Morgunblaðið - 08.02.1924, Blaðsíða 4

Morgunblaðið - 08.02.1924, Blaðsíða 4
MORGUNBLAÐIÐ licnni, og sje skaðabótaskyldur sam- kvæml, 13. grein. Hitt er uádantekn- ingarákvæði, a‘ð sje bifreiðin notuð a£ öðrum manni í heimildarleysi eig- andans, þá faerist skaðabótaskyida Kans yfir á notandann, og þykir því nönnunarbyr'ðin um heimildarleysi bif- mðarstjórans í iþessu tilfelli að eiga afc hvfla á stefndum, og þar sem, hann Jiefir ekki fært sönnur á það atriði, verður sýknukrafa hans eigi tekin til greina af þeirri ástæðu. pá hefir stefndi viljað byggja sýknukröfu sína á því, að stefnandi íiafi átt all-mikla sök á slysinu sjálf- vr. í þessu máli eru engar sönnur á það færðar, að stefnandi hafi orðið Y-aldur að slysinu af ásettu ráði eða gert sig sekan í vítaverðri óvarkárni, ec það vildi til, og í dóminum í lög- regiumáiinu út af því, sem lagöur liefir verið fram í þessu ináli, er ekki á það minst. Verður þessi sýkn- unarástæða stefnds því heldur ekki tékin til greina. Varakröfu sína um að verða að- eins dæmdur til að greiða stefnanda *jákrakostnað hans, byggir stefnandi á því, að stefnandi muni geta orðið frískur aftur og stundað iðn sína; en iþað þykir nægilega sannað með vottorðum þeim, sem að framan eru aefnd, að svo muni ekki verða, og verður varakrafan því ekki tekiu til greina. Komst dómarinn að þeirri niður- stöðu, að pórarni beri bætur fyrir hjúkrun, læknishjálp, atvinnumissi og skerðingu starfskrafta, er haun beið við slysið, og verði að dæma S. J. E. til að greiða þær samkv. 15. gr. bif- reiðarlaganna. Voru skaðabæturnar ákveðnar 6000 kr., og um upphæðina segir í dómnum svo: I því efni er það eitt npplýst í ffliálmu, að stefnandi er daufdumb- ur, var 65 ára, er slysið vildi til, og hefir áður stundað skóaraiðn. og verður að teljast ófær til þess nú. Hms vegar er ekkert upplýst um það, live mikið hann vanri sjer inn, áður en slysið vildi til, og ekki annað en vtaðhæfing stefnanda fyrir því, 'að hann sje nú af völdum slyssius ófær ifl allrar annarar atvinnu, og hið fram lagða læknisvottorð kemur að aokkru Ieyti í bág við það. pað -ligg- ur nú í augum uppi að meiðsl það, •er stefnandi fjekk, hefir rýrt starfs- krafta hans að miklnm mun, sjer- staklega þar sem hann er ekki fær um að stunda iðn þá, er hann hafði numið og stundað. Hins vegar verður að taka tillit til þess, að stefnandi var orðinn háaldraður maður, er hann varð fyrir slysinu, og að starfskraft- ar hans hafa þá verið farnir að rýma, og áttu fyrir sjer að rýrna •ecn meira af elli. Að þessu ölla at- hnguðu þykir mega meta þá skerðingu starfskrafta stefnanda, sem leiddi a£ siysinu, að meðaltali 600 krónttr á ári af þeim, er hann kann að eiga ólifað, og bæturnar fyrir hana eiga að miðast við þá upphæð, er scefn- andi hefði orðið að greiða fyrir líf- rentu sömu upphæðar á þeim tíma, er slysið vildi til, en sú upphæð nem- ur um 5500 krónum. Hjúkrun og Imknishjálp þykir hæfilega ákveðin eftir npplýsingum þeim, sem Tvrir liggja,, 500 krónur, þannig, að öll skaðabótanpphæðin verði 6000 krón- nr. pessa upphæð ber, að áliti rjett- arins, að. dæma stefndan tfl að greiða stefnanda með vöxtum, eins og kraf- ist er, og málskostnað, er þykix hæfi- lega ákveðinn 80 krónur, og greiði stefndur auk þess rjettargjöld í mál- inu, eins og það hefði ekki verið gjafsóknarmál af hálfu stefnanda. Pessum dómi skaut S. J. E. til hæstarjettar, og flutti málið af hans feálfu hrj.m.flm. Bjöm P. Kalmann, eii af hendi pórarins, sem einnig gagnáfrýjaði málinu, hrj.m.flm. Jón Ásbjörnsson. Með dómi hæstarjettar 11. jan. þ. á. var hinn áfrýjaði tlóm- «jc staðfestur og aðaláfrýjandi dæmd- mx ta að greiða kaup hins skipaða málflutningsmanns gagnáfrýjanda fyr , ir hæstarjetti, er var ákveðið 100 kr. Að öðru leyti var málskostnaður ! fyrir hæstarjetti látinn falla niður. --------x------- Gengi exl myntar. Rvík 7. febr. Kaupmaxmahöfn: Sterlingspnnd............ 