Morgunblaðið - 11.12.1918, Page 1

6. argangr
Miðv.tlag
li
* des. 1918
31.
tölublaö
Ritstjóri: Viihiálmtir Fínsen
ísaioidatprentsmiðja
[u&aríör sonar okka', Karls Gunnars Ágústs, fer fram frá Dóm-
kirkjunni, fimtudag 12. þ. m. og hefst með húskveðju kl. n f. h. á
heinnli okkar, Laufás.’egi 3.
Þóri Óíafsdóttir. Magnús Gunnarsson
M.s, j.Kaukur11
Samskotio.
Ritstjórnarsími nr. 300
tír loftinu.
London, 10. des.
Framlenging vopnahlésins.
Erzberger tilkynnir það, að
Frakkar liafi farið þess á leit við
yfirherstjórn Þjóðverja, að velja
fulltrúa til þess að va:ða um fram-
lenging vopnahlésins.
Uppþot í Berlín.
Nákvæmari fregnir af uppþotinu
sem varð í Berlín hinn 6. desember,
herma það, að nokkrar þúsundir
hermanna Jmfi gert. tiiraun til þess
að steypa framkvæmdanefnd her-
mamia- og' verkmannaráðsins í Ber-
lín og gera Prússland að lýðveldi
og Ebert að forseta þass. En Ebert
vildi það ekki. Lenti þá saman
„Bpartaeus1 ‘ -flokknum, sem liafði
íengið liðveizlu liðhlaupara, og her-
inönnum, sem voru í heimfararleyfi
og nýkonmir frá vígstöðvunum.
Bolzhewikkar í Eistlandi.
Það er tilkynt, að hersveitir
Bolzliewikka hafi gangið á land á
Eistlandsströnd og komið livíta
varnarliðinu í opna skjöldu.
Japanir í MikJagarði.
Japanskt beitiskip og tveir jap-
anskir tundurspillar eru kominir
til Miklagarðs.
Bretar og Bandaríkjamenn.
1 tilefni af „British day“ sendi
Georg konungur Bandaríkjunum
símskeyti, þar sem hann flytur
amerísku þjóðhmi þaklrir og óskar
þess, að þessar tva:r þjóðir verði
jafnan eins samhent.i,” í friði eins
og þær eru nú.
Frá Belgrad.
Préttaritari „Times“ í Belgrad
skýrir frá því, að. 300 af hinum
700 fulltrúum Suður-Slava, sem
sátu. ráðstefnu í Neusatz hinn 27.
tióvember, h’afi komið tij Belgrad
hinn 28. nóvember. Gengu þeir
skrúðgöngu inn í borgina undir
serbneskum fánum og héldu til
^alJar konungs. Tók ríkiseríing-
lQn, sem nú hefir landstjórn á
^endi, á móti foringriim þeirra, en
hinir biðu úti fyrir hiillinní á með
an> sungu serbneska ættjarðar-
s°ngva og æptu fagnaðaróp fyrir
^'uumginum, ríkiserfingjanum og
kiiui nýja, sameinaða konungsríki
r-uður-yjava. BorgarJýðurinn hylti
nlifrúana á göngu þeirra í gegn
tiui i)()rgina og tók undir með þeim
söng ættjarðark'ieði og þjóð-
s'iug Serba.
Hingað er nýlega komin fjór-
möstruð mótorskonnorta, sem fiski-
veiðafélagið „Haukur“ (P. J.Thor-
steinsson) hefir keypt í Danmörk.
Skipið hét „Phönix“ og var smíð-
að í Svendborg um það leyti sem
ófriðurinn var að byrja. En lítið
mun það hafa verið í ferðum ó-
friðarárin, enda er það sarna sem
alveg nýtt.
