Morgunblaðið - 19.01.1922, Blaðsíða 3

Morgunblaðið - 19.01.1922, Blaðsíða 3
j MORGUNBLAÐIÐ Hjermeð tilkynnist að móðir okkar, ekkjan Sigurlaug Hall* dóradóttir frá Vífil88töðum, andiðist að heimili sinu, Hofstöð.um, 13. Þ m. Jarðarförin ákveðin þriðjudaginn 24 þ m , og hefst með húskveðju kl. 12 á hádegi, síðan verður likið flutt að Garðakirkju °g jarðsungið þar. Börnin. Innilegt þakklæti votta eg undirrituð fyrir auðsýnda hlut- tekringu við fráfall og jarðarför mannsins míus sál., Jóns Eiríks- sonar. Bræðraborgar8tíg 8 B. Margrjet Magnúsdóttir. nægjan í lífinu ef ekki, væri vinnu- gleðin!“ Að vinna bæði vel og naikið er það sem þessir' menn keppa að og að vinna isjer jafn- framt góðan orðstír. Þó ber að gæta þess, er bera. skal slíka menn ■sanaan við verkalýð, sem vill vinna sem minst, aðeins ef kaupið lækk ai' þá ekki, að vísindamennirnir stai’fa venjulega að því einu, sem þeini fellur vel í geð, en verka- maðuriim verður að sætta sig við það, sem fyrir fellur. Og þó er einihver geysilegur munur á þess- Um tveimur hugsunarháttum, sem auðveldara er að finna en lýsa. Vinnan er yðjumönmnmm nautn, hinum þung byrði. Öðrum er slæp- ÍQgur þjáning, hinum ánægjuleg ■œfi, að minsta koisti sýnist vei’a það. lilinðii* i H. Kvikmyndirnar liafa sigrað heim inn. Kínverjar fara í „Bíó“ Og Sudan-negrar, sexn aldrei hafa sjeð talsíma eða ýms önnur furðutæki, horfa með aðdáun á kvikmyndir. Kvikmyrtdir eru sýndar um allan heim og kvikmyndir eru teknar um allan heim. Kvikmyndalistinhi hefir fleygt hraðar fram en nokkru öðru. Það æru eigi nema, 30 ár síðan fyrst V;lr farið að sýna kvikmyndir, ,en hó ep talið. að Iþrír fjórðu af öll- nin íbúiun jarðarinnar hafi sjeð kvikmynd. Fyrstu kvikmyndii’nar voru sanukallaðar skrípamyndir, sem höfðu það eina ætlunarverk að vekja hlátur áhoi'feudauna. En hrátt varð mönnum það ljóst, að kvikmyndin gat orðið m-ikilsvert menningartæki og flutt boðskap leiklistarinnar eins mörgum mil- jónum manna eins og leikendur leikhúsanna. tugum. Og þá varð -semkepni kvikmyndafjelaganna á jxeim grundvelli að fi-amleiða g-óð- ■av og listfengar myndir, ýmist bvgðar á skáldritum eða söguleg- um beimildum. Ef um söguleg- at- riði er að ræða spara fjelögin hvorki tíma nje fje til þess að hafa myndirnar sannar. Mynd frá dögum Lúðvíks fjórtánda er gerð og sniðin eftir bestu heimildum, •^om til eru um þann tíma, bæði hvað siði, byggingiar og klæðaburð ^hertir. Leikritin verða því brot veraldarsögu jafnframt því að Vera leikrit og saga liðins tírna blasþ. við augum á ljereftinu og h'ofur rjettari hugmyndir en nokk 1'1' kenslubók eða fræðirit getur gert. Sem dæmi upp á þessa teg- "11 d mynda má nefna ítölsku h'ijmdina „Quo vadi.s’’, sem að á- Ófarir Karls keisara. liti fræðimanna gefur betri hiug- rnyndir um háttu Rómverja en nokkur bók er skrifuð hefir verið, Glriffith-myndin „Þjóðarfæðing og þýska myndin „Anna Boleyn’’ Sögulegu myndirmar eru skuggsjá sögunnar. Og leikrit sem ekki byggjast' á neinum sögulegum heimildum eru þó fræðandi, því þau lýsa daglegu lífi og háttum erlendra þjóða, sem almenningur gerir sjer ýmist rangar eða alls engar hugmyndir um. Kvikmyndasýning er sú fræðslu aðferð >se.m bestum tökum nær á öllum fjöldanum. Til þess að læra af kvikmyndum þarf maður ekki einu sinni að vera læs. Augu rnanna opnuðust snemma fyrir því, hversu geisilegur kostagripur kvikmynd- in gæti orðið í þágu fræðslunnar. Edison sjálfur hafði augun opin fyrir þessu og að 'háns ráði var fyrst farið að taka myndir, sem höfðu það e.ina hlutverk að fræða áhorfandann. Strætaumferð stór- borganna, lífsvenjur og hættir