Morgunblaðið - 14.09.1922, Síða 3

V$8G&£i 11 &.*•*»
Nýkomnar vörur
í Versl. Eöinborg:
Alpakka skeiðar og gaflar á 1 kr. Teskeiðar 50
aura, Borðhnífar 1 kr. Hnífakassar kr. 1,45,
Kolakörfur kr. 7,50. Peningabuðður úr skinni
kr. 1,95. Borðskrubbur kr. 0,65. Pottaskrubbur
kr. 0,25. Postulínsbollapör kr. 1,15, Postulíns-
ðiskar kr. 1,15 og 1,25. Glas-assjettur kr. 0,55.
Látúns-Katlarnir kr. 18,00, Hanðsápa kr. 0,15,
Bollabakkar kr. 1,95. Ferðakistur — Vínglös
Vatnsglös afar óðýr — Brauðhnífa.r kr. 9,75.
Versl. ,Eöinborg‘.
Sími 298. Hafnarstr. 14.
sími 298.
Eftir Margeir Jónsson.
Frh.
Merkileg eru orð Einars bróður Guö-
mundar, við Ofeig, er hann segir
Einari frá viStali þeirra: __„eigi
veit ek hversu yðr ferr Eeykdælum
— enn eftir ganga oss Eyfirðingum
spár Guðmundar, bróör niíns' ‘. Eft-
ir þessu að dæma hafa upphaflega
veriö til fleiri sagnir um getspeki
Guðmundar, en þær, er geymst hafa.
Ejett er að benda á það, að Guð-
mundur var draumaniaður mikill,
e.ins og Einar á Þverá, er dreymdi
uxqnn þann hinn skrautlega ganga
um öll hús á Möðruvöllum, og
detta svo dauðan niður. •— Þótt
þekkjanlegar orsakir geti legið
til hugboðs Þorsteins Kuggasonar
um feigðarför Þorkels Eyjólfsson-
ar, er svo að sjá sem hugboðs-'
nhrifin sjeu undarlega sterk. Þeir
skiljast, vinimir, og Þorkell legg-
ur á djúpið, en Þorsteinn gengur
heim, „ok er ókátr mjök“. Hann
gengr til stofu ok biðr leggja
undir höfuð sér, ok var svá gert.
Griðkonan sá, at tárin runnu ofan
á hægindit ór augum honum. En
litlu síðar kom vindgnýr mikill á
stofuna. Þá mælti Þorsteinn: „Þar
megum vér heyra gnýja bana Þor-
Jkels bónda!“ (Laxd. 238). Mjer
finst sagan geta verið sönn. Feigð-
arboðið gerir Þorstein svo eirðar-
lausan og kvíðinn, að honum
hrynja tár. Það var nýtt fyrir
„hjón“ Þorsteins, að sjá hann,
kappann og ójafnaðarhrottann,
fella tár. Það er næstum óhugs-
.andi að söguritarinn hefði sveipað
Þorstein þessari viðkvæmnisblæju
aiveg að ástæðulausu. Og álíka
„grátleg“ dæmi eru afar sjaldgæf
í íslendingasögunum. Og vil jeg
þó ekki efast um, að undir víga-
skrápnum hafi oft slegið viðkvæmt
hj'arta. Þá munu margir kannast
við hugboð Kvelfúlfs gamla. Hann
var „forvitri", segir sagan. Sendi-
menn Haralds hárfagra fá að
heyra það hugboð Kveldúlfs, að
þeir feðgar muni „ekki bera gæfu
til þessa konungs". Og Þórólfi
segir hann: „Ætla ek, að þær
lybtir muni á verða, at vér mun-
im aldurtila hljóta af þeim kon-
ungi“ (Egils saga 11). Og að skiln
aði þetta við Þórólf: „Er þat
mitt hugboð at sjá verði fundr
okkar enn síðasti, ok væri þat at
sköpuðu fyrir aldrssakir, at þú
lifðir lengr okkar, enn annan veg
ætla ek at verði“. (Egilss. 47).
Að vísu er þetta ákveðið og ljóst
hugboð, en þó er ekki loku fyrir
það skotið, að Kveldúlfur hafi
„grunað konung um græskuna“,
og þekt eitthvað til skaps hans.
