Alþýðublaðið - 13.05.1958, Síða 8

8
Alþýíublaði#
Þriðjudagur 13. maí 1958.
Leiðir allra, sem ætle «8
kaupa aSa selja
BÍL
líggja til okkar
Bílasalan
Klapparstíg 37. Sími 19032
Húseigendur
ömrnmst allskonar vatns-
og hitalágnir.
HRaðagnlr s<f.
Sínu-x: 33712 og 12099.
Húsnæðis-
miðEimin,
Vitastíg 8 A.
Sími 16205.
Sparið auglýsingar og
Maup. Leitið til okkar, ef
þér hafið húsnæði til
leigu eða ef yður vantar
húsnæði.
KAUPUM
pr:ónatuskur og vað-
malstuskur
hæsta verði.
álafoss,
Hngholtstræti 2.
5KIHFAXI h.f.
Klapparstíg 30
Sisni 1-6484.
Tökum raflagnir og
brejtingar á lögnum.
Mótorviðgerðir og við
geíii.‘ á öllmn heimilis—
tækjUm,
Mlnnlngarspjöld
D. A S.
tíst hjí Happdrætti* DAS,
Vestur 7er sími 17757 —
Veifferfæraverzl. Verðanda,
sími 117RP Sjómannafé
lagi Revkiavíkur, sími 11915
— Jór.usi Rprgmann, Háteigs
vegi 52 um1 14784 — Bóka
verzi V-rhlSH Leifsgötu 4,
Bíml 12(p' Ólafi Jóhanns
liyni r<aiiðagerðf 15 sími
33081: Mpshiið.. Nesvegi 29
---Gij«n Andréssyni gull
smif T jugavegi 50, sími
1870P 9 Hafnarfirði í Póst
Áld Jakobsson
Krislján Eiríksson
hæstaréttar- og héraðs
dómslögmenn.
Málflutningur, ínnheimta,
samningagorðir, fasteigna
og skipasala.
Laugaveg 27. Sími 1-14-53.
Samúðarkort
Slysavarnafélag lsland3
kaupa flestir. Fást hjá slysa
varnadeildum um land allt.
f Reykjavík í Hannyðaverzl
uninni í Bankastr. 6, VerzL
Gunnþórunnar Halldórsdótt
ur og í skrifstofu félagsins,
Grófin 1. Afgreidd í síma
14897. Heitið á Slysavamafé
lagið. — Það bregst ekki. —
Útvarps-
. viÖgerSir
viötækjasala
RADlÖ
Veltusundi 1,
Súni 19 800.
Þorvaldur Ari Árasos, fiöf.
lögmannsskrifstofa
Slfálsviir&tutig 38
c/o Páll láh. Þorleiftson h.J■ - Póslh. 621
Stmor ÍÍ416 og H4Í7 - Simntlnl: All
Norsk þjóðnýfing
Framhald af 5. síðu.
ina og sannar hvaða atvinnu-
greinar norskar komi til greina
að þjóðnýta. Og þá verður !and
búnaðurinn fyrst fyrir. Og svar
ið verður afdráttarlaust nei-
kvætt, með tilliti til þess hve
ctjúpar rsetur ei nstaklihgsrekst
urinn eigi í norskum landbún-
aði. Á þessu sviði beri að
stefna að því að auka fram-
leiðsluna, m. ö. o. að gera hm
mörgu smáíbú stærri. í nánum
temgslum við norska Iandbún-
aðinn er skógarhöggið norska.
Það er alit nefndarinnar að í
víðustu merkingu séu skógarn-
ir sameign þjóðarinnar, og því
beri þjóðfélaginu réttur til þess
að hafa þar hönd í bagga bæði
með eftirliti og áhrifum á þró-
un atvinnugreinarinnar. Vegria
skorts á upplýsingum vill
neindin þó ekki kveða upp úr
með það að taka beri upp þjóð-
nýtingu á þessu sviði eða að
hún sé bezta lausnin. Híns veg-
ár !eggur nefndin til, að gerðar
verð-i víðtækar ráðstafanir til
þess að rannsaka það mál, áður
en tekin verði ákvörðun um að
bjóðnýta skógarhöggið. Hvað
f4skveiðunum viðvíkur telur
nefndin eðlilegast vegna hefð-
hundinna vanja, að eignarrétt-
ur fram!eiðslutækjanna á þeíin
vettvangi verðj áfram í hönd-
um ieinstaklinga. Hins vegar
gerir nefndin tillögur um bætt
skipulag framleiðslunnar, sem
meðal annars miða að því að
bæta kjör þeirra, sem við hana
vinna. um samvinnuframleiðslu
og aukná opin.bara aðstoð.
