Morgunblaðið - 22.10.1924, Qupperneq 3

MOB60NBLABIB
MORGUNBLAiia
Stofnandi: Vilh. Finsen.
Ötgefandi: Fjelag 1 Reykjavík.
Ritetjórar: Jón Kjartanaaon,
Valtýr Steíánacon.
Auglýsingastjóri: E. Hafbergr-
6krifstofa Austursírœti fc.
Símar. íiitstjórn nr. 498.
Afgr. og bókhalá nr. 500.
Auglýcingackrifct, nr. 706.
Koimaslmar: J. Kj. nr. 742.
V. St. nr. 1220.
E. Hafb. nr. 770.
íijskriftagjald innanbæjar og 5
grenni kr. 2.00 á mánuTSi,
innanlandc fjau kr. 2,50.
$ lausasölu 10 nurn eint.
lliilÉÍIIÍl
í Strandasýslu.
inu. Bða treýstir Tr. p. sjer að
neita einhverju ? Yill hann þá ekki
gera það?
Yill nú e'kki Tr. p. skýra frá
því, kvað hann sagði á fundinum
í Arnesi um bankaráðskosning-
una? Sagði þingmaðurinn ekki,
að það hefðu verið mistök hjá
Pramsóknarflokknum að svona
illa tókst t’l? Og sagði hann ekki
eimiig, að þau mistök mundu varlá
skaða, því mjög bráðlega - yrði
kosrð í eitt allsher jarbankaráð ?
peir sem sátu fundinn í Árnesi
vilja gjarnan heyra svarið.
Yill ekki þingmaður Stranda-
urinn flutti þeim, bæði í fyrra
og nú.
Vili þingmaðurinn leggja niður
þingmensku, ef frásögn Morgun-
blaðsins ’ reynist rjett? Hvað segja
Strandamenn? Gera þeir sjer það
að góðu, að þingmaður þeirra um
leið og hann segir þeim frjettir af
málum þjóðarinnar, að hann noti
v'ð þá frásögn Tímasannleika
eingöngu?
Erí. símfregmr
Tryggvi pórhallsson, ritstjóri
Tímans, hefir tvívegis farið norður
1 Strandasýslu og boðað kjósend-
uiii þar svo kallaðan Tímasann-
léika. Hann fór þangað fyrir síð-
ustn kosningar og boðaði mönnum
þennan „sannleika“, og hafði sú
ferð þann árangur, að hann gat
vilt mönnum norður þar svo sýn,
-að þeir 'kusu hann sem fulltrúa
sifln á Alþing. í
1 sumar fór Tr. p. aftur norður
1 Strandasýslu og boðaði mönnnm
Tímasannlei'ka. Nokkuð a-f þeim
boðskap hefir verið birtur hjer í
’blaðinu, eins og hann var boðaður
þar hyrðra af ,þirigmanninum.
Yeslings Tr. p. þolir e'fcki að sjá,
þennan ,samileika,‘ sem hann boð-
••aði Strandamönimm, vera birtan
4 prenti. Hann treystir sjer ek'ki
til þess að verja „saimleikann,“
býst við að bann standist illa sam-
auburð við íhinn raunverulega
samdeika. og þess vegna tekur
i’’4stjórinn það ráð, að grípa enn
þá til Tímasannleikans, og beita
iionum til varnar sjer. pess vegna
segir Tr. p. nú, að Morgunblaðið
-hafi skýrt rangt frá boðskap þeim
*er hann, Tr. p., boðaði Stranda-
mönnum. Sjálfur þorir hann eklti
nú að standa við þau orS, sem
hann sagði á opinberum fundi í
Árnési þann 8. sept. s.l., og hann
’þorir heldur ekki að neita því, að
Morgunblaðið far! með satt mál í
sinni frásögn. Vjer skorum á hann
að gera annað hvort.
páð er ekki rjett bjá þessnm
'boðbera Tímasannleikans, sem
iiatin segir í ,Orðsendingu,‘ er hann
'send’r ritstj. þessa blaðs í blaði sínu
síðast, að bann þnrfi ekki að
-standa öðrum reikingsskap á þing-
hiensku sinni, en þeim Stranda-
iflöinium, er treystu honum til þess
að fara með mnboð þeirra á Al-
þingi. Sjerhver kjósandi þessa
lands getur krafið hann reikn-
ingsskapar, og Tr. p. getur reitt
sig á, að hann fær ekki óáreittr.r
að boða Strandamönnum Tíma-
sannleika etngöngu, þegar hann
skýrir þeim frá störfum Alþingis
í málum þjóðarinnar, þótt kjós-
endur hans þar taki slíkan boð-
skap sem g’óða og gilda vöru. —
Aðrir kjósendur þessa lands líta
öðrum augum á þennan „sanri-
leika,.“
Khöfn, 20. okt. FB
Samband gerbótaflokka.
sækja um stöðuna, þá varð enginn
t’l þess af hjerlendum prestum
að 'keppa við hann; svo mikils
trausts -og ál’ts nýtur hann meðal
stjettarbræðra sinna. •
pegar prestsembættið losnaði
hjer, tó'ku nokkrir áhugasamir
safnaðarmenn hjer í bænum sig
saman um, að fara þess á leit við
sjera Friðrik, að hann sækti um
stöðu þessa. Fyrir innile,g tilmæli
þe’rra hefir hann látið tilleiðast.
