Morgunblaðið - 31.03.1922, Blaðsíða 3

MUXtxaoœzi'xtr.
MORGUNBLAÐIi
jr:
vsxr:
'Sfindiherrann í Róm, Giers ráð-
hetTa. Hann úrskurðaði að sendi-
fiveitirnar skyldu gegna störfum
síimm áfram, og það gerðu þær.
I'raman <af roru hlutar Rússlands'
'finginn amaðist. við því. Súmarið
sehak, Denikin, Judenitsoh og
Wrangel, svo að þessum hlutum
Undsins var stjómað samkvæmt
gömlu stjórnarskipuninni. En við
hjeldum áfram að gegna störfum
•eftir a.ð þeir voru úr sögunni, og
Sassonoff, fyrrum utanríkisráS-
1920 varð Giers veikur og var þáj
Sassanoff, fyrrum utanrrkisráð-1
herra kosinn formaður sendisveit-
anna. Hann á heima í París, og er
nú einskonar forstjóri utanríkismála
inns gamla Rússlands.
— Eins og stendur eru um 65
ríssneskar sendisveitir fyrirstjórn
ar- og verslunarmálaerindrekstur,
víðsvegar um lönd, er eiga rót
sína að rekja til gömlu stjórnar- J
innar. Störf þessara sendisveita
eru einkum þau, að gæta hags-1
muna rússneskra þegna, sem farið
hafa til annara landa. Tala erind-
rekanna hefir öllu fremur fjölgað
rn fækkað, því að í nýju ríkjun-
Uiii, sem risið hafa upp eftir ó-
friðinn, er mikið af Rússum, sem
mjög hafa iþurft á að.stoð erind-
rekanna að halda. I Tjekkosló-
vakíu, Jugoslavíu, Þýskalandi,
Austurríki og Tyrklandi er fjöldi
rússneskra flóttamanna úr rúss-
neska hernum og útflytjenda. —
Þessir menn verða að bjarga sjer.
PTeim geta þeir ekki farið, því
þar mundi dauði eða fangelsi bíða
þeirra.
—TTm tvær miljónir Rússa munu
vera í Vestur-Evrópu. í Þýska-
landi ern um 300.000, í Póllandi
400.000, í Tyrklandi 65.000, í
Jugoslavíu 50.000, í Frakklandi
SO.OOO. Þetta fólk hefir fyrir til-
stilli og hjálp sendisveitanna,
myndað með sjer fjelög og veitir
þar hver öðrum gagnkvæma hjálp
eftir því, sem unt er. Fjelög þessi
er ekki pólitísk, markmið þeirra
-er að stuðla að því, <að flótta-
mennirnir fái vinnu og geti hald-
ið í sjer lífinu. Þau hafa mikla
líknarstarfsemi með höndum og
Safna fje saman með ýmsu móti,
handa þeim, sem nauðulegast eru
staddir. Til dæmis hefir söngvar-
inn heimsfrægi, Sehaljapin safnað
ógrynni fjár til líknarstarfseminn-
ar með söngskemtunum sínum.
Þannig er þá ástatt um erind-
r°ka hins gamla Rússlands. Stjórn-
úi, sem skipaði þá, er horfin- úr
sögunni, en þeir hafa ennþá við-
urkenning þeirra stjórna, er þeir
starfa hjá, þrátt, fyrir það. Og
starfsemin er einkum í þágu þeirra
sem flúð hafa Rússland á ófriðar-
-ájunum.
dálítio einkeiinilegt. Hann hefir gegn prestinum, og talið hann
sem sje gerst talsmaður þess, og „okra á guðsorði". Og svo langt
farið fram á við presta sína og hefir þessi meinloka manna geng-
söfnuði að innleiddur verði sá sið-; ið, að birtar hafa verið ófrægj-
ur að fasta eiun dag í vikn, og andi vísur um síra Harald Níels-
renni það sem sparast við þessa son í víðlesmt tímariti. Og nú fyr-
ráðstöfun til bágstaddra í Rúss-' ir stuttu barst honum hrjef frá
landi og annarstaðar sem þörf er manni búsettum hjer í bæ, þar
á. Gerir biskupinn ráð fyrir, að sem kvartað er yfir hinu sama
þennan föstudag sje ekki neytt — talað um, „að „orð lífsins“ sje
annars en þurs brauðs, það er að sá sjóður, sem allir eigi frjálsan
scgja þeir, sem sakir líkamlegs aðgang að, hvernig sem aurahag-
erfiðis eða heiksu sinnar komast ut þeirra standi, og að kirkjan
af með þennan kost. Það sem al- sýni (þarna) þau tök, sem ekki
menningi sparast á þennan hátt, sjeu í samræmi við anda kristins-
vill biskupinn láta renna til bág- dómsins“.
staddra. Er þetta vissulega góð1 Ofurlítiliar leiðrjettingar er þörf
'hugmynd og mundi meira að til þess að koma í veg fyrir þenn-
segja hafa í för með sjer bætt an undarlega misskilning.
heilsufar, að
fræðinga.
