Morgunblaðið - 22.02.1923, Blaðsíða 3

fSp»'T
MORGUNBLAÐIÐ
Hjartans þakkir fyrir allar
lilýjar kveðjur frá vinum og
kunningjum heima, á silfurbrúð-
kaupsdegi okkar i dag 10, febr.
Augusta og Ditlev Thomsen.
sinni hið minningarríka ár og
meðal annars með þessum lof-
sóng hefir liann áunnið sjer ást
þjóðar sinnar fremur öllum öðr-
um skáldum íslands („sunget sig
ind i sit Folks Kærlighed som
ingen a£ Islands andre Digtere1 ‘).
Þessi inikilfenglegi lofsöngur, inn-
biásinn af lifamdi ættjarðarást
(„denne storslaaede, af levende
Fædrelandskærlighed beaandede
Hymne“) er >á líka um það bil
að verða þjóðar-lofsöngur hinnar
íslensku þjóðar og mun hann
vissuiega varðveita nafn höfundar
síns frá gleymsku um lengri
tíma eti vjer getum litið yfir
(„som nok skal bevare sin For-
fatters Navn fra Forglemmelse
1 uoverskuelige Tider“).
tívo sem tekið hefir verið fram
eru ljóð M. J. öll meira og minna
trúarleg að eðli og mótun. Af
fyllingu hjartans mælir penni
hans. Það orkar síst tvímælis, að
e.nmitt trúin er aðalundirstaðan
hjá lionum („at just Grundstemn-
ingen lios ham er den religiöse“).
Eiginlegum sálmabrag hafði hann
um þær mundir ennþá naumast
náð — og náði ef til vill aldrei.
En þrátt fyrir það hefir hann
gefið söfnuði þjóðar sinnar sálma,
éða cf til vill rjettar að orði
komist, trúarsöngva, er lifamunu
um langan aldur, sem þakka má
tilfinningaríki („lyrisk Kraft'‘)
þeirra, og það eins þótt blærinn
á þe'm sje fremur almenns trú-
arlegs en sjersfaklega kristilegs
eðlis.
Þegar á fslandi skyldi efna tii
nýrrar, tímabærrar sálmabókar á
árunum milli 1870—’80 og setja
ntfnd í því skyni, varð ekki
gengið fram hjá Matthíasi Joe-
humssyni þrátt fyrir lítt rjett-
trúaðar skoðan'r hans. En það
senl hann iagði til sálmabókar-
innar varð ekki mikið af vöxt-
iiimm. Meir'a að segja varð for-
maður nefndarinnar (Helgi Hálf-
dánarson) að beita eftirgangs-
íniuum við hann um þá flesta.
Það urðu alls 26 sálmar, sem
hann lagði til bókarinnar, 15
þeirra frumkveðnir (hitt þýðingar
— einkum úr ensku). Meðal
írumkveðinna sálma hans er einn
jólasálmur, en enginn páska nje
hvítasunnusálmur, hann brestur
auðsælega samkend við hinar
sögulegu staðreyndir kristindóms-
ins, og jafnvel við persónu
Krists (í sálmabókinni er t. d.
eiiginn Krists-sálmur eftir hann).
Aftur eru þar eftir hann
nokkrir yndislegir lofsöngvar
(„dejlige Hymner“) og einn
yfirbótar-sálmur, stór andríkur og
innilegur („en enkelt Bodssalme
af stor Dybde og Inderlighed“)
Þá eru þar tveir íagrir guð-
xspjallssálmar, annar þeirra út frá
sögunui um dásamlega fiskidrátt-
inn, en hinn uirt hina m'klu kveld-
reáltíð: gætir þess í hiuum síðar-
nefnda, að höfundur:nn hefir
mætur á alviðreisnarkenningunni
(,,Apokatastasis-læren“) þótt hún
hafi þar hægt iim sig.