Mjög var það torsótt, sem
vænta mátti að fá sjera Friðrik
til þess að sækja hingað. Maðnr-
inn er frábærlega vel látinn í söfn-
!nð:num þar vestra, hefir verið þar
í tuttugu ár, og búið sem best um
1 sig á allan 'hátt. Á hann þar upp- sumar góðar.
mamia eimiig segja frá því, í
hverju frásögnin hjer í blaðinu
um tollstríðsfrumvörp þau móti
Norðmönnum, sem þingmaðurinu
flutti á þinginu í vetur, var röng?
Sagði þingmaðurinn ekki á þess-
um sama fundi í Árnesi, og þóttist sent Oilltrúa á, var a snnnu’dag-. rj;mm ,er s£ taug, er rekka
bafa það eft’r öðrum sendimann- finn stol?,iað samband gerbóta- jrep;ur föðurtúna til“, og
Undanfarin ár hefir Tryggvi, í
efnaskorti miklum, unnið að því»
að afla sjer þeirrar þekkingar,
þarf til þess, að liið vakandi og
ríka ímyndunarafll og liugmynda-
flug lians geti notið sin.
Sýning þessi gerir grein fyrir
hve langt hann er kominn. pess
skal þegar getið, að hann á góðam
spöl eftir ófarinn til þess, að geta
gert listaverk sem samboðin erm
ríku hngmyndaflugi hans.
Mest er þar af andlitsmyndum.
Eru margar þeirra með sjerlega
ákveðnum og föstnm dráttnm og
bera vott nm að Tryggvi hefir
glöggan ski'lning á lilutverkinu.
Nokkrar skopmyndir eru þar og,
Á flokksráðstefnu gerbóta- ^ komin 0g gift börn. Er því ekki
flokksins fransika, sem haldimi er(.lð undra þó iiann hafi verið treg-
1 t>ar]"s; °S margar þjóðii hafa nr m þess að taka sig upp þaðan.
til Noregs, I flokka víðsveSar um heim, og var varg hjer
svo
inum sem sendur var
að það hefði verið þessum frum-
vörpum aðállega að þakka, að hin
góðu úrslit fengust í kjöttolls-
raálinu ?
Yonandi skýrir Tr. p. þetta í
næsta blaði Tímans. Vildi hann þá i
ckki jafnframt seg-ja frá ástæðum |
þeim, er hann sagði á þessum'
fundi í Árnesi, að vakað hefðu ^farx kanslaii hafa báðir látið í mariíag hver maður hann er
fyrir Klemensi Jónssyni Fram-J ]'ios nn værl kefíast vinátta
sóknarráðh., þegar hann í skyndij mi^ Pjóðverja ^ og FVakka, og
veitti baukaeftirlitsembættið,
þetta gert fyrir frumkvæði danska Eldri Reýkvíkingum er sjera
þingmannsms Ivar Bærentzen. — ?Friðrik svo kmnuu. að óþarfi er
Sambandi þessu er ætlað að ná til ag fjolyrða nm mannkosti hans og
sem flestra þjóða heimsins, í lík- !kemijmaimghæfileika! En hinir, er
ngii \ið samband jafnaðarmanna. e-'<ri hafa 'haft tækifæri til þess
að kynnast honum, og verða að
Frakkar og pjóðverjar. fara eftir annara sögusögn, geta
Herriot fox sætisráðherra og af liinum víðtæku vinsældum iians
þrátt fyrir það, að tillaga var
komin f'ram um það að veita ekki
hefir þetta valiið mikla eftirtekt.
embættið ? ’Strandamönmim þótti
En enginn fær af annara sögu
markað, hvílíkur hlýleiki og sönn
manngæska, andar um og af manni
þeim, oi’ðum hans og gerðum. Má
telja það víst að samvinna góð
geti orðið milli hans, og hins
Khöfn, 21. okt. FB.
