Morgunblaðið - 21.06.1923, Qupperneq 3

MQEG UN8LAÐIÐ
H o * Y í* J
6 heiidsöiu hjá:
Í7 Jofjnsort & Haaber.
ÚtgerQarmEnn dq málarar!
Vjer viljum ekki láta hjá líða að tilkyima yður, að vjer höfum
uægar byrgðir af okkar viðurkendu málningarvörum, einnig botn-
farfa á járn- og trjbskip, sem vjer seljum svo ódýrt, sem frekast er
hægt.
Virðingarfylet.
SlippíjElagið í Reykjauík.
Talsími nr. 9.
þess að skýra frá ritum, er út hafa
komið á danska tungu um ísl.
kirkju. meðan stjórnarvöldin veifa
öxi að hálsi hennar, — að sekju
eða ósekju ? Eða er prestastefnan
komin saman, til þess að endur-
taka þau fagnaðartíðindi, að ís-
lensikri kirkju sje li jálpar að
vænta frá dönskum innratrúboðs-
sinnuðum kennimönmim, af því að
armingjaháttur íslenskra kenni-
manna á að vera svo mikill, að
þeir verði að leita á náðir er-
lendrar bölsýniskristni og hafa
von um að kría út fáeina mnla,
falla kunna af borðum bennar?
En því vinnur prestastefnan
■ek’ki sjálf a'ð- viðreisn kinkjn sinn-
ar ? Hví safnar hún ekki saman |
þeim kröftum, sem til eru í land-1
, inu, er geta orðið andlegu lífi tii
b.iargar? Ef hún gerði það, ga'ti
það og orðið til þess, að fræði-
inenn komandi t.íma þyrftu ekki
að verða frægir fyrir það áð rita
vísindarit um úrræðaleysi liennar. j
Kirkjan kostar ríkið alt að
hálfri miljón króna á ári. Er það
«,ð vísu mi'kið fje. En því fje væri
vel varið. ef kirkjan reyndi sem
heiid að vaka yfir andlegu lífi
þjóðar og hiúa að því. Ýmsir
kennimenn gera þetta alt hvað
þeir geta. En aðstaða þeirra er
margfalt erfiðari en hún þyrfti
3tð vera. Það eru frjáflslyndu og
úhugasömu prestarnir, er geta
heitið stoðir þajr, er halda uppi ■
kirkjunni. Það er starfsemi þeirra |
<,g vinsældum einum að þakka, |
að útrásin er eldki hafin úr kirkj- j
imni o'g kirkjan ekki hrunin.
Nú kemur prestastefnan saman
í sumar, eins og hún er vön. Er
þa'ð eklki óhngsandi að liún at-
feugi það. hverja stefnu hún vill j
að kirkjan taki í andlegum mál- j
lim. Vill prestastefnan. að kirkjan
ítjmi að reisa sig og verða and-
lega sjálfst.æð ? Vill hún að kirkj-
an taki höndivm saman við þá j
menn, er unna andlegu lífi? Eða
vill prestastefnan að kirkjan leggi |
á f'lótta undan nýjum og andleg-
um hreyfingum og flæiki sig á j
feárinu í myrkviðnm erlendrar'
þröngsýni 4og kreddufestu, og híðij
þess, áð einhver komi til að vega j
•að henni — losa hana við ríkið,? j
Kirkjan stendur nú á vegamót-!
\ . . I
wm. Þeir , eru tveir, leiðtogarnir,
"er kveðja hana til fylgdar við sig.
úiinar þeirra er andi sundrungar,
hinn er andi sameiningar. Öðrum
hvorum verður hún að íylgja.
..Enginn kann tveimur berrum að
þjóna,“.
Greinar
Sig. Kr. Pjeturssonar.
Þetta blað liefir flutt greinar
li'. Sig. Kr. Pjeturssonar um kirkju
málástandið af því að það telur
T.jett, að blöðin sinni kirkjumál-
am og trúmálum eigi síður en
öðrum málum, og opni fyrir þeim
rnönnum dálka sína, sem sjerstak-
Iega beijia áhuga sínum í þá átt.
