Morgunblaðið - 26.07.1922, Page 3

MORGUNBLABIB

leikurinn var sá, að Tryggvi Magn Menn lifa þar í þúsundum án klýtur að hafa ágæta stjórnandahæfi-
ússon bar þar hita og þunga dags- þess 'að hafa minstu hugmynd um i(‘lka’ W1 >að ma segja að upp ur
ins, og leikur hans ut af fynr sig það, hvað lifið er. Folk þetta hefir gje rigjnn nýr fuglinn Fönix, sem
var afbragð, og langsamlega best- mjög óljósa hugmynd um hvað vcnan(ji á þó enn eftir að fá meira
ur allra í liðinu, en hvað stoðar það er að eiga heimili. j fjaðraskraut og gerir áreiðanlega, ef
það ef samleikinn vantar. Sóknin i Jeg minnist lengi einnar konu, stjórnandans nýtur við. Það verður
var að venju öll í molum, Pjetur'sem jeg kom til 1915, þegar jeg ekki um ^ krýut kmi™nn-
Eoffmann, sem settur hafði venð var að kynna mjer husnæðisastnd- mikm hður , bæjarlífinu og þess
tniðframherji, vantaði gersamlega ið í Reykjavík. Hún var komin vegna ættu menn að gefa gaum sam-
samleik við útherjana og gerði yfir sextugt; var brjóstveik, hafði skotaumleitunum fjelagsins og helst
hvað eftir annað þýðingarlausar mikil þyngsli fyrir brjósti og' :lí' láta svo mikið fje safnast, að húsi
tilraunir til þess aö komast með hefði því þurft að búa í loftgóðu £->ela^ns verði eigi aðeins komið
knöttinn í mark án þeirra hjalpar, herbergi. Utveggirmr i herbergi baWið ,stjórnanda sínum áfram og
Sem honum að sjálfsögðu var nauð hennar voru ekki þiljaðir og vatn- voitt honum sómasamleg laun. petta
synleg. Var leitt að sjá hversu ið rann í lækjum niður eftir þeim.' getur orðið án tilfinnanlegra útgjalda
lítill samleikur var milli hans og Hún var blá og bólgin af kulda. j fV’ir einstaklinginn, ef samskotin
fjelagsbróður hans Osv. Knudsen, Og fótkuldi hlýtur að hafa verið | ^ ávinningurinn er
©em í fyrrakvöld stóð sig eins og þar mikill, því steinsteypugólf var 'V
hetja (þó honum virtist stundum í kjallaranum. Rúmið sitt hafði
vera fullmikið niðri fyrir). í sam- hún dregið fram á gólfið, til þess
bandi við hann má geta þess, að að ekki rynni vatn í það af veggn-
knettinum var um of beint að um. Fyrir framan herbergisdyrnar
honum fyrri part leiksins, svo að var geymsla; var þar saman hrúg-
heita mátti að hann væri á stöð- aö saltfiski, kartöflum, kössum og
ugum spretti lengur en hæfileert pokum o. fl.
var, og er líklegt að það hafispilt Jeg spurði þessa konu hvort
leik hans þegar á leið. henni fyndist ekki hún þurfa að
Skotarnir eru nii farnir heim komast burt úr þessari óþverra-
með sigurinn, en við sitjum eftir holu, jafn brjóstveik og hún væri.
með sárt ennið. En þó úrslitin Hún svaraði mjer því, að jeg
yrðu þessi er enginn vafi á því, raætti ekki á þetta minnast, því
að koma þeirra hingað hefir^borið henni hefði aldrei liðið jafnvel.
þann árangur, sem henni var ætl- Jeg leit nokkuð öðruvísi á þetta,
.að af þeim, er til heimsóknarinn- ei fann, að hjer þýddu engarum-
ar stofnuðu. íslenskir knattspyrnu ræður.
menn hafa lært mikið — miklu Það er hart að þurfa í ellinni,
meira en af dönsku heimsókninni eftir langt og vel unnið dagsverk,
forðum — og þar með er tilgang- a'c lifa í slíkum holum.
inum náð. Honum hefði sennilega^ Þessu lík voru mörg heimili,
síður verið náð, þó knattspyrnu- sem jeg kom á.
mönnum hjer hefði tekist að hamla | Eru það öfgar, að segja að þessi
upp á móti erlenda liðinu. Því heimili sjeu pestarbæli? Og hefir
nefnd knattspyrnumanna hefir þjóðfjelagið nokkurn hag af því
verið svo heppin, að fá hingað að halda hendi sinni yfir slíkum
•einvalalið erlendra fenatt,- hreysum eða láta þau þrífast?
spyrnumanna. Og hreinn ósigur Ern þessi húsakynni ekki þjóð-
fyrir því, er miklu lærdómsríkari fjelaginu byrði og einstaklingun-
•e.ii lítill ósigur eða jafntefli — eða um til siðspillingar og heilsutjóns?
