Morgunblaðið - 06.05.1916, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
J
Tlgæt TTlorgunkjóíatau.
nawCdmjfknaMm
DAðBöíflN. ezzzi
Afruæli í dag.
Vilborg Jónsdóttir, verzlunark.
Sig. Jónsson, barnakennari.
Sólarupprás kl. 3.47
S ó 1 a r 1 a g — 9.3.
Háflóð í.dag kl. 7.49 f. b.
og kl. 8.10 e. h.
Veðrið í gær.
Föstudaginn 5. maí.
’Vm. n. andvari, frost 0.4.
Rv. n. stinnings kaldi, frost 0.6.
Íf. na. hvassviðri, frost 3.0.
Ak. nnv. kul, frost 3.0.
Gr. logn, frost 2.5.
Sf. na. gola, frost 2.0.
Þh. F. n. gola, frost 1.2.
Obenhanpt ætlar að reisa verzlun
arhús úr steinsteypu á horni Grundar-
stígs og Bjargarstígs. Verður það hús
nr. 12 við Grundarstíg.
Messað á morgun í Fríkirkjunni í
Reykjavík kl. 12 á hád. (Ól. Ól.) alt
arisganga. Kl. 5 síðd. (Har. N.).
Endurskoðendur Ellistyrktarsjóðs-
reikningsins fyrir 1915 hafa verið kosnir
þeir Magnús Helgason og Sigurður
Jónsson.
Sveinn Jónsson trósmiður hefir
boðið bænum forkaupsrétt að erfða-
estulandi ásamt húsi nr. 108 við Lauga-
veg. Vill Jensen-Bjerg í Vöruhúsinu
kaupa, og á verðið að vera 13.000 kr.
— Fasteignauefnd hefir nú málið til
athugunar.
Fjárveitingar úr bæjarsjóði. Samþ.
hefir verið í bæjarstjórn við aðra um-
ræðu, að veita 1000 krónur til vegar
meðfram sjónum frá Ingólfsstræti að
Klapparstíg, og kaupa erfðafestuland
það, er Hannes Thorsteinsson eand.
jur. bauð bænum forkaupsrótt á fyrir
15 þús. krónur. — Fjárveitingar þær,
sem samþyktar voru á síðasta bæjar-
stjórnarfundi — fram yfir þessa árs
áætlun — nema þvf 1800 krónum —
1000 kr. afborgun af erfðafestulandinu,
500 kr. til vegarins og 300 kr. til
Sj úkrasam lagsins.
Sandtakan. Bæjarstjórn hefir sam-
þykt, eftir tillögu fasteignanefndar, að
banna alla sandtöku á Eiðsgranda, þeg-
ar i stað. Er þetta gert vegna þess,
að skemdir eru þegar orðnar talsverð-
ar af sandtöku þar.
Elliðaárnar. Þrjú tilboð komu í
veiðina í Elliðaánum í sumar:
Frá Einari Erlendssyni . kr. 3500.00
— Pótri Ingimundarsyni — 4000.00
— Sturlu Jónssyni . . — 4100.00
Samþykt að taka tilboði Sturla kaup-
manns, og hefir hann nú árnar á leigu.
Nýtt íshús. Hér í bænum er nj-
stofnað hlutafélag, sem hefir í hyggju
að reisa íshús á lóð hjá Frikirkjuvegi,
sunnan við kirkjuna. Hefir fólagið
keypt þa lóð. Það sendi bygginga-
nefnd bráðabirgðauppdrátt að þessu
husi, og hefir þeim Jóni Þorlákssyni
og Sveini Jónssyni trósmið verið falið
að athuga málið.