26,50 Dollar ................... 6,1314 Pranskir frankar ........ 28,85 Belgískir frankar ______ 25,40 Svissneskir frankar .... 107,10 Lírur ................... 27,10 Pesedar ................. 78,85 Gyllini ................ 231,00 Samskar krónur ........ 161,30 Norskar krónur .......... 82,50 Tjekkóslóvaskar krónur 17,30 ■■■f i Reykjavík: Sterlingsptmd .,........... 32,60 Danskar krónur ........... 123,60 Sænskar krónnr ........... 203,23 Norskar krónnr............ 103,60 Dollar ..................... 7,75 ■o Frá sendiherra Dana í Rvík. Af Dansk-íslpnska sambands- sjóðnum, sem stofnaður er með lögum frá 30. nóvember 1918, sbr. skipulagsskrá frá 15. apríl 1920, er tíú handbær upphæð, sem nem- ur um 20 þúsund krónum til not- kunar samkvæmt reglugerð sjóðs- ins: 1. Til styrktar andlegu sam- handi milli Islands og Danmerk- ur. 2. Til stuðnings íslenskum fræðarannsóknum og vísindum. 3. Til styrktar íslenskum stúdentum. Samkvæint þessu verður hægt að veita styrki til bæði sjerstakra og almennra rannsókna (þar í til ferða, dvala við erlenda háskóla ■o. s. frv.), til að semja og gefa út- vísindaleg eða fræðandi rit- verk, og yfir höfuð til fyrirtækja, sem samsvara því takmarki, sem -frám er tekið hjér á undan. Umsóknir, ásamt nákvæmum og ítarlegum upplýsingum, sendist sem fyrst, og eigi síðar en 1. apríl þessa árs, til stjórnar Dansk-ís- lenska sambandsráðsins, Kristians- gade 12, Köbenhavn. ------i------ DAGBÓK. I. O. O. F. 105288y2. - V y Guðspekifjelagið. Fundur í Sep- tímu í kvöld klukkan 8V2 stundvís- lega. Formaður talar um hlutverk guðspekifjelasins. Vestmannaeyjum, 6. febr. FB. — Enskur togari, Kelvin frá Hull, strandaði í morgun M. 6 suðaustur af Helgafelli. Manntjón varð ekkert. Togarinn var við veiðar rjett áðnr en hann strandaði, og verðnr því kærður fyrir brot á fisMveiðalög- gjöfinni. (BjörgunarsMpið „öeir*' fór anst- nr í Eyjar í gærmorgun, til þess að reyna að ná togara þessnm út aftur). FB. — Björn Jónsson fyrverandi prestur og prófastur í Miklabæ, and- aðist á sunnudaginn var. Banamein hans var brjóstveiki. Sjera Björn var fæddur árið 1858, hinn 15. júlí, en vigðnr til prests árið 1886. En prest- ur í Miklabæ var hann skipaður árið 1889, og gegndi því embætti í 31 ar, eða til ársins 1920, að hann sagði af sjer prestskap. Prófastur Skagafjarð- arprófastsdæmis var hann frá 1914 til 1919. Hann misti nálega að fullu sjón fyrir nokkrum árum, og var st» orsök helst til þess, að hann sagði af sjer embætti. Sjera Bjiirn var kunnur fræðimaður að því sr snerti almenna sögu og þekkingu á íslenskw máli. Hann var og viðurkendur se® ágætur klerkur og sómi stjettar sinnar. FB. — í Nesþingaprestakalli (Ól" afsvíkur-, Brimilsvalla-, Ingaldshols- og Hellnasóknum) fer fram presi" kosning einhvern næstu daga í Guðmundar prests Einarssonar, se® nú er kominn að pingvöllum. Er *$* eihs einn í kjöri: Magnús