Morgunblaðið - 25.03.1923, Qupperneq 3

M t > ti G
Fafaefni
í stóru úrvali fyrirliggjandi, enn meira kemur með »Botniu«.
Föt afgriedd með stuttum fyrirvara hjá
A n d e r s e n & Lauth.
Austurstraeti 6.
FjeEdsied
augnlæknir.
Afgreiðslu á bensíni
frá geyminum á Lækjartorgi
annast Eyjólfur Eyjólfsson frá Hafnarfirði
(Bifreiðastöð Bafnarfjarðar).
| Hverjir borga auglýsingarnar? |,
m nað auoiýsendurnip ?
NeiE
þvi að auglýsingarþeirra
auka söluna, og aukin
sala eykur ætið tekj-
urnar.
n.
Eru nao Haupendupnlr ?
þvi að kaupendurnir sjá
það á auglýsingunum,
hvar þeir fá best og
ódýrust kaup.
III
M efií huopuolp peippa,
heldur
kaupmenn þeir, sem ekki
auglýsa, — þvi að sala
þeirra minkar til hagn-
aðar þeim Bem auglýsir.
Hjer er dimt þó liækki sólin,
lielský yfir landið fer;
fýkur í liin fornu skjólin,
fast og nærri höggvið er.
Andrjes er lijer ekld lengur,
er nú fallinn góður drengur.
Tryggur vinum, trúr í starfi,
traust og von hins sjúka manns.
I stríði varstu drengurinn djarfi,
með drengskap gættir sannleikans.
Aðalsmaður innra varstu,
aðalsmannsins svipinn barstu.
Þega.r jeg frjetti’ að þú varst dáinn,
— þenna harða skapadóm, —
hnípinn sat jeg, horfði í bláinn,
heyrði unaðsblíðan róm:
Hjer er ei neitt að hryggjast yfir,
heyröu vinur, Andrjes lifir.
G. Björnsson.
Sími 720,
Fyrirliggjandi:
Hnífapör.
Hialfl ijnrnssn s co.
Lækjargata 6b.
Fœst í heildsölu hjá
Bjarni Olafsson & Co.
Akranesi
og A. J. Bertelsen.
Austurstræti 17, Keykjavík
Sími 834.
opinberar byggingar sem síðar
mun á vikið.
Þrátt fyrir þennan ófullkomna
stíl, vill nú svo merkilega til að
byggingarfyrirkomulag Beykjavík
ur er því sem næst sú fyrirmynd,
sem bæði stjórnmála- og hugsjóna-
menn menningarþjóðanna óska
sjer af heilu hjarta í staðinn fyrir
háhýsta miljónabæinn, með hinum
djúpu götum. Það eru vísindin
um mannlegt eðli, reynsla sög’-
unnar um stórborgalífið, um hnign-
nn mannverðmætisins í almenn-
um skilningi, sem mörgum er að
verða Ijóst nú. Þessvegna byggj-
ast nú „Villa“-hverfi útfrá öllum
stórborgum og nýjir bæir mynd-
ast, þar sem hvert hús hefir sína
ákveðnu lágu hæð og blett í kring
eftir þörf. Nýtískubæir þessir
eru því sveitabúskapur að nokkru
leyti og heimili manna, sem reka
eða sækja atvinnu út um land eða
í djiipum götum gömlu stórbæj-
anna. —
Flestum mún nú verða ljóst,
sem lesa þetta, að ísl. fátækt og
fr.umbýlingsþörf mætist hjer með
vísindalegri rannsókn, sem er að
fekapa af sjer alþjóðabugsjón.
Og er nú vel, að ekki erum við
íslendingar langt komnir með
fornborgarlagið, og má þó fátækt
um kenna.
Þess vegna skal nú hreinsa
Laugavegurinn er svo form-
full og laðandi gata, að hrein-
; asta yndi er að ganga hana, ef
i Lún bara væri hreinlegri en hún
^■“ I er og ef hún væri sljettuð og
bæinn og koma honum í á- snirtilega uin hana hugsað frá
kveðið skiputag eftir þeim rök- Jsmiðjustíg alla leið inn að Ivauð-
um, er liggja fyrir og sýua það érlæk, má segja að gatan lokki
c'ílum heirni að við íslendingar œaiin °§ seyði. Þessi ör fíni”
leggjum skerf til skilnings á öfl- lialll> sem laðar augað og tilfinn-
um þeim sem alþjóðir hugsa nú 111 "nna hnieftir inneftir eða
mest nm að fegra tífið sem er. -'tÖureftir á víxl.