Botníu-póstnrínn. Mikil vonbrigði
voru það, sem menn urðu fyrir í gær-
morgun, þegar menn ætluðu að sækja
Botníu-bréfin í pósthólfin. Það kom
upp úr kafinu, að Bretar höfðu að eins
sent böglapóstinn, en haldið öllum
brófapóstinum eftir. Er þetta alveg
óskiljanlegt tómlæti hjá B>etum. Það
er lítið hægt að segja við því, þó þeir
taki póstinn, rannsaki hann og taki
úr honum allar þýzkar vörur og jafn-
vel öll þyzk bróf, þó það í raun og
veru sé gagnstætt lögum og rótti.
Maður er orðinn svo vanur því, að sjá
ófriðarþjóðirnar brjóta alheimslög á
þessum tímum. En maður virðist geta
krafist þess, að Bretar skili undir eins
aftur þvf, sem þeir á annað borð ætla
að skila aftur, í stað þess að halda því
í margar vikur.
Geta stjóinarvöldin og brezku ræð-
ismennirnir ekkert geit til þess að
hindra slíkt? Eða hefir engin tilraun
verið gerð til þess?
Island fer frá Kaupmannahöfn á
morgun áleiðis hingað.
Seglskip er nýkomið frá Spáni með
saltfarm til Mr. Hobbs.
Mjölnir. Honum var loks slept á
miðvikudaginn úr haldinu í Lerwick.
Síðdegismessa í Þjóðkirkjunni í
Hafnarfirði kl. 5 á morgun (sr. Á. B.).
Fermingarbörn spurð í messunni.
í gær var farið að rífa niður skúr-
inn á Godthaabs-lóðinni, sem Gunnar
Gunnarsson fókk leyfi til að reisa þar
eftir brunann í fyrra. Nathan & Olsen
ætla að fara að byggja undir eins, og
er ráðgert, að húsið verði fullsmíðað
um nýár.
Carmen, kolaskip, kom hingað síð-
degis í gær, með kol til »Kol og
Salt«. Þykir líklegt að það skip hafi
að færa póstinn eldgamla úr Botníu.
Gifting. í fyrradag voru gefin sam-
an í hjónaband Guðrún Jónsdóttir og
Kristjón Jónsson kaupm. og fóru þau
samdægurs norður á Blönduós með
Goðafossi.
Færeysk þilskip eru hór alt af öðru
hvoru. Selja sum þeirra aflann hér
að einhverju leyti.
Nýtrúlofnð eru Þórður Guðmunds-
son frá Kvígindisfirði og yngismær
Indriðína Indriðadóttir frá Patreksfirði.
Fyrirlestur.
Húsfrú Þórunn Sievertsen frá Höfn
í Borgarfirði heldur fyrirlestur i kvöld
k!. 9 í Goodtemplarhúsiuu um norks
skáld.
Hún er gáfuð kona og prýðisvel
mentuð, og það hygg eg að hún
muni bezt máli farin allra íslenskra
kvennn, þeirra sem nú eru uppi.
En Reykvíkingar hafa ekki áður átt
kost á því að heyra til hennar.
Fyrir því vek eg athygli manna á
þessum fyrirlestri hennar.
Mér er kunnugt að ágóðinn á að
renna í Landsspítalasjóðinn.
6. maí 1916.
G. Björnson.
Fyrirspurn.
Er það satt, sem mælt er, að
Jónas htnnari frá Hrijlu, ungmenna-
>leiðtoginn« (ritstjóri »Skinfaxa«,
málgagns Ungmennafélaganna m. m.),
standi á bak við ýms af síðustu daga
tiltækjum verkamanna og háseta?
Og þar á meðal þau tiltækin, sem
gegndarlausust eru? — Tilheyrir
hann þessari stétt, eða er hann að
sýna það með þessu, að hann finni
sérstaklega til »ábyrgðar« hennar?
Hví kemur hann ekki sjálfur fram á
sjónarsviðið, en otar fyrir sig Ólafi
Friðrikssyni ?
Spurull.
Svar:
Það er altalað í bænum, að Jónas
þessi standi á bak við háseta-verk-
fallið, en ekki getum vér fullyrt að
svo sé. Það vitum vér þó, að Jónas
mætti að minsta kosti á einum fundi
með hásetum og talaði þar »nokkur
vel valin orð«, eins og einn hásetanna
komsl að orði við oss.
