Morgunblaðið - 12.04.1916, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Ráðherraskifti
í Rússlandi.
(Hamilton Fyfe, fréttaritari »Daily
Mail* sendi blaði sínu grein þessa
um mánaðamótin síðustu).
Blöðin hérna (í Petrograd) harma
það mjög að Polivanoff hermálaráð-
herra skuli hafa sagt af sér. En
þeim ber þó saman um það, að
hermálunum muni vel borgið í hönd-
um liins nýja ráðherra, Chouvaieff
hershöfðingja. Hann hefir áður verið
yfirumsjónarmaður matvæla og klæðn-
aðar handa hernum og fórst það
mjög vel úr hendi. Hermennirnir hafa
verið vel fataðir og fæddir.
Nýi ráðherrann er 62 ára að aldri.
Hann hefir'jafnan unnið að útbún-
aði hersins, en aidrei stýrt liði í
orustum. Honum hafa því aldrei
hlotnast nein heiðursmerki. En það
er samt sem áður enginn óhagur
fyrir hann í hinni nýju stöðu. Það
ætti meira að segja fremur að bera
vott um hæfileika hans til þessa
starfa, því að það er betra að hermála-
ráðherra sé góður tilfangamaður
heldur en hermaður. Herstjórnin
hvilir öll á herðum herstjórnarráðu-
neytisins.
Polivanoff hershöfðingi lét af
embætti sökum þess, að nokkru leyti,
hvað það er erfitt. Galliene hermála-
ráðherra Frakka varð þess lika var
að embætti þetta er of erfitt fyrir
aldraðan mann, nema um stundar-
sakir. Starf Polivanoffs í þágu Rússa
og bandamanna er mjög lofsvert.
Hann tók við embættinu þegar her-
inn var á undanhaldi, vegna þess að
hann skorti skotfæri. Nú þegar hann
fer frá, hafa Rússar eigi einungis
tekið sér óvinnandi stöðvar, heldur
sækja þeir nú einnig fram. Þeir hafa
nú slíka gnægð skotfæra, að á spréngi-
kúlnakassana er letrað stórum stöf-
um: »Sparið okkur ekki«. Af rifl-
um eru til nægar birgðir, eigi ein-
ungis handa hernum á vígvellinum
heldur einnig handa hinum nýju
herjum, sem verið er að mynda um
þvert og endilangt landið.
Sprenging.
Fyrst í þessum mánuði varð
sprenging allmikil í verksmiðju í
Wilhelmshafen. Vann sú verksmiðja
eitthvað úr heiðarlyngi, sem Þjóð-
verjar hafa keypt dýrum dómum af
Dönum og Norðmönnum. Þykj-
ast menn vita með vissu, að þeir
hafi fundið eitthvert ráð til þess
að vinna sprengiefni úr lynginu.
Við sprenginguna særðust margir
franskir fangar, en tveir biðu bana.
Kemur þá í ljós að Þjóðverjar nota
hertekna menn til þess að vinna að
skotfæragerð, en það er með öllu
gagnstætt alþjóðareglum Haag-sam-
þyktarinnar.
S3Ð DAG BÓB)IN.
Afinæli í dag.
Elisabeth Þórðard., húsfr.
Júl, ísaf. Jónsd., húsfr.
ValgerSur Jónsd., húsfr.
Guðm. H. Þorvarðss., verzlm.
Jón Bertelsen, bakari.
Þórarinn Bjarnason, skipstj.
Sólarupprás kl. 5.10 f. b.
S ó 1 a r I a g — 7.49 e. h.
Háflóð í dag kl. 1.10 f. hád.
og kl. 1.46 e. hád.
Veðrið í gær:
Þriðjudaginn 11. apríl.
Vm. n. sn. vindur, frost 1.5
Rv. n. kaldi, frost 2.5
Íf. n.a. hvassviðri, frost 5.7
Ak. n. kaldi, frost 4.5
Gr.