áliti margra heilsu-
Sjerstakur söfnuður hefir mynd
ast 'hjer í bæ, sem kostar prje-
dikunarstarfsemi sjera Haralds
Níelssonar, borgar honum fyrir
þann starfa, kirkjuleigu og annan
kostnað, er af honum leiðir. Þessi
söfnuður telur sig því hafa þann,
rjett fram yfir aðra, sem sækja
kirkjuna, er Haraldur Níelsson
prjedikar, að honnm sje trygður
aðgangur og rúm í kirkjunni.
Hann hefir því, en ekki prjedikar-
inn, ráðstafað því þannig, að menn
yrðu að sýna safnaðarskírteinið
við innganginn til þess að þeim,
sem borga prjedikunarstarfsem-
Fleira er það, sem síðustu mán,- ina sje veittur sýnilegur rjettur
nðina hefir orðið til þess að vekja. fram yfir þá, sem ekkert borga.
eftirtekt !á. Söderblom erkibisk- Og söfnuðurinn telur það í fylsta
upi. Meðal annars hefir hann máta rjett. Hann er sjer þess
sýnt mikinn á'huga fyrir aukinni ekki meðvitandi, að hann okri hið
samvinnu milli hinma mismunandi minsta á guðsorði, þó hann ha.gi
kirkjudeilda og hefir hann orðið þessu þannig, og það því fremur,
fyrir álasi fyrir þessa sök og m. sem kirkjan stendur öllum opin
a. verið brugðið um, að hann væri hvern dag, sem síra Har. Níels-
hneigður fyrir íburð kaþólsku son prjedikar, þegar hinn fasti
kirkjunnar hvað siði alla snerti. söfnuður hefir tekið sjer sæti. Og
Þá hefir það einnig vakið mikla oft og einatt mun það hafa verið
athygli iað biskupinn eigi alls fyr- svo, að í kirkjunni hafi verið litlu
ir löngu rjeðist á nafngreindan færri menn, sem engin skírteini
jarðeiganda af stólnum og sagði hafa en hinir, sem borgað hafa
honum til syndanna á mjög ómjúk fyrir þau. Og mjög er það eftir-
an hátt, vegna þess að hefði tektarvert tímanna tákn, að svo
reynst þrándur í götu fyrir ým- er mikil aðsókn að þessum guðs-
iskonar heilbrigðisúáðstöfunum í þjónustum, að nærri stappar slags
hjeraði sínu. Nokkru síðar kom málum milli þeirra, sem við þær
erkibiskupinn frani með tiUögu um' vilja vera, En þá sögu mun erf-
að atvinnuleysingjar skyldu látnir itt að segja frá mörgum guðsþjón-
vinna að húsbyggingum til þes,s að ustum hjer á landi, bæði fyr og
bæta úr húsnæðisvandræðunum. síðar. Þessi geisilega aðsókn bend-
MeS því væri slegnar tvær flugur ir til þess, að menn fái við þessar
í emu höggi: að bæta úr atvinna- j guðsþjónustur eitthvað annað og
leysi og húsnæðisleysi. Hefir Iþessi meira en vant er að vera.
uppástunga vakið eigi minni um- En svo kemur annað atriði
ræður eti tillagan um fösturnar. þarna til greina. í brjefinu, sem
Má af þessu ráða, að það eru minst er á, er þess getið, „að kirk
ekki aðeins lurkjunnar mál. sem jan sýni (þarna) þau tök, sem
erkibiskupinn sænski lætur sig ekki sjeu í samræmi við anda krist
miklu \arða. En þó skj Tdi eng- jnsdómsins‘‘. Þá hefir kirkjan aldr-
irm ætla, að hann \anræki stöðu verið það, því kristin kirkja
sína sem biskup, vegna áibugans; hefir altaf 14tið bor„a fyrir það
i verslegum málum. Tlann er tal- j ;)ð veita mannl guðs orð. Við borg-
; inn einn mesti ræðnskörungur nú-; nni fyrir hverja messu, sem við
, tímans í prjedikunarstól Og í gnó- sækjum, og borgum eins þó við
fræðilegum vísindum er (hanm einnjkomum aldrei í kirkju. Við borg-
söfnuður telur aðalatriðið, heldur
litt, að hann telur sjer þær mæra
andlegt virði, en þær, sem hanu
a tti annars kost á.