Phönix, sem nú hefir hlotið nafn-
ið „Haukur“, er um 600 smálestir
að stærð. Það er útbúið með 160
hestafla Dieselvél og mun vera
fyrsta skipið með þess konar vél,
sem liingað kemur. Vólin eyðir um
650 kg. af olíu á sólarhring og knýr
skipið áfram 7—8 mílur á vöku í
logni. En auk vélarinnar er skip-
ið vel búið að seglum, og er
því fljótt í förum. Skipið er alt
úr járni og framúrskarandi vel og
haganlega útbúið. Á þilfarinu er
mótor, sem knýr þrjú hleðsluspil,
og er hægt að afferma 250—300
smálestir á dag með þeim. Mótor-
inn dregur og bæði aJíkeri skipsins
í einu, er svo ber undir.
„Haukur“ kostaði um 650 þús-
nndir króna — og má það heita ó-
dýrt, eftir því sem ship nú eru seld.
Félagið Haukur á þaldrir skilið
fj’rii' það, að hafa flutt liingað
Dieselskip. Það er engum vafa und-
irorpið, að það eru skip framtíðar-
innar. Olían er dýr, en þó eru kol-
in enn dýrari og verða það vafa-
laust rengi. Auk hins beina sparn-
aðar í rekstri skipanna, er það og
að atliuga, að olían tekur tiltölu-
lega miklu minna rúm í sltipinu en
kolin og' Dieselvélarnar minna rúm
en gufuvélar.
Það er ekki ósenuilegt, að það
muni vera arðvænlegt að útbúa
botnvörpuskip mcð Dieselvélum.
Líklega þyrfti nokkuð sterkari vél-
ar, svo skipin gætu dregið vörp-
una, en það mundi saint, borga sig
vel.
„Haukur“ er nú á i'örum héðan
með fiskfarm til Bretlands og tek-
ur þar salt til flutnings hingað.
Annars mun það vera. óráðið, í
hvaða ierðir skipið verður notað.
Vér birtum hér lista yfir gjafir,
sem oss hafa borist handa ekkj-
unni og börnunum í Helgadal í
Mosfellssveit,. Verður ekki amiað
sagt, en að samskotin hafi gengið
greiðlega og þó upphæðin sé íraun
og veru ekki mikil, en þðrfin aft-
ur á móti mikil, þá er víst að ekkj-
mmi og börnunum mun geta liðið
vel fram á sumar af því fé, sem
þau nú eru eigendur að.
Það er mikil ánægja fyrir oss
að geta rétt þessu fólki hjálpar-
hönd. Hjálparsjóðuriim sér fyrir
þeim, sem bágstaddir hafa orðið
vegna inflúenzunnar hér í bæ, en
fólk utan Reykjavíkur er ver statt.
Peningana höfum vér látið í
sparisjóðsbók í banka og verða þeir
geymdir þar þangað til ekkjan
sjálf ráðstafar þeim í samráði við
þá menn, seúi vér höfnm beðið um
að aðstoða hana, hæjarfógetann í
Hafnarfirði og Magnús bónda Þor-
láksson á Blikastöðum.
Og svo þökkum vér gefendunum
kærlega fyrir hjálpina.
Gjafir að Helgadal.
Þrjú ung svstkin kr. 5.00, Guð-
laugJónásdóttir 25.00, Brynjólfur í
Engey. 10.00, Ónefndur 50.00, P.
Th. 50.00, O. N. 10.00, E. B. j. 50.00,
Þ. 5.00, N. N. 10.00, Framnesing-
ur 5.00, Guðrún Jónsdóttir 10.00,
N. N. 10.00, Sigríður 5.00, Lovísa
5.00, Borgfirðingur 5,00, Jón Jóns-
son 3.00, N. N. 10.00, Ónefnd kona
5.00, Ekkja 5.00, Ónefndur 5.00,
Lovísa Fjeldsted 50.00. N. N. 5.00,
N. N. 10.00, N. N. 10 00, N. N. 2.00,
B. M. 10.00, SigríSur Guðjónsdótt-
ir 10.00, S. G. 5.00, N. N. 2.00,
Magnús Árnason, sjúkl. á Landa-'
kotsspítala, 10.00, G. I. 5.00, Karo-
lina Benedikts 10.00, J. Þ. 10.00,
Lárus Pálsson 10.00, Æsa 5.00,
Gamall karl 10.00, F. og H. 10.00,
Gamall Mosfellssveitarmaður (I.
