Morgunblaðið - 26.10.1924, Blaðsíða 3

Morgunblaðið - 26.10.1924, Blaðsíða 3
m *.» m-btMM B%A> I i MORGUNBLÁÖli. Jptofnantli: Vilh. Fímuíii. Úífeeíandi: PJelöif í Ki'ylcÍAvfÍf. Slitötjörar: Jón Kjartaniiion. Valtýr Stefánttaon. tigiýöiritfaHtjóri: E. Hafberg:. Skrifetofa AuRf.umtrœti 6. iiisaar. Ritstjórn nr. 498. Afgr. og bókhald nr. 600. Augiýffin&aHkrifst. nr. 700. íleímasímar: J. KJ. nr. 742. V. St. nr. 1220. JS. Hafb. rtr. 770. Rxkrlftagjald innanbœjar o«r 1 ■rit- grennl kr. 2.00 ó ♦nnanJands fjee* kr. 2.JiO. í íansaabiu 10 aura ®int liefir homiim tekist alð draga kaop- f j e 1 ag'sst arfsem i bænda inn í fiokk'apólitíkina. A þessn ári komst hann lengst, og árangur sýnilegnr. Harni fjekk ákveðna yfirlýsingu frá fulltrúaráði sam- vinnumanna um það, að mál þei'írra skyldu fraimvegis háð floklkapólit í k kmi. Að almiark m i ð - inu er þó ekki náð ennþá. i Ávöxturinn af iðju þeirra Ólafs og Jónasar er ekki lítill. Sundr- tingin og hatr'ð milli stjettanna : hjer í landinn hefir magnast mjög I síðan 1916, að fyrsti neistinn var kveiktur. Iðulega hafa menn liorfí á það hjer í bæmun, a.ð borgararn- ir hafa barið hver á öðrum, • þrungnir af h&ift og hatri t:l sa.m- borgaranna. Með hros á vörum hafa þeir menn, sem hafa alið a sundrunginni, horft á þessar að farir. petta er ávöxtur iðju þeirra. Á á.rmiuin 1914—1917 mun Jón- .sas Jónsson frá Hriflu hafa verið ihelst.i forvíg'smaðvu' ja.fnaðar- stefnunnar hjer á landi. Kommún- istinn Ólafur Friðrikíjson kom hing- •ao um þessar mundir og byrjaði að ílytja mönnu.m boðskap bolsamna. ■Jónas gerðmt strax saimherji Ólafs, mikil v'nátta hófst milli þeirra og; ' þeir byrjuðn að starfa samajn og; .unnu af kappi. | • iVrangur af iðju þeirra varð var díarft teflt af Jónasi i'remur lítill framan af; þó varðfrá Hriflu’ að &erast le 'ðto^ sam' liamn nokkur í stænstu kaupstöð- 'vínnutaála,ima’ með >að ffrir aug' um, að draga þau inn í flokka- pólitíkina. Hann virti að vettugi Innlendar frjettir. Siglufirði 25. okt. FB. Kosningar. Við bæjarstjórnarkosningarnar 15. þ. m. komu þeir menn, sem fylgj- andi voru vantraustsyfirlýsingu á bæjarstjórnina að báðum þeim mönnum, sem þeir höfðu í kjöri, Sigurði Kristjánssyni kaupmanni, sem var fundarstjóri borgarafund- arins og Guðmiuidi Skarphjeöins- syni ltennara, sem framsögu hafði á fundinum og bar fram vantrausts- yfirlýsinguna. Voru fylgismenn Læjarstjórnar í miklum minni hluta. 1 dag fór fram kosning á þrem ur mönnum í niðurjöfnunarnefnd. Komu fram 2 listar, A-listi frá bæj- arstjórnarsinnum en B-listi frá van- t’austsmönnum og verkamönnum í sameiningu. Alls greiddu atkvæði 125 og fjekk A-listinn 26 af þeim en B-listi 88 atkvæði; önnur atkvæði voru ógild. Kom B-listinn þannig að öllum sínum mönnum. ísafirði 25. okt. FB. Togaxi sektaður. I fvrradag tók „Þór“ togaran „Ninus“ frá Grimsby inni á Horn- vílc. Var hann ekki að veiðum er „Þór“ kom að, en tveir menn úr jHomvík komu um borð meðan af „Þór“ voru liann um landsins, einkum hjer í Reykjavík. Fyrsti ávöxturimn mun » i •*■<• -í mic reynslu o& álit hinna bestu satn-i hafa komið 1 ljOS arlð 1916, meö •> b !