Morgunblaðið - 23.11.1913, Qupperneq 5

MORGUNBLAÐIÐ
IOI
Suðurfdr Scotts.
Nú hefir ferðasaga Scotts verið
gefin út i heilu lagi. Lýsir hún því
bezt, hve mikið kapp þeir félagar
hafa lagt i það að verða fyrstir
manna til heimskautsins og svo von-
brigðum þeirra er þeir urðu þess
vísari, að Amundsen hafði komið
þar á undan þeim. Enginn getur
imyndað sér hver áhrif það hafði á
þá félaga, hugrekkið dvínaði er ár-
angur fararinnar varð ekki sá er
þeir væntu, og sneru þeir nú aftur
hryggir í huga. Þá fyrst verða þeir
þrautanna varir, alt legst þeim í fang,
hver erfiðleikinn rekur annan og
verður þeim þungbærari en áður,
vegna þess að nú finst þeim til eink-
is barist.
Laugardaginn 13. janúar skrifar
Scott: »Nú er að eins 51 mila
eftir til heimskautsins. Ef við kom-
umst ekki alla leið, þá verðum við
þó skolli nærri því«. Það er hið
einasta skifti i allri dagbókinni, að
hann leggur þannig áherzlu á orð
sin.
Þrem dögum síðar er alt tapað.
Scott skrifar 16. janúar: »Nú
hefir skeð hið versta, eða hér um
bil hið versta sem skeð gat. Við
hófum göngu snemma i morgun og
gengum 7 l/2 milu áður en við hvild-
um okkur. Þá vorum við komnir
á 89. gráðu og 45. min. suður-
breiddar. Svo héldum við áfram
hughraustir og ánægðir. Við viss-
um að daginn eftir mundum við ná
hinu langþreyða marki. Þannig héld-
um við áfram tvær stundir. Þá sá
Bowers langt fram undan okkur
eitthvað svart í snjónum, eins og
þar væri varða. Við héldum að það
væri missýning, en okkur varð þó
ekki rótt í geði. Bar okkur nú
brátt þar að og sáum þá að það var
stór fáni bundinn á sleðameið. Skamt
þaðan fundum við tjaldstað og manna
og sleðaslóðir. Sagan var fullsögð.
Norðmennirnir höfðu orðið hlut-
skarpari og fundið heimskautið á
undan okkur. Þeirra var heiðurinn,
en okkar hlutskifti er sorg og von-
brigði.
Klukkan hálf átta morguninn eftir
lögðum við á stað. Engum okkar
hafði komið dúr á brá alla nóttina.
Þetta er voðalegur staður og sorg-
legra en tárum taki að við skulum
hafa farið hingað erindisleysu.
Við reistum vörðu og drógum
upp enska fánann, skamt þaðan er
Norðmenn höfðu sett niður sinn
fána. Það var auðsætt að þeir hafa
ætlað að setja hann niður eins nærri
markinu og unt var. Og þeim hefir
tekist það. Nú verðum við að hraða
okkur heim á leið. Vonsviknir og
þreyttir verðum við nú að ganga og
draga sleða okkar rúmar 800 mílur,
um ófæra vegu.
Og nú rekur hver hörmungadag-
urinn annan. í marz eru þeir orðn-
ir svo aðþrengdir, að Scott hefir gefið
Wilson lækni fyrirskipun um það að
gefa þeim ópíum til þess að gera
enda á hinu auma lífi þeirra. En
10 dögum síðar sézt það á dagbók-
Frá jarðarför Eyólfs Jónssonar.
Kistan fyrir framan kórdyr. í baksýn prediknnarstóllinu.
Til vinstri tröppnrnar upp í kórinn.
höfum nú legið hér i fjóra daga
matar og Ijóslausir. Einu sinni datt
okkur i hug að st}'tta okkur aldur,.
en \ið höfum hætt þeirri fásinnu.c
— — Öðrum skrifar hann: »Við
deyjum heiðarlegum dauða. Hið
eina sem ollir okkur áhyggju eru
konurnar okkar, sem nú verða ein-
mana í lifinu.
Scott hefir verið óþreytandi að
skrifa. Eftir það að allir félagar hans
Scott og jélagar hans í vetrarbústaiS sínum.
inni að honum hefir snúist hrgur.
Þá skrifar hann meðal annars: »Eg
veit að við eigum skamt eftir ólifað,
en eg vil þó heldur bíða dauðans,
en stytta mér aldur. Við höldum
nú áfram til siðasta áfangans, en
deyjum á leiðinni«.
Fyrstur þeirra dó Evans liðsfor-
ingi og síðan Oates, hin göfuglynda
og hugprúða hetja, sem fórnaði sjálf-
um sér fyrir félaga sína. Hann
hafði verið veikur í marga daga og
hræðilega kalinn. Hann fylgdi þó
félögum sínutn með veikum burð-
um, en fann að hann tafði för þeirra.
Síðnsta daginn komst hann ekkert.
Hann þrábað þá að skilja sig eftir,
en það gátu þeir ekki gert. Scott
segir: »Hann lagði sig til hvildar
og vænti þess að hann vaknaði al-
drei frarnar. En undir morgun
vaknaði hann þó. Þá var stórhrið
á. »Eg ætla að skreppa út og verð
ef til vill æði lengi«, sagði hann.
Við reyndum að telja honurn hug-
hvarf, en hann sat við sinn keip.
Svo gekk hann út í hriðina og við
sáum hann aldrei framar«.
Scott hefir skrifað mörg bréf til
vina og vandamanna þeirra félaga.
Meðal þessara bréfa er eitt til J. M.
Barrie og biður Scott hann að sjá
um uppeldi sonar síns. Þar er meðal
annars: »í þeirri von að bréf þetta
finnist, sendi eg yður mína hinstu
kveðju og bið yður að hjálpa konu
minni og syni minum eftir því sem
þér getið.-------Við höfum sýnt
það, að Englendingar geta ennþá
óskelkaðir horfst í augu við dauð-
ann og barist fyrir lífi sínu meðan
þess var nokkur kostur.--------Við
Oates höjuðstnaður.
höfðu sofnað svefninum langa,
hann einn uppi við tjaldsúluna, 1
kalinn á höndum og fótum og
hina sorglegu sögu þeirra fram
hins síðasta.