Morgunblaðið - 21.06.1923, Síða 2

Hogginn IWelís,
Steyttur Melis,
Kaffi,
Exporf,
Hveifi, 2 fegundip,
Hafpamjöl,
Sagógpjón,
Blandað hænsnabygg
Rusinup,
Sveskjup.
Umbúðapappíp — Seglgann — Pappipspokap.
Ræktarsemi.
Litla stúlkubarnið svaf vært í
vögpu sinni og 'hafði ekkert hug-
hoð um, að kviknað væri í húsinu
vg að lítil líkindi voru til að nokk-
ur gæti bjargað lífi þess. En móðir
þess vissi um það ; hún æddi gegn
um eld og eimyrju, vafði fötum
um barnið og Ikom því lieilu út.
Sjálf fekk hún stór brnnasár á
andlit og höndur, sem greri seint
og illa, en hvað gerði þaði, fyrst
litila stúlkan hennar komst aliieil
úr eldsvoðanum? Það mintust fá-
ir á það, því að svipað höfðu
fjölmarar aðrar mæður fyr og síð-
ar gert fvrir börnin sín, þegar
hætta var á ferðum.
Átján árum síðar voru þessar
sömu mæðgur á ferð. stúlkubarnið
var orðið „fín fröken“, en gömlu
brunasárin höfðu mjög aukið
hrukkur á andliti hinnar. Ungur,
ökunnugur oflátungur var að tala
við ungfrúna á þilfari farþega-
skipsins. „Þekkið þjer nokkuð
þessa kerlingar4erfu, sem situr
þarna?“ mælti hann og benti á
móður hennar. „Mjer sýndist þið
verða samferða nm borð í gær-
kvöldi“.
„Nei, jeg þekki hana ekkert“,
svaraði ungfrúin.
Móðir hennai- hröklk saman, því
að hún heyrði samtalið. Sviðinn
í brunasárunum forðum var smá-
mnnir í samanburði við sársauka
hennar nú. er hún heyrði, að dóttir
htnnar fyrirvarð sig fyrir að
kannast við hana.
Þessi frásögJi er að vísu erleud. I
«*g það væri óskandi, að hún gjeti
fkki verið íslensk. En þó Verðn
þeir, sem kynna «jer hagi gamla
fólksins vor á meða-1, þráfaldlega
varir við, að langþvngsta böl
sumra gamalmenna er rækarleysi
harnanna, barna, sem öllum þæg-
mdum var fórnað fyrrum.
„Það studdust einu sinni margir
við mig. en nú er mjer alstaðar
<‘f aukið“, sagði gamall maður við
mig í vetur sem leið. Hann nefndi
dkki bömin sín, en jeg vissi, að
haim átti rnörg börn uppkomin
f.ít sum vel stæð.
„Jeg væri ekki orðin annar eins
aumingi og jeg er, ef jeg hefði
•ekki orðið að hrekjast frá svni
Tnímim, þegar nýja i-áðskonan
hans kom“, sagði gömul, heilsu-
laus kona nýlega.
Og eitthvað svipað segja fleiri.
En sem betur fer, eru einnig til
gagnóilík dæmi.
Jeg las nýlega í norsku hlaði
4 erindi. sem sra. Anders Hovden
sendi stúllku í Noregi, er stundað
haffii móður sína veika í 9 ár.
Kom mjer þá í hug íslensk stúlka.
*i*m stundaði móður sína nrmfasta
i 11 ár, slepti mörgum „b.jörtum
tramtíðarvonum“, sem svo eru
nefndar, til þess að geta varið
tímanum til þessa, og saknaði
mjög móður sinnar þegar gamla
konan var dáin.
Ef blaðið hefir rúm fyr-
i- nýnorsku erindin, þá vona .jeg
að flestir lesendur skilji þau,
hugsi jim þau, og einhver þýði
þau:
I)u vökta trut di kranke mor
r ed mjuk og Ikjærleg hand,'
du ofra deg med all di raad.
j uie aar, det er ein daad,
som lyser ovei- land-
Du sát der hugvann dag og natt-
den natt var ikje kort?
Du ofra dag med all din dug,
men aldri kom du vist ihug
dr. gjorde noko stort.
Vist ungdomsrosa fraa di ikinn
i strævet bleikna av,
men augo dine fekk ein glans
av varme augnelaget hans,
som livet for os gav.
For dömet ditt me takkar deg
vaar ungdom gjev deg ros!
Det varme, tr.ugne hjartelag.
i jamne, stille kvardags-slag
{-• verdens salt og Ijös! —
Ej iiíl gamalmenni ættu slíka
aðhlynningu vísa h.já niðjum sín-
um, væri bjartara yfir mörgu
æfikvöldi cii nú er. og færri and-
viírp við foreldraleiði út af því,
iivað þeiuj var fátæklega launað
En strmdum er mikill mishrest-
i-r á þessari aðhlynn-ingu af ýms-
um ástæðum, og stundum eru gam-
aimennin alveg vinarsnauð. hafa
annaðhvort enga niðja átt, -eða
fylgt þeim til grafar fyrir löngu,
— og vegna alls þess fólks byggja
kristnir menn éiliheimili, — svert-
iiígjar í Suðurálfu stytta því ald-
ur í þess stað.