fjarlægustu og ’ókunnustu þjóða, gróður lífsbeltaíma og auðn eyði- merkurinmar, allir átvinnuvegir, sem nöfnum tjáir að nefna, líf smæstu skordýra, risavöxnustu spendýra, fiskana í sjónum og fuglana í lQftinu — alt hefir þetta verið kvíkmyndað og' aldrei hefir sú kenslubók verið skrifuð að af henni hafi unglingai'nir lært. eins mikið, og af kvikmynd, um sama efhi á einum klukkutíma. Kvikmyndin hefir ekki aðeins lagt undir sig heiminn: hún hefir opn- að mönnum heiminn og leitt fyr- ir sjónir *manna það, sem þeir hefðu annars aldrei sjeð. f kvik- nyndahúsinu geta menn á skömm- um tíma læi’t eins mikið eins og þó þeir færu í kringum jörðina. Erlendis hafa kvikmyndirnar mjög víða lagt skólana undir sig - ekki aðeins lægri skólana - held- ur einnig æðstu mentastofnanir. Einkurn eru það uámsgreinarnar náttúrusaga og landafræði, sem kvikmyndasýningar eru notaðar við en þó hafa kvikmyndir komið að góðum notum víðar, t. d. við stærðfræðikenslu. Yitanlega eru bækur notaðar jafnframt myncL unum við kensluna og kennarinn skýrir myndirnar munnlega jafn- óðum og þær eru sýndar og læt- ur nemendurnar segja frá því sem fyrir augun ber. Alstaðar hefir íæynslan oi’ðið sú, að börnin læra margfalt meira á myndunum en ella, hugmyndirnar vei’ða skýr- ari og skilningurinn örfast. Og enginn skóli, sem hefir íengið kvik myndir til kenslu vill missa þær aftur. Hjer á landi er margt á eftir tímanum og m. a. þekkjast kvik- myndir ails ekki í skólunum, enda Keisarahjónin flýja. — Flugleiðin frá Sviss til Ungverjalands. kvikmyndianna er. Þær mæla jaínt á allra txuigu og þeim eru en'gar örnlur settar. Frægustu leikeudur sem- uppi hafa verið í heiminum eru fáum kunnir fyrir utan landa- mæi’in og glemast þegar þeir falla frá en kvikmyndaleikarinn hefir xylli suður í Hafnarfii'ði og aust- ur í Peking og er ódauðlegur. Og þeir eru margfalt fleiri, sem vita deili á Chaplin en Shiakespeare eða Napóleon. Þetta er ekki lofs- vei't en það er satt og sannar hve mikið vald kvikmyndunum er gefið. Og þetta vald á að notai í þágn vísinda, lista og almennrar upp- i fræðslu. Kvikm(yndauppgötvxmin vei’ður ekki áfeld fyrir það þó hxxn geri ófjelegan skrípaleikara að skurðgoði, það er aðeins sönn- xxn þess að alt má misbriika. Við íxotkun kvikmyndanna verða menn eins og á öðrum sviðum að þekkja greinarmun góðs og ills og kunna að fæi*a sjer kostina 1 nyt. Gaurágangurinn sem varö í haxxst í liiiuxm „endxirsköpix8xx“ ríkjum*, Austurríki og Ungverjalandi og hin- xuix nýsköpuðu nágrannaríkjum þeirra hefir fyllilega sýnt að Tria- nonfriðurinn (friðxxr Bandamanna vi8 Austurríki og Ungverjaland) var ekkei’t mei.staraverk. Er loks á aö fara a8 koma honxxm í fram- kvœmd, verSa fyrir svo gniklar tor- færxxr, að Bandamenn sjá sjer ekki fært að halda fram skilmáluin þeim, og ákvæðum, er þeir höfSu sjálfir rDáBBÚIr io Cardiff inn á höfnina í Funchal: meS hjónin og fylgdarlið þeirra. ^ Þar var uppi fótxxr og fit, því allir j vildu sjá fangaixu. Breski^æðismað- ( urinn fór um borð og tók viö keisar- j anum og fór með lxann á „Reids I alace Hotel og á hann aö dveljaj Næturlæknir: Halldór Hansen, Mi'ð- þar fyrsta kastiS. Sagan mun sýna stræti. Sími 256. Vörður í Reykja- livort þetta verður síðasta för keis- víkur Apóteki. arans, og menn minna á Napoleon^ Helena. En margt er ólíkt' Genglð' ^isprentað var í blaðinu í og St. meS þessxxm tveimnr atburðixm. — Napoleon og Karl eru ólíkir menn, gær gengið vera 21,14. sterligspundi. Átti að Bæjarstjórnarkosningin. Sótt hefir verið um það af kjörstjórninni til skólanefndar, að bæjarstjórnarkosn- ingin færi fram í barnaskólahúsinu. Var