Morgunblaðið - 14.09.1922, Blaðsíða 1

Stofnandi: Vilh. Finsen.
Lsndsblsð Lögrjeffa-
Ritstjóri: Þorst. Gíslason.
9. árSBj 259 tðsl.
Fimtudiginn 14. september 1922.
ísafoldarprentsmiðjá h.f.
Gamla Bíó
sýnir i kvold ki. 9 :
Æfintýri
i óhyegðum
Ágætur og spennandi sjón-
leikur í 5 þáttum.
Aðalhlutverkið leikur
Louis Beunison,
hinn ágæti ameríski kvik-
myndaleikari.
Stórf úrva!
af fyrsta flokks heprakápum, dömiikápum og ung>
lingakápum fengum við með e.s. »Sirius«.
R- iCjartansson St Oo.
| Laugaveg I/ (bakhúsið). Simi IQ04.
Góður eiginmaður gefur konu
sinni Bjarnargreifana.
ESdri isasðupf
röskur og áreiðanlegur, óskast til
að leggja í ofna, vera í snúning-
um o. fl. Upplýsingar á skrifstofu
IsafoBdappPontsmidju h.f.
Frjáis versEun-
I grein Tímans urrí landkjörið
26. f. m. segir m. a.: „Samvinnu-
stefnan grundvallast beinlínis á
frjálsri verslun. Framsóknarflokk-
urinn er og eindregið fylgjandi
frjálsri verslun“. Blaðið segir, að
einkasölu ríkisins sje flokkurinn
ekki fylgjandi nema annað tveggja
fje fyrir hendi, aö raunverulega
frjáls verslun ein'hverrar vöru sje
ekki lengur frjáls, eða þá að ein-
hver vara sje sjerstaklegia fallin
til að vera tekjustofn fyrir ríkið.
Þessar yfirlýsingar í blaðinu
hljóta að vekja undrun allra
þeirra, sem lesið hafa greinar
þess um, viðskiftamál að undan-
förnu. Marltmið Tímaus frá upp-
hafi hefir ekki verið annað en
það, að hjálpa til að leggja bönd
á viðskifti landsmanna, gylla fyr-
ir þeim skuldbindingar um sölu á
afurðum þeirra og kaup á nauð-
synjum þeirra. Það er vitleysa hjá
hlaðinu, að samvinnustefnan grund
vallist á frjálsri verslun. Hún
grundvallast, þvert á móti, á við-
skiftaböndum. Bn látum það vera.
Um allan fjelagsskap má segja,
að hann grundvallist á fjelags-
böndum. Þó var kaupfjelagsmynd-
unin upphaflega ékkert brot gegn
reglum frjálsrar verslunar. En fyr
ixkomulag Sambands ísl. samvinnu
fjelaga nú er slíkt, að ekki nær
neinni átt, að kalla verslunina
þar frjálsa.Fjelagsmenn eru skuld
bundnir til að senda þangað vör-
ur sínar, þótt betri kjör sjeu í
boði annarstaðar, og þeir eru
skuldbundnir til að kaupa þær
vörur, sem þeim eru skamtaðar
þaðan. Næg dæmi eru til, sem
sanna þetta.
í haust, sem leið, hauðst kaup-
fjelagsmönnum í Sambandsfjelagi
hjer nærlendis, sala á öllum haust
afurðum þeirra fyrir mun hærra
verö en þeir gerðu sjer vonir um
afi fá hjá Sambandinu. Þeir vildu
sejja, en máttu það ekki vagn»
Fríkirkjan.
4 stúlkur vanta í söngflokk Fríkirkjunnar (3 í soprau og 1 í
alt). Þær sem vildu koma í flokkinn, taii við Fríkirkjuorgaiileikara
Kjartan Jóhannesson fyrir septembermánaðarlok þ. á. Daglega
heima á Nýlendugötu 20, kl. 3—4 og 7 7a—8 e. m.
Stjópn Fpikipkjusafnoðapins.
Geflris bensín
geta menn ekki búist við að fá, en mínum háttvirtu skiftavinum
tilkynnist hjermeð að Shell-fjelagið hefir tilkynt mjer, að það ætli
framvegis að gera mjer mögulegt að standast alla samkepni hjer,
og verður því hið hsimsfpæga Shell-bensin framvegis selt
með lægsta verði sem hjer gerist.
Núgildandi wepð fpá geymi ep:
50 aui*a litsHnn.
Samkepnin lifi!
Reykjavík 13. sept. 1922.
Jómafan Þorsfeinssan.
t
Jarðarför móður minnar Helgu Jóusdóttur, fer fram fimtu-
dagmn 14. þessa mánaðar, og hefst með húskveðju á heimili
hennar Amtmannsstíg 5, kl. 1 eftir hádegi.
Gunnþórunn Halldórsdóttir.
Það tilkynnist hjer með vinum og vandamönnum, að móðir
okkar og tengdamóðir, Gróa Guðmundsdóttir; andaðist í morgun
á Njálsgötu 19. Jarðarförin verður auglýst síðar.
Reykjavík, 13. sept. 1922.
Sigríður Guðbrandsdóttir, Eyjólfur Guðbrandsson,
Þorvarður Guðbrandsson, Jón Eiríksson, Steinunn Sigurgeirsdóttir,
Málhildur Tómásdóttir.
skuldbindingar við Sambandið,
nema leita leyfis þess. Og það
'gerðu þeir, símuðu til Sambands-
stjórnarinnar hjer og spurðu,
hvort þeir mættu selja vörur sín-
ar. En svarið var þvert nei. Þeir
urðu að senda Sambandinu vör-
urnar, og fengu hjá því miklu
lægra verð en þeim hafði boðist.