«lrinc:mPTinirnir pf b,ir“ . „ . ir J vinnumanna helmsins. Og hann ^ipsmenmrmr at „Þor hasetaverkfallinu íllræmda. p a ° \i to„aranum oe. us™ „* mun það hafa '^eð í fyrste skifti Tei^uu jlieM verið að veiðum 1 ^ndlielgi í hjer a landi, ' það var og er einróma álit allrajíálí 1 sumar‘ Var Því farið með tog- þessara manna, að smvinnumálin jarann tú ísafjarðar og málið próf- yrðu að vera fyrir utan pólitísk-1að' Auk vitnanna úr Hornvík hafa an flokkadrátt. pe'r álíta, að ■ tveir menn úr Bolungarvík og tveir stjórnmálalegt hlutlfeysi sje hyrn- ur ingarsteinn sá, sem samvinnumál- in verði að byggjast k, og við þeim að a hafi með ‘ofbeldi ætlað sjer varna verkamönnum að vinnu iirini. Einnig mun það þá hafa komið fyrir í í'yrsta skifti lijer á lamdi, að nokkrum ábyrgðarlaus- um mönnum tókst að vekja svo •mikla úlfúð og sundrung milli stjetta hjer í landinu, að handa- lögmál og mólaþref Maust a'f. — Ávöxturinh af iðju þessara manna varð sýnilegur, og það mun hafa gefið þeim b.yr í seglin, svo þeir gerðust stórhugaðri. Ilælavík unniS eið að því, að togarinn hafi veitt í landhelgi í sumar og þykir þvá málið augljóst, gasteini megi eng'nn hreyfa.! Þratt fyrir mótbarur skipstjóra hyrniin Rússar eru einir á annari skoð- mi. peir vilja að ráðstjórn bols- anna ráði yfir saimvinnumálnn- um, e'ns og öðrum málum. Peir vilja að samvinmimálin sjeu dreg- in í flokkapólitíkina. — Jónas frá Hriflu heldur að það verði af- farasælla fyrir íslenska hælidnr, að kaiiipfjelagsmálum þeirra sje í anda holsamna í Rúss- Utm þessar mundir mlinn þau laJa verið yfirveguð og lögð á 'torögðin, móti íslenskum bændum,’stjámlað sem Alþýðuhlaðið Ijóstraði upp í * lan'di, 1,eldur en að fara að ráðum fyrra. pað átti að reyna að fá fa-;*$yndra samvmnumanna lger lenska hændur til fylgis við þenna he'ima og í öðrum löndum. nýja hdðskap bolsamna. pá mutnu Hn ^að lie1'' veilð ætlun ' eiira þeir Ólafur og Jónas hafa Skift|()lafs JónaSar að SVOna færU með sjer verkum. Ólafur hjelt á-IHvað sýuist íslenskum 1)ænduin? fram að sá byltinga- og sundr- ungafræinu í kaupstöðum landsáns, ■en Jónas leitaði á náðir íslenskra hænda. Crí. simfregnir K au j)f j e 1 a gæt ar f sem ú hænda •stóð þá í miklnm blóma og var í nppgangi. Starfsemi þessi var ail- ' veg útam við alla stjórnmálaflokka •og 'Ktarfaði á heilbrigðiim og holl- nm grundvelli. petta vissu 'þeir roenn, sem tókn að sj.er það hlut- skift' að flytja boðiskap bolsianna. Ef þeim heppnaðist að dragaþ'essi mál inn í flokkapólitíkina, þá mundi ef til vill síðar opnast fyrir þá leið að aðalmark- miÖinu. Með stmdrunginni og ó- saimlyndinu má mörgu miisjö’finu koma til leiðar. Petta var sá pólitíski frjóangi, sem Jónasi var 'fenginn í ihendur, og sem hamn átti að gróðúrsetja meðal íslenskra bænda. Og fi’jó- ang,'inn þróaði'st og dafnaði vel í höndum Jónasar. Smámsaman Khöfn 25. okt.FB. Frá Kína. Símaö er frá London, að 40000 hermenn undir stjórn hershöfðingj- ans Feng Yuh Siang hafi lagt undir sig höfuðborg Kínaveldis, Peking án nokkurra blóðsúthellinga, og rekið stjórnina frá völdum. Tilgang sinn telja hinir nýju valdhafar þann, að stemma stigu fyrir borg- srastyrjöldinni, koma aftur reglu- hundnu skipulagi á stjórn landsins og heilbrigðu stjórnarfyrirkomú- lagi, sameina aftur öll fylki Kína- veldis, sem nú eru hvert öðru óháð, fá erlent lán