Morgunblaðið - 28.03.1915, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ
S
nema margt af þeirri frábæru her-
kænsku sem hann þá sýndi. Skeytti
hann lítt um reglur þær, sem settar
eru í fræðibókum.
Var nú barist á öllu þessu svæði
og mundu þær orustur hafa orðið
frægar ef þær hefðu verið háðar í
styrjöldum fyr á tímum. Þriðja
höfuðdeild Breta náði á sitt vald
Mont de Cat hæðunum þótt við of-
urefli liðs væri að etja. Sú deild
var jafnan höfð til áhlaups og sótti
hún fram um 20 mílur á einni viku
og þó oftast gegn ofurefli liðs. Önn-
ur höfuðdeild sótti fram fyrir norð-
an La Bassée samhliða 3. höfuðdeild.
Þ. 20 okt. náðu þessar fylkingar
Breta beina leið frá La Bassée og
norður fyrir Ypres, 25 milur vegar.
Lengra varð ekki komist, því nú
létu Þjóðverjar ekki þokast lengra.
Stoðuðu nú hvorki áhlaup Breta né
fallbyssur Frakka. En lið Breta hafði
náð föstum tökum á þessu svæði.
En enn var bil milli þess og hers
Belga. Þar var herdeild Rawlinsons
til varnar og var hún mjög að þrot-
um komin. Dreif nú þangað æ
meira og meira lið Þjóðverja eftir
járnbrautunum í Belgíu. »Þeir virt-
ust koma hvaðanæfa að og sóttu
mest að þar sem við vorum veik-
astir fyrir — í vinstra fylking-
ararmi*, sagði einn af mönnum
Rawlinson.
Ensku
Regnírakkarnir
fallegu
eru komnir til
Th. Th.
Bezta ðlið
Heimtið það!
— o -
Aðalumboð fyrir ísland:
Nathan & Olsen.
Titj Sfifsi
fiomin íií
Tf). Tf).
Indverjar koma til sög-
unnar.
French skeytti ekki um hernaðar-
reglur, eins og áður er sagt. Hafði
hann bæði fylkt 2. og 3. höfuðdeild
dreift og sent fram alt varalið, sem
hann hafði. Liðsauka þann, sem
komið hafði frá Englandi, notaði
hann til að fylla upp í skörðin hjá
þeim, sem mist höfðu menn. Höfðu
Bretar þá mist margt manna. Ind-
verjar voru sendir f skyndi frá Mar-
seilles á orustuvöllinn. Þegar þeir
komu, áttu Bretar fult í fangi með
að halda skotgryfjum sinum, og
ekkert varalið að baki þeim. Er mælt
að enskum hermanni í skotgryfjun-
um hafi eitt sinn orðið litið við og
hafi hann séð hylla undir riddaralið
Sikha á næstu hæð. Kváðu þá við
fagnaðaróp um allar skotgryfjurn-
ar. —
Eu alt af harðnaði bardaginn og
alt virtist koma fyrir ekki, bæði ind-
verska liðið og landvarnarlið, ridd-
aralið og stórskotalið Frakka.
Nú var 1. höfuðdeild Breta eftir.
Hún var ókomin frá Soissons og
hafði ekki verið i bardaganum. En
20. okt. var hún búin til orustu.
Haldið stöðvunum!
Var nú úr vöndu að ráða fyrir
French, og er bágt að vita nema að
úrslit bardaganna hafi verið undir
því komin hvað hann réði af. Hefir
hann sjálfur sagt frá því í skýrslnm
sínum. Atti hann að senda 1. höf-
uðdeild til liðs við 2. og 3. deild.
Fylkingar þeirra voru þunnskipaðar
svo að ekki mátti tæpara standa.
Dag nokkurn hafði French komið
til að kanna fylkingarnar og átti þá
tal við einn af hershöfðingjunum.
Sá mælti:
»Við getum ekki haldist hér við
lengur. Það er ómögulegtf.
»Hér þarf menn, sem geta gert
það sem er ómögulegt«, sagði Frerch,
»haldið stöðvunum« 1
Og 2. og 3. höfuðdeild gerði það.
Þó hefir enginn her, frá því sögur
hófust, þarfnast meir að fá liðsauka.
En það þurfti að drepa i skarðið
milli vinstra fylkingararms Breta og
hægri herarms Belga. Þar voru Bret-
ar veikastir fyrir og þar gat herlinan
bognað svo að Þjóðverjar gætu brot-
ist í gegD. French réð það af að
senda 1. höfuðdeild til Ypres, og
við þá borg eru allar þessar orustur
kendar. Siðan gekk hann til svefns.
Árásin mikla.
í tíu daga gerðu Þjóðverjar hvert
áhlaupið á fætur öðru og leituðu
fyrir sér hvar herlínan væri veikust,
en fylkingar Breta rofnuðu hvergi,
og treystu Bretar skotgryfjur sinar
sem mest þeir máttu. Leið nú fram
til 31. okt. Arásir Þjóðverjar höfðu
harðnað æ því meir sem á leið.
farareyri nægan til heimferðarinnar.