það samþykt á skólanefndarfundi að nefndin gæfi fyrir sitt leyti leyfi ^ til húslánsins með þeim skilyrðum, i a£ upptalning atkvæða fari frarn ut- \ an barnaskóla hússins, að sjeð verði um að óviðkomandi menn liafi ekki að gang að skólahúsinu meðan á kosn- ingunum stendnr, og í þriðja lagi, að' þrifnaðar sje gætt sem föng eru á og að hreingerning fari fram eftir kosninguna með eftirliti skólalæknis. Bæjarstjórnarfundur kl. 5. verður dag Strœti í Funchal. ■sett, og fer aS lokúm svo, a8 ítalir prii látuir mi'ðla málurn og breyta friðarsamningunum. Vegna ringul- reiðai’iunar, sem varð í haust, sá Karl keisari sjer enn leik á borði og reyndi aS ná völdum í Ungverja- landi í annað sinii. Það fór eins og kunnugt er á þá leið, að bann var liandtekinn og fluttur í útlegð til Madeira. Nú hafa keisarahjónin dvalið þar í tvo mánuði. 20 nóv. kom herskip- og meöferöiii er mannúðlegri á þess- xun útlaga 20. aldarinnar. — 1 samanburði við St. Helena er Madeira — þ. e. skógarey, Viðey — sannkallaSur sælxxstaður. Þar er veðursæld mikil, náttúrxxfegurö og frjósemi. Eyjan er ekki stærri en Sna’fellsnes, eix íbúarnir eru helm- ing'i fleiri en á íslandi. Mikill ferða- manuastraumur er til Mád' dvelja tnargir þar sjer til lieilsu- bótar. eru miklir öi’ðugleikar á því að svo vei’ði, eins og kenslumálum lxagar til óti xim land. Eu hjer í 'Reýkjavík mætti nxeð sáx’lítilli fvrii’höfn og kostnaði nota kvik- xnyndir við kenslu. Til kvikmynda- liixsanna hjer kemxxr allmikið af fræðimyndum, svo mikið að altaf mætti “við og við hafa sjerstakar sýuingar fyrir börn og láta kenn- arami í hlutaðeigandi námsgrein útskýra þær. Oi’kar það ekki tví- íxxæli^ að mikið gagn mxuxdi b.ljót- ast af þessxx og að það yrði vel þegið af nemendunum. Vísir til kvikmyndakenslu xxti um land mætti mvnda með þvi að kaupa, þó ekki væri nexna cina sýningarvjel og leigja nxyndir og láta það svo ganga milli skólanna. Kanda s'kólum hafa verið gerðar .•■jerstkar sýningíirvjelar. með öll- um útbxinaði og eru þær tiltölu- lega ódýrar. Væri vert að fræðslu- má!£stjórnin athugaði þetta mál ítarlega. Og einkurn virðist það sjálfsagt að skólamir hjer í Rvi’k njóti góðs af þqiri’i kvikmynda- fræðslu sem hægt er að fá. Dæmin sanna hve mikill máttur ísfisksalan. Nýlega seldi Menja afla sinn í Englandi fyrir 1680 sterling- jiund. Bændanámskeiðið var haldið 9—15. jan. s. 1. Sendi Bixnaðarfjelagið tvo ráðunauta til fyrirlestrahalds á nám- ! skeiðinu, þá Valtýr Stefánsson og ! Árna Eyland. ,Om Islands Tonekunst og Musikliv’ heitir smárit, sem Ilolger Wiehe hef- ir gefið xit í Danmörku. Nafngreinir hann í því aðeins þrjá söngmenn: Tenox’erne Oixerasanger Pjetur Jóns- son, Benedikt A. Elfar og barytonen konsertsanger Eggert Stefánsson”. Islendingi haldið samsæti í Stökk- hólmi. Sagt hefir verið frá því hjer í blaðinu, að Ragnar Olafsson kon- siill á Akureyri var í erindum utan- lpuds nýlega fvrir bæjarfjelagið á Akureyri. A 50 ára afmæli hans var R. Ó. staddur í Stokkhólmi, og var honum haldið þar samsæti. Getur „Stockholms-Tidning” þess, að mjög kunnur rithöfundur sænskur hafi þar mælf fyrir minni hans, en Ragnar hafi svarað á þá leið og hann mundi loggja kapp á að treysta andleg og fiárhagsleg sambönd Svíþjóðar og Is- lands. Gamall og reyndur sveitamaður kvað þessa vísu eftir lestur síðasta blaðs „Támans”, sem hann fjekk heim til sin utan um margarine: Trúið mjer, jeg tel það víst, að „Tíminn” mnni deyja úr hor, alveg sama hvað oft hann snýst. Ætli það verði ekki strax í vorf Gjafir til Samverjans. Frá Didda

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.