Annars er það, sem hann hef:r
lagt til bókarinnar sjerstaklega
ætlað til vissra tækifæra (t. d.
nokkrir inndælir kvöldsálmar,
pokkrir brúðkaups- og kirkju-
vígslusálmar og einn nýárssálmur
f orkunnai'f agur).
Meðal ljóða hans eru allmörg
þar sein kemur sterklega fram,
að hann býr yfir sundur-
tættri sál og þjökuðum anda
(„Sjælens Oprevethed og indre
Forp'nthed“) þar sem skáldið
næstum því nær Davíð í þrá
sinni eftir ljósi í myrkri því sem
umlykur hann, eftir friði við guð
sinn, við alla tilveruna og sjálf-
an sig.
Þá hefir M. J. með sögulegum
m nningaiTjóðum sínum gefið þjóð
sinni ágæta söngva og ríka að
tilfinningu („Sange af stor lyr-
i:.k Værd“). Af kirkjumönnum
hefir liann kveðið um Jón Arason,
síðasta kaþólska biskupinn, um
Guðbrand biskup Þorláksson,
Hallgrím Pjetursson svo að nefnd-
ir sjeu hin:r helstu þeirra.
Eitt hið fegursta þessara ljóða
er um Hallgrím Pjetursson.
M. J. var yfirleitt mjög iðinn
við pennann. Hann las fjölda
bóka (ef til vill ekki ávalt jafn
vandlega) og 'jafnskjótt vakn-
aði lijá lionum löngunin til að
gæða löndum sínum á því sem
honum þótti þar fegurst og dýr-
mætast.
En megnið af því, sem hann
ritað: í óbundnu máli er nú geymt
og gleymt svo sem harla lítils virði
— og hefði vel mátt vera óprent-
að („knap Tryksværten værd“)
Svo sem maður var hann hvers
manns hugljúfi („meget afholdt
og vennesæl“) og mun hans sakn-
að verða af þeim hinnm mörgú,
sem eignuðust vináttu hans. En
svo sem skáld mun hann lifa lang
an aldur með þjóðinni, sem guð
gaf hann, svo sem eitt af hennar
lýðkærustu skáldum, og um fram
alt sem skálds mun ^hans minst
verða af komandi kynslóðum'
Nýtt skyr
aðferð á af eðlilegum ástæðum
best við frjóva, grasgefna vall-
lendisjörð, sökum þess, að vall-
lendis jarðvegur þarf ein- frá Hvanneyri og Eskiholti fæst daglega í eftirtöldum mjólkurbúð-
att litlum breytingum að taka, um: Vesturgötu 12, Laugaveg 10. Laufásveg 15, Þórsgötu 3, Lauga-
til að verða að vanalegu túni, veg 49 og Hverfisgötu 50 og kostar pr. l/a kg. 0.60.
í sömu búðum fæst:
Ennfremur sendum við heim til kaupenda allan daginn
mjólk, rjóma og skyr, ef það er pantað í síma 517 eða 1387
Virðingarfylst.
Mjólkurfjelag Reykjavikur.

ENT
er besti og útbreiöðasti áburður í
heimi, og þúsunðir manna reiða sig
á hann. Hitar strax og linar verki.
Er borinn á án núnings. Selður í
öllum lyfjabúðum. Dákvæmar not-
kunarreglur fylgja hverri fiösku.
w & 'y
| I m «Y "T.J s*
, LJ .
*ú£81. autSSb
Svo mörg eru þessi orð, sem
jeg með gleði ber ábyrgð á svo
sem skrifuðum af mjer handa
hinu danska riti (aðeins neðan-
málsgeinarnar eru mjer óviðkom-
andi). Að nafn mitt var ekki
sett undir greinina hefir skeð af
vangá, en ekki af því, að það
væri e tt orð sem jeg ekki vildi
gangast við, enda hefi jeg sagt
það hverjum þeim, er á þessa
grein hefir minst við mig, að
hún væri samin af mjer.
