Morgunblaðið - 06.05.1917, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ
Hernaður
nú og fyrrnm.
1 irörgu er hernaðurínn nú á
txmum frábrugðinn því sem áður
var. Nú verður eigi úr því skorið í
eÍDni orustu, hver vera skuli sigur-
vegarÍDn, eins og þá er orustan var
háð í Hafursfirði, þá er Haraldur
hárfagri lagði undir sig allan Noreg
svo að segja í einni svipan, eða þá
er frægðarsól Karls^ 12. gekk til
viðar hjá Poltava. Allir minnast úi-
slitanna sem urðu hjá Lutzen, Leip-
zig og Trafalgar. En nú eru háðar
stærri orustur og stórfenglegri sigr-
ar unnir heldur en þá, t. d. sigur
sá er Hindenburg vann á Rússum
hjá Tannenberg 1914, þá er hann
handtók 70 þúsundir Rússa. En sá
sigur varð þó eigi til þess að skera
úr. Nú er það þrautseigjan sem
ræður — og sulturinn.
Aður fyrri voru þess dæmi, að ó
breyttir hermenn hækkuðu svo skjót
iega í tign, að þeir voru orðnir
hershöfðingjar áður en varði. N.u
kemur það aldrei fyrir. Nú er það
mentunin sem ræður meira heldur
en hreystin, enda verður hún nota-
drýgri. Eða hvað mundi nú verða
um þann her, sem fylkti sér fram
til víga á sléttum völlum, með
sverð og spjót, brynjur og hjálma?
Það þyrfti eigi nema einn eða tvo
menn með vélbyssu til þess að
leggja að velli á fáum sekúndum,
annan eins her og Xerxes Persa-
konungur fór með á hendur Grikkj-
um, og Napoleon sjálfur mundi
eigi standa hinum lægsta herfor-
ingja nú snúning. Nú er það eigi
hreystin sem ræður, heldur mann-
vitið og hugvitssemin og ræður því
af líkum að eigi geti menn hækkað
jafn fljótt í tign nú sem fyrrum.
Að því er menn vita, hafa mestar
breytingar á þessa lund orðið í her
Frakka. Nægir þar að benda til þess
að Petain, sem i fyrstu var liðs
foringi, er nú orðinn formaður her-
ráðsins.
Aður var^það svo, að óbreyttir
hermenn gátu orðið vellríkir á fá-
um mánuðum. Var það svo meðan
hverjum manni var leyft að ræna
og rupla svo sem jhann lysti, með-
an herinn var í óvinalaudi. Þá auðg-
uðust sumir og eigi síður á lausn-
argjaldi því,|er þeir fengu fyrir her
tekna menn.fSiðurinn var þá sá, að
Ever sem gaUtekið* óvin höndum,
hann og mátti gefa hann laus-
an hvenær^semfhonum sýndist, og
tekið fyrir'aerið fé, sem nefnt var
lausnargjald.* Sérsiaklega eða aðal
Jega átti þetta við um sjálfboða eða
málaliða, sem gengu konungum á
hönd og höfðu^það^fyrir atvinnu að
berjast fyrir þann sem bezt borgaði.
Nú er þessu algerlega Jokið líka.
Nú er hver|hermaður brot úr hinni
miklu heildfog|verður að vinna eins
og vél. Það er þó enn fratni, að
leggja marga menn að velli eða
taka óvini höndum, en nú hækka
hermennirnir eigi að metorðum fyr-
ir það og eigi geta þeir heldur
slept föngum sínum gegn lausnar-
gjaldi. Þeir fá að eins einhver heið-
ursmerki, einhvern »kross«, sem
þeir verða að bera til minja um það
að þeir hefi skarað fram úr fjöld-
anum.
arinnar. En það er ekki nema 3800 | stióri vilr1; * 1 •* , ..
krónur. F«r h,„. því U„„ fyHr þi ý “J*
uppbœS, þó honum áður vieri „eitað nnL.i UC Erunur á að
um þær fyrir 4300. Bæjarstjórnin Þessara kassa hefðu komist
gætir þess að Sturla glati ekki fó Um °g 1 f>eitn hefði verið eitt-
sínu. I hvað aunað en olla. En sönnur á
því vita menn ekki. Hitt er víst að
Guðmundur ísleifsson frá Háeyri skiPið hvarf ™eð allri áhöfn og hefir
dvelur hér í bænum þessa dagana. | ekkctt til þess spui-st síðan.
