Morgunblaðið - 25.03.1917, Qupperneq 4

4
MORGUNBLAÐIÐ
er vér viljum. Ef þau sitja hlutlaus
hjá, þá gera þau það einungis vegna
þess, að þau sjá sér hag í því.
Það er víst óhætt að fullyrða, að
flestir eða allir hinna gætnari Þjóð-
verja munu hafa verið á sama máli
og Naumann, þegar þessi grein var
rituð. En nú er annar andinn í
þeim. Nú eru flestir á þeirri skoð-
un, að betra sé fyrir Þýzkaland að
brjóta af sér vináttu Bandaríkjanna,
heldur en að kynoka sér við að beita
kafbátunum til hins ítrasta. Þeir
þykjast geta sigrað Breta með kaf-
bátahernaðinum, og takist þeim það,
þá er hætt við að litið verði um
varnir af hálfu hinna bandamanna,
hvernig sem fer um Bandarikin.
Huldmaðurinn í ,Vísi‘.
Þann 13. þ. m. skrifar »áhorf-
andi« grein í Vísi er á að vera svar
gegn grein þeirri er eg reit i Morgun-
blaðið fyrir skömmu, og þó hún sé
að sumu leyti slettur til mín, og
lýsi framhaldandi heigulshætti hans,
ætla eg þó ekki að öllu leyti að
samþykkja hana sem hæstaréttar-
dóm.
Þar stendur meðal annars:
»Ef einhver sérstakur maður er
nafngreindur, eða það gefið í skyn
hver ódæðið hefir framið, þá
liggur beint við að höfða mál gegn
blaðinu, sem birti frásöguna, ef
maðurinn veit sig saklausan.«
Eg ætla nú ekkí að slá »á’iorf-
anda« með neinum svigurmælum um
vit hans eða samvizkuleysi; heldur
athuga þessa klausu eins og hún
kemur fyrir.
»Áhorfandi« segir: »Þa liggur
beint við að höfða mál gegn blað-
inu.«
Hver á að höfða mál, sá sem
skrifaði greinina, eða sá sem mis-
þyrmdi skepnunni ? Á víst að vera
sá sem »áhorfandi« segir að verkn-
aðinn framdi, og enn standa þessi
orð: »ef maðurinn veit sig sak-
lausan« hvort það er nú »áhorf-
andi« eða hinn er ekki skýrt.
Eg geri ráð fyrir að varmenska
við skepnur sé ekki borin á neinn
þann er ekki er valdur að henni,
og að þeir sem um þetta skrifa segi
satt og rétt frá, en hlaupi ekki í
blöðin með níð og þvaður bara að
gamni sínu, eða af löngun til að
skrifa eitthvað.
Þessi vamagli »áhorfanda« virðist
því nokkuð kynlegur og gefur ótví-
rætt í skyn að ekki sé altaf að
marka þó á einhvern sé borið að
hann hafi misþyrmt skepnum.
Fer þá að verða skiljanlegt þó
»áhorfandi« láti ekki nalns síns
getið.
»Ahorfandi« segir: »að enginn
sérstakur finni sig meiddan;« það er
satt. En af því áður umgetnar níð-
greinar eiga oftast við ökumenn í
Reykjavík, þá eru þeir allir, blátt
áfram níddir og bornir óhróðri.
Eg þekki þar fjölda ökumanna og
get með ánægju borið þeim það, að
þeir nær undantekningarlaust eiga
fallega hesta og vel útlítandi og
brúka þá með gætni og varúð.
Þessir menn eru ekki undan-
skildir og fá því sinn hlut af hinu
nafnlausa kjaftaþvaðri.
Sakiausum og sekum er því gert
jafn hátt undir höfði af þessutn
skúmaskots-dánumönnum.
Enn segir »áhorfandi«: »að þeir
(d: á'norfendur) séu ekki gírugir í
að koma öðrum í bölvun.«
Eg hef hvergi skrifað um að koma
neinum í bölvun. En það hef eg
sagt að kæra ætti þá rnenn er staðn-
ir eru að illri meðferð á skepnum.
Hefi eg þar allan fjöída hugsandi
manna með mér og þó einhver yrði
sektaður, eða fengi einfalt fangelsi,
get eg ekki álitið honum það neina
»bölvun« heldur mátulegt hrís.
Að vitni vanti svo tilfinnanlega
á Reykjavíkur-götum er ótrúlegt.
