var jafn- j skjótt endurvarpað til Wash- j ingt'On. Á þennan hátt var hægt að ákveða örugglega sporbaugs braut Könnuðs, og reyndist minnsta hæð hans frá jörðu vera 350 kíló.metrar og mesta hæð hans var 2529 kílómetrar. i Frá mörgum athugunastöðv- um víðsvegar um heim, sem búnar eru stjarnsjám eða sterk um sjónaukum, hafa borizt frek ari upplýsingar, m.a. hefur tek- ! izt þar að ná myndum a-f gervi- tunglinu. Með því að bera sam- an útvarpss'endingar frá gervi- tunglinu og þær myndir, sem ,af því ha-fa náðst, hefur t.ekizt að afla áreið-anlegra upplýs- inga. HÆTTAN AF GEIMRYKI. Auk þeirra undirstöðuupplýs Inga, sem gera rafeindaheiían- um kleift að reikna út hraða , og stöðu Könnuðs, sendir gervi fungiið frá sér margskonar aðr- ar upplýsingar, seim eru mikil- vægar fyrir könnun geimsins í framtíðinni. Vísindamönnum var það.t. d. mikið áhyggjuefni, að geimgeislar, sem fyrir eru í rafeindasviðinu, myndu valda dauða þeirra manna, sem fyrst- ir yrðu til að ferðast út í geim- inn. Örlítil 'gerð af Geigerteij- ara, sem. komið var fyrir í gervitunglinu, hefu.v nú veitt nægilegaa’ upplýsingar um þetta Fjölbreytt mælitæki og móttökustöðivar taka á mótj öllum skeyíum frá Köniuiði. Á myndinni sést', þégstr verið er að taka á móti skeyíum frá senditækjum gervitunglsins. UETTVAi FRÁ M. G., sem síaddur er í Vondelíaan 8, Hilversum, Hol- landi, hef ég fengið alllangt bréf um sölu á íslenzkum hestum og áróður þann, sem agentinn beit- Ir. Bréfriíarinn heldur þvi fram að konan, sem stendur fyrir söl- unni, og oft hefur verið minnzt á hér í blöðum, beiti rógi um ís- lendinga í áróðri sínum fyrir solunni. M. G. segir meðal ann- ars: „Það særir mann, að kerl- tngin þýzka, sem stendur fyrir söluáróðri á íslenzkum liestum, skuli beita í þessu taumlausum rógi um íslenzku þjóðina. Á ÞENNAN HÁTT er hún bú- in að troða þeirri trú ínn í hug- skot milljóna manna, að Íslend- ingarséu á níðingsleganoghrylli iegan hátt að útrýma íslenzka hestinum — og sé það því skylda manna að þjarga honum, Þetta hefur þirzt í þlöðum og útvarpi í Þýzkalandi og víðar. Að vísa munu henni hafa blöskrað afleið ingarnar aif róginum, því að hún sendi einhverja leiðréttingu, en vægilega orðaða, og hafði hún engin áhrif. NÝLEGA VAR IIÚN á ferða- iagi hér I Hollandi ásamt ann- arri konu, og gerði hún sér þá lítið fyrir og kallaði saman blaoa mannafund og cndurtók þá allar hinar alröngu fullyrðingar sínar um níðingshátt íslendinga gagn- vart hestinum. Þó að þaðsékann ski gott að geta selt npkkur tryppi úr landi, þá tel ég að þsð sé dýru verði keypt ef við eig- Bréí frá Hollandi. Rógur um íslendinga not- aður í auglýsingaskyni um sölu íslenzkra hesta. íslenzkir kaupsýslumenn, sem svíkja út vörur erlendis. um að fórna heiðri okkar í stað- inn. EN FYRST ÉG ER farinn að minnast á þetta, þá er rétt að ég minnist á það, að það þarf að taka í lurginn á fleirum, sem auglýsa íslenzku þjóðina á þann hátt, að það er henni til van- sæmdar. Það er til dæmis afar leitt til þess að vita, hversu oft er kvartað undan framkomu svo kallaðra íslenzkra „bissniss“- manna, sem flækjast um önnur lönd. Það eru mörg dæmi umþað að þeir svíkja út vörur hjá fyr- ir.tækjum. ÞESSIR MENN, margir hverj ir, hafa hvorki gjaldeyri nó inn flutningsleyfi. Svo eru vörurn&r sendar