Morgunblaðið - 19.11.1919, Blaðsíða 3

8
mikið úrval af
Gangadúkum — Gólfteppum (smáum) — Sirifboiðsstólam — Ruggu-
stólum — BorðitofLStólum — Barnarúmum — Kðrfustólum —
Madressum o. fl.
cXrisíinn Sveinsson,
Laugaveg 31
Sauðc itblg
af Austurlandi Ca. 1200 kg. til sölu. Upplýsingar í síma 465.
Miöstöövarh með öl!u tilheyrandi, sem hita færisverði. Johs. Hans itunartæki upp sex heibergi, fist með tæki- ens Enke.
Hert kálfskinn
kaupa
®. GfriÓg e irsson S S/iúíason
Bankastiæti II. Simi 465.
Opinbert uppboð
á ýmsum munum, tilheyrandi dánaibúi frú Sigriðar Magnússon frá
Cambridge, verður haldið í Good-Templarahúúnu, mánudaginn 24. f>. m
og næstu daga.
Verður þar selt m. a. Föt, Húsmunir, Leirtau o. m. fl
góðir munir.
Uppboð.ð byrjar kl. 1 e. h.
Bæjarfógetinn í Reykjavík, 18. nóv. 1919.
cTioÆ cZófíannesson
Þ e i r,
sem eiga vörur með nrótorskipinu Ayoe, eru beðnir að borga tolla
sina bjá lögreglus’tjóra og framvísa farmskíiteini, ella má búast við að
vörurnar ekki verði afhentar.
Reykjavík, 17. nóv. 1919.
á. cTbr. Síiémunósson & @o.
Bifreiðakenslu
stunda eg frá 20. þ. m. Lysthafendur riti nöfn sin á lista, sem
liggur i verslun Símoaar Jónssonar, Laugaveg 12.
Mig er að hitta á Lindargötu 10 B milli 12 og 1 daglega.
cflíagnús SRafífJ&ló
Fersól
(skrásett)
Bragðgóð og léttmeltanleg Járn-
solutio. Er styrkjandi og blóðauk-
andi. — Fæst í Nýja Apótekinu á
Original-flöskum á kr. 2.85.
Lítið notuð kommóða óskast
til kaups. A. v. á.
Teofani Cigarettor fást aðeins i Litiu Buðinni. Sími 629.
Ameríkumenn lögðu út í ófriðinn
C. apríl 1917 og voru þeir 13. ríkið
sem Miðveldin fengu á móti sér og
síðustu mótstöðumennirnir, sem
nokkuð kvað að. Tíu ríkin sem við
bættust í óvinaliópinn á eftir létu
aldrei til sín taka.
Ameríkumenn voru engu betur
undir ófriðinn búnir en Englending
ar liöfðu verið 1914 ogþað vissuÞjóð
verjar vel. En þeim skjátlaðist er
þeir béldn, að Ameríkumenn gætn
ekki komið sér upp her, sem nokkuð
munaði um og því síður flutt liann
til Evrópu. Reyndin varð sú, að
Ameríkumenn komu sér upp mikl-
nm her á undarlega stuttum tíma
og komu honurn til Evrópu án þess
að tilfinnanlegt manntjón yrði á
leiðinni. En ekki varð það fyrir-
hafnarlaust.
Ameríkumenn voru alveg óvið-
búnir stríði, er þeir sögðu Þjóð-
verjum stríð á hendur. Þeir höfðu
málaher, 105 þúsund manns, sem
vorn herskyldir í 7 ár, þar af 4 ár
í varaliði, og þar að auki þjóðar-
ber, 150 þúsund manns, sem tók á
sig heræfingar af frjálsum vilja, 24
daga á ári í 3 ár. Þó málaherinn
liefði svona langan þjónustutíma,
var liami þó ekld í g'óðu lagi. ller-
deildiruar voru á víð og dreif víðs-
vegar nm landið, heræfingar fóru
aldrei fram í einni heild, og mikill
hluti af þessu liði var á verði á
landamærum Mexico. Skipulag hers-
ins var úrelt og vopnin voru ekki
svipnð því, sem á vígstöðvum
Evrópu, lierforingjaráðið meinlaust
og gagnslaust. Enginn aðal-yfirmað-
ur var yfir fótgönguliðinu, riddara-
liðinu, stórskotaliðiuu né verkfræð-
ingaliðinu, er hefði ábyrgð á að það
væri sæmilega æft og búið. Ilergögn
um var mjög' lítið til af. T. d. hafði
liver lierdeild (Regiment) 4 vélbyss
ur, árið 1912 en í nýju lierskipunar-
lögunum sem gengu í gildi í ár, er
svo ákveðið, að liver herdeild skuli
liafa 336 vélbyssur.