Og þetta rnun ekki vera «ins dæmi.
En frjáls verslun getur þetta
ekki kallast.
Hve mikið sje að marka þau
ummæli Tímans, sem tilfærð eru
hjer á undan, að Framsóknar-
flokkurinn sje eindregið fylgjandi
frjálsri verslnn, var sýnt í grein
hjer í blaðinu síðastliðinn sunnu-
dag.
Fyripliggjandi:
Kaffi, Rio, Exportkaffi,
Sykur, hg., st., og í toppum,
Kandis, Flórsykur, Farin,
Cacao.Cbocolade, fl. teg.,
Mjólk, 16 oz,
Rúsínur, Sveskjur,
Þurk. epli, aprikósur,
Marmelade, Laukur,
Smjörlíki, Oma,
Plöntufeiti, Kokkepige,
Ostar, fl. teg.
Maccaroni, Eidspítur,
græn og brún Sápa, Sódi.
Kartöflur, danskar,
Hveiti, fl. teg.,
Rúgmjöl,
Hálfsigtimjöl, %
Finsigtimjöi,
Rúgur, Bygg,
Hrísgrjón, Sagógrjón,
Bankabygg, Hafrar,
Maismjöl, Mais kn.,
Baunir, heilar,
Kex, Suowflake, sætt,
— Jxion, ósætt,
Kartöflumjöl.
H.f. Carl Höepfner
ISýja Bii
Sjónleikur í 7 þáttum.
Aðalhlutverk leika
BEngislEysi þESS 5Em
IslEnskt Er.

Það hefir sjaldan komið eins
greinilega fram og hin síðustu
fimm árin, hversu nauösynlegt
þjóðunum er, að geta tekið sem
mest hjá sjer sjálfum og þurfa
sem minst að sækja til annara.
Til þess að örva hina innlendu
framleiðslu og fá fólkið til að
kaupa frekar þær vörur, sem bún-
ai eru til í landinu sjálfu, hefir
verið mikið gert í ýmsum löndum.
Það er að vísu ekki nýtt, því
að til dæmis Þjóðverjar og Eng-
lendingar hafa um langt skeið,
unnið að því kappsamlega að
kenna fólkinu að taka innlendu
vöruna fram yfir þá útlendu.
Nu róa Améríkumenn á'ð því öll-
um áruin að fá þjóðina til þess
að kaupa aðeins vörur sem bún-
ar eru til í landinu sjálfu. Það
er heldur ekki neitt furðuefni
þótt reynt sje að snúa almenn-
ingsálitinu í þessu efni, sjerstak-
lega nú á tímum er stórhópar
manna í hverju ,landi ganga at-
vinnulausir.
Því minna sem flutt er inn
af erlendri vöru og því meira
sem framleitt er í landinu sjálfu,
því færri menn atvinnulausir.
í mörgum löndum er svo sterk
hreyfing í þessa átt, að fólk lítur
ekki við erlendum vörum ef nokk-
ur kostur er á að fá innlenda
Þá vöru, sem það þarfnast, jafn-
vel þótt dýrari sje og verri.
Þetta er þjóðrækni í ríkum
mæli. Þessi stefna er og meira
virðj en aðeins til aS hlynua að
Nopma Talmadge og
fleiri þektir leikarar.
Aldrei verða menn fyrir
brigðum af þeim fllmum sem
Norma Talmadge leikur i,
en þessi mynd er þó sjer-
lega vel leikin og efnisrík,
og ættu allir sem unna sannri
kvikmyndalist, að sjá þessa
fallegu mynd.
Sýning kl. 8*/a.
Hjartans þakklæti fyrir auð-
sýnda samúð og hluttekningu við
fráfall og jarðarför ekkjunnar
Ragnhildar sál. ísleifsdóttur frá
Innrahólmi á Akranesi.
Aðstandendur hinnar iátnu.
innlendri framleiðslu. Hún eykur
þjóðræknishug landsmanna, sam-
heldni, sjálfstraust og framfara-
hæfileika. Þjóðrækni er undir-
staða allra þjóðlegra framfara og
og á henni byggist hagsæld lands-
ins.
í Englandi er ekki hægt að
gefa neinni vöru betri meömæli
en þau, að hún sje unnin í land-
hui sjálfu af enskum höndum og
enskri vandvirkni. Svo er og í
mörgum löndum, að hestu með-
mælin eru þau að varan sje inn-
lend.
En á íslandi þekkist þetta ekki.
Hjer hefir það ætíð verið talið
vöru til gildis að hún væri er-
lcnd. Hjer er ekki spurt eftir
því innlenda og hjer mundu menn
kaupa erlenda vöru við hlið hiun-
ar innlendu, þótt útlendi vam-
ingurinn væri bæði ljelegri og
dýrari. Hjer þykir ekkert bjóð-
andi nema það, sem útlent er
og ekkert notandi nema aðflutt
sje. Þetta eru sorgleg einkenni
þess hversu landsmenn eru lítið
þjóðræknir, eru óþjóðlegu skapi
farnir, finna lítil til sjálfs sín
og hafa bágborið sjálfstraust. Það
sýnir lítið sjálfstæði, engan metn-
að en mikla vesalmensku, að finn-
ast alt betra en sitt eigið og
líta á handarverk landsmanpte