Sf. n.v. hvassviðri, frost 2.7
Þh. F. v.s.v. st. kaldi, hiti 5.0
Augnlækning ókeypis kl. 2—3 í
Lækjargötu 2 (uppi).
Óvarkárni. Þegar Gullfoss var að
leggjast upp að bryggjunni hórna í
fyrrakvöld, þyrptist þangað múgur og
margmenni og mest þó krakkar um
fermingaraldur og yngri. Voru þau
að hlaupa á hlá-bryggjubrúninni og
þvælast fyrir þeim, sem voru þar að
vinna til þess að taka í móti skipinu.
Það hefði nú ekki þurft að muna miklu,
að krakkarnir hefðu hrokkið fram af
bryggjunni og slasast — en það var
eins og engum kæmi til hugar að
banna þeim að vera þarna. Vér vit-
um nú ekki, hvort það er beldur
hafnarvarðarins eða lögreglunnar að
banna krökkum að vera þarna, þegar
skip eru að fara eða koma, en einhver
á að banna þeim það með harðri hendi.
Þilskipið »Sigurfarinn« kom hingað
í gær með um 8000 af þorski og
mann, sem slasast hafði um borð.
Fermingin fer í hönd. Eru prest-
arnir nú að »spyrja« börnin, sem svo
er kallað.
Föstuguðsþjónusta í Dómkirkjunni
í kvöld kl. 6. Síra Bjarni Jónsson
pródikar.
Ymir kom inn til Hafnarfjarðar í
gær með um 60 smálestur af fiski.
Hafði verið úti í 11 daga.
Ingólfur kom að sunnan í gær og
sagði alveg aflalaust i verunum hór
suður á nesinu. í Sandgerði reri bát-
ur á mánudag og hafði ágæta beitu,
en fókk sama sem engan afla. Ekki
verður fiskvart í lagnet.
Einn bátur, sexæringur, form. Sveinn
Jónsson Brekkustíg 14, lagði fiskinet
í fyrradag norðarlega á Sviðinu, en gat
ekki vitjað um í gær vegna hvassviðris.
Tveir enskir botnvörpungar komu
hingað inn í gær. Hafði vír flakzt í
skrúfunni á öðrum, og varð hinn þá
að draga hann hingað til viðgerðar.
Geir var fenginn til þess að ná vírnum
úr skrúfunni.
Þrekraun.
Þessi saga er sögð af tveimur
flugmönnum frönskum og á að vera
dagsönn.
Liðsforingi nokkur hafði fengið
skipun um það að fljúga ásamt und-
irliðsforingja einum, og komast að
raun um hvar Þjóðverjar hefðu falið
eitthvert skotvígi, sem gerði Frökk-
um mikið tjón.
Undirliðsforinginn hefir síðar sagt
svo frá:
Þegar við komum yfir stöðvar
Þjóðverja sáum við eigi einungis eitt
skotvígi heldur þrjú, og um leið var
beint að okkur hræðiiegri skothríð.
»Þarna eru þau«, hrópaði liðsfor-
inginn og steytti hnefann i áttina
til skotvígjanna. »Nú er starfi okkar
lokið. Snúum við sem hraðast.«
Eg snéri flugvélinni skjótt, en tæp-
lega höfðum við flogið 500 metra
þegar skothríðin varð helmingi ákaf-
ari en fyr. Við reyndum að komast
út úr þessu helvíti, en kúlurnar
brustu jafnt og þétt alt í kringum
okkur. Drunurnar voru svo ægi-
legar að mér fanst sem höfuð mitt
mundi springa og mér sortnaði fyrir
augum.