En stjórnin og herforingjaráðið
skildi hvað í húfi var og sá, að her-
stjórnhmi varð að gjörbreyta og
öllu fyrirkomulagi hersins. Og hafi
heimurinn nokkurntíma séð amer-
ískan dugnað ög hraðvirkni þá sá
hann það, þegar Bandaríkin voru
að skapa miljónaherinn sinn.
Herskyldan og æfingar hersins.
Eftir 2 vikur hafði stjórnin sam-
þykt lög um herskyldu, og tekið all-
fiest iðnaðarfyrirtæki í þjónustu
sína, til þess að sjá honum fyrir öllu
því, sem hann þurfti á að lialda.
Frá því í maí og þangað til í
september 1917 var myndað nýtt
hermáiakerfi,undir yfirstjórn Persh-
iiig hershöfðingja, í samræmi við
Loveland lávarður
finnur Ameriku.
EFTIR
C. N. og A. M. WILLIAMSON.
4
— Með fallegur dætur endurtók
Harborough rólega, þó auguu segðu
ýmislegt annað. Eu þó skaltu fara var-
lega. Ákvarðaðifc þig ekki of fljótt.
Það eru ekki alt af beztu fiskarnir,
sem fást í dýpsta vatninu. Maður bíð-
ur til þess að litast um á markaðinmn.
Loveland brosti. Þökk fyrir leið-
beininguna. Eg skal ekki gleyma henni.
— Það er seimilegt, að þú hafir vit
á, að láta ekki sjállfan þig of ódýrt.
Jim gat ekki neitað sér um að gefa liou-
um cnn þessa ráðleggingu.
— Nei áreiðanlega ekki, svaraði Val-
ur öruggur. Þú þarft ekki að vera
Lræddur um það, drengur minn, það
var annars fallega gert af þér að hugsu
um mig með þennan klefa. Og þó það
kænu nokkuð snogglega þá er ekkert
nýjustu kröfur á hermálasviðinu.
Og frá því í september til ársloka
óx herinn upp í tvær miljónir
manna, en 4 miljónir var liann orð-
inn þegar ófriðnum lauk í nóvem-
ber í fyrra. Og Ameríkumenn gátu
verið vandlátari í mannvali en hin-
sr ófriðarþjóðirnar því þeir höfðu
af meiru að taka. Þeir tóku að eins
þá menn í herinn, sem voru vel
beilsuhraustir og stóðust allar þær
raunir sem á þá voru lagðar meðan
á æfingunum stóð. Menn sem við
hergagnasmiðjurnar unnu voru ekki
skráðir í lierinn, svo sem sumar. aðr-
ar hernaðarþjóðir höfðu gert.
Fyrsta lierkallið kom 5. júní 1917
cg voru það menn 21-—31 árs og luð
næst.a 5. júní 1918 og voru þá kall-
aðir þeir, sem voru 18—20 og' 32—
45 ára. priðja herkallið kom 12.
's°pt. 1918, menn á aldrinum 18—45
ara. En eigi voru þeir teknir nærri
allir er kallaðir voru. Alls voru 54
miljónir karlkjiis í Baudaríkjun-
um, þar af voru kallaðar 26 miljón-
ir og skoðaðir af íæknunum. Síðan
vai' þrautvalið úr þeim, svo ekki
fóru nema þeir allra hraustustu í
herinn.