Fáir eru þar á svo nraðri ferð að
ekki meigi vera að staldra við ef
eitthvað sögulegt ber fyrir augu, og
er því sú ástæða hjá »áhorfanda«
lítils virði.
Áhorfandi bætir við: »þeir kjósa
kanske heldur að vanda um það við
manninn munnlega.« Er það að
vanda um við manninn munnlega
að bera það á heila sétt manna í
opinberu blaði, að einhver og ein-
hver af þeim hafi farið svo illa með
hesta að varði við lög ?
Eg held mig því við það er eg
hef áður sagt að menn ætti alls
ekki að bera það upp á mann eða
menn, sem ekki er þorað að standa
við, og þó það sé því miður oft
gert hér á landi að lasta menn og
málefni í nafnlausum blaðagreinum,
þá er það jafn svívirðilegt fyrir það,
og þeir sem það gera eru altaf meiri
eða minni heiglar, en heigulsskap-
ur er verri en yfirsjónir.
Síðast segir »áhorfandi« : »hvort
menn setja nöfn undir greinarnar
skiftir engu máli.«
Þar er eg á alt öðru máli, því að
við það að skrifa með nafni fengist
fljótt vissa fyrir þvf, hvort áburður-
inn væri réttur eða rangur og menn
yrðu vandari að þvi hvað þeir segðu
og skrifuðu um náungann; væri þá
mikið unnið.
Að lokum læt eg þess getið, að
eg svara ekki þessum huldumanni
aftur, og ef hann ekki veit hvar eg
á heima, þá er mér engin launung
á því.
Lqqert Guðmundsson.
Hólmi.
V. óy. Hinn 23 janúar sló í
orustu milli þýzkra og brezkra tund-
urspilla í Norðursjó og kom þýzki
tundurspillirinn »V. 69« inn til
Ymuiden mjög laskaður og með
marga menn fallna og særða. Um
miðjan febrúarmánuð kom þýzkur
togbátur til Ymuiden til þess að
sækja hann. Komu þeir báðir
heilu og höldnu til Ems eftir nokkra
daga.
Um kafbátahernaðinn.
Þýzkar áætlanir.
Jafnframt þvi, að Þjóðverjar hófu
hinn ótakmarkaða kafbátahernað sinn,
lét von Capelle yfirflotaforingi Þjóð-
verja, birta áætlanir um það hverjar
líkur væru til þess að hægt væri að
svelta Breta. Eru þær áætlanir teknar
hér eftir »Lokalanzeiger« :
Allur skipastóll Breta er áætlaður
20 rnilj. smálesta og skiftist hann
þannig: Tii hernaðarþarfa 8.600 000
smál., til strandíerða 500.000 smál.,
í viðgerð 1.000 000 srnál, í sigl-
ingum fyrir bandamenn Breta 2.000.
000 smál. Til flutninga handa
sjálfum sér hafa Bretar því JÍmesta
lagi« 8.600.000 smál. skipastól. Á
timabilinu júlí—sept. 1916 sézt það
á siglingaskýrslum Breta, að þeir
hafa að eins haft 6.750.000 smál.
skipastól í förum fyrir sig landa í
milli. Þar við bætast 900.000 smál.
skipa, sem Bretar hafa geit upptæk
og 3.000.000 smál. hlutlausra skipa,
og sézt á því að Bretum veitir ekki'
af að hafa 10.650.000. smá!. skipa-
stól í förum fyrir sig landa í milli.
»Lokalanzeiger« gerir ráð fyrir
því, sem lika hefir orðið raunin á,
að innflutningar frá Norður-Ameríku
mundu verða litlir í febrúarmánuði
og segir svo:
Bandamenn hafa eigi nægar mat-
vælabirgðir nema því að eins, að
þeir geti náð til sín hveitinu frá
Ástralíu. Fyrir hverjar hundrað þús.
smálestir skipa, sem eigi verða höfð
í förum, eða er sökt, fara Bretar á
mis við 240.000 smál. af hveiti —
eða hálfsmánaðarforða.
Kolaframleiðsla Breta var 287 milj.
smál. árið 1913. Árið I9i4varhún
265 milj. smál. og árið 1915 253
milj. smál. En á sama tíma hefir
kolaeyðsla þeirra sjálfra aukist um 11
milj. smál. og er það auðvitað aðal-
lega að kenna þörfum flota og hers.
