Morgunblaðið - 02.08.1921, Blaðsíða 1

8. árg., 228. tis9.
Þriðjudaginn 2. ágúst 1921.
ísafoldarprentsmiðja h.f.
Samísa tsió
VenÖetta.
Sjónleikur frá Korsika í 5 þáttum.
Aðalhlutverkið leikið af hinni frægu leikkonu
Pola Negri.
Þetta er roynd seœ vakið hefir mikla eftirtekt um allan
heim, er efnisrík og afarspennandi frá byrjun til enda.
Sýningar í dag kl. 77a og 9.
Börn fá ekki aðgang að þessari mynd!
Barnasýning kl. 6
þá verða sýndar góðar og skemtilegar smámyndir.
Aðgöngumiðar fyrir börn kosta 50 aura.
r koi
Khöfn 30. júlí.
Konungsskipið »Va!kyrien< ásamt
fylgdarskipinu »Heimda!« kominn
hl Kaupmannahafnar kl. 4 síðdegis
1 dag (laugardag). Fara kvöldútgáfur
*Berl. Tid« og blöð Ferslevs (Na-
^onaltideqde) vingjarnlegum orðum
1,01 ísland og íslendinga í tilefni af
komu konungs hingað.
Erl. sfmfregnir
frá fréttaritara MorgunblaCsina.
f>vi
Khöfn 30. júli.
Gengi isl. krónunnar.
f »Dagens Nyheder* er sagt frá
Bengi mrl. myntar.
Khöfn, 1. ágúst.
Sterlings pund..........kr. 23.58
Dollar..................— 6.61
Mörk.......................— 8.4o
Sænskar (krónur) .... — 135 25
Norskar....................— 84.00
Fr. frankar.............— 50.50
Svissn. frankar.........— 108.50
Lírur ..................— 28.00
Pesetar ................— 85.00
Gyllini ................— 203.00
(Frá Verslunarráðinu).
að á kauphöllinni sé um það
ía5tt> að ákveða gengi islensks gjald-
eWs. Sá gengismunur, sem í raun
§ veru sé á íslenskri og danskri
^hu, segir blaðið, að sé að visu
viðurkendur af hálfu Islendinga,
etl það sé þó staðreynd, að isl.
■‘ar séu verðminni en danskir, og
^ Þvi stafi töluverðir örðugleikar.
Qiðurstaða blaðsins er sú, að is-
,^ska stjórnin verði að skera úr
v S^» en þess sé vænst, að hægt
^ hana a® ^ast ^ a®
^kveða opinbert gengi isl. kr.
íslensk króna er nú talin um 93
virði.
Samkomulag það, sem varð um
framlengingu Spánarsamninganna, hef
ir nú verið undirskrifað af Spánverja
og Dana hálfu. Gilda samningar
um að Spánverjar krefjist lægsta
tolls af dönskum og islenskum vör-
um, sem til Spánar flytjast til 20.
sept. og áfram nema annar hvor
aðilja segji samningunum upp með
mánaðarfresti þar á eftir.

Jarðarför hreppstjóra Þórðar Guðmundssonar Hálsi Kjós er
ákveðin frá heimili hans þriðjudaginn 9. þ. m. kl. 12 á hádegi.
Aðstandendur.
Hjartans þakkir fyrir auðsýnda samúð við jarðarför Péturs
Þórðarsonar, verslunarmanns.
Þóra Þórarinsdóttir og börnin.
Stjönnu líffræði.
Perferendis jam per an-
nos tormentis, ionge max-
ima virium pars absu-
mitur. Hinc operibus
mora.
Ich fiirchte nur die
Dummheit, denMangelan
Schlussfáhigkeit, die Be-
schranktheit, die Unwis-
senheit, die Abwesen-
heit von Genie.
I.
Til er ritgerð, íslensk, sem heitir
Lifgeislan og Magnan (Bioradiation
og bioinduktion), og hefir ekki, svo
mér rsé kunnugt, þeirrar ritgerðar
verið getið í neinu blaði íslensku.
Margir hafa að visu lesið ritgerð
þessa — sem prentuð er í bók þeirri
er Nýall heitir — en mjög ótrú-
legt hefir þeim þótt margt það sem
þar er sagt, og blandast svo sem
ekki hugur um, að það mundi vera
á engu bygt, að tala um lifgeislan.
En þó er það rétt. Og áður á löngu
liður, mun hver mentaður maður
vita af lifgeislaninni, ekki siður en
nú er kunnugt um sýkla og gerla
aðra, öllum lýð, sem nokkra ment-
un hefir fengið. En þó vissi, fyrir
nokkrum áratugum, enginn maður
neitt um þær afar þýðingarmiklu
smáverur.
W. J. Kilner heitir maður. Hann
er rafmagnsfræðingur, vel að sér i
eðlisfræði og tilraunamaður ágætur.
Einnig er hann vel að'sér i ýmsu
er að læknisfræði lýtnr, og hefir
starfað að rafmagnslækningum á sjúk-
rahúsi í Lundúnum. Kilner hefir
fundið aðferð til að gera sýnilega
geislanina frá likama mannsins,
þessa sem eg nefni lífgeislan, og
hefir margvíslega rannsakað geislan
þessa, sem stafar af hinum lifandi
líkama. Frá rannsóknum sínum hef-
ir hann sagt í bók mjög merkilegri
sem heitir The Human Atmosphere
(The Aura). London 1920. Bók
Kilners er eindregið visindaleg, al-
gerlega laus við alia dulrænu (My-
stik) og leynifræði (Occultism).
Kilner hefir nú fundið, að orka
þessi, sem geislar af likamanum og
kalla mætti lífmagn, hagar sér að
sumu leyti likt og rafmagn, og geislar
mest af frammjóum hlutum líkam-
ans, fingrum, nefi o. s. frv.
