Morgunblaðið - 07.01.1919, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
tek-nar og þangað rekin óskila-
lirossin. Hefir í þessu stappi staðið
síðan og enn þá vantar marga hesta
sína, er að heiman leyndust um
þetta leyti, og spyi’st hvergi til
þeirra.
Batinn!—Um miðjan nóvember
var harðindunum lokið. Gerði þá
veðurblíðu svo mikla, að klaki
hvarf úr jörðu, og varð hún þíð
eins og á sumardegi, grænum lit
sló á bletti í einstaka túnum, og
haft er fyrir satt, að sést hafi sól-
eyjar í vörpum. Hefir síðan mátt
heita einmuna tíð, dálítið óstöðug
framan af jólaföstunni og síðari
hluta hennar frost, en vægt iná það
heita. Snjór hefir ekki sést fyr en
á Þorláksmessu, en það er ekki
nema föl lítið eitt og talið til bóta.
Má því með sanni segja, að ræzt
hefir betur úr en áhorfðist um
hríð og munu fleiri vonbetri nú en
á veturnóttum. Þó að harðinda-
kafla geri í vetur, kvíða menu ekki
svo mjög, ef....ef vorið verður
ekki á eftir tímanum, gleymi að
koma eins og svo oft áður ....
Bregðist vorið vonum manna, er
hætt við að ill tíðindi spyrjist aust-
an yfir fjall. Þó sumir t. d. í lág-
sveitunum séu færir í flestan sjó,
munu hinir þó fleiri, sem varbúnir
eru að mæta vorhörkunni. Og vor-
harkan er það, sem bakfiskinn bít-
ur úr þjóðjnni, drepur kjarkinn og
x '
lamar starfsþrótt einstaklinganna!
II. „Spanska pestin“.
Fyrstu sporin. — Hún kom að
sunnan, eins og alt annað ....
sunnan úr höfuðstaðnum og menn-
ingunni. Hún þræddi þjóðveginn í
fyrstu, fór sér liægt og rólega, eins
og ekkert lægi á, læddist út frá
veginum og gehði vart við sig á
einstaka bæ.
Það var um veturnæturnar, sem
hún fór að stinga sér niður. En
lienni tókst furðanlega að glepja
mönnum sýn. Margir hugðu þetta
venjulega kvefsótt og gættu sín
ekki, unnu störf sín eins og ekkert
væri um að vera ....
Alvaran!—Þangað til liún færð-
ist í aukana — þangað til hún lagði
heimilin og sveitirnar undir sig.
Þá sáu menn alvöruna og skildu
hættuna .... sáu að hér var sá
vágestur á ferðinni, er erfitt myndi
að verjast .... sjálfur D a u ð-
i n n, helkaldur og miskunnarlaus.
Og áður en minst varði mátti rekja
slóð h a n s frá f jöru til f jalls.
H a n n var alstaðar á ferðinni.
Og jafnhliða bárust sögurnar að
sunnan, sögurnar um sigurför
D a u ð a n s, ýktar og afbakaðar,
en svo daprar og ömurlegar, að
a 1 v a r a n varð enn þá dýpri og
þrungnari.
í fyrstu virtist eins og ekki
mundi verða við neitt ráðið. Það
var í kuldunum framan af nóvem-
ber, ])á lögðust sumar sveitir al-
gerlega undir, t. d. Landið, og |>á
dóu 5 manns á einni viku þar í
aveitinni. Og víðar var ástandið
Tilkynning.
»Félag atvinnurekenda í Reykjavík* og verkmannafélagio »Dagsbrún«
haía komið sér saman um,_ að tímakaup verkamanna skuli frá j. janúar
þ. á. og þar til öðruvísi verður ákveðið, vera:
90 aurar að degi til (kl. 6—6), og
115 aurar fyrir nætur- og helgidagavinnu.
Reykjavík, 6. jan. 1919
F. h. »Fél. atvinnurekenda i Rvík*
Pórður Bjarnason. Ólafur Thors. Böðvar Krisljánsson.
F. h. verkmannafélagsins »Dagsbtún«.
Agúst Jósefsson, p. t. íormaður.
t
Hér með tilkynnist vinum og vandamönnum að okkar hjart
kæra syslir og mágkona, Matia Kristín Þorbjörnsdóttir frá Hvammi
i Ölfusi, andaðist að heimili okkar, Bergstaðastræti 49, laugardaginn
4. janúar 1919
Fyrir hönd ijarstaddra foreldr^ og annara vandamanna.
Reykjavík 5. janúar 1919.
Cuðtún Þotbjörnsdóttir. Runólfur Siguriónsson.
Ilnnilegt þakklæti fyrir auðsýnda hluttekning við jirðarför “
föður mins sáluga.
F. h. okkar allra ástvina hins látna.
Eggert Claessen.
■ ...................................... ■
hörmulegt þá um stund. Á mörgum
heimilum lögðust allir svo að segja
í einu, og enginn til þess að hirða
um skepnurnar. Annars staðar
kvöldu meun sig á fótum, þangað
til þeir gátu ekki meira .... þang-
að til t a k i ð hallaði þeim á bak-
ið, knúði ])á nauðuga viljuga í
rúmið .... suma til þess að þjást
þar vikum saman, en aðra til þess
að — deyja. Því það vita menn nú,
að þeir sem sóttina tóku undir
harðindunum, voru verst farnir.