Gamalmennaskemtun hjelt Samverj-
inn í Hafnarfirði á sunnudaginn, gest-
unum til mikillar ánægju. Veitingar
höfðu verið gefnar af ýmsum mönn-
um í Hafnarfirði og fengu gestirnir
súkkulaði og kaffi með allskonar kök-
um. Síra Árni í Görðum bauð gesti
velkomna og auk hans talaði Stein-
grímur Torfason kaupmaður. Hjeðan
úr Reykjavík voru nokkrir þeirra,
sem einkum eru riðnir við starfsemi
Samverjans hjer, og töluðu úr þeirra
hópi Sigurbj. Á. Gíslason eand. theol.
frú Guðrún Lárusdóttir og Arni Jó-
hsnnsson. Einnig skemti Theódór
Árnason með upplestri og fiðluleik og
sálmar og kvæði voru sungin. Tókst
skemtunin mjög vel og gestirnir ■
sem voru hátt á annað hundrað
munu lengi minnast forgöngumanna
hennar með hlýjum huga.
Olympíusjóð knattspyrnumanna barst
nýlega 50 króna gjöf frá Inga Hall-
dórssyni bakara og er það fyrsta
einkagjöfin, sem sjóðnum hefir borist.
Væri vel að fleiri færu á eftir, því
knattspyrnumenn hafa mikið verk að
vinna og þurfa á miklu fje að halda.
Gjaldkeri sjóðsins er Erl. Ó. Pjeturs-
son verslunarmaður.
jcfnvel sigur
miðlungsflokki.
vfir erlendurn
Þorfinnur Kristjánsson.
Khöfn.
isleusi
Hver verður svo
Nl.
eudirinn
Orðsending
til kirkjuorganleikara.
á Vjer undirritaðir fiöfum sent
þessu ? Maðurinn legst í drykkju- skjal nokkurt, prentað til allra
skap, börnin alast upp á götunni, prófasta og presta á landinu og
og konan missir allan áhuga á að beðið þá um að koma því í yðar
hirða heimilið, og svona heimili er hcndur. Það er undirbúningur að
■sannast að segja ómögulegt að iframkvæmdum, er „snerta yður
jhakla hreinu. beinlínis og yðar star-f.
Það er tilviljun verði menn úr Vjer fórum þessa leiðina, af
einhverju af þessum börnum. | því að vjer hugðum ókleift að
Síðan byggingarfjelög komu til hafa upp á nöfnum og heimilis-
sögunnar, hafa menn fengið aðra fangi yðar allra.
reynslu. Sömuleiðis af sumum! Svo að próföstum og prestum
verksmiðjubæjunum ensku. Hvílík sje sem minst ónæði gert með
sJÓrbreyting hefir ekki orðið á þessu og eins til þess að flýta
mönnum, þegar þeir sjálfir fengu fyrir, léyfum vjer óss að mælast
umráð yfir húsinu, fengu hjört til þess, að þjer vitjið eða látið
húsakynni og rúmgóð og garðiiolu,! vitja ofangreinds skjals, hver til
þar sem þeir í frístundum sínum síns sóknarprests, þeir er því geta
unnu að því að undirbúa jarðveg- vRs komið.
Reykjavík í júlímán. 1922.
Sigfús Einarsson,
dómkirkjuorganleikari.
Friðrik Bjarnason,
þjóðkirkjuorganl., Hafnarfirði.
Kjartan Jóhannesson,
frík.organl. Reykjavík.
inn til vorsins, eða á vorin að
hlúa að trjánum og um siúmarið
að hirða garðinn. Hugur manns-
ins og allrar fjölskyldunnar er
bundinn við heimilið allan ársins
hring.
Öðruvísi er inni í margbýlishús-
unum í borginni; þar er enga
hlýju að finná; þar höfðu börnin
engan óhultan verustað til að leika
sjer á. Hjer utan við bæinn er
ekkert að óttast. Þau verða hjer
feit og rjóð, jafnvel af fátækleg-
um kosti.
Þó ennþá sje Reykjavík ekki Lúðragveit hjelt hljóm
storbær, þá elur nun oreiga y , je*ka fyrjr bæjarbúa á Austurvelli
sem á við ill húsakynni að búa, síðastliðið föstudagskvöld. Hinn nýji
Ug ýmsa aðra örðugleika að stríða. stjórnandi hennar, hr. Otto Böttcher
Kíghósti á íslandi. I gær barst
landlækni símskeyti um það að kíg-
hósti væri í „íslandi1 ‘. En það er
eins og ' kunnugt er á leiðinni frá
Höfn, og kemur hingað sennilega
seint í kvöld. Kíghóstann hefir eitt
barn á skipinu. Verða því allir far
þegar einangraðir, sem ekki geta
sannað að jþeir hafi fengið veikina
áður, en hinir mega fara frjálsir
ferða sinna, þó ekki fyr en eftir
læknisskoðun.