Æf-ingarnar fóru fram í' 32 her-
búðum og tóku hverjar herbúðir 50
þús. manns. Byrjað var að reisa
búðirnar í maí, og í september var
komið húsnæði lianda 430 þús.
mauns og skömmu síðar handa 770
þúsundum. Fyrst voru bygðar lireif
anlegar lierbúðir, en brátt var því
hætt og farið að reisa stóra skáhi úr
timbri. Enn fremur þurfti að leggja
járnbrautir að herbúðunum, útbúa
o fingavelli, reisa skóla iianda for-
ingjum o. fl. o. fl.
í apríl 1917 voru ekki til nema
9000 fyrirliðar í Bandaríkjunum,
og þeir voru ekki færir um að gegna
störfum í ófriðnum. pess vegna
þurfti að kenna þeim og velja iir
þeim. Bandaríkjamenn fengu enska
< í' franska lierforingja úr ófriðnum
"'estur til þess að kenna símun
i öimum.
Frakkar sendu 286 og Bretar 261
kennara. peir voru ekki margir, en
aftur á móti eintóinir úrvalsmenn og
vel færir til starfans, nýkomnir af
vígstöðvunum og manna færastir til
þess, að koma skipulagi á herbáknið
mikla sem var að verða til í herbúð-
unum þar vestra. Flestir Frakkarn-
ir voru sérfræðingar í öllu því, er
laut að stórskotaliðsstjórn og fyrir-
komulagi herforingjaráð a og gegndu
því þeim störfum; ensku sendimenu-
irnir voru sérfróðir um meðferð
gastegunda, líkamsæfingar, byssu-
stingjaviðureign og vélabyssu notk-
un. í ófriðarlokin höfðu Ameríku-
menn um 200 þúsund liðsforingja.
Hermennirnir voru æfðir fyrir
vestan í 6 mánuði að meðaltali og
voru síðan sendir til Frakklands.
Þar voru þcir æfðir í tvo máuuði,
þá sendir þangað á vígstöðvarnar,
sem lítið var að gera og voru þar
1 mánuð, og að því loknu voru þeir
við því að segja. Tuxham verður að
koma mér á stað á einhvern hátt.
— Það er naumast hugsanlegt að þú
hafir tíma til að skýra ættingjum þín-
um frá þessari breytingu, sagði Jim.
En þú getur auðvitað, ef þér vaxa ekki
útgjöldin við það í augum, sent frú
Loveland þráðlaust skeyti af skipinu.
— Auðvitað, sagði Loveland, honum
hefði varla komið þetta til hugar, ef
l’.ann hefði ekki verið mintur á það.
En það er ekki nauSsynlegt, bætti
hann við.
— Líklega ekki sagði Jim.
III.
Loveland greifi byrjar.
Eina reynslan, sem Loveland hafði
á lífinu á sjó, fyrir utan smá siglinga
ferðir, var þegar hann fór tii Suður-
Afríku og kom þaðan. En á þeim ferð-
um hafði hanu lært að varðveita sjálf-
»n sig á skipsfjöl. Og þó nafn lians
væri ekki á farþegalistanum, þá var uú
þilíarsstóll hans íluttur á ágætan stað
á skipinu. Og það var kurteisum þjóni
að þakka. Og sú kurteisi kom af dá-
lítlum drykkjupeningum, sem liann
fékk hjá Loveland, sem raunar voru
meiri eu efui haus leyfðu.
taldir færir til eigiuiegra lierþjón- ai
liStll.
Hver „division“ í liði Ameríku-
manna taldi ca. 1000 fyrirliða og
26000 hermeim og voru því stærri
cn sveitir Evrópiunanna.
Flugvélarnar.
Her Bandaríkjamanna átti að eins
55 flúgvélar í aprílinánuði 1917 og
og 51 af þeim voru dæmdar úreltar
og ónothæfar á vesturvígstöðvunum.
