Morgunblaðið - 10.06.1921, Blaðsíða 3

Morgunblaðið - 10.06.1921, Blaðsíða 3
MORGUNBLAÐIÐ 9 þingeysku flóana. Inni á Hiisavik var besta veður, en ekki fór eg þar í land, það þori eg aldrei þar sem skipið legst ekki að bryggju af ótta fyrir þvi að verða strandaglópur. I þetta skifti hefði það verið óhætt, þvi að skipið fór þaðan ekki fyrri en kl. 2'h um nóttina. Eg naut í þess stað útsýnisins inn yfir Skjálf- anda; það var unaðslegt i kvöldskin- inu, þegar þokunni fór að létta. Viknafjöllin fóru að sýna sig og landið þar inn af, og Ystafell, Hrifla, Sandur, Fjall og önnur þessi stóru þingeysku nöfn flugu mér i hug, en Laxamýri leyndist undir næsta leiti. Þangað hefði eg viljað bregða mér, ef þess hefði verið kostur. Annars lítur Húsavíkur kauptúnið laglega út af legunni séð og sérstaklega í þetta skift:, baðað i kveldskininn með fjall- ið að baki. En erfitt er að athafna sig þar við sjóinn og skipalagið vont. Loksins komumst við af stað und- ir óttuna og seint var svefnró á Sterling. Þegar eg vaknaði vorum við korndir inn undir Hrisey og um dagmálaleiti á móts við Svalbarðs- eyri. Veðrið var skinandi fagurt og beið eg ekki boðanna, en stökk fyr- ir borð með alt mitt dót og vildi það okkur til bjargar, að sunnlensk- Qr skipstjóri, sem var staddur á eyr- inni, sótti okkur i hasti; þvi að eng- inn kom hvalurinn, enda var eg ekki sendur til að segja Eyfirðingum til syndnnna. Sterling sýcdi okkur und- ir stélið og hélt sína leið inn á Akureyri, en við lentum von bráð- ara á Svalbarðseyri og þar með var ferðinni norður lokið. a Kolin frá Belgiu. Svo sem kunnugt er, hefir bæði útgerð í Hafnarfirði og hluta- félagið »Kol og Salt€ þegar fengið kolafarma frá Belgiu. Hefir heyrst að kol þessi væru svo slæm tegund, að botnvörpungar gætu ekki notað þau. Til þess að vita bvað hæft væri i þessum sögusögnnm, höfum vér snúið oss til Theodórs Jakobssonar hins nýja framkvæmdarstjóra »Kol ■°g Salt€. ■— Kolin eru ekki belgisk, segir framkvæmdarstjórinn. Þau eru keypt i Belgiu en eru þýsk, fráJWestphalen. Þau voru oss seld sem góð togara- kol, en þau hafa ekki reynst eins vel og búist var við. Að minsta kosti vilja botnvörpungamir hér ekki nota Þau. Þau eru smá, en ristirnar of stórar i skipunum, og má vera að það sé aðalorsökin til þess, að þau «ru ónothæf til botnvörpunga. — Aanars fékk Suðurlandið nokkuð af kolunum um daginn. Samkvæmt símskeyti frá skipstjóranum hafa kol- in reynst f »meðallagi« á leiðinni vestur. — Eigiö þér von á meiri kolum frá Belgiu? — ■— Nei þetta var aðeins tilrann, sem okkur þótti rétt að gera, þar sem kol voru og eru ófáanleg i Englandi. Farmurinn var aðeins um *ooo smál. og það hefir ekkí íverið ^nt að selja þau lægra verði hér en kr. smál. Til húsa eru kolin feiðanlega ágæt. Á því er ekki Q°kkur vafi. og nota þetta sem átyllu til þess að ko auka einnig flota sinn. Er almennt lét talið að ómögulegt sé að fá Japana ko til þess að draga úr vlgbúnaði sin- eig um, nema með því eina móti að ha; Englendingar og Ameríkumenn geii ur með sér bandalag um yfirráðin á aú hafinu og neyði Japana til þess að sjá draga úr flotaaukningunni. hlr ara TYPJS v e a JAPATi • SLA.G SfflBE áÉHSwllkáÉB! r6Me.W.7íOT TtSkilx S35.tm mmmmm SLflG- >KI»D5& O RE ■ ímesmtMT kJhot itocoor kctd- 0 :ÆttÍÆ 0 H ZSMt.37.200T : LÉTTE SKRC Ö € . hn m ■ •***• n« HSkiíe m.Wt 6Me 2S3J0T TÖBP, JíV Vc mÆul— -fdllltrx málilm ' mmmom MJhbrXtm lÍSkiie 2S9Z6I i U BfífíSS ® ‘ rA wmmsomsi lAVr. bli ' JU- ■ " SKIBE : no 331 ... MJi ■^5. , 779.17} % . /.m m: .. 