Morgunblaðið - 31.08.1920, Blaðsíða 3

MOKGUNBLAÐIÍ)
ramt benti hann á, hvílík fásinna
°g r<iugsleitni væri í því, að þeir,
sertl Prentuðu bækurnar og seldu
l)íer; keí'ðu allir fengið laun sín
h^kkuð í hlutfalli við hækkun lífs-
uauðsynjanna, en þeir sem skrif-
U^u þær, sætu við samta borð og
íyrir 6—7 árum.
'unn bókaútgefandinn gefur ung-
Ulu rithöfundum það ráð, að læra
'®u sína vel og cftir föstum regl-
Ulu’ taka l>eztu snillingania til fyrir-
myndar og víkka út lífsreynslu
Slna, svo þeir geti lýst fleiru en
l:iukennum eins þjóðernis.
^11 aðalkjarni allria svaranna
1111111 vera eitthvað á þessa leið:
iJað er skrifið of mikið í landinu
°g of æikið af því er aðeins meðal-
kl®> en er talið að vera list. Sjálf
*lsUn, þag sem til er af henni, á við
llnkla örðugleika að stríðia. Lesend-
Ul Vllja ekki góðar bækur, heldur
Skei»tilestur.
Mar gir gáfu- og mentamenn
ílDa hafia tekið til pennans og iagt
0r® 1 belg um þetta efni, og iná því
að þarna sé stungið á kýl-
lnu.
Un hvenær taka íslenzkir rithöf-
Undar tii orða um þau lífskjör, sem
lJeir hafa átt við að búa og eiga
enn <!
Argus.
Hvert stefnir?
Uað hlýtur ávalt að vera um’hugs-
Unarefni allra gætinna hugsandi
tUanna, hvert stefni hjá honuin
Uálfum,
og þá jafnframt hjá þjóð-
'ani 'hans í hei'ld sinni.
Við getum sagt eins og nmrgar
Kjóðum þeim, sem hlutlausar
afa verið í 'þessum miklla síðasta
^Uði, að neyð ófriðarþjóðanna
'afi aukið að mun velmegun okk-
ar5 meðan þeim var að blæða út,
IUl®ðan þær >vo)ru lað greiða sinn
8*®asta pening fyrir dýrar vörur
þess að forða þeim frá hungur-
^Pða, en það má nú óhætt telja að
Þilð setli að verða okkur skammgóð-
Uí' vermir, 'þar sem eg efast ekki
llln> að nú um lengri t'íma hafa vör-
verið fluttar inn fyrir mun
ra verðmæti en þær vörur nema,
Uf
‘Ueif;
'a-liir
ið.
við flytjum út, sjá því þar af
u' hversu lengi það getur geng-
Það
ems
er því hverjum manni ljóst,
nú horfir við, ef ekki er
e‘tthvað að gert, að þessi litlu efni
° ar verða áður en við vitum af
ukln út í veður og vind, því það
ajáanlegt, þegar lafurðir o'kkar
kl aeljast, eða þær seljast fyrir
|C^UU það verð, sem hægt er að
^Uuleiða þær fyrir, en altaf er
(-°rið að kaupa þarfar vörur og
ej|Uííar fyrir margfialt meira verð
iIlg;°kkru sinni áður, hiýtur afleið-
. 1 uð verða sú, að við verðum
sjaJdhi.
1 rota áður en okkur varir. Bn
I eð- ) Rl<kl kæhrt að eyðia og spenna,
I jst ,‘l ketur o'kkur ef til vill skil-
að v'lí kvi Vl® rekum okkur á það,
" erilm ekki ríkir.
akl uokkurn tima verið hætta
terðum i .
Urn 1 Þa er það nu, hafi nokk-
nrðu„.Ul<1 fyrir dyruin okkar
tað y" , ,'mar’ 'Þá et' það nú, en
fólki' Crst'd 'er. að þetth skilst ekki
iskiist . meðan. f jöldanum ekki
úr sv° ®é, er mjög ilt að bæta
etlnþá " SV° Um muil1- v‘ð eyðuni
sitrni áð^k'11. meiru en við nokkru
UF iöfum gert, okkur finst
ennþá að við getum miklu frekar
keypt nú en áður, og okkur finst
miklu síður hægt nú að komast af
með það sem fyrir nokkrum árum
þótti ágætt. Þetta er sá galli okkar,
sem á stríðsárunum hefir rnargfald-
ast miklu meir en dýrtíðin- Við
viljum fá styttan vinnutímann, við
viljum fá meira kaup fyrir minni
vinnu, eða jafnvel enga, en eyða
svo öllu. Allir sjá hvort þetta er
spor í rétta átt.