En ýmsir sóttu þó sæmdir til kon-
ungs, er gengu honum viljugir á
vald. Er mjer næst að halda, að
þetta hafi lagst óskiljanlega fast
í hug föðursins, er hann kvaddi
eftirlætisbarnið sitt. Líklega herm-
ir sagan þetta rjett, því Egils saga
er talin með ábyggilegustu forn-
sögum vorum. Geta verður hug-
boðs Þórðar hræðu. Hann bjargar
fyrst sveininum Eið af bátnum.
Og segir þetta við Steingrím, bróð
ur sinn, er þótti þetta kynlegt:
„Því flutta ek Eið fyrstan, at
mér segir svá hugr um, at mér
verði at hinum unga manni mikit
gagn ok hann muni gefa mér líf“.
(Þórðars. hr. 12). En þessari sögn
er þó illa treystandi. Sagan talin
un<r og óáreiðanleg. Og jafnvel
þótt Þórður hefði sagt þetta, gat
hann hafa ályktað sem svo, að
sonur Miðfjarðar-Skeggja mundi
launa vel lífgjöfina, því tæplega
yrði vandræðalaust milli þeirra
Miðfjarðar-Skeggja, er var hjer-
aðsríkur maður og óvæginn sem
ymsir aðrir manndráparar á þeim
timum. Svipað má segja um hug-
boð Þorsteins Svarfaðar, er hann
segir þetta við bróður sinn Ketil:
„Grunur er mjer á at þú munir
þetta eigi efna (þ. e. lofa Þor-
steini að ráða) þá er mer þykkir
mestu máli skifta“ (Svarfd. s 4).
Þessi kafli sögunnar virðist yfir-
leitt fremur ósennilegur. En Þor-
steinn hefir verið vitur maður og
kunnað deili á skapi Ketils, væri
annars nokkuð hæft í þessu. —
Einhver óljós grunur sýnist sveima
í huga göfugmenninu Áskatli goða,
þegar hann er að sækja konu Háls.
„Nú fara þeir“, segir Reykddæla
(bls. 51), þar til er þeir koma þar
sem heitir Leyningsbakki, ok þá
mælti Áskell, at þar vildi hann
vera grafinn, þá er hann andaðist,
ok þótti þar vera gott landslag“.
Undarleg er sú „tilviljun“, ef Ás-
kell hefir sagt þetta, einmitt á
þeim stað, sem hann var moldu
orpinn á heimleið þeirra fjelaga.
Reykdælasaga ac álitin vel fom
og áreiðanleg að efni. Og þetta
gæti því vel verið satt. En Áskels
var það von og vísa að finnast
til um fegurð náttúrunnar, eins
og GunnaU á Hlíðarenda eða Hall-
steini Þengils syni á Höfða (Lnd.
1 161).
Ummæli Þ. og O.
Jeg las nýlega í Morgunblað-
inu, í frjettum frá bæjarstjórn-
arfundi, að sumir jafnaðarmenn-
irnir í bæjarstjórn hefðu verið
á þeim fundi all-þungorðir í garð
núverandi forsætisráðherra. í sam-
bandi við vínveitingaleyfin hjer
í bæ. Sagt er að Þorvarður hafi
talað um „kjarkleysi“ forsætis-
ráðherrans en Ólafur um ,hræðslu‘
hans. Þetta kom mjer og mörg-
um öðrum ókunnuglega fyrir. —
Hjeldu menn, að meiri kærleikur
væri þar á milli en ummæli þeirra
Þ. og Ó., bera vott um.
Allir vita, að jafnaðarmenn
hafa stutt núverandi forsætisráð-
herra dyggilega í valdasókn hans
á síðari árum, og að þeir hafa
látið svo sem þeir hefðu á hon-
um traust mikið. Þeir voru t. d.
manna ötulastir í því að afla
honum fylgis, er hann bauð sig
hjer fram til borgarstjóra síðast,
þegar kosið var í það embætti.