Jón Helgason.
og' annað hitt, að næg grasrot
verður þá í flaginu til að gefa
nýjan gróðnr. Þar af leiðandi á llýP PJÓIfll
hin því ver við túngræðslima, að trá Mjólkurfjelagi Reykjavíkur og Hvanneyri á kr. 3 20 pr. 1.
öðru jöfnu, sem gróður hins yrkta1
lands er fjarskyldar: túngróðri,
því meiri breytingum sem jarð-
vegurinn þarf að taka til að líkj-
ast túni, og því ófrjórra og gróð-
ursnauðará sem viðeigandi land
1,-iiiin að vera. Þar sem um gróð-
urlítið land væri að ræða í þessu
skyni eða mýrlendi, og mikill
hluti þess gróðurs hlyti að hverfa
við framræsluna, mætti flýta fyr-
ir uppgræðslunni með grasfræ
sáning. Sömnleiðis væri gott að
bera heysalla (undan töðu eða
valllendisheyi) í slík flög; hann
hefir fræ að geyma, þekur og
bætir jarðveginn. Öll jarðvinnan
þarf að vera vel og fljótt af
hendi leyst, svo grasræturnar
visni sem minst og gróðurinn
geti rjett við í tæka tíð.
Sáðsljetta. Hún á sammerkt
við hina síðastnefndu að því leyti,
að landið er fyrst þrautunnið,
með hestverkfærum eða vjelum,
framræst, ef þörf krefur, tætt
og varið gegn gripaágangi, en í
stað þess að endurgræða það með
hinum upprunalega gróðri, eins
og ætlast var til með rótgræðsl-
unni, eiga sáðsljettui-nar að
spretta upp af grasfrái, er sáð
hefir verið. Þar sem jarðvegur
inn þyrfti að taka ineiri eða
minniháttar breytingum og end-
urbótum, til þess að verða að
túni, eins og t. d- mýrarjörð, er
þarf að þorna og myldast til að
hæfa valllendis gróðri, eða órækt-
armóar, er þurfa að rotna og
frjógvast áður en þeir geta orðið
að túni —- væri gerlegt að láta
flagið ósáð í eitt eða tvö ár, með
an jarðvegurinn er dálítið að
þorna og breytast. Sje jarðvegur-
inn aftur á inóti fremur þur,
myldinn og frjór, mætti sá ann-
að tveggja höfrum eða grasfræi
þegar í stað. Hafrarnir mundu ef
til vill gefa sæmilega slægju
fyrsta sumarið og þar að auki
stuðla þeir að undirbúningi jarð-
vegarins fyrir næsta árs grasfræ-
sáning. Og þegar jarðvegurinn á
litist heppilegt túnstæði yrði gras
fræinu sáð, einu sjer eða með
tilboð óskast
Tilboð óskast í leifarnar af m.k. „Emmu“, eins og þær
eru við hafnarbakkann. Tilboðum sje skilað til mín fyrir 23. þ.m.
GUÐJÓN JÓNSSON,
Óðinsgötu 26.
Japðypkjan.
Eftir Lúðvík Jónsson.
Sjómetm !
Nauðsynlegasta bókin, er þjer þurfið að eiga er eflaust
Almanak handa isl. fiskimönnum
Það kom út um áramótin, fyrir árið 1923, og hefir inni að
halda: Almanak, Sólar- og tnngistöflur, Vitar á íslandi, Sjómerki,
Um þokulúðra, Leiðarvíþir fyrii skipbrotsinenn, Skrá yfir ís-
lensk skip 1922, Stafrof Morses, Nokkur alþjóðleg merki, Vega-
lengdatafla, Almennar sjóferðareglur o. fl. o. fl.
Jón Jónsson
læknir.
Skólavörðustíg 19. — Heima kl.