Kosningabaráttan í Englandi.
undarleg íramkoml^^óknar-! FWMyndi flokkurinn tvískiftur. manns -sjera Bjarna Jóns-
fiokksins í þessu máli, einkum þar ÁSalflofcksstjórn frjálslynda sonar> er hvert mannsbarn höfnð-
sem Tr. p. á þingmálafundunum flokksins enska neitar því harð- staðarins þekldr og metur að verð-
fyrir kosningarnar bölsótaðist leSa> að llún liafl Sert nokknrt leikum.
mjög yfir þessu „alóþarfa ilnm.. | kosningasamband við íhaldsm»nn £ laugardagiim kemnr þarf
bugsembætti,“ eins og hann hafðijimúlr kosningarnar, sem nú fara prestskosningin að verða vel sótt,
komist að orði þá. Hver var 1 kon<1, 11<ns veear er Það samaan- svo söfnllðnrinn með því móti tjái
ástæðan, Tryggvi ? • j le£f> að kjósendafjelög frjélslynda sjera Friðrik þegar samiíð sína.
petta skýrir Tr. p. vonandi alt ^°kksins lijer og h\ar úti um pað Verður 'lionum styrkur, er
í næsta blaði, eu hami verður að landið’ hafa stntt framl,j6ðendur ,,ani) byrjar hjer sitt marg>ætta
skýra rjett og satt frá málum, og íkaldsmanna. LTefii þessi tvíveðr- starf j þ;ir,n Safnaðarins.
ckki skjóta, sjer bak við Tíma- j nngsháttur orðið til þess, að ósam-
sannleikann. ier orðið innan flokksins* -------o-------
og hlýtur það að veikja hann.
Annað flokksbrotið, með Lloyd
George í broddi i’ylkingar, hefir
beitt sjer fyrir samvinnu við í-
haldsmenn; en bit.t brotið, nndir . TT _
. „ i UngmennaijeLhusrnu við Lauf-
stTorn Asquiths og Grey iavaroar, ,
• | asveg, er hm eftirtektaverðasta,
Vilja ekki nema samvmnu. . ’
fyrir margra hluta sákir. Hefir
Tr. P. segir í „Orðsendingu“
sinni, að hann sje reiðubúiun að
leggja niður þiugmensku, ef hann
fái vantraustsyfirlýs’ngu frá meiri
hluta kjósenda þeirra, er kusn í
Straudasýslu við síðustu kosning-
ar, þó því aðeins að Jón Kjart-
Myndasýviing
Tryggva Magnússonar
pingrof í pýskalandi.
Af málverkum, en þau eru fá,
mætti nefua „Yörðuna,“ gerð í
sumai', þegar tekið er tillit til þess
hve lítið Tryggvi hefir málað, er
mynd þessi furðu góð, og gefur
manni vonir um að hann geti með
tímanum feit hugmyndir sínar í
hina stórfenglegu umgerð ís-
lenskrar náttúru. Aftur á móti
ern myndirnar af álfahöllinui og
kirkjugarðinum þannig úr garði
gerður að hugmyndin hefir farið
lengra en leikni og kunnátta
Tryggva nær á þessu stigi. Mynd
frá Hlíðarenda hjer við Reykjavík
og frá Grímsey í Steingrímsfirði
oru báðar lithreinar og aðlaðandi.
Yfirleiltt er isýning þessi all-
ósamkynja, því þar eru myndir
manns, sem er að reyna fyrir sjer,
feta sig áfram og er í skjótri fram-
fór í gróanda, lífsins.
Atli.
rrryg*gvi aldrei haldið hjer sýn-
ingu áður, og er bæjarbúum því
álókunnugur.
Hann er ættaður norðan . af nýlega viðtal við Loft um þessa
kosningar látnar fara fram 30.
nóVember.
og New York seinast.
i Engin nýlundá þykir það leng-
í „Orðsendingu“ þeirr:, sem Tr.
P. sendir okkur, viðurkennir hann,
að hann liafi flutt Str.m. rangar
fregnir í snmum málum, ef það'skvldi
reynast svo ,að það sem sagt víu'
á.ier í blaðinu um síðustu ferð Tr.
íL norður á Strandir, væri satt.
Nú vitum við ofurvel að það er
’«lt satt, sem sagt var hjer í blað-
ansson gerir slíkt hið sama, fái ... ,
° , Sunao er ira Berlin, að Ebert for-
liann slíkavantraustaVfirlýsingu ur
seti hafi roíið rikisþmgið,- vegna
símt kjördæmi. porir hann að
leggja niður þingmensku, ef Mbl.
getur sannað frásögnina, er það
flutti af fundum hans? Lárus í
Klaustri hefir nú g*engið nærri 6
’nánuði með umburðarskjal það, |
sem Tr. p. bjó út í hendur hon-1
um í vor, til und'rskriftasmölunar' « ■ nU svo teljandi sje, að nvr maður
í Yestur-Skaftafellssýslu, og bólar ln bætist í hóp íslenskra málara, ei*
ekkert á fæðingu ennþá. Senni- ------■ það nú orðið svo títt, og þeir
lega gengur fæðingin svona seintj Á laugardagiun kemur fer fram sem við málverk fást svo margir.