Skotarnir hjeldu heimleiðis í gær
kvöldi með Gullfossi. Var margt
manna samankomið til að kveðja þá,
af fólki því, er þeir einkum hafa
kynst hjer. Skotarnir virtust gjarn
an vilja vera lengur, enda hafa þeir
unað sjer hið besta þann tíma sem
þeir hafa dvalið hjer. Sungu þeir
söngva sína meðan skipið var að
leggja frá og hróþuðu húrra.
Síldveiðarnar. 1 gær kom fyrsta
síldin á Hjalteyri við Eyjafjörð. Var
það íslendingur, sem með hana kom,
og hafði hann 127 tunnur. Sagt er að
síldin sje enn kraftlítil, þó komin um
allan sjó |þar nyrðra. Veður hefir
verið hið besta norður þar síðustu
tvo daga.
í Sveinatungu í Borgarfirði er'
tekið á móti sumargestum, sbr. aug-
lýsingu hjer í blaðinu. Eru þar ágæt
húsakynni og heilnæmt loftslag. —
Veiði er þar einnig nokkur.
Sigurður Guðmundsson skólastjóri
gagnfræðaskólans á Akureyri er ný-
lega kominn hingað til bæjarins.
Kom hann landveg alla leið og íor
Storasand. Samferða honum að norð-
an var Guðjón Samúelsson húsa-
meistari.
i
Sláttur er byrjaður alment í Eyja-
firði nú, en spretta með lakasta
móti bæði á túnum og engjum.
Gullfoss fór hjeðan í gær kl. 6.
áleiðis til Kaupmannahafnar. Far-
þegar voru m. a.: Lárus H. Bjarna-
son próf., síra Friðrik Friðriksson,
G. Priest próf., ungfrúrnar Stella
Briem, Sigríður Steingrímsdóttir,
Ingileif pórðardóttir, Þóra G. Gísla-
son, Magnea Einarsdóttir, Ellen Skov-
stad, Dalskov, frú Helga Schröder,
frú Lovisa Tang, Gísli Jónsson vjel-
stjóri, Andrjes Andrjesson klæðskeri
og Lárus Jörgensen málari.
Hey er farið að flytjast til bæjar-
ms. Kom allmikið af stör ofan af
Mýrum nú eftir helgina og úr Viðey
er farið að flytja töðu hingað.
Austurvöllur. Síðan hann var opn-
aður hafa börnin verið þar hópum
saman að leikum. Er það nii fjölsótt-
asti staður bæjarins. Er sýnilegt að
börnunum hefir verið mikil þörf á
að fá grasblett að dvelja á.
Goðafoss var á Sauðárkróki í gær.
Lagarfoss fór frá Djúpavogi ígær-
morgun, getur ef til vill verið hjer
í kvöld.
íþróttafjelag Reykjavíkur. Æfingá
íþróttavellinum í kvöld kl. 714. Mr.
R. Tönsberg leiðbeinir. Ejölmennið.
Hinn bersyndugi, skáldsaga eftir
Jón Björnsson, sem Lögrjetta hefir
flutt að undanfömu, er nú að (koma
út í bók og fæst innan skamms í
bókaverslunum. Sagan hefir verið
mikið lesin í Lögrjettu og margir af
kaupendum blaðsins hafa látið í Ijósi,
að þeim þætti hún góð.
Sögur Rannveigar, eftir Einar H.
Kvaran, er niú í prentun, eða síðari
hluti þeirra, og kemur út í haust.
Fyrri hlutinn kom út 1919, og voru
í honum þrjár sögur. í síðari hlutan-
um eru einnig þrjár sögur, og er
hann álíka stór og hinn. Mikil eftir-
•spurn hefir verið eftir framhaldi á
Sögum Rannveigar, en nú verður
þess ekki langt að bíða.
Einar H. Kvaran rithöfundur hef-
ir nú fengið sjer bústað á Bessastöð-
um, hjá Jóni H. Þorbergssyni, og
búa þau hjónin í herbergjum þeim,
sem Grímur Thomsen var áður í. pau
fóru suður þangað síðastl. föstudag,
verða þar í sumar, og ef til vill einn-
ig næstkomandi vetur.
Æfisaga Matth. Jochumssonar, eft-
ir sjálfan hann, er nú bráðum full-
prentuð á Akureyri.
fiEimanmundurinn j
Gengi erl. myntar.