Þ.) 50.00, Stgr. Guðmundsson
10.00, N. N. 50.00. Valgerður
Freysteinsdóttir 5.00, J. K. 5.00,
O. S. 5.00. Vilborg 5.00, S. Kamp-
mann 10.00, Jacob Ilavsteen 10.00,
N. N. 5.00, Wellejus 5.00, Felix
Guðmundsson 10.00, N. N. 20.00.
N. N. 2.00, Jón Jónsson beykir
10.00, M. P. 10.00, Gnðrn. Jónsson
baðvörður 5.00, Kristín Bjarna-
Afgreiðslasími nr. 500
dóttir 5.00, Frá lækniskonu 100.00,
Ónefnd kona 25.00, N. N. 5.00,
Ónefndur 5.00, Börnin í Túngötu 6
50.00, N. N. 10.00, Hjálmtýr Sig-
urðsson 50.00, G. G. 5.00, Litla
stúlkan 10.00, Safnað af Guðmundi
12.00, Guðjón Jónsson 5.00, S.
50.00, Ónefndur 5.00, Frá ónefndri
konu 50.00, Frá ónefndri konu
10.00, Málfríður Lúðvígsson 200.00,
N. N. 10.00, N. N. 2.00, Þorbjörg
og Olgeir Friðgeirsson 200.00, S.
Björnsson 5.00, Jón Steinason
10.00 Frá systrunum á Grg. 44 A
10.00, K. S. L. 5.00, Sighv. Bjarna-
son 20.00, Tvö systkini á Grg. 19 B
10.00. Guðbj. Guðjónsdóttir,Frk.st.
19, 20.00, Oddný — Telpukjóll, G.
H. 5.00, Frá ónefndum 10.00, G. G.,
Þ. G. Kr. M. H. O. 35.00, E. S.
50.00, Helgi 5.00, Halldór Jónsson
10.00, Þ. J. 10.00, 4 systkin 5.00,
Þ. F. 10.00, N. N. 2.00, Jóhann 5.00,
Ól. Bjarnason 10.00, Minni og
Dysta 10.00, V. 10.00, Agnes Páls-
dóttir 5.00, Salomon Jóusson 10.00.
P. E. 10.00. — Samtals kr. 1765.00.
Með þessu er þá samskotunum
lokið.
Suðu -fötland.
Hva ‘ eiga Danir að fá?
„Vér höfum afsalað oss Vestur-
heimseyjum ísland er í þann veg-
inn að losa sig' uiidan dönskum ýf-
irráðum og á Færeyjum eykst
sams konar stefnu íylgi. Alt af
þegai' þessi mál Iiafa verið á dag-
skrá, hefir liveðið við sú ósk, sem
ei oss til óvirðingar: Burt frá Dan-
mörk! En um Suður-J óta er öðru
máli að gegna. Síðan 1864 Jiefir
þetta danska þjóðarbrot stöðugt
og í einlægni haldið fram þjóðern
iskröfunni: Heim til Danmerkur!
Og þegar Dannebrog verður aftur
dregið að hrún á Suðui-Jótlandi, þá
ætti hin innilega og þjóðlega
kveðja: Velkominn lieim aftur! að
hljóma frá vörum allra Dana.“
Þannig ritar Suður-Jóti nokkur
nýlega, eða um það Jeyti, er það
kom til orða. að atkvæðagreiðsla
yrði látin fara fram um það á Suð-
ur-TótÍandi, hvort. íbúarnir vildu
helður vera þýzkir cða danskir.
Allir NorðurJandabúar munú
unna Suður-Jótum ]>ess að samein-
ast Danmörk ítftur og Danmörku
að t'á þennan gamla, danska ríkis-
hiuta aftur. Mörgum Dónum hefir
sviðið það, að sjá íslendinga gera
tilraunir til þess að losa 11111 ríkis-
tengslin við Danmörk. En til þessa
bat’a ba‘ði íslendingar og Færey-
ingar fullkominn þjóðernisrétt, þar
sem þeir eru ekki danskir og meira-
að segja fjarskyJdir Dönnm að sið-