Það er því hin mesta fáviska,
ið halda því fram, að söfnuður
sá, er kostar prjedikunarstarfsemi
síra Har. Níelssonar „okri á guðs.
orði“. Ef liann gerið það, gerir
öli kirkjan það. En engum hefir
til þessa komið slíkt til hugar.
Og um fram alt er það hin mesta
meinloka, að beina þessari ástæðu
lausn óánægju og miður sanngjörn
um hnútum að sira H. N., iþví það
er söfnuðurinn en ekki hann, sem
ræður hvernig öll tilhögun er á
því, að menn geti trygt sjer sæti
í kirkjunni, þegar hann prjedikar.
Safnaðarmaður.
Eftirmæli.
29. nóvember síSastliSinn andaSist á
Akranesi húsfiú Guðrí'ður Jónsdóttir,
liölega hálfsjötng, fædd 16. júlí 1855,
ein með nýtustu og merkustu konnm í
hjeraði sínu, enda af besta bergi
brotin, forieldrar hennar voru
Jón þorsteinsison og fema hans
María Guðnadóttir, er bjuggu í Engi-
garði í Mýrdal; og bræður Guðríðar
sál. voru þeir Guðni Jónsson útvegs
hóndi í Vatnsnesi við Keflavík og por-
steinn heitinn Jónsson, áður kaupm.
og hreppstjóri í Vík í Mýrdal. Guðríð-
ur sál var fríð sýnum og hin mesta
myndarkona. Eftir fráfall manns síns,
árið 1900, veitti hún heimili sínu for-
stöðn til dauðadags, og ól börn sín vel
upp, Voru þau flest í ómegð, er hún
misti manninn, það elsta 16 ára, en hið
yngsta ársgamalt. Voru því oft fmnur
orðugir tímar fyrir hana. En kjarkur
hennar var mikill, og komst hún því oft-
ast vel af. Ráðholl var hún mjög, og
urðu margir til að þyggja af henni
kiðbeiningar og bendingar í ýmsum
efnum. Var henni yndi mikið að gefa
slík ráð, því hjálpsöm var hún og vin-
föst, þar sem hún tók því. Varð henni
þ\ií gott til kunningja og vina; eruþað
! því margir sem sakna hennar. En þó
mest böm hennar, sem aldrei gleyma
ástúð hennar og umhyggju, og þvi eft-
irdæmi, sem hún gaf þeim á ýmsa lund
ó.
; íif stóru spámörammun.
Sænski Erkibiskupinn
□g fösturnar.
Erkibiskup Svía, Nathan Söder-
blom mun ýkjulaust. mega teljast
eran mikilhæfasti andlegrar stjett-
armaður, sem nú er uppi á Norð-
úrlöndum. Fara saman hjá honum
frábærar gáfur og menningar-
þroski. Hefir biskupinn vakið af-
aimikla eftirte'kt, eigi aðeins á
Norðurlöndum heldur einnig
kiiklu víðar.
Nú sem stendur (er nafn Söder-
bioms erkibiskups á allra manna
'vörum í Svíþjóð, og tilefnið er
5alan á guös mrfli.
Nokkurt umtal hefir orðið um
það meðal manna hjer í hæ, að
órjettlát væri su tilhögun, sem
’höfð er við prjedikunarstarfsemi
síra Haralds Níelssomar, að öllnm
væri ekki frjáls aðgangur að frí-
kirkjunni, þegar hann prjedikar.
j eða að sjerstakan aðgöngumiða.
eða skírteini þyrfti til að tryggja
um ríkinu. Það la.unar aftur prest-
unum og heldur við kirkjnnum.
Og svo ríkt er eftir þessu gengið,
að við verðum að horga guðsorð-
ið, þó við viljum aldrei á það
hlusta, sækjum aldrei kirkju og
teljum okkur ekki hafa neiu not
af prestunum — nema því aðeins
að við segjum okkur úr þjóðkirkj-
unni. 1 þessu sambandi má líka
benda á það, að engar guðsþjón-
ustur mmra vera eins ódýrar bjer
á landi og þessar, sem sjera Har.
Níelsson framkvæmir. Sá söfnuður
sem fengið hefir hann til að prje-
dika, fær fleiri messur fyrir langt
um minna verð, en aðrir söfnuðir
sínar fáu messur víðast hvar. En
manni, að komast í kirkjuna. Eink
um hafa menn beint óánægju sinni' þó er það ekki það, sem þessi
i enis.
f vikuútgáfu „Göteborgsposten* ‘
frá 14. jan s. 1. er grein um Matth.