Khöfn 25. júlí.
Sterlingspund 20.70
Dollar 4.65%
Mörk 0.95
Sænskar krónur 121.00
Norskar krónur 78.25
Franskir frankar .... .
Svissneskir frankar .. .. 88.70
Lírur 21.75
Pesetar 72.60
Gyllini 181.15
Bankagengi hjer.
Sterlingspund 26-10
Danskar krónur .. . ♦ .. 125.97
Sænskar krónur 155.47
Norskar krónur 101.00
Dollar 5.99
Uínsalan á SEyflisfiröi.
Morgunblaðinu er símað frá
Seyðisfirði í gær:
Samþykt var á bæjarstjóraar
fundj 24. þ. m. að hafa ekki út
sölustað á víni hjer. Atkvæði voru
3 á móti 2. Einn bæjarfulltrúinn
stýrði fundi í fjarveru bæjarfó-
geta og greiddi ekki atkvæði. 3
voru fjarverandi, allir andbann-
ingar.
Ekki er hægt að efast um að \
þetta gerræði hans stendur i sam- ;
bandi við útkomu þessarar grein-
ar. í morgun var það á allra vit-
und að greinin hafði alls ekki
komið honum á óvart, en að
hann hafði vitað um hana nokkra
daga.
Þessi blaðagrein, sem allir álita
að fari með rjett mál, hefur auð-
vitað vakið afarmikla eftirtekt.
Hún kemur með sannanir fyrir
þvi að hinn mikli »ágóðic, »Sám-
einaða málmbræðslu og námafje-
lagsins», sje ekkert annað en upp-
spuni, til þess ætlaður að koma
hlutabrjefunum í sem hæst verð
og meiri hlutanum áf ágóðanum
i hendur stjórnarinnar.
En allar þær miljónir króna,
sem til þess þurfti að reka þetta
vanhugsaða fyrirtæki, voru teknar
úr fjehirslu verslunarbankans og
henni hafði Breitenbach hönd yfir.
Allan þenna svikavef höfðu þeir
Rodewitz, formaður fjelagsins, og
Breitenbach í sameiningu sett upp
með hinni mestu snild. Ekki er
annað hægt að sjá en að þessir
tveir menn sjeu þeir einu, sem
nokkra sök eiga á svikunum.
Breitenbach er dauður og hinn
hefur getað forðað sjer. Menn
vita að leyndarráðið tveim dög-
um áður, hafði sent honum sim-
skeyti til Breslau, þess efnis að
koma til fundar við sig. Siðan
hefur hann hvergt sjest.
Alt þetta var gert uppskátt i
kauphöllinni i dag, og það hafði
i för með sjer afskaplega verð-
lækkun á hlutabrjefum hins marg-
umrædda fjelags.
Það er óumflýjanlegt að fjelag-
ið lfði undir lok, og bankastjóri
einn, sem jeg hefi leitað upplýs-
inga hjá, fullyrðir að það hl|óti að
draga eftir sjer gjaldþrot Verslua-
arbankans. Hluthafar þeirrar stofn-
unar missa aleigu sína, en hver
afleiðingin verður fyrir almenning
er enginn enn þá fær til að dæma
um.
Hatur og beiskja fjöldans sætir
fádæmum; en enginn geturþó fund-
ið til meiri beiskju en jeg, því
engan hefur hann beitt verri brögð-
um en okkur. Jeg get ekki með
orðum lýst hve hraksmánarlega
honum hefur farist við okkur.
Tveimur dögum fyrir brúðkaup
dóttur sinnar er hann þess full-
viss að nafn hans og sómi muni
innan skamms verða smánað og
brennimerkt, og þá betlar hann út
út ritstjóra þeim, sem hefur ráð
hans i hendi sjer, stuttan frest,
einungis i þeim tilgangi að fá
tima til að draga á land það net,
sem honum hafði hepnast svo vel
að veiða þig i. Með bros á vör-
unum gekk hann um meðal gesta
sinna og sýndist vera i sjöunda
heimi yfir hamingju dóttur sinn-
ar, þrátt fyrir það að hann þá
nlýtur að hafa verið búinn að á-
kveða hvern endir þetta skyldi
taka. Það var honum ekki nóg
að dengja svivirðingu og skömm
yfir sjálfan sig og fjölskyldu siaa
heldur fanst honum ómissandi að
draga okkur með sjer ofan i þenn-
an forarpitt. Nú er ekki vandj
að skilja hvers vegna hann alt í
einu tvöfaldaði heimanmund dótt-
ur sinnar, og hvers vegna hann
heldur vildi fá þjer i hendur höf-
uðstólinn heldur en renturnar.
Fjeð átti ekki einungis að sjá