Morgunblaðið - 24.12.1921, Page 7

MORGUNBLAÐIÐ
7
Tvœr stórár koma undan Hofs-
jökli, Héraðsvötnin og Blanda. Hér-
aösvötnin myndast af tveimur jök-
alkvíslum. Frá Vatnahjalla að eystri
kvíslinni eru 4 mílur.
Þarna áSum við í tvo tíma og át-
um miðdegisverð. Við stikluðum yf-
ir Geldingakvísl á tröllabrú, þ. e.
aokkrum stórum steinum, sem tröll-
in í gilinu höföu kastað niður í ána,
til þess aS krakkarnir þeirra kæmust
þurrum fótum yfir um. Hálftíma
síSar komum viS að vaðinu.
Við klæddum okkur úr öllum föt-
um, nema vesti og skyrtu, en bund-
um þau svo hátt upp um okkur sem
kœgt var. Svo létum viS á okkur ís-
lenzka skó, til þess að hrufla ekki
fæturna á grjótinu í árbotninum, og
eftir litla stund vorum við komnir
át í miðja ána. Kolgrár jökulstraum-
urinn lagðist þungt á lendar mér og
tók fast í gönguprik mitt, sem var
grein af tré og í digrara lagi. Eg
varS aS nema staSar öSru hvoru og
líta til lands, til þess að verjast
svima.
Við komumsf yfir ána, og kalda-
baðið var hressandi. En okkur var
kalt, og viS urSum að hlaupa, til
þess að ná í okkur hita. Kl. hálf sjö
komum við aS Pollum, og þar höfS-
um við ákveðið aS láta fyrir berast
um nóttina.
Við reistum tjald okkar, tíndum
saman skrælnaSa kvisti og kveyktum
nld til þess að hita okkur kaffi.
ViS fengum okkur svo aS borSa og
okkur leið vel. Þarna er ofurlítill
gróðurteigur í miðri eyðimörkinni,
dálítil tjörn og lækjarsitra. Undir
tjaldinu okkar er mosadúkur, svart-
ur og gulur eins og leópardaskinp.
Eg gekk upp á eina af hæðunum í
kring. Alt er þögult. í norðri er him-
ininn rauSur. LoftiS er kyrt, eins og
undir glerskál. Eg lít yfir örœfin,
alda rís eftir öldu á þessu grjóthafi.
Nú er Hofsjökull rétt hjá okkur, og
líkist ekki f jalli; hann er heilt land,
ósnortiS af mannafótum. UrSaröld-
urnar freySa við hvíta ströndina
eins og dauðir boðar frá grjót-
liafinu.
Við sváfum ekki vel uin nóttina.
Einverau hafSi lamaS okkur, og svo
var okkur kalt í svefnpokunum, þeir
vöknuSu af andardrætti okkar og
af líkamshitanum.
Kl. 6 um morguninn lögðum viS
á stað. Veðrið var enn hið besta.
Við fórum fram hjá nokkrum smá-
tjörnum, og þar sáum viS fyrstu
heiSasvanina. Á einum staS hittum
viS fyrir undarlegan læk. Hann kom
upp í grœnum hól, rann svo í boga
og hvarf niSur í tjörnina, svo sem
fjóra faðma frá upptökunum. Það
var hátíðleg sjón þarna.
Kl. 10 komum við aS vestari jök-
ulkvíslinni; hún er nokkru minni
en sú eystri, og þar sváfum viS í
tvo tíma; Eftir landabréfinu aS
dæma áttu að vera hér um bil 4
mílur frá þessum staS til FTvera-
valla, og þar œtluðum við að vera
um nóttina. Við bjuggumst við aS
ná þangaS kl. 8 um kvöldiS. En
þar skjátlaSist okkur. Við gengum
tíma eftir tíma yfir öræfi, sem voru
jafnvel enn eyðilegri en þau, sem
við höfðum farið um daginn áS-
ur. Altaf er Hofsjökull á vinstri
hönd, og okkur sýnist hann stöðugt
vaxa og vaxa; þaS er eins og hann
fletji úr sér, til þess aS ná yfir sem
mest. land, og fallegur er hann ekki
lengur; hér er hann grár og leir-
borinn. Við vöSum yfir Blöndu,
eina kvíslina eftir aðra, og þær verSa
stærri og stœrri. Yfir tvær þær síð-
ustu riðum við, til þeess að spara
tímann. Nii er veSrið fariS aS breyt-
ast, kominn stormur, sem þyrlar upp
í loftið stórum sandskýjum’og ryk-
skýjum. Loksins kl. hálfellefu um
kvöldiS hættum við að hugsa til
þess að ná til Hveravalla og reist-
um tjald okkar í hlé af sandöldu,
og voru þar á stangli nokkrar krækl-
óttar smáhríslur. í annað sinn skrið-
um við inn í sv’efnpokana.