Mönmim var kunnugt að vélar þær
sem notaðar voru lijá hernaðarþjóð-
unum voru miklu betri, en Banda-
ríkjamenn fengu auðvitað ekki að
vita um gerð þeirra; fyr en þeir
slógust í lið með Bandamönnum. Þá
létu þeir þá vita, að til þess að sam-
hcrjar hefðu yfirhöndina í lofthern-
aði, þyrftu Ameríkumenn að senda
4000 flugvélar til Evrópu á ári. Var
strax tekið til óspiltra málanna að
smíða flugvélar. ________
Nefnd manna var send tiL Evrópu
td þess að kynnast flugi og gera út
um liverjar tegundir véla helst ætti
að smíða. Var ákveðið, að Ameríku-
menn skylclu ieggja til njósna- og
sprengjuvarps-vélar en Bretar og
Frakkar skyldu smíða orustu-flug-
vélar.
Verkaskift-iug þessi hafði bráð á-
hrif. í nóvember 1918 höfðu Am-
eríkumenn smíðað um 4000 flugvél-
Ef til \ ill hefði hann sparað peninga
á því að segja ætt sína, en þó hann
væri hégómagjam og sjálfselskur, var
bann jafnframt kurteis.
pegar þilfarsþjónninn spurði bann
hvort hann óskaði að nota nafnspjald
sem stólmerki, bað Valur haun að skrifa
nafnið „Loveland“ ó hvað sem næst
væri, svo þjónninn gerði hva'ð honum
var sagt, án þess að vita, að hann væri
a'S vinna fyrir greifa.
Loveland fann, að það mundi fljótt
kvisast a'ð hann væri einhver heldri
maður. Og þa'ð royndist rétt að vera.
pegar hann liafði sagt gjaldkeranum
hversvegna hamx hefði klefa Vander
Pats, flaug fregnin um þetta frá þjóni
til þjóns, og komst von bráðar í klærn-
ar á mesta sögumanninum á skipinu,
stm vildi svo til, aS hafSi svefnklefa
beint á móti.
Mr. Hunter komst aS því, hver nábúi
hans var, og glápti á klefadyrnar meS
brennandi áhuga. Hann vissi, aS til var
Loveland greifi. Og hann þóttist sann-
færSur um, aS þetta væri sami náung-
inn.
— Eu því skrifar maðurinn sig þá
ekki greií'u á farþegalistunum 1 Skyldi
þetta vera eitthvert leyndarmál ?
Rétt í þessu kom Loveland út úr klefa
og annað eins koin frá Euglandi
Frakklandi.
Flugkensla fór sumpart fram í
Ameríku, undir stjórn franskra og
enskra kennara, og sumpart í Ev-
í'ópu.
Tvö voru stig kenslunnar í Amer-
íku. Það fyrra var í því fólgið, að
sroska taugar nemendanna, s'ýna
þeim byggingu ýmsra flugvélateg-
unda, kenna þeim að gefa merki,
fara njósnarferðir,nota vélbyssur og
yfirleitt að gera þá færa til að
fljúga úr einum stað í annan. Hitt
var I því fólgið að veita nemenclan-
uiti mikla æfingu, gera hann færan í
ílestan sjó, þannig að hann gadi
flogið í allskonar vélum og fram-
kvaimt störf af öllu tagi.
Þegar flugmennirnir þóttu full-
færir voru þeir sendir til Frakk-
lands og þar fengu þeir lokaæfingu
áður en þeir fóru til vígstöðvanna.
í nóvember 1918 voru um 4000
amerískir flugmenn á vígstöðvunum
en 8000 voru að læra fluglist í
Ameríku. Alls var flugher Ameríku
raanna 200,000. Flugmenu Ameríku-
manna skutu niður 755 óvinavélar
eu mistu sjálíir 357;
Framh.
síuum. Haim sá aS Hunter glápti á
dyrnar og leit því drembilega á hann.
Sumir heíðu vitanlega þykst viS af því
augnaráöi, en Hunter lét þann mann
ekki raóðga sig, sem hann vildi kynnast.