3i0.i9i sk ke Þessi mynd sýnir flota Banda íkj- j anna, Bretlands og J pan eins og QS \ þeir eru nú. Hafa Ameríkumenn ^ lalls 330 skip að stærð 779 þúsund aE Ismál., Bretar 538 skip 1.588 þús. uj l smál. að stærð, en Japanar 43 skip - 340 þús. smál. að stærð. Bacda- æ - menn áttu um áramótin 54 kafbáta - Bretar 98 en J.panar enga. . 5 rasrrí -U £ flU mmm ð s:a- 0 ■StilB® ' 1 ' í iflBttUiiðKi Slfil bl ‘ ■ v tmmítm Éffiíwt •ívV>/ sJwt t/zo&k u S '31AG 'MýM k/'te' ’• - * 0 sé 'M&m .V.W ' 1» ■,..... - ■■■;.!.. ■:■■■ ■■!!<, VJ óJktvi “ i,lErTE„ g %RYÚ „ SEBS Jjltm : í J*L- ' "JíULm . ‘ U 0 “V" tOJHbr 7/ OOÓT SM/Oe 3S.7m fJHbt, S/JOOt i? TORP W6E' rnmbt'm n„ * - -i— 1 , v/;.. . . 3& jn6e nm ffSkiteJV.iWT /ÍJkitt /6.7/OT U a !j: U V r :RAAÐE' > . —íJil..."* a *■ ÖÆíír. Vior ■tohib' tsoom - n 'ÍM-T' JÍZT (( , Jí 1, 5KIBE /00 - ■m -'í :Á’:. -W' 'ié Eigland ig Irland. rafa þeir gert eftir hvatningu og skip- un enskra embættismanna. Harðstjörn Breta. Ein af þeim deilum þjóða i milli, sem mikla athygli hafa vakið all- staðar i veröldinni. er ósættin milli Breta og Ira. Sú deila er að visu ekki ný. En á síðasta ári varð hún hvassari og umfangsmeiri en nokkru sinni fyr. Margir áhrifamiklir menn hafa lagt ýmislegt til þeirra mála til þess að stilla til friðar og koma á sættum milli Breta og íra. En það bar engan árangur lengi vel. Þó sýnist svo nú, eftir erlendum sím- fregnum að dæma, að helst sé von einhvers samkomulags, þó enn sé ekkl fulltrygður friður. Meðan breska og írska deilan var sem snörpast, gekst hið alþekta ameriska vikublað, »The Nation« fyrir þvi, að ameriskir stjórnmála- menn af ýmsum flokkum rannsök- uðu í sameiningu, hvað væri að ger- ast í Irlandi. 150 öldungaráðs- menn, fylkisstjórar, borgarstjórar, rit- stjórar, prófessorar, biskupar og fleiri, urðu við tilmælum blaðsins og tóku þátt I þessari rannsókn. Þeir reyndu að afla sér upplýsinga frá öllum flokkum og aðilum. Þó svöruðu hvorki Ulsterflokkurinn né enska stjórnin i írlandi fyrirspurnum þeirra. Þá ætluðu þeir að senda menn til Irlands, en fengu ekki leyfi bresku stjórnarinnar til þess. Þrátt fyrir þetta telur þessi rann- sóknarnefnd sig hafa góð skilyrði til að kveða upp réttlátan dóm um deiluna. Og hafa ensk blöð flatt útdrátt úr áliti nefndarinnar. Nefndin leggur það til grund- vsllar fyrir rannsókn sinni og áliti, að það sé krafa bresku stjórnarinn- ar að fá að halda uppi regln og lög- um í Irlandi. Segir svo frá í nefnd- arálitinu: Breska stjórnin leggur altaf áherslu á það, að hún eigi að vaka yfir lög- um, reglu og rétti í írlandi. Morð, sem framið er i sambandi við stjórn- mál i landi