Og um höfund þessarar gréinar er
það að segja, að þótt bann sje
ekki lærður guðfræðingnr og
ekki kirkjunnar maður í orðsins
venjulegu merkijigu. þá pj- hann
einn hinna áhugasömustu manna
lijer nm alt það, er að trúmálum
lýtur, og jneð einlægum vilja á
því, að liafa þær bætandi og göfg-
aridi áhrif. Hitt þarf ekki að taka
fram, að blaðið stendur að sjálf-
sögðu forvígismönnum kirkjunnar
opið. t.i'I andsvara, Það vill 'enga
osanngirni sýna kennimömmm
landsins nje kirkju og kristin-
dómi. lieldur þvert á móti. Og
klerkastjett íslensku kirkjunnar
telur þ;ið verið hafa eina þörf-
i;stu og bestu stjett þessa lands
a mörgum erfiðum t-imum liðinna
alda, það óskar. að kirkjan finni
veg til þess, að þeir straumar, sem
nú eru í hreyfingu í trúmá'lunum,
verði ekki til þess a.ð skifta mönh-
um í fjanrlsamlega floklka, sem
bn'ist^ a banaspjótum, nje heldur
til þess. að skilja kirkjuna frá
jíkinu. Því sann'l'eiknrinn er sá.
að ágreiningurinn, sem nú er uppi
um trúmála-atriðin, er í raun
og veru miklu minui meðal hugs-
aridi manna en hann var fyrir
svo sem 30 árum. Þetta hlýtur að
\era öllum þeim ljóst, sem hhi.st-
nðu á umræðurnar, sem hjer fórn
fram á Trúmálaviku Stúdentafje-
lagsins í fyrra og geta borið þær
saman við sarns konar umræður
í döusku stúdentaf jelögunum í
Xaupmannahöfn á árunum efti-r
1P90. —
,\ð gefnu tilefni þykir blaðinu
rjott að taka þett.a fram um leið
og það þalkkai' hr. Sig. Kr. Piat-
ui-ssvni fvrir greinar hans.
Fataefni
afmælt í föt, seljum við næstu
daga mjög ódýrt. pjer sparið
að minsta kosti
25 ikrónus'
á hverjum fötujn, er þjer kanp-
ið, með því að kanpa efnið í
þau hjá okkur. par sem þetta
eru síðustu „restirnar' ‘ frá
saumastofu okkar, verður þetta
selt sjerlega ódýrt.
Vöpuhúsið.
'v—
Islensk kuikmynd.
‘Síðastliðið sminudagskvöld var í
fyrsta skifti sýnd hjer alíslensk
•kvikmVnd, sem heitir: Æfintýri
Jóns og Gvendar.
Að myndinni má óefað margt
finna og skal drepið á það helsta.
í fyrsta lagi verð'ur manni á
að halda að samhengi vanti í
efnið. en það er ekki tilfelíið,
beldur vantar nægilegar skýringar
r.ieð lesmáli við aðal-atvi’kin og
einnig að atvikin sjálf eru ekki
uógu greinilega látin koma í Ijós
1, d1. með því að taka myndina
í álægt á þeim stöðum, sem mest
eiga að vera áberandi.
í öðru lagi koma sum au.kaat-
vikin of greinilega fram, sem
geta verið góð og eru nauðsynleg
í hverja mynd, en mega ekki vera
of áberandi, eins og til dæmis
lífgunartilraun Jóns á Gvendi.
Og í þriðja lagi er myndin
tekin heldúr bægt, þannig að
þegar hún er sýnd með eðli'leg-
um snúningshraða, verða einstak-
ar hreyfingar hraðari en æski-
iegt væri.