Guðmunds- son eand. theol., sem var aðstoðar- prestur sjera Guðmundar síðustu árlh og síðan hefir verið settur prestur í Nesþingaprestakalli. SMpafregnir: ,Gullfoss‘ kom hing- að í gærmorgnn frá Yestfjörðum og „Esja“ úr hringferð. „Goða£oss“ er á leið til Kaupmannahafnar. „Lagarfoss" er væntanlegur til Vest- mannaeyja á laugardag eða sunDU- dag næstkomandi. „Villemoes“ fer frá Neweastle í dag. Sjómannastofan. Samkoma í kvölá klukkan 8%. Gamall sjómaður talar» --------o-------- Jafnaðarmaðurinn. Skáldsaga eftir Jón Björnsson. Fólk var að koma heim til bæjarins — sunnan frá Skerjafirði, vestan frá sjó, framan af Nesi — úr öllum áttum. Niðnrinn frá bænnm barst til Þorbjarnar, svo að hann leit upp við og við. En um hann var margt sagt í blöðunum. Hann las — las í sífellu. Það var komið undir sólsetur erhannstóðupp. Hann lagði leið sína vestur yfir mýrarnar, upp fyrir sunnan loftskeytastöðina. Nógur væri tím- inn. Hann ætti aðeirus eftir að borða. Síðan færi hann heim og biði eftir Freyju. Hann geMi út fvrir vostan íþróttavöllinn Þá varð honum litið í vesturátt. Hann staönæmdist snögglega. Um leið tók hann eftir því, að hjer og þar stóðu menn. og störðu í vestur. Dýrðleg sjón, undursamlegt litskrúð, guð sjálfur í nátt- úimnni, blasti við. Á vesturlofti höfðtí dregið sig saman þunnar skýjabylgjur, hver upp af annari. Blár, tær himininn var á milli þeirra. Sólin var rjett yfir hafi og varpaði roða á þessar bylgjur. Ilver skarlatsaldan reis upp af annari, dökk- rauðar næst hafi, blóðrauðar ofar, ljósrauðar með fjólulitum blæ efst. Hafið flaut, breitt og voldugt og dult, í þessum sama roða, víða vega. Snæfellsjökull tók á sig daufan bjarma. En uin Akrafjallið, Skarðsheiði og Esjuna ljek þúsund þætt litbrigðasiæða. Bærinn stóð eins og í blóð- baði. Hver gluggi í austurbænum var því líkt sem ofurlítil sól að sjá. Þorbjörn stóð um stund frá sjer numinn. Þá gekk fram hjá honum verkamaður, suður járn- brautarteinana, óhreinn, beygjulegur, stúriun á svip. Þorbjöm horfði um stund á eftir honuin. Hann leit aldrei við. Vissi ekki um undrið í vestrinu. Þorbimi varð í sömu svipan kalt í hug. Þannig hefði kúgunin, fátæktin, þjóðskipu- lagið farið með þennan mann, að hann yrði ekki var dýrðar sólarlagsins. Náttúrunni hefði verið lokað fyrir honum — og þúsundum fleiri. Þorbjöm borðaði á „Uppsölum". Þögull og einn sjer. Þaðan gekk hann beina leið heim. Enn væri hálf klukkustund þar tíl Freyja kæmi. Freyja og Helgi ,Thordarsen gengu umhverfis Austurvöll meðan homin voru blásin. Drukku síðan kaffi á „Skjaldbreið” og gengn að því loknu suður á Mela. Freyja gat ekki gjört sjer Ijóst, af hverjn það stafaði — en í dag gerði hún alt, sem Þorbjörn vildi. Hann hefði skilið þær að, Sigríði og hana, ineð þögulu og ástúðlegu ofríki. Og hún hefði látið það viðgangast. Hann hefði gengið þjett við hlið hennar, snert hana með undarlega mjúk- um en ákveðnum hætti. Og hún hefði skolfið um leið af sælum hrolli. Hann hefði ’boðið henni kaffi. Og hún hefði ekM getað annað en þakk- að fyrir. Að síðustu hefði hann ákveðið, að þau gengju suður á Mela, áður en þau borðuðu. Því hefði húií tekið með fögnuði. Hvers-vegna var hún svona leiðitöm í dag? Hún afsakaði sig með veðrinu, logninu. sól- ■skininu, litunum á fjöllunum. Eldur vorsins hefði gjört hana öra. Allir væru góðir í dag. En meðan hún hugsaði um þetta, blossaði sú þrá upp með nýju afli, sem