eins og írlandi, er svo merkilegt, að orsakir þess þurfa rannsókna við. Þess vegna lita menn svo á, að nauðsynlegt sé að grandskoða þau meðul, sem breska herliðið notar til þess að halda þessari reglu við og á hvaða g*und- velli þau hvila. Þvi sé breska stjórn jn æðsta valdið i írlandi, þá er óum- flýjanlegt að fella þann dóm, að hún beri ábyrgð á þeirri hörmung, sem leitt hefir af valdasókn hennar. Eftir itarlega greinargerð komst þessi rannsóknarnefnd að svohljóð- andi niðurstöðu, og er hún mjög í óhag Bretum: írar njóta ekki þeirrar verndar enskra laga, sem þeir hafa rétt til sem breskir þegnar. Þeir eru þar að auki sviftir þeirri vernd, sem alþjóða löggjöf veitir þeim. Þeir eru algerlega undír valdi breska herliðs- ns, sem hefir þvert á móti öllum lögum og reglum og mannúð, kom- ið á harðstjórn í landinu. Enska stjórnin hefir sent til ír- lahds 78.000 hermenn, og eru margir þeirra ungir og reynslulausir menn, sumir meira að segja hegningarhúss- limir, og það hefir eggjað þetta her- lið til taumlausra ódæðisverka. Bresku herdeildirnar i írlandi hafa drepið, undantekningarlitið, karla, konur og börn. Þær hafa drepið að yfirlögðu ráði þá menn, sem voru grunaðir um að vera lýðveldissinnar, og kvalið og skotið fanga, meðan þeir voru í haldi, og ennfremur reynt að koma morði á aðra en hafa verið sannir að þvi. Ensku hersveitirnar hafa lika, und- ir stjórn enskra herforinga, brent i tilgangsleysi þorp og bæi, og þetta þjóðarinnar, svo sem með þvi að brenna verksmiðjur, rjómabú, akra, akutyrkjuverkfæri ogskjóta búpening. Þessi eyðilegging hefir verið frami án tillits til stjórnmálaskoðana eij endanna. En þetta hefir haft hic mestd neyð í för með sér fyrir a menning. Þetta voru helstu atriði nefnda innar. Fellir hún að lokum þunga dóm yfir bresku stjórninni, þvi a þetta gert á ábyrgð hennar, c hún muni beinlínis vera orsök sumum grimdarverkunum, sem fran in hafi verið i írlandi. Bretar sýni mikla ósanngixni tregðu i viðskiftum við þá. Niðurstaða er enn ekki Því deilan stend- ort þeir eigi að kki. Öllum finst -o- þess að auka hann. Fyrir Siðan ófriðnam lauk hefir ar með stórþjóðunum. og varð á nýafstöðnum árum. fremst væri stefnt að væri það, kæfa niður hernaðarandaDn bv! og farsæld ríkja i heiminum. annað hefir orðið uppi á tenin^ Hernaðarandinn lifir góðu lifi meðal annars hjá þeim þjóðu sem gengu milli bols og höfuðs Þjóðverjum. Og vigbúnaðurinn er fjarri því að minka. Þvert á móti leggja nú stórþjóðirnar alt kapp á að auka lið sitt til lands og sjávar sem allra mest. nokkru hélt aðalblað ka- amanna i Þýskalandi, dag- »Germania«, 50 ára afmæli Fór það afmæli fram með þvi íi og þeim hátiðablæ, sem ein- r katólsku trúna. Fjöldi há- Sagt hefir verið að hver hátið Á þvi hafa þeir Þeim er það ljóst, katólskum mönn- Af þessari mynd má sjá hlutfall og stærð landhers mestu sjóhernað- arþjóðanna í heiminum. Þar eru Bretar fremstir og hafa þeir nú 600 þúsundir manna undir vopnum og er það lið það, sem þeir ætla að hafa undir vopnum að staðaldri. Næst kemur Japan með 300 þús. manna og þá Bandaríkin