heirn — og þá gerist það, að Eimskip verður að bjóða vör- urnar upp og selja þær fyrir á- föllnum kostnaði. En þá koma þessir menn og kaupa vörurnar fyrir lítið. Utanríkisráðuneyíið ætti að láta sendifulltrúum sín- um í té sérstök eyðublöð fyrir kærur erlendra fyrirtækja á ein staka menn, sem þannig haga sér. Síðan, þegar svikin hafa sannast á þá, á að svipta þá verzlunarleyfum. ÉG YIL SEGJA ÞAÐ, að mér er sjálfum kunnugt um fram- komu nokkurra slíkra manna, en. ég tek það fram, að margir íslenzkir kaupsýslumenn eru líka stétt sinni og þjóð til sóma, ,en hinir valda ekki aðeins álits- hnekki, heldur og stórtjóni. Einn svikahrappur getur eyðilagt yið- skiptamöguleika fjrnir fjöida niörgum. Það er heldur leiðin- legt verk ,að vera að gera þessa smán að umtalsefni opinberlega, en ég tel mér skyldu til bera að gera það, og biðja þig fyrir bréf mitt.“ AF TILEFNI þessa bréfs frá M. G. er rétt að gera fyrirspurn um það, hvort blaðadeild utan- ríkisráðuneytisins hafi ekki bor izt úrklippur úr blöðum með greinum þýzku konunnar. Það væri að minnsta kosti ástæða til að gera athugun á því, hvernig hún hagar áróðri sínum fyrir sölu á islenzkum hestum. Ann- ars mun Gunnar Bjarnason vera þessum málum kunnugastur. Honum hefur næstum þvt tek- izt að gera þessa þýzku konu að þjóðhetju á íslandi. Hannes á horninu. efni, og.gefa til kynna, að geisla magnið, út í geknnum er aðeins 12 sinnu'm meira heldur en við yifirborð jarðar, og vísindamönn um er kunnugt um, að svo lítilj aukning er mönnum' ekki skað- l'eg. Þá hafa einnig. borizt frá Könnuði upplýsingar um eyð- ingarhættu af völdum geim- ryks o.g loftsteina, sem ferðast með miklum hraða og gætu sett gat á veggí gervitunglsins. —■ Utan á gorvitunglinu liggja 12 vírþræði.r, sem eru tengdir sam an við tækin innan í garvitungl inu, og er þannig hægt að mælj af hve miklu afli slíkir loft- steinsa rekast á gervitungiið* Þær upplýsingar, sem þegaf hafa borizt, gefa til kynna, að engin sérstök hætta staíar af geimrykinu. Könnuður send- ir einni'g frá sér upplýsingar um hitastig, bæði úti og inni, en það hefur yerið eitt af erfið- u'st'u vandamálum geimfara. —« Vísindamie.nn þeir, sern hafa kynnt .sér upp]ýsingar um hi(:a- jbreytingar úti í geimnum, haís 'komizt að. þeirri niðurstöðu. acS það váldi ekki neinum erfiðleik! um í sambandi við geimferðir f framtíðinni. Allair þessar upplysingar eru birtar opiniberiega um leið og þær berast, þrátt fyri,x það að 'vísindamenn geti ails ekki gerÉ sér fulla grein fyrir, hyernig megi mota þæir. Ef til vill auð- velda þær og flýta fyrir ferða- lötgum út í geiminn, veita ör- uggari aðferðir til að búa till regn og bæta veðurspár. Hvaða ákvörðun, seim endanlega kanrs að vea'ða tekin um hagnýta notkun þessara upplýsinga, bá kemur vísindamönnurn samais um, að þær upplýsingar, sem þegar hafa borizt, séu langtum fullkomnari og víðtækari erj menn þorðu að gera sér yoniff um í uphafi jarðeðlisfræðiárs- ins. i Dönsk og norsk d a g b i ö ð EYFILS- kúðin S í m i 22 4 20 Ingólfscafé Ingólfscafé í Ingólfs Café í kvöld klukkan 9. Hljómsveit Óskars Cortes leikur. Dansstjóri: Þórir Sigurbjörnsson. Aðgöngumiðasala frá kl. 8. — Sími 12-8-26. S S V s s1 s V s s' s! s1 s s1 s1 s * s V V S' s V

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.