X'ið. sem stofnuðum ellihennil-
ið að Grund. skoðuðum það að
vissu leyti tilraun.
K-emur fje og fólk ? Fæst lier.t-
ugt starfsfólkHvernig fer um
samkomulagið? Hvei’ verðnr 'kostn
eðurinn?
Öilum þessum, og fleiri skyld-
um spurningum. gat reynslan ein
svarað, og því var sjálfsagt að
byrja í smáum stýl. —- Reynslan
er ekki liing ennþá, en þó mund-
um við ekki hika við nú að stækka
heimilið að stórum mun, ef fjeð
væri fyrir hendi, — og biiumst
við, að það Hði vai’la mörg ár
þangað til heimilið getnr tekið
50 til 70 manns. Heimilið er þegar
orðið svo vinsælt, að umsóknir
berast því bæði txr fjarlægum
■ veituiri og næstu húsum, og marg
ur er í þeirri þaíkkarskuid við
jafnaldra þoirra nmsæk.jenda, að.

____________________________
Umboðsmenn:
I. Brynjólfsson & Kvaran.
hann mun vilja stuðla að því, að
viðkvæðið verði ekki að staðaldri
ems og nú: „Alveg ómögulegt að
bæta við, sém stendur, og óvíst
hvenær nokkurt ,pláss‘ losnar“.
Margar liendur vinna ljett verk.
Kver króna, sem Elliheimilið fær,
fjýtir því. að heimilið stækki.
S. Á. Gíslasoji
------o-------
Erl. srniíregnir
frá frjettaritara Morgunblaðsins
Khöfn, 20. júní.
Eldgos.
Frá Rómaborg er símað, að
eldar hafa verið uppi í Etmi í
Síkiley undanfarna daga og magn-
ist óðum. Hraunstraumar flóa úr
mörgum nýjum gígum og hafa
íarið yfir margar borgir, og' fært
þær í kaf.
Fimmtíu þúsundir manna flýja
í dauðans ofboði undan þessum
skelfingum.
Etna er stærsta eldfjall Norð-
urálfunnar, undir 40 kra. í þver-
mál við grunnflötinn og 3,313
(3.275») metra hátt og liggur á
aristurströnd Sikileyjar. Efsti gíg-
urinn — Gran cratere — er lim
hálfnr km. að þvermáli og mynd-
;;ðist við gosið 1669, en mjög
nuirgir aðrir smágígar hafa mvnd-
ast í hlíðunum, mest að sunnan-
verðu. Neðst í hlíðunum eða alt
r-pp í 1.300 m. hæð er fjallið frjó-
,samt og þjettbýlt og búu þar um
300 þús. manns í undir 70 bæj-
um og þorpum og er þai’ einkum
stunduð vínyrkja. Þar fyrir ofan
er skógabelti, neðst kastaníutrje,
síðan eik og beyki og lóks barr-
trje, en fyrir ofan 2.200 metra er
mest allur gróðui’ borfinn. Etna
hefir gosið mjög oft, að’jafnaði
tíunda hvert ár. að því er talið er.
Helstu gosin, sem sögur fara af
crn pirti 396 og 122 fvrir Krists
burð og síðan 1.169 og 1669. Við
þetta síðastnefnda gos eyddust
12 bæir að mestu af hraunflóð-
inu. Á síðustu tímum hefir gosið
þarna 1852, 1865, 1879, 1886 og
loks 1908, þá varð einnig 'land-
skjálftinn mikli, þegar borgin
Messina hrundi og 60 þús. manna
fórust.
Ferðamannastraumur er mikill
um þessar slóðir og þá oft gengið
á fjallið o-g er þá venjulega farið
upp frá hænum Kataníu, sem
liggur um 30 km. í suðaustur frá
hæsta tindinum. Ranusóknarstöð
er einnig hátt uppi í fjallinu, við
C-asa Etnae og skamt þar frá ern
rústir frá rómversku keisaratím-
unum. Segja sagnirnar, að þarv
eru nýkomnar miklar birgðir
Karbolin.
Tjara.
Fernes.
Stálbik.
Saumur allar
stærðir.
Tvistur.
Strákústar.
Vörurnar viðurkenndar
af:
Blackfernes.
Vagnáburður.
Penslar allskonar.
Verk.
Messing í stöngum
og plötum.
Messingborðskinnur.
Stálkústar.
að gæðum. Verðið lágt.
hafi gríiski spekingurinn Empedo-
kles, sem var nppi á fyrri helm-
ingi 5. aldar fyrir Krist, haft
nokkurs konar rannsóknarstöð og
að síðustu varpað sjer í gíginn
og farist þar.
Amundsen hættir við norður- "
ferðina.