Þarfirnar hafa nú aukist um 1.250.000
smál. á mánuði, en framleiðsluna
hefir eigi verið hægt að auka nema
um 1 milj. smál. frá því sem var
árið 1915. Árið 1913 fluítu Bretar
út 73.500.000 smál. en 1916 hefir
útflutningurinn áreiðanlega ekki verið
meiri en 40 milj. smál. Af þessu
leiðir að tilfinnanlegur skortur hefir
orðið á kolum í Frakklandi og Ítalíu
þar sem þeim lnndum er nú varnað
þess að fá kol frá Þýzkalandi. Auk
þess á skipaskorturinn sinn þátt í
því. Enn ber þess að gæta að kol-
in eru tíundi hlnti af útflutningsvörum
Breta, og er mikils um vert fyrir þá
að það geti haldist, eigi að eins af
fjárhagslegum ástæðum, heldur einn-
ig til þess að Bretar geti haft hlut-
lausar þjóðir á bandi sínu. Af þessu
leiðir aftur það, að Bretar eru í öng-
um sínum út af öllu kolamálinu.
í öllum löndum er dýrtíð og
þröngt í búi. England pæyðist til
þess að láta helmingi fleiri skip
flytja hveiti — hina nauðsyulegustu
vöru — og það er efasamt, hvcjrt
bandamenn’ hafa. nú þegar nægan
skipastól til þess að annast sigling-
ar fyrir sig þangað til þeir fá nýja
uppskeru.
Bretar fá 60 % af smjöri sínu frá
Danmörku og næstum alt sitt smjör-
líki frá Hollandi. Ef smjörflutning-
arnir frá Danmörku teppast alveg
og Hollendingar senda þeim helm-
ingi minna smjörlíki heldur en áður,
þá verður þegar í s.að viðbitsskort-
ur í Bretlandi.
En sé nú tekið tillit til þess, sem
er meira um vert, þar sem er her-
gagna- og hrávöru-flutningur frá
Ameríku til Bretíands, þá getum vér
nú stöðvað hann að nokkru leyti,
Eu hvað sem um það er, þá er þar
ó íku saman að jafna, þar sem er
kafbátahernaður Þjóðverja og sú
hjálp sem Bretar fá frá Bandarikjun-
um. Lán, lánstraust, greiðslur og
alt þess háttar kemur eigi. að nein-
um notum, þegar innflutningar eru
teptir. Og skort þann, sem þá verð-
ur, er ekki.hægt að bæta með gulli
né gulls ígildi.
Hlutlausu þjóðirnar líta auðvitað
á málin frá sínu sjónarmiði og þær
hafa séð það, að þær hafa meira að
óttast af Bretum heldur en Þjóð-
verjum. Þetta er þegar Ijóst.
Vér getum ekki unnið bug á hatri
því, stríðið er hefir skapað, með því
að taka of mikið tillit til annara.
En í stað vináttu getum við sýnt
virðingu. Og heimurinn hefir altaf
beygt sig fyrir sigri hins sterka.
Þjoðverjar oy U.S.A.
Þegar það fréttist til Ameríku, að
þýzku yfirvöldin í Bryssel hefðu
skipað ameríkska sendiherranum þar
Mr. Whitlock, að draga niður fána
Bandaríkjanna af byggingu sendi-
herrans, fyltust menn afskaplegri
gremju. Blöðin birtu bituiyrtar greinar
í garð Þjóðverja og ávítuðu mjög
Wilson forseta fyrir aðgerðaleysi og
hálfleik í þessari þrætu við Þýxka-
land. M. a. segir stórblaðið »Thé
World«:
— Ameríksk skip þora eigi að láta
úr höfnum, því að þau eiga það á
hættu að þeim verði sökt fyrirvara-
laust af þýzkum kafbátum, og að
farþegar og skipverjar drukni.
Geymsluhús við höfnina eru öll
full af vörum, sem ekkert komast
vegna siglingateppunnar. Mikið af
vörum hefir skemst, af því að þæf
þola ekki að geymast. Járnbrautar-
félögin eru í vandræðum með vagna,
því vagnar þeirra standa fullir af
vörum, sem ekki er hægt að koma
fyrir í húsunum. Þjóðverjar gera
Bandaríkjutium meira tjón með
þessu, en þeir gætu gert með ákaf'
asta kafbátahernaði. Margir Banda-
ríkjaþegnar eru í haldi í Þýzkalandi,
þrátt fyrir öll loforð yfirvaldanna um
það að láta þá lausa. Og nú ke®
ur fregnin um það að Þjóðverjar ha
skipað sendiherra vorum að drag
niður fána vorn í Bryssel, og 3