Morgunblaðið - 16.05.1924, Page 3

MORGTTNBL A»í»
morgunblaðið.
8tofnandi: Vilh. Finsen.
Gtgefandi: Fjelag i Beykjavík. .
XUtstjórar: J6n Kjartansson,
Valtýr Stefánsson.
Auglýsingastjóri: E. Hafberg.
Skrifstofa Austurstræti 5.
Simar. Ritstjórn nr. 498.
Afgr. og bölthald nr. 600.
Auglýsingaskrifst. nr. 700.
Heimasimar: J. Kj. nr. 742.
v- St. nr. 1220.
E- Hafb. nr. 770.
Askriftagjald innanbæjar og 1 ná-
grenni kr. 2,00 4 mánuði,
lnnanlands fjær kr. 2,60.
í lausasölu 10 aura eint.
Vertiðin.
Vertí-ðin. er mi um garð gengiu
1 ar- Pótt ónæðissöm og hörð veð-
nr hafi verið með köflum, hefir
óvenjulega lítið verið um mann-
skaða hjer sunnan- og vestan-
lands. í veiðistöðvunum frá Vest-
®annaeyjum til Keflavíkur ha:
róðrar þó orðið óvenjulega mar:
-ir, einkum seinnipart vertíðar, c
aflinn eftir þv;
IJm síðustu mánaðamót taldi
svo til, að aflinn á öllu landir
^æri orðinn um 100 >ús. skpd.
Vestmannaeyjum nálægt 25 jní
■sbpd., eu í hinnm veiðistöðvunui
Stokkeyri til Akraness 65-
68 Þús. skpd. pað sem á vantí
100 þús. skiftist þá á aðra land
íjórðunga, og er ™est á Austu
Jandi. Mun þetta vera eins miki
afli og 'kominn var á land u
Þetta leyti í fyrra. Stafar þetl
sumpart af því hve allflestir to
ararnir fórn snemma til veiða
ar.
Hús Ungmeainafjelags Reykjavikun.
pessi mynd er af fyrirhuguðu er ætlast til að verði skrifstofur í Reykjavík væri afarmikils virði ekki líði langir tímar þar til Ung-
húsi Ungmennafjelags Reykjavík- fjelagsins, ank einstakra her- fyrir ungmennafjelagsskapinn, og mennafjelagi Reykjavíkur tekst
ur, eins og því er ætlað að verða bergja, sem ætluð eru fyrir ung- gæti haft sjerstakt menningargildi með aðstoð fjelaganna út um landl
þegar það er fullgert. A það að mennafjelaga utan af landi, þegar fyrir okkar þjóð. og allra góðra manna, að komP
standa við Laufásveg 13. Ennþá þeir dvelja hjer í bænum. Stefna og starf ungmennafje- þessu húsi upp.
er það aðeins dálítill kumhaldi, Húsið á að verða heimili ung- laganna er nú þegar svo kunn um — Teikningin er eftir porlák
sem tæplega rúmar a.lla fjelags- mennafjelaga, miðstöð, sem þeir alt land, að óþarfi er að lýsa því Ófeigsson húsameistara.
menn. Fullgert verður það mjög geta mæst á hvaðanæfa af land- hjer. Vonum vjer, að samúð þjóð-
stór og vandaður samkomusalur inu, kynst, og unnið að hugsjóna- arinnar með hreyfingunni sje það .......1 •1 ! !
og tvær hæðir þar fyrir ofan. par málnm sínum. Slík miðstöð hjer sterk, að óhætt sje að fullyrða, að
Aflinn á Vestur-, Norður- og Austurl.
Fram til þessa tíma hefir afli
víðast hvar annarsstaðar á land-
inu verið mjög rýr, einkum á Vest
Hrlandi. Er það óvenjulegt, því
J’ar aflast oft vel frá nýjári og
framúr. Nú hefir frjetst, að góður
afÞ sje með öllu Vesturlandi. Er
Þvý ekki óhugsandi að úr rakni
fyrir mönnum þar enn. Mótorhát-
arnir afla nd ve| ; Jökuldjúpinu,
en þangaö sækja stóru vestfirsku
mótorbátarnir aðal]ega afla sinT).
A Norðurtandi hefir ver.
ið reitingsafli, en þaj. gr varla
neitt v(‘ru]egt að ræða> fyr en
komið er fram í maí. Á Austur-
landi hefir aðallega aflast á Suð-
nrfjörðum og Hornafirði, 0g mun
aflinn hafa verið þar í meðallagi.