með 297 þús. Þjóðverjar höfðu fyrir ófriðmn mestan standandi landher allra þjóða i heiminum en nú eru Frakkar komnir i þeirra stað. Mesta athygli vekur hinn aukni vígbúnaður á hafinu. Japanar hafa ákveðið að auka flota sinn mjög, en Ameríkumönnum stendur stuggur af, Síðasta myndin sjhair það, sem sömu rikin ætla að auka við flota sinn á næstu árum, samkvæmt lög- um sem samþykt hafa verið á sið- cstu árum. Eru Ameríkumenn þar efstir á blaði með xoo skip, samt. 842 þús. smál. að stærð. Verða 11 þeirra orustusklp alt að 40 þúsund smálestir á stærð að meðaltali, en 16 orustuskip eiga þeir íyrir, og eiga þeir stærri flota og öflugri en Bretar af þessari skipategund, þegar þessi 11 skip eru fallsmíðuð. Þá ætla þeir einnig að smiða 6 bryn- dreka, n létt beitiskip, 36 tundur- spilla og 43 kafbáta. í núverandi flotamálaáætlun Breta er ekki gert láð fyrir að bætt verði við neinum stórum skipum. Þar er aðeins ráðgert að smiða 5 létt beiti- sk!p, 11 tunduispilla og 19 kafbita. Eru það samtals 3 j skip að stærð 77 þúsund smál. Japanar eru stórtækari þó ekki komist þeir til jafns við Ameriku menn. Þeir ætla að byggja skip, sem til samans verða 328 þús. smál. að stærð, tvö stór o»ustuskip, sem verða nærri 60 þúsund smál. hvort, 4 bryndreka, 9 létt beitiskip, 15 tundurspilla og 10 kafbáta. Má búast við þvi, þegar litið er til hamfara J pana og Amerikumanna í flotasmiðum, að Bretar muni auka til muna herskipasmiðar sínar frá því sem nú er áætlað. Hefir mjög verið deilt um það meðal enskra sjóheinaðatfræðinga i vetur, hvort betra muni að halda áfram að smiða ^tór skip, eða hvort taka beii hinn nýjum eldi eða nýrri dáð. Kirkjan hefir lifað á liðnum timum, og ekki gætt þess, að það verk, sem Luther vann, var i raun og veru ekki ann- að en byrjuD, sem óbornum kyn- slóðum var ætlað að fullgera. Þetta vita katólskir menn og hafa margoft látið i ljósi, að blöð mót- mælendakirkjunnar væru að kveina ylir þvi, að katólsku trúnni væri að aukast fylgi, og að öðrum kirkju- deildum stæði hætta af henni. Og þeir hafa brosað er þeir hafa séð hvassa baráttu háða um meyjarfæð- inguna, iétt konunnar til að prédika, um Víti og annað þessháttar. Eng- in slik ágreiningsefni eiga sér stað innan katólsku kirkjunnar. Oft er þvi hreyft, að katólska trú- in sé i mörgu ójarðnesk og að hún sé ihaldssöm og geti ekki lagað sig eftir tímunum eftir þvi sem þeir breytist að menningu og mennirnir að hugsunarhætti. Þetta er að þvi leyti satt, að stjórn og fyrirkomulag katólsku kirkjunnar er nú hið sama og áður var. En þó hefir hún tek- ið i þjónustu sina eitt af hjálpar- meðulum nútímans, n. 1. blöðin. A Þýskalandi eiga nú katólskir menn, fyrir utan »Germania« sem kemur út tvisar á dag, dagblað i öll- um helstu sveitaborgunam. Félag katólsku blaðanna er sérlega öflugt, og i blaðamannafélaginu katólska eru mörg þúsund meðlimir. Og það þykir alt benda til þess nú, að kat- ólsku blöðin verði áður en langt um liður, svo öflug, að taka verði tillit til þeirra, ekki siður en að það er

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.