Um nóttina kom helliregn, og í
storminum dundi þaS eins og hagl-
skúr á tjaldinu. Klukkan var orðin
tíu, er við lögðum á stað þriSja ör-
æfagöngudaginn. Enn var rigning,
en það var komið logn. Þegar leið
á daginn, hœtti að rigna, og himin-
inn varS aS mesetu leyti heiSur. T
hvert sinn er við komum upp á
hæðadrag, héldum við aS nú mund-
um við sjá hverareykina framund-
an okkur, en það rættist ekki fyr
en klukkan hálfeitt. Þá sáum viS
ljós gufuský lyfta sér letilega upp
frá jörSunni, og fyrir neSan okkur
lá græn slétta. Til aS sjá var eins
og þarna væri falinn einstakur
bóndabœr mitt í öræfunum.
Enn urðum viS að vaða yfir eina
Blöndukvíslina, og var það sú tí-
unda. Klukliutíma þar á eftir kom-
um við alt í einu á mannaveg. Það
var Kjalvegur. Þar voru stórir fjár-
Klukkan hálfsjö fórum viS á stað
aftur, eftir þriggja tíma hvíld. ViS
gengum á ská yfir liraunið, þangað
til viS komum á Kjalveginn. Nœst
hverunum er útlit hraunsins vin-
gjarnleg't.; þar eru stærri og smafirri
dældir með fögrum grasvexti og
skorur og skútar eru full af blóm-
um og burknum. En þegar sunnar
dregur, verðnr hraunið hrikalegra
og berara, og þar sést ekki annar
gróður en fjallamosi.ViS vorum þrjá
tíma yfir hrauniS. Fór nú landinu
að halla mót suSri. Við reistum tjald
okkar við litla á, sem Svartá heitir,
og brátt steinsváfum viS allir.
Næsta dag gengum viS niður méð
ánni. Nokkrir fjallasvanir fylgdu
okkur mestan hluta þeirrar leiðar,
ekki þó á þann hátt, að þeir syntu,
heldur sátu þeir kyrrir og létu ber-
ast með straumnum.
Frá Kjalhrauni og niður aS Ilvít-
árvatni eru fjórar mílur, og eftir
áætluninni áttum við að vera koinn-
ir þangaS kvöldinu áður, en komum
þangað fyrst kl. 2 þennan dag. Hvít-
árvatn er stórt, og er tímaganga fyr-
ir mann þvert yfir þaS á ísi, og
lengdin er tvöföld við breiddina.
ÞaS er uudir suðurhorni Langjök-
uls. í björtu veSri á að vera þar
mjög fagurt um að litast, en við
vorum óhepnir, því þoka lá yfir
hópar á beit, og háar vörSur sýndu vatninu. Henni létti þó sem allra
leiSina til beggja handa.
snöggvast svo mikið, aS við sáum
Ilveravellir eru ógleymanlegur merki þess, að landslagiS þarna er
staður. Legan er dásamlég, milli
tvi'ggja stórra jökla. Til Langjök-
uls sáum viS ekki mikið, að eins
nokkra hvíta toppa yfir skýjunum.
Aftur á móti var sólskin á Hofs-
; undrafagurt.
Austan við vatnið er breitt, grænt
engi, en að vestan fellur skriöjökull
niður í vatnið og hafSi hann sömu
bláu og grænu litina, sem eg hafSi
jökli, og sýndi hann sig í allri sinni séS á Hofsjökli daginn áSur. Stór-
dýrS. Það var ljómandi sjón. Efst ir jakar höfðu losnað úr jöklinum
uppi jökullinn, margar mílur á og flutu á vatninu, eius og hvít skip,
lengd, skínandi hvítur, blettlaus og en milli þeirra sigldu fjallasvan-
hreinn, eins og gallalaus marmara- irnir. Eg óskaði aS þeir vildu
klettur, heflaður og fægður af syngja. Maður, sem legiS hefir
storminum, en neðar, þar sem skriS-; þa ríia éinn heila sumarnótt, segir,
jökullinn byrjar, eru óteljandi að þegar svanirnir hafi farið aS
sprungur og gjár, sem glitra í ótelj- syngja, hafi hestar sínir orSiS óðir
andi bláum og grænum Iitbreyting- af hræðslu — en svanir syngja ekki
um. Að sunnan er stór hraunbreiða, í þoku.