Nú sem stendur er mikill fisk-
1lr fyrir Austurlandi, þorskur og
smáfiskur. I vertíðarlokin fórn
flestir togaramir þangað, og koma
ýú fullfermdir eftir 9—12 daga
^tivist. Em þetta mikil viðbrigði
rá því í fyrra, því þa varð ekki
^kvart á þeim slóðum. pá fengu
°§ararnir afla sinn fyrir yestur-
Iandi- En þar fengu þeir að miklu
ýsu og npsa, sem er verð-
fisimr.
Hfllutningur og markaðshorfur.
Eestu líkur eru til þess eins og
úú horfír við, að heildaraflinn
verði góður í ár, og heldur meiri
fin í fyrra. Markaðshorfur eru
taldar mun betri en þá. Munur-
1nn er meðai annars vegna þess
í fyrrá var mikið óselt af afl-
ýnnm frá því ; pitteðfyrra, er
^astb'ðinn ársafl; var tilbúinn til
j.^ntnings. pá var 0g mikið um
lslt á erlendum markaði, og eftir-
®Phrnin eftir nýjum fiskí því með
nnfara móti. Fiskurinn er því
httnr út nú nokkuraveginn jafn-
hm og bann er tilbúinn. En
þurkarnir nú undanfarið hafa orð-
,ið til þess, að töluvert er þegar
tilbúið og farið af nýja fiskinum,
og enn mun talsvert bíða skipa-
ferða. En í fyrra var ekki farið
að flytja ársaflann út fyr en í
júlí til ágúst. Með því lagi sem
nú er dreifist ársframleiðslan
niikið betur á markaðinn enn ella,
og þá betra útlit að gott verð
haldist.
pó meira hafi aflast í ár, en
í fyrra er því mun minna fyrir-
liggjandi af fiski hjer nú en var
um þetta leyti þá. Auk þess sem
pokkuð af þessa árs afla er þegar
farið, þá er hjer og mínna um
fisk fyrirliggjandi, vegna þess, að
fyrraárs fiskur, sem venjulega
bíður verkunar til vors í salti,
befir nú í mars og apríl verið
seldur upp úr salti til útflutn-
ins. Skiftir það þúsundum tonna,
sem flutt hefir verið út af fiski
upp úr salti.Fiskur þessi fer mest-
megnis til ítalíu og hefir fengist
ágætis verð fyrir hann. pessi
markaður, á ftalíu, fyrir fiskupp
jár salti, fer vaxandi, og telja
menn það mjög æskilegt, því með
því dregur úr fiskmagni því, sem
annars mundi lenda á Spánar-
markaðinum. Auk þessi gerir þessi
nýji Italíumarkaður það að verk-
um, að útflutningstími fisksins
verður lengri á hverju ári. Áður
var fiskurinn fluttur aðallega út
á, 6—7 mánuðum ársins. purk-
þúsin gera og sitt til þess að út-
flutningurinn geti orðið jafnari.
En framtíð þessa blautfisks-
markaðs er aðallega undir því
komin, að menn verki fiskinn
ekki ver í sáltið, en verið hefir,
og ekkert Takar, en þótt menn
æt.li fiskinn til fullrar verkunar
bjer heima.
Eins og nú horfir við, má vænta
þess, að fiskverðið haldist nokk-
prnveginn jafnt alt árið, ekki síst
vegna þess, að búast má við eftir-
spurn eftir fiski upp úr salti þeg-
ar líður á sumarið.
Pó verðið sje gott, og útlit
fyrir að það haldist, mun síst
veita af, því svo illa hefir út-
'gerðin borið sig nú undanfarið,
.þareð allur þorri útgerðarmanna.
'hefir rekið atvinnu sína með meira
og minna tapi, en fæstir haft
nokkurn hagnað.
Fram til þessa hefir verðið á
stórfiski verið um kr. 195 pr.
skpd., á smáfiski kr. 185 pr. skpd.,
á Labrador og ýsu kr. 145—155
pr. skpd. fyrír nr. I. og hlutfalls-
lega minna fyrir lakari flokka.