Frá Kristjaníu er símað, að
A.mundsen sje hættur við að
fljúga yfir norður heimskautið,
með því að tilraunaflug þeirra
fjelaga mistókst. — Flngvjelin
reyndist ofveik. Hjálparsveitin,
sem send var í móti honum til
Spitzbergen. hefir verið kvödd
héim.
ImM iBÍFllll?.
Hingað er von á innan skamms
erlendum leikaraflokki, mjög róm-
nðum um öll Norðui’lönd, eftir um
mælum norskra hhiða að dæma.
Er það liydland og Anton de Yer-
dier-flokkurinn, sem farið hefir
um víða í Noregi, og getið sjcr
liinn besta orðst.ír. Lagði flokkur-
i. ■ ná stað frá Rergen áleiðis
hingað 18. f. m., og er því vænt-
fculegur hingað innafi fárra daga.
Anton de Verdier er sænsknr að'
att. og þýkir afbragðs leikari.
Einknm kvað hann fara vel með
persónur í leikritum Strindbergs,
svo að ágætum er haft. Fullyrða
blöðin, að nú muni ekki vera ann-
ar leikari honum snjallari i þeirri
grein," og hafi jafnvel aldrei ver-
ið. En þó er hann jafnvel ekki við
þá einu fjöl feldur. Sýndi fíokk-
urinn nýtt leikrit í Iíöfn. „Det
hvide Land“, eftir ungan rithöf-
und danókan. og fer „Politiken“
þessum orðnm um leilt de Ver-
dicrs í þvi:
„Hann er mjög greinilega lyr-
iskur leikari af þeirri tegund, sem
sjaldgæf er í Danmörku. knnnur
harmleikastílnum frá þroskaárum
sínum í meðferð Strindbergs-leik-
rita, og bann fyllir hlutverk eins
c*g þetta með hrifni og hita skap-
gerðar sinnar og ber það fram á
l.reiðum vængjum hinnar fögru og
fullu raddar, sem Ijarju á yfir að
ráða“.
Svipuð eru ummæli hinna bláð-
anna, sem á leik hans minnast.
Amund Rydland er norslknr, og
kunnnr leikhússtjóri um allan
Noreg- Og hinir leikendurnir eru
allir norskir.
Ekki mun enn vera full ráðið
livaða leikrit flokkurinn sýnir
hjer. En þó má telja víst, að hann
leiki þetta nýja leikrit, sem áður
var getið um, „Det hvide Land“,
ennfremur „Kreditorer“, eftir
Strindberg, og tvö eða þrjú ieilkrit
önnur mun hann sýna.
Ef þetta er svo góður flokkur,
sem erlend blöð segja, er ekki
nema gott að hann komi«hingað,
og sýni hjer list sína. Leiklistin
okltar er svo skamt á veg komin,
s?m öllu öðru fremur er húsley.si
um að kenna, að gott og hressandi
cr að fá að sjá þá, sem lengra eru
'komnir — bæði fyrir þá, sem
helst halda leikstarfsemi uppi hjer
( •>■ eins þá, sem njóta hennar.
-------o------
i
Andlegi lif.
Eftir Sig. Kr. Pjetursson.
Prestastefnan.
Alþingi er háð ár hvert. Og alt-
af ern þær kröfur gerðar til þess,
að það leitist við að kippa því í
lag, sem aflaga hefir farið, sjái
ráð til þess að rjetta við hag
þ.jóðarinnar, þegar í óefni þykir
komið. Þótt allur a'lmennmgur
hafi verið stundum misjafnlega
nnægður, þá er uin einstakar gerð-
:• alþingis hefir verið að ræða,
þá eru allir á eitt mál sáttir um
j: ;.ð, að flestar munu framfarir
þjóðarinnar eiga rætur sínar að
rchja til þingstarfa.
Pi’estastefnan >er og háð ár
hvert. En aldrei hafa þær kröf-
ur verið gerðar til hennar, að hún
leitist við að kippa því í lag, seir.
rflaga liefir farið, nje reyni að
sjá ráð til þess að rjetta við hag
kirkjunnar, þegar í óefní l-vkir
komið. Almenningur virðisthv •’:i
ámegður nje óánægðnr um gerðir
hcnnar. Og llnj eitt munn allir
summála: Engar munu framfarir,
ef nokjkrar væru. innan kirkjunn-
ar. eiga rætur sínar að rflkja til
prestastefnustarfa.
Fvrir því hefir og margur mað-
t r spurt: til hvers er prestastefn-
an háð? Er hún komin snman til
að bó'ka hnignun kirkjunnar? Er
lum háð til að telja messnföllin.
kmmgera mönnum, að altarisgöng
iv sjeu að hverfa úr sögunni, að
húslestrar sjeu víðast hvar lagðir
niðnr, að þjóðina vanti guðrækuis-
bækur, og að ekki verði bætt úr
sje nú teikfð að fækka oir farið
sje að draga að skíra börn?
Efki er hún komin saman til
t