En mi verður maður að taka
tillit til þess. að þetta er fyrsta
myridin. sem hr. Loftur Guð-
mumlsson hefir tekið. og að hann
er „Amatör" í þessari listagrein
c.-g einnig að vjelin, sem þessi
mynd er tekin með, er ein af
þeim ódýrustu, sem fáanlegar eru
og var aðeins kevpt í þeim til-
g.mgi að taka með henni auglys-
ingam.vndir fyrir verk.smiðjnna
..Sanitas" o. fl-
Til dæmis get.ur maður ímynd-
fð sjer. hvað miklir erfiðleikar
hafa verið við að taka þó þetta
langa mynd, með jafnlítilli vjel,
sem ekki tekur meira en 15 m.
i einu og þarf því oft að skifta
um filmur í sömu ..senunni".
bíyndin virðist yfir höfuð vera
veí tekin. er ekki ódkýrari en
r.iargai’ erlendar myndir af líku
tagi og má það heita merkilegt
n eð jafn einföldum áböldum til
framköllunar og kopieringar, sem
þr. L. Guðmundsson befir notað
td þessara myndagerðar.
Þegar á alt er litið, getur mað-
vv fvl'iilega búist við góðum mynd-
um ef lir. L. Gnðmundssori sjer
sier fært að halda afram m\nda-
töku með fnllkomnari tækjum.sem
.P‘g hefi heyrt að hanu ætti \on
á mjög bráðlega.
Xýja Bíó á þaWkir skilið fyrir
cð sýna þennan vísir að íslenskri
I vikmyndagerð og styrkja þar
m eð m■vnda tö kmnan n i nn.
G
R e v n i ö
SharpsToffee
Ferðapistlap.
Eftir Bjarna Sæmundsson.
Svo skoðuðum við liinn forn-
fræga og illræmda stað Tower
cf London, kastalann gamla, og
eru þar margir sikuggalegir staðir
og hinir fornfálegu múrar bafa
verið vitni að mörgum ljótum við-
burðum og sögulegum, en með því
að jeg er jafniila að mjer í Eng-
landss'ögu og annari sögu, skal jeg
ekki dvelja lengur við það. Það
sem mjer þótti mest í varið' að sjá,
voru krónudýrgripirnir, sem varð-
veittir eru í rambygðu stál-
grmdabúri í einum af turnsöl-
imum, kórónur, veldissprotar. rík-
isepli og ýmsir aðrir munir krýn-
ingu komuigarina viðt.omandi, alt
ui' gu'lli. sett urmul af gimsteiri-
um og perlum og svo hinir víð-
frægu miklu demantar, beimsins
allra stærstu, eins og „kóh i nór",
„Excelsior" og „Afríkustjörnurn-
a.r“ þj'jár, sem urðn til úr de-
mantatröllinu „Cullinan", er Búar
gáfu Edward 7. 1908 í þakklætis-
skvni fy-rir sjálfstjórn þá. er
hann veitti þeim eftir stríðið.
Er þarna geymdur svo miklll auð-
ur, að firnum sætir, og er ekki
að furða. þó að hans sje vel gætt.
Þesisi turn var einn a.f hinji.ra
f:íu stöðum, þar 'sem jeg sá lög-
regluþjóna á verði. Vatnsgröfin
gamla umhverfis Tower er nú
þlir og höfð fyrir heræfingavöll.
Skamt frá Tower er St. Páls
kirkjan (St- Paul’s Cathedral),
stærst af mótmælenda kirkj um
htimsins. Hin niiverandi kirkja
er ekki eldri en frá 1675 og er
hið mesta af mörgum meistara-
verkum Wren’s. Því miður var
enginn trini til að skoða þetta
rnikla musteri og njóta fegurðar
þcss eins og mig lysti. Kirkjan
er svipuð St. Pjetnrs kirkjunni
í Róm. en mikið mimii, og það
sem gefur henni einkum tiguar-
svipinn, utan að sjeð, er hinn af-
ermikli kúpull, sem gnæfir hátt
vfir alla Mið-London. Kirkjan
éi' um 500 fet á lengd og svo há
c>g breið. að Reykjavíkur dúm-
kirkja mnndi v.el geta staðið í
framkirkjunni m'eð turninn und-
ir kúpul-hvelfingunni. Annars eru
ekki tiltök áð lýsa öllu skra.utinu:
maður verðui’ heillaður og; hissa
á því, hva.ð mönnnm getur tekist
að gera úr dauðum steini. Því
miður hefir kolareykur borgar-
innar svert hiun ljósa Portland-
kalk'St'eini, sem kirkjan er gerð úr
j að utan, -til lýta og gort hana
í skjöldótta.