Þrátt fyrir það hélt eg flugvélinni
í sömu hæð. »Eruð þér ósærður?*
hrópaði eg til liðsforingjans, en fékk
ekkert svar. Mér fanst skapadægur
mitt vera komið og fól Guði önd
mína. Alt í einu heyrði eg liðsfor-
ingjann hrópa: »Hærral« Eg hlýddi
undir eins, og það mátti ekki muna
hársbreidd því að annars hefðum
við rekist á kirkjuturn og vélin farið
í smámola. »Þakka yður fyrir liðs-
foringi,* mælti eg, »en þér verðið
að afsaka því að nú er eg ekki fær
um að stýra lengur. Eruð þér sár?«
— Já, hættulega held eg,« mælti
hann. »Eg er ákaflega máttlaus.*
Litlu seinna sagði hann: »Stýrið nú
til vinstri, lengra til vinstri. Nú er
það gott. Beint áfram.c
Skothríð Þjóðverja óx enn og vissi
eg þá að við mundum vera yfir
fremstu varnarstöðvum þeirra. Og
rétt á eftir hrópaði liðsforinginn:
»Nú erum við komnir heim aftur.
Eg sé félaga okkar, sem biða eftir
skýrslu okkar. Lendið I Eg heyrði
ekkert meira, en rétt á eftir kom
flugvélin niður á jörðina.
Menn þyrftust utan um flugvél-
ina en sáu þar sorglega sjón. Und-
irliðsforinginn var blindur á báðum
augum — og fær aldrei sjónina
framar — en liðsforinginn lá í hnipri
— dauður.
Morg'unblaðið
bezt.
Forsetakosning-
arnar
í Bandaríkjunum.
»Daily Mail* flytur þá fregn þann
3. þ. m. að þeir Roosevelt og Elihu
Root hafi ákveðið að vinna saman
við næstu kosningar, þannig, að hvor
þeirra sem fær meira fylgi við undir-
búningskosningar og líklegri til þess
að ná sigri, verður einn í kjöri af
hálfu stuðningsmanna beggja. Þykja
þetta stórtíðindi þar vestra og sam-
einast nú allir þeír, sem andyígir
eru Wilson, um einn og sama mann.
Og fyrst svo er, þá eru taldar litlar
likur til þess að Wilson muni verða
endurkosinn.
Hingað hefir nú borist fregn síðar
um það að Roosevelt verði í kjöri
af hálfu »Republikana«-flokksins. Er
það þá ljóst að hann hefir haft meira
fylgi en Elíhu Root við undirbún-
ings-kosningarnar og að Elihu Root
verður ekki i kjöri að þessu sinni.
.. 1 .........
Algert hafnbannP
Bretar hafa ákveðið að fella úr
gildi 19. grein Lundúna-samþyktar-
innar og hafa þeir með því tekið
sér rétt til þess að stöðva hlutlaus
skip, sem eru á leið til opinna hafna.
Hefir þetta valdið miklu umtali á
Norðurlöndum og þykir sýnt að
fetta muni hafa mikil áhrif á sigl-
ingar hlautlausra þjóða. Tilgangur-
inn er auðvitað sá, að einangra
Þýzkaland sem mest. Sum hlöðin á
Norðurlöndum l^ta það álit sitt í
ljós að þetta muni undanfari þess,
að algert hafnbann verði tilkynt (á
Norðurlöndum) og muni þetta nafa
ráðist á ráðstefnu bandamanna í
París.
Ófriðar-orsakir.
Síðan á 16. öld hefir 44 sinnum
verið hafinn ófriður til landa í Ev-
rópu, 22 sinnum til þessað skattskylda
lönd og heimta skatt, 24 sinnum hef-
ir ófriður verið hafinn í hefndarskyni,
8 sinnum til þess að fá viðurkend ein-
hver réttindi, 6 sinnum vegna sund-
urþykkju landsbúa, 41 sinni hefií
verið barist um konungdóm, 3 0
sinnum hefir stríð verið hafið undil
því yfirskyni að hjálpa bandaþjóð.
23 sinnum vegna valdagræði, 5 sinú'
um vegna þrætu í verzlunarmáluúb
35 sinnum hefir verið hafin bofg'
arastyrjöld og 28 sinnum trúbragð*'
bragðastyrjöld. Samtals hafa nú ?er‘
ið háðar 286 styrjaldir á 300 árur°
— eða nær ein styrjöld til jafnaðai1
á ári.