Færðin að austan er heldur stirð, aur
á láglendi en mikill snjór á Hellisheiði.
DAÖBÖtflN.
Afmæli í dag:
Guðrún Ingvarsdóttir, húsfrú
Þórunn E. Vigfúsdóttir, húsfrú
Vilborg Jónsdóttir, verzlk.
Sigurður Jónsson barnakennari.
Sólarupprás k), 4.48
Sólarlag kl. 6.1
HáflóS í dag kl. 5.21
og í nótt kl. 5.40
•
Gnðsþjónustur í dag, 4. sunnud.
eftir páska. (Guðspj. Sending heilags
anda, Jóh. [16.). í dómkirkjunni kl
12 síra Jóh. Þork. (altarisganga) og kl
5 síra Bjarni Jónsson.
í fríkirkjunni í Reykjavfk kl. 12
síra Ólafur Ólafsson (altarisganga).
Vélskipið »Hans« fór hóðan í fyrra-
kvöld með sykur og aðrar landsjóðs-
vörur til Búða og Stykkishólms. Með
því fóru þeir Agúst Þórarinsson kaup-
maður í Stykkishólmi og síra Ásgeir
Asgeirsson í Hvammi. Höfðu þeir
dvalið hór í bænum undanfarna daga.
Skip frá Haugasundi er »Sigurd«
hét og á voru 19 menn fór frá New
York 2. okt. 1915 œeð farm sem
fara átti til Atchangel. I Louisborg
tók það kol og fór þaðan 8. okt.,
en síðan hefir ekkert til þess spurst.
Um orsökina til hvarfsins vita menn
eigi, en samkvæmt skýrslu stýri-
manns er fór af skipiuu í New York
eru taldar likur til þess, að tveir nýir
háset sr er þóttust vera danskir muni
hafa flutt um borð sprengiefni og
það hafi orðið skipinu að grandi.
Sama daginn og skipið ætlaði að
ie88Ía af sfað fra New-York, drukku
kyndararnir sig svo ölvaða, að þeir
voru reknir í land og aðrir féngnir
1 þeiira stað. Það varð til þess að
bjarga lífi þeirra.
»Tidens Tegn« gefur það í skyn,
ao skipið muni hafa farist af manna-
völdum og hafi einhverjir ókunn-
ugtr menn flutt vítisvélar um borð
i þau.
Afli er enn talsverður á handfæri
úti á Sviði. Hafa sumir bátar frá
Akranesi, er þangað róa, fengið dágóð-
an hlut.
Rauðmagaafii er ágætur núna, bæði
í Skerjafirði og eins hér utan við eyjar.
Hver rauðmagi er nú seldur á 30 aura.
í blaðinu í gær var sagt að mjólk
ursölustaðir í bænum væru um tuttugu
— átti að vera um þrjátíu.
Skjaldbreið. Herra Ludvig Brun
bakari og eigandi kaffihússins Skjaid-
breið, hefir nýlega selt húsið sitt í
Kirkjustræti ásamt öllum innanhús-
munum fyrir 60 þús. kr. Kaupand-
inn er Jón Björnsson & Co. í Borgar-
nesi. Mun nyi eigandinu ætla sér að
leigja út húsið sem gisti- og veitinga-
hús.
Brun bakari, sem hefir dvalið hór
yfir 10 ár, mun ætla sér að flytjast
alfarinn héðan til Danmerkur með
haustinu.
MentaskóJinn. Þar verða að eins
haldin aðaiprófin, gagnfræðapróf og
stúdentapróf. í öðrum bekkjum verð-
ur prófum slept og munu skólapiltar
utan af iandi hafa fengið leyfi til að
fara heim með fyrstu skipaferðum sem
gefast, þeir sem þeim þurfa að sæta.
Horfin skip.
í Noregi er nýlega úikomin bók,
sem heitir »Norsk Sjöulykke State-
stik« frá i9i4_I9Is. Em þarhin.
ar fyrstu opinberu skýrslur um það
hvernig ófriðurinn hefir höggið skörð
í verzlunarflota Norðmanna.