E.S. pgpl
fer hjeðan í hringferð vestur og
norður um land, laugardaginn
23. þ. m., kl. 10 árdegis.
Sirausykur
í 50 kg. pokum fyrirliggjandi.
Sími 1303.
í þessari ferð skoðaði jeg hina
, frægu ,.KIeopÖtrn-nál“, granít-
' t.beliskann mikla, sem lengst af
hefir staðið fyrir framan must-
j ci ið í Heiliopolis í Egyptalandi, en
i var flutt til London 1878, enda
iþótt 20 metra hár s.je og vegi
l' 180 smál. Hann var lagður í
! sjcrstakt skip. sem var dregið af
iiðni, 'Cn slitnaði aftan úr á leið-
inni og náðist af tilviljuu aftur.
Leiðina ,.heim“ lögðum við um
blaðastrætið F'leet Street. Strand
Höfum ágœt
rafmagns-straujár-i
á adeins kr. 12,00.
H.f. Rafm.f. Hiti & LJós.
Laugaveg 20 B. 8ími 830.
og Leiseester Square, en ekki eru
þessi stræti, Piceadilly, nje önn-
'ut ai hinum heimskunnu stræt-
xmi borgarinnar flóruð gulli, eins
sagt er í Tipperary-vísunni.
Xei, bókstaflega er það ekki satt,
en mikið guill kosta allir stræta-
flórar Lundúna; þeir ei'U sexn sje
xuestmegnis á öllum tíðförnustu
götunum tir eikarkubbum, sem exux
lagðir 'svo vel og svo sljettir, að
°8' hálagler á kvöldin eftir alla.
'xxxnférðina á daginu, ekki ósljett-
ari" en tixnið hjá Erakka konungi
furðum, þegar Viktoría sál. heim-
sotti hann; ekki er stráð neinni
ci'ku á gljáann, og þó ganga döm-
X'riiar kvikar og Jhoknar um þær,
ems og -ek'kert væri að, og eru
ekki síðklæddari nú en þá. —
G tempora, o mores!
Xæsta dag voram lengst af að
skoða hið mikla safna safn British
Museum, sem jeg þó liafði að
nokkru leyti skoðað á sunnxxdag-
mii. A húsinu ber ekki mikið
Pvx það er lágt og mnkringt af
feáura húsxtm á alla vegu. en það
er víðátturaikið; enda éru þar
f ’n mestu og merkustu söfn heiins-
íiis af ýmsu tægi: náttúrugripa-
söfnin hafa þó verið skilin fx'á
Því fyrir lötigu. Ekki ætla jeg
að reyna að s-egja neitt frá þess-
unx söfnum. Það er fult dagsvevk
(frá kl. 10—6) að kynna sjer,
hvaða söfn þarna era. Merkust
eru srnnilega assýrisku söfnin
(leirtöflusafn Assúrbanipals), eg-
yptsku söfuin og forngrísku söf»-
in. Þar getur að líta Rósetta-
steininn. með lykilinn að hýeró-
glýfunutn egyptskn. En vsvo er
þarna líka eitt mesta bóka-
safu heimsins, með nær 4 rnilj.
binda og lestrarsal, sem nær 500
íuanns get a setið við lestur í, í
ciim. En ekki er til neins að' koma
þangað aðvífandi til þess að lesa
lcxíur sínar, ekki einu sinni með
„Geirs bók“ eða,.Brekke“, maður
fær ok'ki ixmi, nema eftir margaT
. seremóxiínr og má ekki vera minna.
en 21 árs ganxall. Margt af dvr-