—3 og 8—9. Tannlækningar.
skjólsæði (höfrum eða byggi). laud eða forai.mýri að ræða til
Korngrasið gæfi þá slátt fyrsta I túnræktar, þá kæmi rótgræðslan
árið, og nýgræðingurinn (upp af að litlu haldi; Qg þar 8i gáð.
Framh.
grasfræinu) dafnaði í skjóli' þess.
Á næsta ári ætti þar að gefast
! slægja af túngræðri, er ykist ár-
ræktin nær einvörðungu að koma
ti! sögunnar.
Menn hafa, sumir hverjir,
fundið sáðsljettu aðferðinni það
Þaksljetta. Sú ræktnnaraðferð , leSa 11118 landið væri fullgróið.
er hjer gömul og fjölreynd og Hvar síðastneínda aðferðin yrði I til foráttu, að hún væri dýr og
hefir alla jafna gefist vel með valin til jarðabóta, ætti að vera I þollítil, sökum hins útlenda fræs,
nægum undirburði. Að henni er meðal annars mjög undir staðhátt I er notað hefir verið. Nokkuð er
mest unnið með handverkfærnm,' um komið. Þar sem landið værilað vísu hæft 1 þessu, enda þótt
og Jiess vegna er hún bæði dýr grasgef ð og meir og minna vall-ljifið sje ekki gildar ástæður gegn
og seinleg. lendiskent, hallast jeg eindregið J aðferðinni, sem víða hefir gefið
Rótgræðsla. Hún er í því fólgin, uð rótgræðslunni, enda sje jejrl állgóða raun. E11 hitt er litlum
að landið er unnið (sundurrist, ekkert því til fyrirstöðu, eins oglefa bundið, að á meðal erlendra
tætt og sljettað) með hestverk- sakir standa með fræval og fræ-J frætegunda mundu h:nar norð-
færum eða vjelum. en síðau látið kaup, að hún yrði bvarvetna við | lægustu þrífast hjer best, og
liggja og endurgróa af sjálfs- höfð, er til greina gæti komið.Jannað það, að innlendar fræteg-
dáðuni, en þó varið og ef til vill H:tt teldi jeg eigi að síður ger-Jundir muudu jafnan taka hinum
framræst. Þegar rótgræðslan er legt, að rótgræðslan væri studd | útlendu fram. Eu það er ærin
v:ðhöfð, er skiljanlega best að með grasfræsáning, að svo miklu ástæða til þess, að vjer reyndum
mikið af gróðrinum — þrátt. leyti sem nauðsyn krefðist.; og, | ;:ð sneiða sem mest, hjá erlend
fyrír jarðvinsluna — hafi dálitla ef menn vildu bera eittlivað úrjum frækaupum og gerðum ítrustu
rótfestu.
og
lendi að lokum í bítum á fyrsta sumri eftir jarð-1 tilraunir með innlenda grasrækt,
yffirborði jarðvegarins; því þá vinsluna, þá mætti sá höfruml Það mun ef til vill þykja ó-
veitast honum aðalskilyrðin til eða byggi með grasfræinu. Væri J maksins vert, að skrifað væri
að sjiretta á ný. Tjeð ræktunar- á hinn bóginn um gróðursnautt1 lengra og ítarlegra mál um á- jarðyrkjuna.
fiúsmæbuv!
lteynslan munsannaað
„Smárasmjöplikið11 er
bragðbest og notadrýgst, til við-
bits og bökunar. — Dæmið
sjálfar um gæðin.
Skakan lítur þannig út:
KT Smj0RLÍKÍl /1
;[ H7f Smjorlikisgerínni Regkjavikl :þ
Epli og Laukup
nýkomið iil
Jes Zimseti.
bnrð og ræktunaraðferðir en gert
hefir verið, eu þess gefst ekki
rúm í einni blaðagrein, sem þess-
ari. Því verð jeg að láta út-
kljáð um þessa hlið málsins og
víkja orðum mínum að notkun
vjelorku og hestkraftsins við