Fyrstu skipin fórust á tundur-
duflum, en svo taka kafbátarnir að
granda þeim, fyrst með fyrirvara og
svo fyrirvaraíaust. Er nú sem kunn-
ugt er hvöggvið stórt skarð í verzl-
unarflota Norðmanna og merkilegt
er það þó hvað mörg skip hafa
horfið.
Fram til ársloka 1915 hurfu eigi
ærrt en 22 skip, svo ekkert hefir
spurst ttl þeirra, né þeirra manna,
sem á þetm voru, en þan voru sam
ta s ^°4- I skýrslu þeirri er fyrget
ur er það skýrt tekið fram, að mest
ur hluti þessara skipa muni áreiðan
lega hafa farist af hernaðarvöldum
Skal nú sagt frá nokkurum þeirra
Hinn 10. des. 1914 fór skipið
»Fram« frá Hull og átti að fara með
kolafarm til Dieppe. Skipverjar voru
12. Þrem mánuðum síðar fanst bát-
urinn frá »Fram« á reki fyrir fram-
an Jaðarmn í Noregi, og á skírdag
. yr™. rak eitt af bjargduflum skips-
ms 1 land njá Reimistrand í Noregi.
Annað hefir ekki til þess frézt síð-
an það lagði út frá Hull.
Stórt skip frá Sandafirði er »Kron-
prins Olav* hét ogávoru^o skip-
veriar fór frá Sydney í sept. x91s
með kolafarm, sem fara árri f;i I ... ■■■• »
Montreal. Skipið var að ö!lu levti Mynd 1 Þessi er af Friedrich Carl,
Hið bezta, vel útbúið og hæfilega í*'108 ' ^USslandl {rainda keis-
hlaðið. En síðau hefir ekkert frézt þjT' 3nn T flugmaður * her
rii þess. Það hvarf með allri áhöfn í h ■ T''’ *°S áður Unnið sér
Wíðskapar veðri og logni. I fleimsfræ§ð sem iþróttamaður. Töldu

tÉÉw!
I nóvembermánuði 1915 fór skip-
10 *°regon« frá Filadelfia og var
íonnni heitið til Kaupmannahafnar.
A þvt voru 22 skipverjar.
Hafði það meðferðis 6791 tn. af
olíu, sennilega vélaolíu af þvi er
næst verður komist. Auk þess hafði
það 412 smáíestir af kolum (bunkers).
S af skipverjum voru sænskir, 2
finskir en 1 vita menn ekki hverrar
Þjóðar hann var. Skipið var leigt
af flrma einu í Kaupmannahöfn, sem
Þjóðverjar haun með fremstu íþrótta-
mönnum sínum og gerðu sér mikl-
ar vonir um það, að hann mundi
geta sér góða frægð í ólympisku
leikunum sem - hfl.da átti í Berlín í
fyrra. Þeir leikar fórust nú fyrir,
svo sem kunnugt er.
Hinn 23. marz í vatur fór bann í
njósnarför i flugvél ásamt nokkrum
öðrum flugmönnum Þjóðverja. Veð-
ur var gott, en Ioft þykt og urðu
flugvélarnar fljótt viðskila. Vissi
prinsinn eigi af fyr en tvær eða
EUiðaárnar. í vetur komu tilboð
í veiðirótt í ánum í sumar, fráJSturlu
Jónssyni og hljóðaði það upp á 4300
kr. en var hafnað. Nú hefir nýtt til-
boð frá sama manni orðið hæst allra
þeirra, sem komið hafa til bæjarstjórn-
haffi nmboðsmann i Filsi fia “ ^ ,”7 ý6' ” f
sá hann „m bl.ð.b, .n„2T. °* 7* f™«ak«r hngvéla, vorn komnar
sá hann um hleðslu skipsins þar. —
Þegar skipið hafði tekið alt sem það
átti a* taka kom hann með nokkra
kassa, sem hann vildi að skipstjóri
tæki með og sagði að í þeim væri
sýnishorn af oliutegundum. En skip-
í návígi við hann. Hófst nú orusta,
en henni lauk þannig að prinsinn
særðist og varð að lenda við her-
línu Frakka. Var hann þá handtek-
inn.