vegna þess, að þar hefir verið prestskosning lijer í Reykjavík, • En .eng'nn sem kemur á þessa
óhreint í pokaborninu, enda var þó hún verði með þeim hætti, að sýningu Tryggva, getnr efast um
Tímasannle kur notaður við út- aðeins einn maður sje í kjöri. það, að bjer er nýlunda á ferð-
búnað skjalsins og meðferð alla.! Menn höfðu búist við, að all- ’nni, sem vert er að veita athygli.
En Tr. p. reynir vonandi að flýta marg’r kennimenn landsins myndu Tryggvi Magnússon hefir fengið
fyrir fæðingunni. ! sækja um prestsembætti þetta við ósvikna 'listagáfu í vöggugjöf. —
Að endingn ' ein áskorun til dómkir'kjuna, enda þótt það væri pegar á uppvaxt.arárum teiknaði
Tryggva pórhaUssonar. Vill hann aðst'oðarprestsembættið, sem laust bann hvað sem fyrir kom eða hon-
ekki skýra frá því, í hverju þær ( er. En svo umsvifamikil eru dóm- um datt í hug. Er hann kom í
ern fólgnar, röngu fregnirnar nm I 'kirkjuprestsembættin orðin hjer, gagnfræðaskólann á A'kureyri,
framkomu hans á fundum fyrir ( og svo mik:l tækifæri fyrir kenni- lanst e’ftir fermingu, hafði hann
norðan, sem skýrt var frá hjer í menn, aS njóta sín hjer, að liklegt í fórnm sínum fjöldann allan af
blaðinuf Geri'haun það ekki verS- þótti aS hingað myndu margir teikningum, úr þjóSsögum og þjóS-
ur það skoðað svo, sem hann treysti sækja. lífi, Teikingar þessar höfðu vit
s.jer ekki til þess. Fara Stranda- En er það frjettist, að hinn anlega ekkert listgildi, sýndu ekk-
rnenn þá ef' til v’ll að átta sig á: vinsæli klerkur vestan hafs, sjera ert annað, en rtk-a 'hneigð og hug-
Tímasannleikanum, sem þingmað- Friðrik HMlgrímsson, m.yndi myndaflug drengsins.
í sumar hefir Loftur Guðmnnds-
unnið að því að búa til einskonar
fræðsln-kvikmynd um ísland, er
á að hafa, það að markmiði, að
sýna. erlendinn þjóðum samnari og
rjettari iiiynd af landi okkar,
þjóðinni, lifnaðarháttum og at-
vinnnvegum okkar en þær hafa
tíðast fengið. Hefir Loftur farið
víða um og kvikmyndað fagra
staði, fólk, starfsaðferðir við marg-
ar atvinnugreinir og fleira, er
sjerkennilegt er fyrir land og
þjóð. Er nú verið að ljúka við að
búa mymdina til sýningar, og gerir
þftð „Nordisk Film“.
Danska blaðið „B. T.“ flytur
erfiðle ka þeirra, sem stnormn a .. , , .
, , . ,T ^ Strondum, og er broðursonur Ste- mynd, og genr hann þar grein
við að bua gagnvart þvi. Verða „ , ’ ^ ^ .. .
fans fra Hvitadal. Er kornungur íyrir, hvað myndm eigi að sýna.
maður, en hefir brotist áfram við Segir blaðið í uppbafi greinarinn-
listnám í Danmörku, pýskalandi ar að kvikm. af „Höddu Pöddu“
hafi flutt menn augliti til augliti®
við sjerkennilega náttúru íslands.
Og þá muni mörgum hafa fundist,
að eitthvað nýtt og gott væri
flutt inn í kvikmyndaiðnaðinn. Og
nú komi þessi mikla kvikmynd
stuttu síðar, og sýni enn gleggra
land og þjóð.
L. G. býst við, í viðtali sínu við
„B. T.“, að tak;st þessi mynd, þá
muni með henni verða lagður
grundvöllur að sjálfstæðri, ís-
lenslkri kvikmyndagerð, því hjer
sjeu nógir kraftar til að leysa það
hlntverk af hendi.
Á fremstu síðn blaðsins er mymd
af íslenskri stúTku, sem blaðið fer
þeim orðum nm, að standist full-
komlega samjöfnuð, hvað fegurð
snerti, við hinar heimsfrægu kvik-
myndakonur. pá er og innan i
blaðinn, með greininni, mynd, sem
i blaðið seg'r, að sje af íslenskri