KjalhrauniS, sem lítur út eins og * Þarna kvöddum viS fylgdarmann-
gamlar riistir af hrundum stórbœ. inn hjartanlega. Við skárum svefn-
Sumstaðar líSa upjt í loftið léttir pokana í sundur og gerSum úr
og gisnir gufumekkir, og eru þar þeim töskum, til að hengja á bök okk
undir smáir hverir, sem vilst hafa ar, og fyltum þrer meS mat og sokka-
út í hraunið. AS norðan er dauS- plöggum. Þegar við komum til ár-
kalin eySimörk. Sjálf sléttan er innar, var klultkan orðin fimm, og
mynduð af hvítum hverahrúðri og enn áttum við fimm mílur til næsta
hallast frá vestri til austurs í mjög bæjar. Skamt frá ánni er hátt fjall,
smáum en reglulegum þrepum. sem Bláfell heitir, og áttum viS aS
Þarna er hver sjóSandi hverinn við fara norðan viS það. vfir bæSa-
annan, en á efsta þrepinu er ofur- hryggi, sem heita Bláfellshálsar, en
lítill hóll úr rauSbrúnum leir. Kísil- við viltumst í þokunni. ViS komum
gufan hefir setst á hann eins og að djúpu gili og urðum að fara
frosthrím. Hann gýs gufu, en allir hœrra upp í fjalliS til þess aS kom-
hinir gjósa vatni. í hvert simi, er ast yfir þaS, og svo varð fyrir okk-
lióllinn gýs, heyrist eins og hægur ur hvert gilið eftir annað, og þau
pípublástur. Áður fyrri var þetta urSu dýpri og dýpri, ægilegri og
öskur, og því hefir hóllinn fengiS ægilegri — og í þokunni varð alt
nafnið Öskurhóll. Enginn af hver- tröllslegt óg ókennilegt, steinarnir
unum gýs sérlega hátt, flestir spýta urðu að stórum húsum, og fyrir neð-
þeir aSeins vatninu frá sér, en lit- an okkur leit landiS út eins og f jöldi
irnir á þeim eru margskonar, sumir eyja. ViS fórum hærra og hærra,
eru bláir, aðrir grænir, einstöku þangað t.il viS rákum okkur á þann
silfurtærir. Fyr á tímum hefir ein- snjó, sem aldrei þiðnar. Þá kvtnn-
hver guS gengið hér upp á öræfin jum við ekki annaS ráð betra en að
til þess að mála jökulinn, en hefir snúa við til árinna og láta hana
þá gleymt litaskálinni þarna, og svo | vísa okkur leið niSur eftir.
hefir færst líf í hana. ! Alla nótt.ina gengum viS. Þokan
Við fengum okkur nú miSdags- hékk loSin og þvöl við föt okkar og
verS og hituSum kaffi í einum fætur okkar voru sárir og bólgnir
hvernum, en hvíldum olckur svo í
grasinu neSan við hverasléttuna.
Jeg lagSi eyrað við jörS og hlust-
aði. ÞaS sauð og ólgaði; niSurinn
sté og féll í löngum lotum, sterkur,
tilbreytingalaus söngur —' undar-
legur — óskiljanlegur.
og þungir af vatni og leir.
En með dagrenningu létti þok-
unni, og þá sáum við sjón, sem
gladdi okkur og örfaði hjartslátt-
inn. Framundan okkur sáum viS
ljósleita úSaslæðu leika yfir jörS-
unni. par var Gullfoss. ViS litum til
baka; langt, langt burtu var nú
röndin af Langjökli, röð af bláum
risaklettum.
Þegar við komum heim aS bæn-
um, var fólkið nýkomið á fætur og
tók ofckur með opnum örmum; viS
fengum mat og vatn til þess aS þvo
okkur um fæturna, og svo steypt-
um við okkur á höfuSin niður í
rúmin.
Lausnarboði hafnað.
Kabylar í Marokko sendu nýlega
Spánverjum, sem þeir eiga nú í ófriði
við, tilboð um að láta 800 spánverska
fanga lausa gegn 4 miljón poseta
lausnargjaldi. Spánverska stjórmn
hafnaði boðinu. Gekk hún að þvi
vísu, að Kabylar mundu nota féð til
hergagnakaupa og á þann hátt verða
auðið að halda ófriðnum lengur
áiram en elli mundi.
tíleðileg jól, mðskiftavinir!
Jörgen párðarson.
Gleðileg jóll
Tersl. Guðm. Olsen.
Gleðileg jóll kmru viðskiftavinir.
Helldór Sigurðsson.
Sfleðilegra jóla óskar öllum sínum
viðskif tavinum
Verzl. Vaðnes.
tíleðilegra jóla óskar
verzl. Hannesar Ólafssonar.
tíleðileg jól
óskast viðskiftamónnum
Sigurjóns Pjeturssonar.