Láttu mig fá húfuna þína og káp-
una þína.
Gamli þjónninn varð skelkaður,
tók af sér húfuna og rétti frúnni
hana ásamt kápu sinni; hann var
því vanur að þegja og hlýða; hann
þekti vel skyndilega dutlunga hús-
móður sinnar og vissi, að hún þoldi
enga mótsögn. Hatin fór burtu með
tárin í augunum.
Lestin hélt áfram að landamær-
unum.
Þá sagði greifynja María við sam-
ferðamann sinn:
— Takið þér við húfunni þeirri
arna og yfirhöfninni, herra minn.
Nú eruð þér þjónn minn og heitið
ívan. Að eins eitt skilyrði áskil eg
tuér fyrir það, sem eg geri fyrir
ýður, og það er, að þér ávarpið mig
aldrei, talið ekki við mig eitt orð,
hvorki til að þakka mér fyrir, né í
ueinu öðru skyni.
Ókunni maðurinn hneigði sig
steinþegjandi.
Bráðum staðnæmdist lestin á ný;
Það var á landamærunum. Stjórnar-
Þjónar í einkennisbúningi komu og
fannsökuðu lestina. Greifynjan rétti
þeim skírteinis-skjöl sín, benti á
manninn, sem sat í fjarlægasta horn-
inu, og mælti:
— Þetta er tvan þjónn minn;
hétpa er passinn hans.
Lestin hélt nú aftur áfram.
Alla nóttina sátu þau tvö ein í
vagnklefanum, hvort gagnvart öðru,
steinþegjaudi.
Um morguninn staðnæmdist lest-
in á þýzkri járnbrautarstöð; þá steig
ókunni maðurinn út úr vagninum,
staðnæmdist i dyrunum og sagði:
— Fyrirgefið, frú, að eg brýtlof-
orð mitt; en úr því eg hefi svift yð-
ur þjóni yðar, þá er eðlilegt að eg
gegni hans starfi. Er ekki neitt, sem
þér viljið láta gera?
Hún svaraði kuldalega:
— Sækið þernuná mina.
Hann gerði það, og svo hvarf
hann.
Þegar greifynjan rétt á eftir gekk
inn að veitingaborðinu á stöðinni,
til að fá sér einhverja hressingu,
varð hún þess vör, að hann stóð
langt álengdar og gaf henni auga.
Svo komu þau til Mentone.
II.
Læknirinn þagnaði nokkur augna-
blik; svo hélt hann sögu sinni
áfram.
Það var einhvérn dag, er eg sat
á skrifstofu minni og tók á móti
sjúklingum, að hár maður ungur
kom inn til mín. Hann sagði:
— Herra læknir, eg kem til að
spyrja yður að, hvernig greifynju
Maríu Baranow lfður. Eg er vinur
mannsins hennar, þó að hún þekki
mig ekki. ,
Eg svaraði:
— Henni er engin lífs von. Hún
kemur aldrei til Rúslands aftur.
Alt í einu setti mikinn grát að
manninum, svo stóð hann upp og
skjögraði út úr dyrunum eins og
drukkinn maður.
Sama kvöldið sagði eg greifynj-
unni, að ókunnugur maður hefði
komið til að spyrja, hvernig henni
liði. Svo virtist sem hún kæmist við
af þessu og sagði mér alla söguna,
eins og eg nú hefi sagt ykkur hana.
Svo bætti hún við:
— Þessi maður, sem eg þekki
alls ekkert til, fylgir mér nú eins
og skugginn minn; eg mæti hon-
um í hvert sinn sem eg geng eitt-
hvað út; hann horfir svo undarlega
á mig, en hann hefir aldrei ávarpað
mig.
Hún stóð eitt augnablik hugsandi
og sagði svo:
— Eg þori að veðja um að hann
stendur nú hér fyrir utan gluggann.
Hún stóð upp úr sófanum, dr6
gluggatjöldin til hliðar og benti mér
á manninn. Það var sami maðurinn,
sem hafði komið til mín til að spyrja
um líðun hennar; hann sat á bekk,
sem stóð við hliðina á gangvegin-
um og horfði beint á hótelið. Þeg-
ar hann varð okkar var, stóð hann
upp og fór burtu án þess að líta
nokkru sinni við.
Eg hefi sjaldan séð neitt svo und-
arlegt og svo sárgrætilegt eins og
þessa þögulu ást þessa manns og
þessarar konu, sem voru hvort öðru
bráðókunnug.
Hún sagði við mig:
— Eg hefi að eins einu sinni tal-
að við þennan undarlega mann, og
samt finst mér eins og eg hafi þekt
hann í 20 ár.
Og þegar þau mættust, heilsaði
hann henni og hún svaraði kveðju