Þa.ð er ábyggilegt, ef við ætlum
að komast hjá fjárhagslegu hruni,
að okkur er óhætt að breyta um
stefnu, okkur er fyrst og fremst
óhætt að fara að spara meir en
nokkru sinni áður, og okkur er
óhætt að fara að skiljast það, að
eina leiðin til þess að forðaist fjár-
hagslegan voða, er það, að atvinnu-
vegirnir leggist ekki í anðn, því
þeir eru eins og atlir vita lífæðin til
viðhalds okkur, hið eina sem hefir
haldið í okkur lífinu, eina sem
framvegis ekki síður en hingað til
hjálpar okkur til lífsins hvað fjár-
haginn snertir. Þetta hefir ennþá
getað gengið, vegna þess að at-
vinnuvegimir hafa lengst af að
þessum tíma ekki beðið verulegt
tjón af dýrtíðinni, og afurðimar
til skamms tíma selst fyrir afskap-
lega hátt verð, en athugum nú livað
framundan er. Afurðirnar hríðfalla
í verði jafnframt og þær eru lítt
seijanlegar, en aðflutt vara eykst
iað minsta kosti að verðmæti, en
framleiðslan segir ekkert, eftir því
sem bezt verður séð, til þess að
forða atvinuuveguuum frá algerðu
strandi, og er það þó óskiljanlegt
þar sem hættan er svo laugljós sem
hún er. Bóndinn hefir ekki ofan
í sig að éta þetta ár, svo há vinnu-
laun borgar hann, verður jafuvel
að taka af ársarði árið áður tii þess
að geta orðið skuldlaus við vinnu-
fólkið. Sjómaðurinn getur ekki far-
ið á opna bátnum sínum á þau fiski-
mið, sem á stríðsárunum fyltust af
fiski, vegna þess að nú er fiskurinn
flúinn þaðan eftir eitt ár, sem varg-
urinn útlendi og innlendi er búinn
að skarka þar og eyðilegg'ja miðin
og hin dýru veiðarfæri, og eg get
ekki séð að nokkur vélbátur verði
gerður út liér um flóann næstki. m
nndi vetrar' C-líð vegna dýrtíðar á
saman við verðmæti þess 'sem aflað
er, og örðugleikunum á að losna
við það. Á öllu landinu munu vera
um 700 vélbátar, og ef fæstir þeirra
verða gerðir út, hvað þá? Þetfa er
alvarlegt, já, svo alvarlegt, að það
er ómaksins vert fyrir stjórn vora
að athuga það, og reyna iað forðast
það, að slíkt þurfi að koma fyrir,
ef hún álítur að það sé í verkahring
sínum.
Á síðaistliðinni vertíð var útgerð-
arkostnaður á 12—14 tonna vélbát-
um um 40 þús. kr., en mcðalafli
þeiri’a um 45.000 kg. á 72 auna =
32.400 kr. (sem þó er of mikið, því
þá er gert ráð fyrir að allur aflimi
sé þorskur, sem hann vitanlegp
ekki er). Séu svo veiðarfæri þau,
sem eftir kunna að vera (sem oft
eru engin eða léleg), virt á 2600
■kr., verður hallinn 5000 kr. Síðan
hafa veiðarfæri stígið að mun og
olía um 20 kr. fat, svo að j>ví sem
séð verður blæs ekki byrlega hvað
útgerðina snertir.
Það er eins og við íslemlingar
hugsum okkur að við getum lifað
þetta stríðsfargan alt saman af án
þess að það þurfi að uokkru veru-
•legu við okkur að koma, svo barna-
lega kjánaleg er öll framkoma
okkar á þessum tímum, en það er
Nokkra sekki af
hveiti
vil eg selja.
M. Böðvarsson, bakari
Hafnarfirði.
M$. Svanur
fer á morgun siðdegis til Skóg-
arness og Búða, ennfremur til Sands
og Ólafsvíkur ef nokkur verulegur
flutningur verður þangað.
Vörur aíhendist í dag.
síður en svo að það geti átt sér
stað. Við verðum að líða við það, og
tíminn er þegar ^ominn að okkur.