„Veslings læknarnir“.—Svo var
að orði komist, í Morgunblað-
inu fyrir skömmu síðan, er sagt
var frá drepsóttinni miklu og
dugnaði höfuðstaðarlæknanna. Má
ekki síður segja það um læknana
hér austanfjalls. Þeir hafa ekki
átt sjö dagana sæla. Að þjóta fram
og aftur húsa í millum í bifreið-
um, og þó ganga þurfi við og við,
hverfur það algerlega þegar hugs-
að er um þau u n d u r, er lækn-
arnir hérna hafa oi’ðið að leggja
á sig. Að ferðast dag eftir dag og
nótt eftir nótt, svefnlaus og þreytt-
ur, í misjöfnu veðri, slagviðris-
hryðjum og þreifandi myrkrinu —
um vegleysur og ófærur, og hestur-
inn ef til vill latur eða uppgef-
inn .... það kemur við taugamar!
(Niðurl.) Einar Sæm.
9 ga .
Ediih Gavell.
Hvernig hennar var hefnt.
Allir muna eftir hjúkrunarkon-
unni ensku, sem Þjóðverjar tóku
saklausa af lífi í Bryssel, fyrir svik
Belga nokkurs. Ameríkski sendi-
sveitarritarinn í Bryssel, Mr.Brand
Wliitlock, hefir skrifað eftirfar-
andi lýsing á þessum atburði og
hverníg morðsins var hefnt, og
mun frásögnin mega teljast áreið-
anleg.
— Það vakti eigi mikla eftir-
tekt í Brysðel, er miss Cavell var
tekin föst, 5. ágúst 1915. Að und-
anteknu nágrenninu og ameríksku
sendisveitinni, má segja að atburð-
urinn hafi farið fyrir ofan garð og
neðan; Þjóðverjar höfðu að venju
fangelsað hana svo ekkert bar á;
hún var horfin einn góðan veður-
dag. En einn daginn vaknaði bær-
inn, sami bærinn, sem hafði séð eyð-
ingu Louvain svo nærri sér og að
kalla mátti var orðinn tilfinning-
arlaus fyrir hvers konar hermdar-
verkum, hann vaknaði nú augliti
til auglitis við nýtt hroðvirki. Það
skeði 12. október 1915. Klukkan
hálffjögur um morguninn var
miss Cavell flutt, út í fangagarð-
inn í St. Giles-fangelsinu og skot-
in. En óbótaverkið var tilkynt með
rauðum fregnmiðum víðsvegar um
------------- ' ......
Nýja Bió
Þar sem
sorgirnar gleymast.
LjÓTiandi falleg ástarsiga ungs
hstin an is, í 4 þáttum.
A’ialhh.tv. leiUa:
Rita Sachetto,
Anton de Verdier o. fl.
Síðasta sinn í kvöld
borgina öðrum til aðvörunar. Og
smám saman útrýmdu nýrri stór-
viðburðir endurminningunni um
þetta hryðjuverk.
En á kaffihúsunum, sem inn-
fædda fólkið sótti mest, lifði ávalt
orðrómur um, að miss Cavell hefði
látið lífið fyrir landráð annars
manns og sá maður væri belgiskur.
Kunnugir vissu hver maðurinn var,
en eigi vil eg nefna nafn hans, í
fyrsta lagi af því, að hann var
sonur þeirrar þjóðar, sem með frá-
bærri hreysti barg heiminum frá
hruni; í öðru lagi af því að faðir
lians var heiðvirður borgari og
íyrverandi liðsforingi, og maður,
sem afneitaði syni sínum undir
eins og glæpur hans vitnaðist. Af-
brotamaðurinn var rúmlega tvítug-
ur og lifði mn efni fram. Þegar
þýzku njósnararnir buðu honum
gull og græna skóga, stóðst haim
ekki freistinguna.
Þjóðverjar höfðu komist á snoð-
ir um, að leynileiðir væru yfir
landamæri Belgíu og' Frakklaiids
á stöku stað og að íingir meiin
belgiskir flýðu þessar ieiðir hóp-
um saman og gettgju í lið Frakka.
Svikarinn, sem við skulum kalla
X., lét sem hann væri föðurlands-
vinur og brynni af hatri til kúgar-
amia; haim sneri sér til miss Ca-
vell og beiddi liana um að hjálpa
sér til Hollands. Hún vísaði hon-
um til Baucq — sem var skotinn
undir eins og miss Cavell — og
kveldið, þegar X. var kominn inn
i leyndarmálin, fór hann til þýzka
liðsstjórans og næsta dag voru þau
tekin höndum miss Cavell, Baucq
og einn maður til.
Maður er nefndur Louis Bril.
Hapn var tvítugur að aldri, er
þetta gerðist, og var samt orðinn
boginn í baki af setum við tafl, því
hann var skákmaður hinn mesti.
Hann átti heima í París, en þegar
ófriðurinn hófst var hann í heim-
sókn hjá foreldrum sínum í Bryssel
og' bauð sig' þegar fram til her-
þjónustu, en var hafnað. Síðar
tókst honum að komast til F.rakk-
lands, en kom svo þaðan aftur í
einhverjum erindum. — Þegar Bril
frétti um morðið á Edith Cavell og
vmum hennar, sór hann þess dýr-
an eið að hefna þeirra. Eitt kveld-
ið tók hann upp skammbyssu í hóp
vina sinna og'.mælti: — Ein kúlau
í þessari byssu er ætluð þorparan-
um, sem sveik Edith Cavell í hend-
ur morðingjanna, og eg skal hitt»
hann, þó eg eigi að bíða til dóms-