Jonas frá Hiiflu er »fastur« auka-
kennari við kennaraskólann og er
því opinber sýslunarmaður. Þá kennir
hann og eitthvað í Barnaskóla Reykja-
víkur og er því einnig í bæjarins
þjónustu að nokkru leyti. Sé það
satt, að hann eigi nokkurn þátt í
því að hvetja háseta til þess að yfir-
gefa skipin, þá virðist það atferli
ekki geta samrýmst stöðu hans sem
»uppeldisföður« og læriföður ung-
dómsins.
Eigi hann nokkurn þátt í verk-
fallinu, þá mun þetta vera ástæðan
til þess, að hann ekki kemur opin-
berlega fram, en otar öðrum fyrir
sig. —
Annars væntum vér þess, að Jónas
gen sjálfur hreint fyrir sínum dyrum..
Goltz hershöfðingi
látinn.
Von der Goltz hershöfðingi lézt
seint í fyrra mánuði suður i aðal--
herbúðum Tyrkja hjá Tigris. Bana-
mein hans var heilablóðfall og lá
hann að eins skamma hríð.
Hann var með kunnustu hers-
höfðingjum Þjóðverja, en nú á
gamalsaldri, rúmlega sjötugur. Eftir
að Þjóðverjar höfðu náð Belgíu á
sitt vald, var hann skipaður þar
landstjóri, en leystur frá því starfi
seint i fyrravetur og sendur til
Miklagarðs til þess að vera önnur
hönd Envers Pasha um hernaðar-
mál öll. Þegar þótti sýnt að banda-
menn mundu aldrei fá unnið Hellu-
sund og Gallipoliskaga, var Goltz
sendur suður til Mesopotamiu til
þess að hafa yfirstjórn Tyrkjahers
þar. Bretar sótlu þá fram þar sem
ákafast og stóð Tyrkjum ógn af
þeim. En Goltz tókst að stöðva
framsókn þeirra, svo sem kunnugt
er orðið. Hann andaðist nokkrum
dögum áður en Kut-el-Amara gafst
upp.
Verkfallið.
Svo sem búast mátti við, eins og
sakir standa, komst ekkert samkomu-
lag á í gær. Og það sem verra er,
[>að munu vera litil líkindi til þess,
að sætt komist á fyrst um sinn. Út-
gerðarmenn hafa ákveðið, að leggja
skipum sinum upp um óákveðinn
tima. Munu þá samningatilraunir af
hálfu þeirra falla niður af sjálfu sér,
enda óhugsandi, að þær tilraunir geti
borið nokkurn árangur fyrsta kastið.
Þá er svo komið, sem almenning-
ur óttaðist mest: botnvörpuútgerðin
hefir verið stöðvuð. Allir heilvita
menn sjá, hvílíkt voðatjón það er
fyrir þetta land og þenna bæ. Það
mun ekki vera ofhátt reiknað, að
tjónið nemi um 40 þús. kr. á degi
hverjum. Á einum mánuði bíða ís-
lendingar því 1200 þús. kr. tjón —
og alt þetta fyrir ofstæki nokkurra
einstakra manna, sem málinu eru
óviðkomandi.
Þær eru ekki glæsilegar horfurnar
fyrir fátæka fjölskyldumenn, sem
verið hafa hásetar á botnvörpungum,
en sem nú er bannað að stunda
heiðarlega atvinnu sína. Það er
óliklegt, að þeir hafi margir sparað
sér saman svo mikið fé, að þeir geti
framfleytt lífinu 1 sér og fjölskyld-
unum um margra vikna skeið.
Sjálfir geta þeir ef til vill komist af,
en þunga byrðarinnar bera konurnar
og smábörnin, sem sitja soltin heima,
Þær og börnin hafa ekkert unnið til
saka og eins og oft vill verða margir