Það er óhjákvæmilegt. Bn ef vel
og viturlega er við brugðið, má vel
vera að hægt sé að forðast ein-
hverja þá hættu, sem nú er sjá-
anleg. •
Leiðin til bjargar í þessu efni
er án efa 1. að sparia, 2. að vinna, og
3. að framieiða sem allra mest.
Hinn eini sáluhjálplegi vegur og
leið til þess að koma þjóðunum og
heiminum á réttau kjöl laftur, er
einungis sá, að allir leggi sinn skerf
til þess að starfa í friði að sameig-
inlegum áhúgamálum til hagsælda,
og svo umfram alt að vinna, viuna,
auka framleiðslima og spara meira
en nokkru sinni áður, nú verður
umfram alt að gilda: „Allir leggi
saman* ‘.
Vandræðunum verður sízt af-
stýrt með því að ein stétt skerist
úr leik og styðji einungis sinn eigin
hag, en heimti hærri laun en hún
getur komist af með, önnur hærri
laun og jafnframt styttan vinnu-
tíma, og hin þriðja mikil lauu fyrir
ekki neitt. Nei, við verðum undan-
tekningarlaust að leggjast allir á
eitt um það að vinna, spara. og auka
framleiðsluna, eða að minsta kosti
að halda. henni við.
Hvar stöndum við ef togaramir
verða að hætta, vélbátarnir verða
ekki gerðir út, en þin verða fluttar
vörur þarfar og óþarfar eftir sem
áður, og við eyðum og eyðum eins
og ekkert hafi í skorist, þangað til
alt er ómöigulegt. En hver borgar
í landssjóðinn þegar sjó- og útgerð-
armenn hætta að færa honum upp
á diskinn? Þá er ekkert að tolla,
ekkert að reita, af engum að taika.
Þessvegna skora eg á stjórnina,
að hún sjái um að ekkert sé flutt
inn í landið smátt eða stórt, sem
ekki er bráðnianðsiynlegt til lífs-
viðværis eða viðhalds framleiðsl-
unni í landinu. Því nú standa um-
fram alt yfir þeir tímar, sem fólki
ber skylda til að neita. sér um alt
það, sem lífsnauðsyn ekki krefur,
ennfremur að hún sjái um að vörur
ti! sjávarútvegs og enda allrar
framleiðslu, verði okkur hingað*
komnar svo ódýrar sem föng eru
á, og sjái jafnframt um, ef þess
væri kostur, að afurðir okkar selj-
ist, og þá fyrir svo mikið verð, að
hægt sé að framleiða, lifa og stýra
þ.jóðarskipmu okkar litla fram hjá
einhverju af þeim skerjum, sem
fram undan blasa nú.
Akranesi 24. ágúst' 4920.
Ól. B. Björnsson.
Nokkrar
,JMPERAL“-ritvélar
til sölu.
Arent Cfaessen.
Stórt gott hús
tii sölu
A bezta stað í Austurbœnum.
Húsið er tvær hæðir með kjallara og risi, herbergin rúmgóð og
björt, báðar hæðir raflýstar.
Neðr’s hæðin öli hm til sbúðar 1 okt þ. á.
Lysthafendur snúi sér strax á skrifstofn hæstaréttarmálaflutnings-
manns Lárusar Fjeldsted, Lækjargötu 2.
Bifreiða og bífhjðlaYátryggingar
Trollo & Rothe hí.
íf

I
i
P. W. Jacobsen & Sön
Timburverzluu Btofnuð 1829
Kaupmannahðfn C, Carl-Lundsgade. Símnefni: Granfuru, New Zebra Code.
Selur timbur I stsrri og smœrri sendingum frá Kaupmannahðfn
Einnig heiia skípsfarma frá SvfþJóð.
Að getnu tilefni skal tekið fram, að rér köfum engan ferða-umboðsmann á tslandi
Biðjið um tilboð.-----------Að eins heiidsala.
mfmiTffi rrrm urimnTvi u ■ ijn
CLEMENT JOHNSEN A.S.
Bergen — Norge.
T^legrafadr,: CLEMENT. Aktiekapital & Fonds Kr. 750.000
mottar til Forhandiing fiskeprodukter:
ROGN — TRAN — SILD — FI8K — VILDT etc.
Lager av Tönder, Salt, Bliktrantönder, Ekefat.
Aðalumboðameim: Sig. Sigurx A Go., Heykjavík.