hún hafði áður fundið til — að finna streyma um sig ást þeirr- ar sálar. er hún ætti alla, óskifta. Hún fann hrjóstið þenjast út, hjartað berjast, blóðið svella, lieitt. ungt. Hún vissi, að færi hún óvarlega nú, þvrfti ekki nema einn neista til þess að henni slægi allri í hjart hál. — — Þetta liefir verið dásamlegur dagur, sagði Helgi, þegar þau komu suður fyrir kirkjugarð- imi. Og það ekki aðeins vegna veðursins, bætti hann við og leit fast á Freyju. Ilún leit austur á Lönguhlíðarfjöllin. Svona fagurt er vorveðrið hvergi nema hjer. — Ilvert eigum við að fara? spurði Ilelgi. — Jeg vil fara svtður að sjó og sitja þar í alt kvöld. — Já — það skulum við gjöra. Þau greikkuðu sporið. Freyju varð brátt svo heitt, að hún fór úr kápunni. Helgi bar hana — lagði hana yfir öxlina og aftur á batóð og strauk vanganum nokkrum sinntun um hana. Þau töluðu fátt. Ilelga var of mikið í hug til þess. En Freyja gekk í sælli vímn, leit við og við upp og í kringum sig, teygaði tært, sólvermt loftið og ljet alla dýrð vordagsins fylla hjarta sitt fögnuði, skína í gegn um sig. Þavv settust þegar þan komu vestur í fjör- una. Örlitlar vestanbárnr dönsuðu ljettbtígar upp á steinana og myndnðu meðfram henni allri brimkniplinga. Sjórinn var spegillygn. Þau sátu langa hríð þegjandi og horfðu vest- ur í sólarljómann. Freyja óskaði eftir bát —■ litlum hvítum bát, með hvítu segli, hvítum fána, hvítum árum og hvítu sóltjaldi. — Þá skyldi jeg fara í hviít föt og róa me8 þig hvert á haf, sem þú vildir. Ilelgi vaxð a*® í einu skjálfraddaður. — Jeg er ekki huguð á liafinu. Jeg 1111x11 1 vilja vera nærri landi. — Þá skyldi jeg róa með þig inn í hveO vík og fyrir hvert annes. En þegar byr drægi jeg mjallhviíta voðina að hún og sig með þig burt — burt. Helgi varð því líkt sel® ákafari í röddinni, eins og honvvm væri þetta a vörvvmál. Freyja stóð upp og mætti leiftrinu í aU"UI® hans. Nú stóldi hún — alt. Hún þorði ektó a sitja lengur. Og stóð upp. — Nú skulum við halda heim aftur. Það eX víst komið að matartáma. Hún dirfðist ekM líta á Helga — var hrædd við eldinn í augultt' hans. Þegar þau komu að húsi ritstjórans, u1- þau honum og Hildi á leið út í bæ. . — Þarna komið þið þá, bömin góð, sB° T* 0n ritstjórinn. Það er auðsjeð, að nú er voi sólskin. Unga fóltóð er úti um allar jarðir sjest ekki nema einu sinni á dag. — Þetta hefur verið fagur dagur, sagði lle Ilildur vjek sjer að Freyju og sagði hennb þ^u væru að fara til kvöldverðar hjá GuU lækni. Hvvn yrði að borða ein í þetta slQD’ejgf — Freyja getur borðað með mjer, greip franv í og leit á foreldra hennar. — Það er ágætt, sagði Hildur. Þá þarf ekki að leiðast. „ -.r fr+í ff*11 Þau urðu öll samferða út götvvna. 6“ „Hótel ísland“ stóldu þau. Þá sagði Ther 9en: . tíkvbld — Jeg sleppi ekki Freyju fyr en seim fyrst þið eruð svo harðbrjósta að ætl» lvana eina eftir. Þau skildust. r£í>cldí Helgi var ör og kátur yfir matnun1’^ um alt milli himins og jarðar, Freyja málli, en henni var því líkt sem lyf1 -^11' -$$n- og stað af hljóðri gleði, duldum £ögnn n ^agt taldi sjer trú um, að dýrð dagsins hef®1 ^ fyrir í sál sinni, að hún lifði þar- ^cf leit á 'Helga, brosandi, heitan, öran, og sa ^ að djúpa glampann ú augum hans, fann maðurinn var máttugri en náttúran. þrám dýrðlegt, en sál mannsins, skjálfan 1 ajjg< full af ástúð, heit af ást, —-

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.