Þessvegna skulu nú íslendingar Skemtilegast er að ganga
vera á verði fyrir sjálfum sjer 11 ti á miðri götunni á kvöldin,
og nema land að nýju í eigin el?tir vagna og hesta umferðina.
landi. Við skulum því athuga verk Þ.íei- mun líða vel> >eSar >u ert
okkar öll, og rök' þau er fvrir húinn að ganga hana á enda fram
iiggja, sem sannað gætu okkur aftur. \ ara þíi þig, Landi, að
tilverurjettinn hjá þessari marg- jlun tolcki þig ekki til þess að
&ýnú þjóð og er þá tíka’st að ,1 ’> "V.H1 inueftir, lengra lengra,
gæi'a fylgi. 'í þáð óendanlega.
J Líklegast eru það Laugakonur,
r sem upprunalega lögðu þennan
„ 'veg, með sleða og kerru hafa þær
Lm at lengstu og tiolrornustu r •* , , . , .
X * ° J . farið þar um. sem landið gaf þenn
götum í Rómáhorg er Via Nation- c,.-
. , . „ ■ . , rjufast undir fotinn. — —
ale, hun er naínt afhðandi brott TT. , , . , . , . ,
VT. _ ■ Hjer er tækifæn fvnr íslenska
mður að Victoria Lmanuelle, en
Erl. símírognir
frá frjettaritara Morgunblaðsins.
L

Khöfn 23. mars.
Uppreisnarráðagerðir í
Þýskalandi.
Frá Berlín er símað, að víð-
tækar uppreisnarráðagerðir. hafi
komið í ljós, bæði frá hálfu sam- 99
eignarmanna og íhaldsmanna. —
Prússneska stjórnin boðar ein-
Jregið stríð gegn öllum, sem þar
sjeu við riðnir. Þjóðernisflokkur-
inn þýski er forboðinn. Fjelög
þjóðernissinna og fjelög sameign-
armanna eru rofin.
Umboð&maður:
Ingimar Brynjólfason.
Jettu Leocl
segir Matthias.
PA5TTLLER FOR HOSTE
06 HÆSHEO
BAL0VENS KEM. PABRIK
Pasteur.
rieð stöku kröppum bugðum.
Frá Piassa Venesia, lijer um bil
í rjettan kross við Via Nationale
liggur Oorso, — fegursta skemti-
gata og verslunarstöð horgarinn-
ar. Oorso er djúp eins og gjá
með forkunnar fögrum höllum,
en svo bein er hún, að sjá má
frá einum enda til annars, og er liún
þó liing; en hún er þar að auki ,
lárjett, og hreið.
Corso er um hádegisbil og aft-
ureldingu þögul og hlustandi, en
altar aðrar stundir dagsins er hún
iistamenn að reisa Laugakonum
þessum minnisvarða og finna hæfi-
tegan stað milli Smiðjustígs og
Laugavegs og inn götunnar; því
þegar fram líða stundir, verður
Iiaugavegurinn ein af uppáhalds-
, götum höfuðstaðarbúa og allra
sem hingað koma.
i
Hvað vantar nú til þess að
. rteykjavík standi jafnfætis öðrum
1 stórborgum ? Stórhýsin meðfram
' götunum munu margir segja, fagr-
I an byggingarstíl til þess að öðl-
, , i ast mennmgarbragmn. Nei, það
havær og svellandi af framtið og! , , . , *
. , , . ,, . er eKKi það sein skapar menn-
mðjatali mennmgarlandsms, (ekki
meira um það).
En gangirðu inn Laugaveg
parftu ekki að fara til Róm til
þess að sjá fallega götu (innan-
tæjar), þú þarft ekki heldur að
fara til Kristjaníu til þess að skoða
Carl Johan, sem Norðmenn ern
svo stoltir af. Carl Johan er breið
gata, og mjög löng. en nokkuð
hörð undir fótinn, það gera ýms
hlutföll í landinu, sem gatan ligg-
ur yfir, en húsin sem standa með
fram eru st.ór og falleg suin
þeirra.