Þá ljetu þeir í veðri vaka, að
bæjarbúum mundi í skaut falla
„gull og grænir skógar“, ef hann
yrði kosinn borgarstjóri, og mint-
ust þá hvorki á „kjarkleysi“ nje
„hræðslu". Exmfremur er það vit-
anlegt, að þeir munu hafa stutt
að því, að hann tæki við stjórn-
artaumum þessa lands, og ekki
hefir annað heyrst fram að þess-
um tíma, en þeir sættu sig vel
við stjórnarformUnninn nú og
teldu hann skipa sitt rúm með
sæmd.
En hvemig stendur þá á þess-
um sinnaskiftum og stóryrðum
jáfnaðarmanna um þennan foma
og nýja vin? Hvernig stendur
á því, að þeir kveða upp úr
með þessa óvæntu lýsingu á hon-
um, eftir alt traustið, öll með-
mælin og alt gumið og alla vin-
áttuna ?
Orsökin til sinnaskiftanna, kann
nú að vera sú, að þeim hefir
þótt ráðherrann daufheyrast við
kröfum bæjarstjómarinnar í vín-
veitingamálinu. En illkvitni hlýt-
ur það að vera, að kenna „kjark-
leysi' ‘ og „hræðslu' ‘ um slíkt.
Og ekki er það sæmandi jafn-
aðarmönnum að bregða háttsett-
um vinum sínum um þá annmarka.
Af þessum orðum bæjarfulltrú-
anna má draga tvær ályktanir.
Annað hvort hafa þeir aldrei trú-
að því, sem þeir voru að segja
um borgarstjóraefnið S. E. hjer
éður, þegar þeir mæltu sem fast-
ast fram með honum. Hann hefir
ekkert breytst síðan. Eða þá, að
þeir meina ekki það, sem þeir
sögðu á bæjarstjómarfundinum.
Annað hvort skiftið hljóta þeir
að hafa talað þvert um huga
sjer. En það er jafn leiðinlegt
fyrir þá, hvort sem það hefir
"erið fyrir nokkrum 1 árum eð^
nokkrum dögum.
Ás.
Rauða
fiin sínaxandi sala er besti
sönnunin fyrir ágæti hans.
htadin
Þakpappinn sem þjei* leitið að
»Rokc'-Rauauhanc!ar-pappmn er þekt-
ur ' um allan haim. Rann ar búinn til
úr sterkum ug uandlaga garBum trafia-
pappa, rannuættum í uatnsheldum
teyjuefnalög, sem þnrnar ekki eBa
gufar upp í huaBa loftslagi sem er.
bagiB sem er utan á pappanum er
afar-haldgott, úr ósuiknu jarBbiki, sem
þolir sterkan sólarhita.
»Rokc-pappinn þolir allar sýrur.
Rauðuhandar-pappinn
fæst aðeins
f heildverslun
Asgeirs Sigurðs
Simi 300.
Austurstræti 7.
ona p.
Simi 300.
í 2. útgáfn, og kemur innan skams
á bókamarkáðinn.
Sögnr Rannveigar II, eftir Einar
Kvaran, eru nú fullprentaðar og koma
a'ö líkindmn á bókamarkaðinn í lok
þessarar viku. Hafa margir spurt um
framhald þeirra bókar. í síðari hlut-
anum eru 3 sögur, eins og þeim
fyrri, og stærðin álíka.
Skýrsla hins almenna mentaskóla
er nýkomin út. Er eftirtektarvert
að bera saman skýrslur íþessarar
elstu mentastofnunar þjóðarinnar fyr-
ii’ nokkur síðustu ár; vöxtur skól-
ans og útþensla er svo mikil, að
furðu sætir. Aðeins einn bekkur skól-
ans var óskiftur síðastliðinn vetur,
fjórir tvískiftir og einn þrískiftur.
Nemendur voru í byrjnn skólaársins
195, af þeim tóku 148 bekkjarpróf,
25 gagnfræðapróf og 17 stúdents-
próf. Hafa þannig 190 nemendur tek-
iö próf innanskóla á síðastliðnu vori.
