Morgunblaðið - 30.09.1918, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Inniiegt þakklæti fyrir auðsýnda sam- úö við andlát og jarðarför konunnar minn- ar sálugu. Olafur Johnson, %

Viðfalstími augníæknis
er frá 1--3 virka daga
og d öðrum timum eftir samkomulagi.
Fyrsta flokks bifreiðar
ávalt til leigu.
St. Elnareson. Gr. Sigurðsson.
Simi 127. Simi 581.
Friðarhjal.
Þýzki nýlendumálaráðherrann dr.
Solf flutti hinn 20, ágúst allmerki-
lega friðarræðu. Sagði hann þar, að
ekkerí annað en ófriðarþrái banda-
manna stæði í vegi fyrir því, að
Belgía væri endurreist sem sjálfstætt
riki.
Siðar í ræðunni mintist hann á
það að aðaláhugamál mannkynsins
væru nú þau, hvernig hægt væri að
koma í veg fyrir styrjaldir framvegis,
hvernig ætti að tryggja það, að al-
þjóðalög væru virt, hvernig ætti að
tryggja hlutlausa borgara og ríki og
rækta sameiginlega drengskaparskyldu
við hinar yngri þjóðir. Þetta væru
áhugamál sem'miljónir manna vildu
íá framgengt.
Ræða þessi fékk daufar undirtektir
hjá bandamönnum, Robert Cecil
lávarður svaraði henni og sagði að
þá fyrst gæti verið um frið að ræða,
þegar Þjóðverjar viðurkendu það að
þeir væru sigraðir.J Ræðan hefir held-
ur eigi fengið mikið bergmál í Þýzka-
landi, Og í ræðuer Vitzthum greifi
utanríkisráðherra Saxa flutti hinn 8.
þ. ,m., kvað nokkuð við annan tón
heldur en hjá dr. Solf. Hann sagði
að það væri að eins eitt, sem flýtt
gæti fyrir friði, og það væri óbifan-
legur ásetningur um það að berjast
til þrautar þangað til Þjóðverjar hefðu
sigri hrósandi hrundið af sér öllum
árásum.
En hinn fyrv.jutanríkisráðh. Austur-
ríkis og Ungverjal. Czernin greifi, tók
undir með dr. Solf. Hinn 8. þ. m.
fiutti »Neue Freie Presse* grein eftir
hann um »Takmörkun herbúnaðar og
gerðardómstól*. Hefir sú grein vakið
mikla athygli viða um iönd.
Greinin byrjar á niðurlagsorðunum
í ræðu dr. Solfs. Þannig hefir enginn
mælt fyr í Berlín, segir Czernin,
og þeir sem eru kunnugir þar, vita
það, að þannig mundi hann eigi hafa
mælt ef aðrir stjórnmálamenn hefðu
ekki verið á sömu skoðun.
Þá minnist Czernin á bækling er
Grey gaf út í maí og nefndi »A1-
þjóðasamband*. Segir Czernin að
það haldi ófriðarþráanum vakandi í
ensku þjóðinni, að stjórnmálamenn
hennar telji henni trú um það, að
þegar eftir að friður væii saminn
mundu Þjóðverjar fara að búa sig
undir nýja styrjöld til þess að ganga
milli bols og höfuðs á Englandi —
sem þá hefði ef til vill eigi íengur
alheim á sínu bandi. Þessi ótti, sem
ætti rót sína að rekja til sigurópa
landvinningamanna, væri falskur.
Meiri bluti þýzku þjóðarinnar, með
keisarann fremstan i flokki, vildi
sannarlega og einlæglega að friður
héldist. »Það er aðeins sárlítill hluti
þýzku þjóðarinnar, sem er á annari
skoðun. Þessi minni hluti kallar
samkomulagsfrið sama sem uppgjöf.
Aldrei hefi eg heyrt eins innantóm
orð . . . . . Þessir menn eru ekki
Þýzkaland. Þýzkaland vill heiðarleg-
an frið, eins og vér, það sækist ekki
eftir neinu heimsveldi, það vill ekki
stríð framvegis og það sækist eigi
eftir að brjóta undir sig aðrar þjóðir.*
Þess vegna, segir Czernin að nið-
urlagj, ættu Miðveldin að taka að
sér forystuna, draga upp aðaliínurn-
ar að hinni nýju heimsskipan og
kunngera þær öllum heimi: »Frá
Dunár-bökkum ætti að koma gjall-
andi raust er heyrðist um allan heim:
Vaknið! Vaknið af þessum ljóta
draum um blóð og oíbeldi! Sköp-
um nýja og betri framtíð! Berj-
umst gegn ófriði sem úrskurði
deilumálaL
Czernin greifi er eigi lengur í
opinberri stöðu. En daginn eftir að
grein hans birtist flutti eftirmaður
hans, Burian barún, ræðu i mjög
líka átt. Burian spurði hvort það
væri afsakanlegt að halda áfram hinni
blóðugu styijöld í þvi skyni að
knýja fram réttlætishugmyndir, án
þess að gera nokkra tilraun til þess
að leita fyiir sér um það, hvort eigi
mætti ná sama takmarki með samn-
ingum. Bandamenn mundu fljótt
geta komist að raun um það,
ef þeir vildu, að Miðveldin þráðu
það eigi síður en þeir, að réttlæti
og jöfnuður réði framvegis í við-
skiftum þjóðanna.