Jochumsson og sænsk þýöingákvœði
hans, „Minni Svíþjóðar“, sem hann
orti þjóðhátíðarárið 1874. Er þess
get.i'ö, að strax og fregnin um dauða
þjóðskáldsins hafi borist til Svíþjóð-
ar, þá hafi sænsku blöðin flutt virð-
ingarfylstu ummæli um hann, ekki
síst fyrir þann áhuga, sem hann
sýndi í því að kynnast sænskri
menningu og þýða á íslensku sænsk
kvæSi. Þá er og bent á þaö, að áhugi
háns á öllu sænsku hafi veriS per
sónulegur, sjáist þaS best á þessu
kvæbi hans, „Minni Svíþjóðar“
sem níi sje þýtt á sænsku af íslands-
vininum Helga Weden. Hafi þýðar-
nn fengið kvœðið sent frá Akureyri,
þar sem Matth. hafi búið síðustu ár
æfi sinnar og oft og einatt talað við
sænska sjómenn, sem þangaS hafi
komiS.
Sænska þýðingin á kvæSinu er
þannig:
Du ságnerika Sveabygd
med rvkte stort om lijáltars dygd
med klangskönt modersmál.
Du gudinvigda Götaland,
du store Gustafs, snillets land,
din harpa sjunger: solskensland,
en segerhymn ditt stál.
Dig hyllar Snorra fosterjord.
Dig minnes svensken Gardars jord
den dag, som dvrast ár.
De svenska bjudes varmt vár hand
dá oss förena brödraband,
for Sverges segerkrönta land
vár sang till höjden bár.
Blaðið segir, aS þetta ,liögstámte‘
kvæSi leiði vitanlega hugann til horf
inna tíða, en eigi aS síSur muni það
þó fá endurhljóm í hugum Svía.
Garðar sá, sem minst sje á í kvæSinu,
sje einn hinna fyrstu víkinga, sem
stigið hafi fæti 4 íslenska jörS, og
sagan segi, að hann hafi verið sá
fyrsti, sem siglt hafi umhverfis hina
prúðu söguey.
--------o--------
inM MM
hafa nýlega verið útnefnd eftir-
iarandi firmu: Björn Bjömsson
bakarameistari í Vallarstræti,
Glafur Magnússon ljósmyndari,
Verksmiðjan Sanítas og tóbaks-
firmað Teofani í London (um-
boðsmenn hjer: Þórður Sveinsson
& Co.) Heiðursviðurkenningar
þessar stancja í sambandi við kon-
ungsheimsóknma á síðastliðnu
sumri og eru framangreind firmu
hin fyrstu, sem orðið hafa hirð-
salar konung.s íslands.
-----o_----
-= DA6BÖS. =-
I. O. O. T. 10333181/2- — O.
Næturlæknir: Ólafur Jóusson, sími
957. Vonarstræti 12. Vörður í Reykja-
víkur Apóteki.
Tordenskjold heitir aukaskip frá
Bergenske Dampskipsselskab, sem fer
áleiðis hingað til lands frá Bergen
7. næsta mánaðar með vörur, sem
ekki gátu komist með Sirius. Skipið
er fremur lítið.
Villemoes kom hingað í nótt meti
kolafarm frá Englandi.
í. S. f. Aðalfundur íþróttasam-
bands íslands verður haldinn á sunnn-
daginn kemur kl. 2 í Báruhúsinu uppi
Eru fulltrúar beðnir að mæta stund-
víálega og hafa kjörbrjef sín með sjer
Talisman. Mennirnir sem komust
lífs af úr skipinu „Talislnan“ er
strandaði við Súgandafjörð heita Jak
ob Einaxsson, Jóhannes Sigvaldason,
ÍEinar Guðbjartsson og Arinbjörn
Arnason.
Frú Stefanía Guðmundsdóttir hefir
legið riúmföst undanfarna daga. Varð
því að hætta við að leika „ímynd-
unarveikina* ‘ í kvöld og annað kvöld
eins og til stóð. En búist er við að
frúin geti leikið á sunnudaginn.
Helgi Sveinsson fyrv. bankastjóri
liggur þungt haldinn af lungnabóigu.
Skjöldur fór til Borgarness í gær-
morgun kl. 11. Farþegar voru all-
margir með honum, svo sem Ólafur
Jónsson í Elliðaey og frú hans, Ól-
afur Blöndal verslstj. i Skógarnesi,
Gunnar Halldórsson kaupm. í Stykk-
ishólmi og Sigurður Ágústsson bók-
haldari. Fara jþessir menn allir land-
veg iir Borgamesi.
Þýskur togari kom hingað í gær-
morgun með annan bilaðan í eftir-
dragi.
Eigandaskifti hafa orðið á verslun
Halldórs Eiríkssonar, hefir hann selt
hana Ingimar Brynjólfssyni.
Nýtt fjelag er í ráði að stofna hjer
I í hænum innað skamms, er veki og