Nefndin hefur lagt rnikla
vinnu í að svara spurningunni
um híóðnýtingu þegar í hlut á
iðraðurinn. FvTst kemur yfr-
lit um uppbyggingu hins norska
Amerísk'r
KJÓLAR
Stórar stærðir.
Garðastræti 2.
Sími 14-5-78
Fæst í öllum Bóka-
verzlunum.
Verð kr. 30.00
iðnaðar, áhrif hans í þjóðfélag-
inu og áhrif þjóðfélagsins og
verkamannanna á hann. Nefnd
in segir að því búnu, „að það sé
erfitt að finna rök fjvir al-
mennri þjóðnýtingu iðnaðar-
:ns“. Að lckum telur nefndin
upp hinar ýmsu iðngreinar í
léil að sérstökum tilfellum, þar
sem þjóðnýting kynni að vera
æskileg. Þá kemur í ljós, að
framleiðslu lyfja og sements
komi til greina að þjóðnýta. Og
þó gengur nefndin ekki lengra
en það að mæla með því, að
það verði kannað nánar. Ilins
vegna leggur nefnin mikla á-
herzlu á, að hinu opinbera bcri
að reka virka iðnaðarpólitík
með því að stofnsetja nýjar iðn
greinar, sérstaklega til fram-
leiðslu vara, sem eru nauðsyn-
legar öðrum iðngreinum og a.1-
virmuvegum, svo og á vissum
svæðum og í landshlutum, þar
sem framlag einkaframtaksins
ýmast nær ekki eða hrekkur
ekki til. Enn fremur ber þjóð-
íélaginu að aðstoða iðnaðinn
með rannsókna-, upplýsinga-
. og leiðbeiningarstofnunum,
1 taka tillit til þarfa iðnaðarins í
skattamálum og í fjármálapóli
tík sinni og færa skipulag og
framleiðslu fyrirtækjanna til
samræmis við stefnuna í efna-
Iragsmálunum'.
Hvað orkuframleiðslunni við
vikur heldur nefndin íram
þeirri stefnu, sem langa tíð hef
ur verið ríkjandi í niorska verka
mannaflokknum, að það sé
i'yrst og fremst hlutverk ríkrs,
bæja os sveitafélaga að byggja
cg reka aflstöðvar. Svípuðu
máli gegnir með tilliti til sam-
gangnanna, og megi ríkið
gjarnan frekar auka áhrif sín
þar. í byggingarmálum mælir
nefndn með fjárhagslegri, opin-
berri aðstoð og skipulagningu.
Sérstaklega beri hinu opiubera
að efla byggingarsamvinnufé-
jög. Það er skoðun nefndarinn-
ar, að þjóðnýting á sviði vcru-
dreifingarinnar komi ekkl til
greina um ófyrirsjáanlega fram
tið, nema í dreifingu lyfja, og
roælir nefndin með því að kann.
að sé, hvort ekki sé æskiiegt
s.ð þjóðhýta lyfjabúðir.
Nefndin er eínnig mjög var-
kár í áliti sínu á banka- og lána
ídarfsemi með tilliti til þjóð-
nýtýingar. En með tilliti til
laeirrar lykilaðstöðu, er bankar
hafi í hinu hagræna lífi, te.ur
nefndin nauðsynlegt, að þessav
stofnanir verði þjóðfélagsstofn
anii, sem hafi það að hlutverki
að framkvæma þá stefnu : efna-
hagsmálum, sem' stjórnarvöld-
;n á hverjum tíma marka. En
nefndín sér enga ástæðu t'n
þess að þjóðnýta bankana og
mælir í þess stað með þeirri að-
íerð, sem nors.ka stjórnin hef-
ur þegar um sinn beitt, að skipa
opinbera fulltrúa sína í stjórn-
ir bankanna. Nefndin bendir á,
aíi þetta kunni þó að vera fuii-
skammt gengið, og mælir rneð
því að sett verði iöggjof um
),etta efni, sem tryggi virkari
áhrif. Þar að auki mælir nefnd
in með að stofnaður verði op-
inber viðskÍDtabanki til þess að
sjá m. a. fyrir börfum Mns op-
inbera á lánamarkaðinum’.