»Ef óvinir vorir vildu ræða og
gagnrýna alt það sem enn ber á
milli — á einn eður annan hátt,
án þess þó að það þurfi að vera í
friðarsamningaformi — þá þyrfti
sennilega eigi lengri ófrið til þess
að binda enda á allar deilurnar*.
Kveikiugartími á ljóskerum bifreiða
og reiðhjóla' er kl. 8 BÍðd.
Herbergi,
með eða án húsgagna, vantar ein-
hleypan mann nú þegar. Uppl.
í ísafoldarprentsm. Sími48.
Jónas frá Hriflu hefir sagt upp
kennarasbarfa síuum við Kennara-
skólauu og mun nú fyrir alvöru fara
að gefa sig við samvinnufélögum. í
stað hans er síra Asgeir Ásgeirsson
ráðinu kennari við skólann.
Nýja Land. þar eru nú orðin eig-
eudaskifti. Hefir Bjarni f>. Magnús-
son selt kaffihúsið og er kaupandinn
Rosenberg, fyrrum bryfci á björgunar-
skipinu Geir.
Læknaprófi Iauk i Háskólanum á
laugardaginn. Úfcskrifuðust þrir læknis-
nemar, Jón Bjaruason frá Steiunesi,
Krisfcján Arinbjaruarsou og Hinrik
Thorarensen.
Verzlunarrúð íslands. Að þessu
sinni verða kosnir þrír fullfcrúar i
ráðið og fer fcalning afckvæða fram á
skrifsfcofu verzlunarráðsins á morgun
(I. okt,) kl. 5 e. h.
Gullfoss fór héðan í gaerdag til
New York. Meðal farþega voru Ólafur
Johnson konsúll og börn hans.
Hjúskapur. A laugardaginn gengu
þau i hjónaband juugfrú Helga And-
ersen og Bjarni f>. Magnússon veit-
ingamaðar.
í gær voru gefiu samau þau juug-
frú Hrefua Einarsdótfcir (Finnboga-
sonar) og Kristmundur Guðjónsson
stud med.
Sfccrling kemur hingað væutanlega
í kvöld eða í nótt.
Ognrleg sprenging i Odessa.
Skömmu fyrir miðjan mánuðinn
varð ógurleg sprenging í hergagna-
búðum Ukranestjórnarinnar í Odessa.
Voru hergögnin geymd í skápum
fyrir utan borgina, en sprengingin
varð svo ógurleg að alt lék á reiði-
skjálfi og mörg hús hrundu. Talið
er að mörg hundruð manns hafi
beðið bana.
sem
miljónamæringur.
Ohemju hlægilegur sjónleikur
i 3 þáttum og 100 atriðum.
Aðalhlutverkið leikur
hinn heimsfrægi skopleikari:
Chaplie Chaplin.
Mötorbátar.
Tveir litlir mótorbátar til sölu.
Upplýsingar í sima 225.
Dugleg og þrifin
innistúlka
óskast 1. oktbr.
Frú Copland,
Gimli.
Göður ofn
og óskemdur með suðuholi til sðlu
fyrir mjög sanngjarnt verð. Uppl.-
í síma 105.
Ung stúlka
hreinhjörtuð og af göfugum ættutr.- .
13—17 ára, óskast í samvinnufélag
með öðrum. — Tilboð merkt »66«
ásamt mynd leggist á afgr.
Manntal
á Vesturheimseyjum.
Að undirlagi Daniels flotaráðherra:
Bandarikjanna, fór nýlega fram mann--
tal á Vesturheimseyjum þeim, er
Danir seldu Bandaríkjunum. Kom þá
í ljós, að íbúarnir þar voru að eins
26.051, en árið 1835 —þegar næst
siðasta matntal fór þar fram — voru
ibúarnir 43.178. Þeim hefir því
fækkað nær um helming á rúmum
80 árum. Er það, ásamt öðru gott
dæmi um það hvernig eyjnnum
hefir verið stjórnað.
HúsnæBisekian.
Óli litli hefir fengið að fara út
með Maríu móðursystur sinni. Þau
ganga fram hjá kirkjunni, og seg-
hún honum, að þarna eigi guð
heima. Eftir nokkra umhugsnn
segir Óli: »Maria systir, heldurðu
að guð hafi leigt þarna til næsts
árs?