Laugavegur er mýksta gata sem
til er í nokkurri borg, beinni en
Via Nationale en álíka löng frá
Barónsstíg að Bankastræti; eins
og Carl Johan, en nokkuð lengri,
en mjórri og húsin flest miklu
fátæklegri.
ingarbrag. Það er samræmið. Það
er vitandi nægjusemin bvgð á út-
reikningi eftir ákveðnum lögum
og hepni einstöku sinnum. —
Það er smekkur, sem skapar
menningarhrag, hreinlæti — virð-
ing fyrir sjálfum sjer, og ást á
einhverju, sem stendur fyrir ut-
an einstaklinginn. Þetta sem allir
eiga í Isameiningu: sjerkennið,
þjóðarrjettinn, og vísindin.
Það er trúin á fegrað verðmæti
raunveruleikans innan vissra tak-
marka (eins og hann Hermann
Jónasson frá Þingeyrum mundi
svara, ef einhver spvrði hann að.
hvers vegna hann vildi koma á
þegnskylduvinnunni hjerna um
árið).
Jóhannes Sveinsson Kjarval.
I.
Saga Pasteurs er mjög merki-
legur þáttur í hinni merkilegu
sögu vísindanna. Það er fyrst,
að þó að starf hans ihafi verið
svo áhrifamikið, að miljónir
eru enn á lífi, sem án hans
hefðu ekki verið, og miljónir
lifa betra lífi fyrir hans starf,
þá virtist það, sem liann tók fyr-
ir að rannsaka 1 fyretu, yera
algerlega án alls sambands
við það, sem að mannlegu lífi gæti
að gagni orðið. Það virtist ein-
göngu hafa fróðleiksþýðingu, en
til framkvæmda alls enga. Það
er annað sem er eftirtektarvert,
að þó að hann hafi haft ,hin
mestn áhrif á líffræði og læknis-
træði, þá var hann ekki læknir
að mentun, ekki einu sinni líf-
fræðingur, heldur efnafræðingur
og krystallafræðingur, en leidd-
ist, frá þeim rannsóknum yfir í
líffræði og læknisfræði.
Fjölda margar ritgerðir hefi jeg
sjeð um Pasteur, ritaðar flestar
í 100 ára minningu hans, og hefir
mjer þótt þar merkilegt margt,
en merlcilegast þó það, sem höf-
undarnir minnast ekki á. Um það
hefir þó víða verið getið, sem
áður var talið, en síður um mót-
spyrnu þá, sem Pasteur varð að
mæta. Yarð. Pasteur reiður mjög,
þegar menn vildu halda því fram,
að hann hefði engar uppgötvanir
gert, eða efasamar, og tafði sig
talsvert á að sltrifa deilugreinar.
Komust mótstöðumenn hans svo
langt í heimskunni sumir, að þeir
kölluðu hann hjegómlegan skrum-
Agætt við kvefi og hósta.
F y r i r 1 i g g j a n d i hjá
)) INlHflrM 8 OlSEW (dlM
Prima Höi, Halm, Hassel-
tönöebaanö, Tönöer & Salt
selges, til billigste öagspris.
O. Storheim,
Bergen, Norge. Telegr.aðr.; »Storheim
þó að snillingurinn reiddist slíku,
en mikill ábyrgðarhluti þeirra
manna, sem með fávisku sinni og
öfundsýki leitast við að eitra líf
einmitt þeirra, sem mest ríður á að
\erða samtaka, og tefja starf
þeirra, eða koma jafnvel alveg
í veg fyrir það, eins og stund-
nm hefir átt sjer stað.
II.
Hvergi hefi jeg sjeð á það mimt
að neinu ráði, í minningargreín-
um þessum, hversu lítil þau laun
voru. sem Pasteur hlaut til móts
við það sem hann í raun rjettri
hafði til unnið. Svo margra
þúsunda miljóna virði var verk
bans orðið, þegar nm hans daga,
að hefði honum launað verið nokk-
urnveginn að verðleikum, þá hefði
liann verið maður tekjumeiri'
heldur en Pierpont Morgan,
Rockefeller, Henry Ford . og
Rotscíhildarnir samanlagt. Og
ennþá fróðlegra verður að at-
ara, charlatan, og er engin furöa huga þetta, þegar að því er gætt,