Fái útgerðarmenn líkt verð þessu
fyrir ársaflann, eru allar líkur til
þess, að útgerðin beri sig vei í
ár hjá flestum. Fá þeir þá eitt-
hvað upp í töpin og tjonið, sem
þeir ha.fa borið undanfarin ár. En
það 'hefir verið einna tilfinnan-
Jegast á mótorbátaútvegnum víðs-
vegar um land.
Glæsilegar horfur.
Eins og áðnr er getið um, mun
aflinn á landinu hafa verið um
100,000 skippund í maí byrjun,
og með því verði sem nú er,
verður þessi afli um 17 miljón,
króna virði kominn á skipsfjöl.
Ef dæma má af reynslu undan-
farinna ára, er ekki ósennilegt,
að annað eins aflist fram til ára-
móta, svo ársaflinn verði 200,000
skpd., og með núverandi verði
ætti að fást um 34 miljónir króna
fyrir aflann kominn í skip.
pá hefir lýsi og áðrar afurðir
pvo sem sundmagar, selst, fyrir
mjög hátt verð. Og gott útlit er
talið vera með síldarsölu.
pegar þess er gætt, að góðar
horfur eru og með landafurðir,
mætti ætla að þessar 30—40 milj-
ónir sem hjer koma til sögunnar
ættu að verða drjúgur skerfur til
þess, að horga erlendar sknldir
og þá um leið laga hið vesæla
gengi krónunnar.
En því að eins koma þessar
miljónjjr að notum, fyrir gengi
krónunnar og velgengni þjóðarinn-
ar, að allir þeir, sem bera hagnað
úr hýtum, hvort heldur eru
hundruð eða þúsundir króna, verði
samtaka um það, að halda vel og
sparlega á ágóðanum, laga skuld-
irnar og leggja til hliðar fyrir
ókomnum erfiðleikum.
Pá mun „krónunni" okkar
batna sinn vesaldómur og dýrtíðin
minka, sem nú kreppir að al-
menningi.
Erl. stmfregm'r
Verslunarsamband Rússa og
pjóðverja slitið.
Khöfn 15. maí. FB
Símað er frá Berlín: Nýlega
rjeðist þýska lögreglan til inn-
göngu í sendisveitarbústað rúss-
nesku ráðstjórnarinnar hjer í
horginni og var erindi hennar að
elta nppi glæpamann, sem lög-
reglan þóttist sjá fara þangað
inn. Fólkið í sendisveitinni tók
lögregluþjónana fasta og lýsti þá
fanga rússnesku ráðstiórnarinriar.
E:gi að síður tókst lögregluþjón-
unum að komast undan, en seki
maðnrinn, sem hún hafði verið að
elta, gjekk úr greipum þeirra.
Ráðstjórnin hefir krafist fullrar
uppre:snar fyrir atlöguna af
þýsku stjórninni, en pjóðverjar
hafa ennþá tekið þvert fyrir, að
gera nokkra afsökuu. Afleiðing'
þessa hefir orðið sú, að vershm-
arsambandinu milli Rússa og
pjóðverja er slitið, og sendiherra
Rússa í Berlín er farinn burt úr
borginni, áleiðis til Moskva.
<*
pýsku kosuiugarnar.
Endanleg úrslit þýsku kosning--
anna hafa orðið sem hjer segir:
Jafnaðarmenn hafa fengið 98
þingsæti, þýskir þjóðemissinnar
99, miðflokkurinn þýski(centrum)
65, kommúnistar 62, þjóðræðia-
flokkurinn (Volkspartei) 44,
„tyskfolkelige*1 32, „demokrat.ar"
28, bayerski þjóðræðisflokkurinn
16, bayerski bændaflakkurin!n
10, landssambandsflokkurinn 9,
Hannoversmenn 5, og þýsk „soei-
ale£< 4. Arðir flokkar hafa engan
fulltma fengið við kosningarnar.
ísaf old arprentsmið j a
leysir alla prentun vel ogr sam-
viskusamle&a af hendi metS lœffsta
vert51. — Hefir bestu sambönd f
allskonar pappír sem til eru. —-
Hennar sívaxandi grengri er besti
mælikvártSÍnn á hinar miklu vin-
sældir er hdn hefir unnliS sjer meTS
áreitSanleik í viöskiftum og: llpurri
og fljótri afgreiTSslu.
Pnpplrs-, Tiiwwlnsrn n k prentnýnts-
horn tll sýnín 6 "ferlfstofnnnl. —
---------------Slml 48.-----------------