En auk þess gengu í vor 40 nem-
endur inn í fyrsta bekk gagnfræða-
deildarinnar, 24 utanskólanemendur
tóku burtfararpróf gagnfræðadeildar
og 12 utanskólanemendur tóku stú-
dentspróf. f vor útskrifaði stærð-
fræðideildin stúdenta í fyrsta skifti,
voru þeir 5 talsins. Aðsókn að þess-
ari deild hefir verið fremur lítil,
það sem af er, í fyrravetur voru
nemendur 5 í 6. bekk, 9 í 5. bekk
og 8 í 4. bekk. Alls hefir nemendatala
í hverjum bekk síðastliðinn vetur
verið þessi: 1. bekkur 43, 2. bekkur
36, 3. bekkur 26, 4. bekkur 49, 5.
bekkur 23, 6. bekkur 17. Gera má
ráð fyrir að allmargir nýjir nem-
endur taki inntökupróf í skólann eða
komi frá Aknreyrarskólanum í haust,
svo að nemendafjöldinn eykst senni-
lega enn að mikluln mnn frá því,
sem var í fyrrakdust. Hefir skól-
inn tvöfaldað árlegan nemendafjölda
sinn á liðugum áratug.
kol, sem skipið flytur, nálægt 45#
smálestir.
/
Maður druknar. Á „Björgvin“ bar
það sorglega slys að böndum á laug-
ardaginn var, að einn skipverjá tók
út og druknaði. Var það ungur efn-
ismaður, Þorgeir að nafni, sonur
hjónanna í Eskihlíð, Guðrúnar Ás-
geirsdóttur og Stefáns Rúnólfssonar.
Borgarstjóri er Sigurður Jónsson
kennari settur hjer í bænum, meS-
an Knud Zimsen er í utanförinni,
íshúsin. Mjög lítið er nú orðiB
um ís hjer í bænnm; fá togararnir
ekki nema lítið og eru snmir þeirra
farnir að fara vestur á firði til
þess að kaupa ís þar. Má búast við,
ef framhald verður á ísfisksveið-
um munu þeir verða að flytja með
sjer ís hingað frá Hull og Grimsby,
eins og í fyrra. En varla má þetta
vansalaust heita og ætti framtak*-
sömum mönnum að vera leikur á
borði að koma hjer upp íshúsi, sem
framleitt getur ís bæði vetur og
sumar.
Sigurður Skagfeldt söngmaður, p.r
kominn til bæjarins og mun ætla
að balda söngskemtnn hjer á næst-
unni Hefir hann dvalið í Danmörka
síðast liðinn vetur, við söngnám hjá
V. Herold hirðsöngvara. Skagfelcbb
kom í fyrradag hingað til bæja»-
ins landveg að norðan, en þar hefir
hann verið í sumar hjá skyldmennun*
sínum. — Óhætt er að fullyrða, aS
hann fær mikla aðsókn að sön^-
skemtunum sínum, því hin blæfagrá
og þróttmikla rödd hans er bæjajf-
búum orðin kunn.
-------0--- “
gdmanmundurinn
Sögukaflar af sjálfum mjer, eftir
Matth. Jochumsson, er nú sú bók,
sem mest er lesin og mest um talað
hjer í bænum sem stendur.
Stafrof söngfræðinnar, eftir Björn
Ivristjánsson, ágæt kenslubók og vin-
sæl, sem lengi hefir verið npp-
seld og ófáanleg, er nú komin. út
Togararnir. Glaður, Otur og Austri
komu inn af veiðum í gær og fóru
út aftur í gærkvöldi. Belgaum fór
á stað fra Englandi á þriðjudags-
morgun, og Njörður er einnig á leið-
inni frá Englandi.
Keflavíkin kom í gærmorgun af
síldveiðum að norðan. Hefir hún afl-
að 4,200 tunnur.
Tommeliten heitir norskt skip, er
hingað kom nýlega með kolafarm
til h.f. Kol og Salt. Eru það húsa-
Það var þessi auglýsing, sem
einn morgun, þegar Sigríður vat
rjett að því komin að missa alt
traust á framtíðinni, vakti hjá
henni nýja von og nýtt hvig-
rekki. Það sem þarna var heimt-
að fanst henni a'ð hún mm1<i§
geta leyst af hendi, enda þó4t
að nú væri langt síðan hún hefði
hreyft við hljóðfæri eða komið
á hestbak. Hún sendi því um-
sókn og beið með óþreyju eftir
svar’nn.