Af ýmsum ástæðum hefur
nefndin leitt bj'á sér að taka til
meðferðar þjóðr.ýtingu slupa-
félaga, gistihúsa 'og líftryggi.ng
«rf éiaga. Þetta verður að te!ja
miður farið, því að einmitt hér,
sérstaklega hvað líftryggingar-
féiöguhum viðvíkur, hefði mátt
búást við róttækri afstöðu af
nei'ndarinnar hálfu. Hún vísar
aðeins í þessu efni til sérstakr-
ar greinargeröar, sem einnig
nefur verið birt.
Þessar eru í stuttu máli híð-
urstöður þessarar nefndar. Enn
sem komið er hefur ekki orðið
vart umræðna mn álitið, 'hvorki
innan flokksins eða í blöðum.
Má vera að það sé vegna þeirr-
ar at-hygli, sem um þessar
mundir beinist að hinum sani
eiginlega markaði Evrópu-
landa. Og hér hefur lika nefnd
ín brugðizt nokkuð. Hú.a hefur
ekki kannað fcosti og ókosti
Ijóðnýtingar skoðaða í afstöðu
til fyrirætlananna um sameig-
'nlega markaðinn. Má vera að
’him hetfði þá fundið fleiri rök
t'yrir þjóðnýtingu en rauni.n
\arð á.
Formaður nefndarinnar var
fyrrverandi iðnaðarmálaráð-
lierra Norðmanna, Lars Even-
sen. Aðrir meðlimir henhar
voru meðal annars stjórnarráðs
fulltrúarnir Halvard Bojer og
Per Kleppe, enh fremur þekkt-
if menrt. svo sem Torolf Elster,
Ole Colbjörnsen og Reidar
H’rsti,
Meðfylgjandi grein er rituð
af dönskum hagfræðingi, Per
Martin Ölberg, óg birtist í So-
cial-Demokraten í síðasta món-
uoí. Þar eru í stuttu máli rakt-
ar niðurstöður nefndar. sem
nórskl verkamannaflokkuri nn
íól það hlutverk að kanna hvað
'mæli með og hvað móti þjóð-
nýtingu miðað vlð norskar að-
stæður. Má vænta þess, að les-
endu-m blaðsins þyki fróðlegt
ac kynnast þessum niðurstöð-
um, ekki sízt vegna bess.' að
ncrski verkamannaflokkurinn
er talinn. einna róttækastur af
jafnaðarmannaflokkunum á
Norðurlöndum. Þess virðist
kenna, að greinarhöfundi þyki
afstaða nefndarinnar til þjóð-
r.ýtingar allneikvæð, en vitan-
iega vérður enginn dómur lagð
ur þar á nema rök nefndarinnar
séu kömruð til hlítar.
Framhald af 12. jíðu.
hafa í þrjá daga verið irukil
átök, sem til þessa hafa kostað .
16 manns lífið, rúmlega 100
manns hefur verið lagt inn á
sjúkrahús, illa sært. Átök þessi
voru hafin sl. fimmtudag af
stiórnarandstöðunni vegna þess
að eigandi eins af stjórnarand-
stöðublöðunum var mýrtur.
Hefur stjórnarandstaðan hvatt
til allsherjarverkfalls. *
Óeirðir þessar stafa af því,
að einn pólitískur flókkur légst
rnjög gegn því að Camille'Cha-
moun verði endurkjörinn for-
seti. Sagt er, að'Chamoua sé
enn ekki ákveðinn í þessu, en
talið . er, að flokkur hans sé
þessa mjög fýsandi.
Útvarpið í Beirut skýrir frá
því í kvöld, að belgiski aðal-
ræðismaðurinn í Damaskus,
sem fyrir sameininguna vio Eg
yptaland var sendiherra í Sýr-
landi, hafi verið handtekinn við
landamæri Sýrlands, er toliverð
:r fundu voþn í bíl hans. í bíln-
um fundust 33 hahdvélbyssur,
þiis. skot, tímasprengja og
28 skammbyssur, næstum 15
fj.öldi vopnahluta. Ttæðismaður
inn hefúr verið settur í fangelsi
og vopnin gerð uþptæk.