Hann brá sér inn í klefadyr sínar til
þess aS sýna, að hann væri nábúi en
en ekki neinn forvitinn náungi. En fá-
um míuútum seinna var hann komiiin
upp á þilfar og stikaði þar £rá einum
ktmmngjanum til annars mjög áuægju-
legur. Hann þekti flesta rikustu Vestur-
heimsmeuuina á skipinu, og hann gætti
þess vandlega, aS blauda í samræSuna
óðvuhvoru svoua heldur kæruleysislega:
„Hafið þiö heyrt, aS Loveland greifi er
lxér á skipinu “? Einstaklega snotur maS-
ur. Hann cr af einni allra elztu og beztu
ættiimi á Englandi. Hvort eg þekki
hann ? Já, eg held nú það. Við erum
tengdir í hjúskaparmálum. Svo þér sjá-
iö, aö--------
Og síöan slangraði haim burt til að
hitta Lovelaud og koma í veg fyrir, að
þtir yrðu ókunnugir í augum annara.
En á me’ðan hafði Loveland notað
tímaim vel. Honum fanst ráðlegging
Jims Harborough, aö stærstu fiskamir
veichlust ekki altaf á dýpstu vatni, vera
heppileg. pó var sennilega ekkert á
móti þvi, aö hafa augun opin. Hann fór
því að lesa farþegalistann með sömu
græðgi og maður byrjar nýtt „partí“ í
spilum. Og haim gerði það í þeirri von,
aS fiiina einhver þau nöfn, sem stóðu á
meðmælingarbréfum hans. Enhannfaim
eiigin slík nöfn. Og hann var of ókunn-
ui í samkvæmislífi Ameríku til þess að
renna grun í, hver nöfnin voru þarnahin
mikilsverðustu.
Svo fer liann að ganga um gólf á þil-
íarinu meS pípuna í munninum og liend
urnar í vösuuum. pað var heitur nóv-
cmher-dagur. Hiö mikla skipsbáku varS
ekki vart vi'S neinar öldur. Loveland,
sem hafSi veriö óánægSur yfir því, að
þurfa aö yfirgefa föSurlandiS, var nú
komiim í be/.ta skap. Eftir hálftíma
göngutúr var liann búinn a'ð velja sér 2
úr meyjaliúpnum, sem honum sýndust
einkum hentugar fyrir sig. pað var að
vísu um svo margar girnilegar stúlkur
að ræða þarna, að það var ekkert gam-
anspaug að velja. pó efa'ðist Valur ekki
um, aS hann hefði valið þarna þær allra
be/.tu. Og hann vonaðist eftir, að önnur-
livor þeirra væri dóttir stærsta miljóna-
niannsins þarna á skipinu.
paö gátu varla veri'ð ólíkari persónur
en þessar tvær stíilkur, sem Lovelaud
hafði valið sér í hugaiium. Önnur
þeirra, húu gekk um gólf á þilfariuu
með föður sínuni, var mjög há, alt aS
því jafn liá og Valur, og var hann þó
sex t'et ; hún var mjög vel vaxin. HáriS
var kastaníubrúnt, augun gulgrá og
atignahái'iii svört. NefiS var íbogiö og
munnuriiin fagurmyudaöur.
Fjöldi þeirra mamia, sem gekk til og
frá á þilfarirra, virtist gleöja sig yfir
því, að vera í kunningsskap vi'ð þessa
fallegu stúlku og föður henuar. En þó
þeim væri heilsaS hvaö eftir annaS á
vingjarnlegan hátt, þá var hún fremur
kuldaleg altaf.
Valur hugsaði me'ð sér, aö þessa
stúlku mundi móSir sín veröa áuægö
með og hún mundi aldrei gera maimisín
um minkunu. pó gat hann ekki hugsaS
sér, aö haim mundi nokkurntíma unna
þessum kalda ljóma,en liann fór nú ekki
holdui' til Ameríku til þess aö fara aö
efeka einhverja. Erindi hans var aiger-
lega annars eSlis. Og maSur hlaut þó
að geta borið virSingu fyrir þessari
stúlku. Hún hlyti að verða úgætis hús-
móSii' á Loveland-slotinu, þegar búi'ð
væri aö endurnýja skraut þess fyrir
peninga hennar.