II.
Þá er að nefna rússneskan mann,
lækni og silufræðing, dr. Nanm Ko-
tik. Kotik fann, að mannsheilinn
sendir frá sér orku, sem hagar sér
að ýmsa leyti líkt og rafmagn.
Orku þessa gat hann ieitt eftir kop-
arþræði og safnað henni á yfirborð
hlutar. Þá stórtr.erkilegu uppgötvun
gerði Kotik að orka þessi, sem
geynaa má á pappírsblaði, leitast við
að framleiða aftur, í öðrum heilum,
heilaástand eins og það sem samfara
var útstreymi hennar. Einnig hin
aðdáanlega ritgerð Kotiks (die Ema-
nation der psychophysischen Ener-
gie. 1908) er eindregið visindaleg
og laus við alla dulrænu.
Þegar oss er kunnugt orðið um
rannsóknir þeirra Kilners og Kotiks,
kemur oss siður á órart það, sem
segir af Engiendingnum V. N. Tur-
vey; en um hann er til eftirtektar-
verð íslensk ritgerð, (í tímaritinu
Morgunn) eftir prófessor Harald
Níelsson. Turvey var verkfræðing-
ur að mentun, vandvirkur og ger-
hugnli, og eru athuganir þær, sem
hann segir frá í bók sinni The Be-
ginnings of Seership, vottfestar mjög.
Athuganir Turveys sýna enn mjög
greinilega, og i fullu samræmi við
rannsóknir þeirra Kilners og Kot-
iks, að frá mannslikamanum geislar
orka sem hagar sér Hkt og rafmagn.
Afar eftirtektarverðar eru þær til-
raunir Turveys, er hann lá i rúmi
sinu. eða hallaðist aftur i hæginda-
stól, og gat, af munni annars, talað
við fólk sem var að halda miðilsam-
komu i 4 (enskra) milna fjarlægð
(on several occasions — segir Tur-
vey, (Beginnings 5.54). — »1«
have controlled a medium, and
introduced myself through his or-
ganism to people present, and have
carried on a conversation with them).
Það sem gerðist var þetta. Miðillinn
sofnaði, eins og vanalega. Ög eft-
ir dálitla stund fer hann að tala upp
úr svefninum. Og þá talar hann
ekki af sinni eigin meðvitund, held-
ur eins og meðvitund annars manns
sé komin fram í honum, meðvitund
Turveys, manns sem nú einmitt
var að reyna að framleiða i miðlin-
um sína meðvitund, þó að hann
væri i 4 milna fjarlægð. Þegar
samskonar fyrirburðir hafa gerst,
maður sofnað miðilsvefni á sam-
komu og farið siðan að tala eins
og önnur meðvitund væri komin i
hann, þá hafa sumir haldið að mið-
illinn væri að leika, aðrir að lik-
amalans andi framliðins væri farinn
í hann og enn aðrir, að það væri
undirvitund miðilsins, þetta asylum
■■■■ Nýja Bió;
Ankamynd
1 Gegnum nýju Mexico
~ ljómandi landlagsmynd.
Bráðskemtilegur gaman-
leikurí 5 þáttum, leikinn af
hinum framúrskarandi leik-
endum:
Douglas Fairbanks
0 g
Marjorie Daw
Sagan gerist í New York
og litlu þorpi sem heitir
Milford.
Sýning kl. 7 og 9.
Barnasýning kl. 6
Nýjar gamanmyndir sýndar.
ignorantiæ eða athvarf fáfræðinnar
er þeir kalla uudirvitund, sem kom-
ið væri fram i houum.
Stórmerkilegar eru þessar tilrann-
ir Turveys, en þó ekkert dularfult
það sem gerist. Rannsóknir Kilners
og Kotiks hafa sýnt að likaminn
geislar frá sér orku, sem hagar sér
likt og rafmcgn, og tilraunir Tur-
veys leiða þetta enn frekar i ljós.
Eins og Marconistöð framleiðir
sitt rafmagnsástand í annari, þannig
framleiðist heila- og taugaástand
Turveys i heila og taugum annars
manns, og það þó í fjarlægð sé.
Miðillinn talaði eins og hann væri
Turvey: meðvitund Turveys um að
hann væri hann sjálfur, var komin
fram í miðlinum, i staðinn fyrir
hans eigin meðvitund um sjálfan
sig. Væri hann beðinn að skrifa
nafn sitt, þá skrifaði hannnafnTur-
veys, mjög likt þvi sem Tnrvey
hefði sjálfur gert. Þetta sýnir hversu
nákvæmlega einnig taugastjórn eða
innervation Turveys varkominfram
í miðlinum. Hann hóstaði eins og
Turvey, og fann til þar sem Tur-
vey kendi verkjar. Menn munu
finna, þegar þeir fara að rannsaka
nógu vel, að þessi athugun sem sið-
ast var vikið á, skýrir hvernig stend-
ur á þvi sem menn kalla hysterísksr
þjáningar.
m.
Stórmerkileg er þessi sögusögn
Turveys. En mjög fór þvífjarriað
hann skildi sjáifur hina afarmiklu
þýðingu tilrauna sinna og athugana.
Newton hét hann að fornafni, en
að vísindasnild komst hann ekki
neitt i námunda við nafnann
fræga. Tilraunir Tnrveys sýna
mjög glögga leið til ráðningar á gátu
spiritismans. Þær sýna mjög fagnr-
lega, hvernig á sér stað þetta, sem
eg kalla lífstarfsíleiÖslu eða bioin-
duktion. Alveg aðdáanlega koma
þær heim við þetta sem eg hafði