og koma lagi á fjárniál landsins. Forsetinn kínverski er flú inn. Hefir honum verið hoðin sætt upp á 10000 gnllkróna sekt og er búist viö að hann gangi að boðinu. andi festu, eftir því sem fram í sæk- ir, eftir því sem meira reynir á, og kemst, lengst í lok 3. þáttar, í senn- unni við verkamannaforingjann og eftirköstum liennar. Soffía Kvaran (frú Ásdal), nær samúð allra þegar frá upphafi, en hún verður að bera erfiði 4. þátt- arins og verður hlntverk liennar þess vegna ekki eins heilsteypt og Óskars í þetta sinn. IIún gefuri manni hjer, sem áður, tilefni til þess að álíta, aS hún eigi eftir aS kom- ast mun lengra á listabrautinni. ef hún t. d. gæti eins og gleymt áhorf- endunum, fengið eðlilegri málróm en nú. Hvað eftir annað í fyrra- kvöld, sagði hún nokkrar setningar, þánnig, að leikaragerfið eins og livarf, og það fór henni og leik liennar svo fyrirtaks vel. Leikur Svanhildar Þorsteinsdótt- ur (frk. Ásdal) var misjafnari en frú Soffíu, stundum viðvanings- legri, en svo kom hún stundiim fram sem íuröanlega þroskuS leik- kona, eðlileg, látlaus, en tilfinninga- sterk. Ágúst Kvaran, sem verkamanna- foringi er hreinn og álrveðinn ef til ■'ÝÍll nokknð tilbreytingalítill, enda gefur hlutverkið ekki mikið færi á tilbreytni í leik. Þau Gunnþórunn Halldórsdóttir, Friðfinnur Guðjónsson og Stefán Kunólfsson fara öll ágætlega með hlntverk sín, gamansemi og glens leiksins. Þeim fórst það svo vel úr liendi, að jafnvel Jón Magnússon forsætisráðherra meS sinni alkunnu stillingu hló oft og tíðum dátt þar sem iiann sat upp á hinum nýju svölum. Öll ytri nmgerð ieiksins var hin besta, eftir því sem vænta má, í þrengslunum á leiksviðinu í Iðnó. Má óefað búast við hinni bestu aðsókn aS leik þessum, |»ví þar er bæði mikil alvara og gaman á ferð- um. En slíkt lætur okknr Islending- vm vel. Leikfjeiagið. Sformar. 1. leiksýning í fyrrakvöld. Meðferð Leikfjelagsins á Storm- um Steins Sigurðssonar, gaf hverj- um áhorfenda endurnýjaða ótví- ræða sönnun þess, að leikkraftar fjelagsins eru þeir bestu, sem völ er á lijer á landi. Þar voru á sjónar- þviði samstiltir leikendur, þar sem varla bar á neinu ósamræmi, alt frá byrjun til enda. Leikkvöldið var í einu orði sagt, áhorfendum liið á- nægjulegasta, ekki síst vegna þess að menn fundu vart að nokkur itilc endanna, gæti ekki sýnt það og gert sem ætlað ivar. Efni Storma er almenningi svo kunnugt, að óþarft er að rekja það hjer. Leikritið riiá heita ágætlega gert, sem heild, alt til loka 3. þátt,- ar, en lokaþátturinn er daufastur, og er það vitanlega áhorfendum leitt. Sum samtöl leiksins eru æði löng, svo undrum sætir að leikendurnir skuli sífelt geta haldið athygli á- liorfendanna. En þar hjálpast tvent að, góður leikur, og það, að efni leikritsins snertir mjög nútíð. '- stefnur og dagskrármál þjóðar- innar. Óskar Borg leikur Ásdal, útvegs- manninn. I byrjun er ekki laust við, : að hann eigi dálítið erfitt með að ná hinuin lífsreynda og þreytta manni. En leikur hans er með stíg- SI m api 24 vepahiBlB 23 PouIsm, 27 FoMbspi lL>»pj»«.rstig 29, Kveikingatín. „ Hringnrian" Fundur í ,,Hrimpnun“, þriBjedag 28 .þessa mánaðar, klukkan 0, hjá Margrjeti Zoega. Eætt um leiki og kosið í leiknefnd. STJÓRNIK. Kostamjólkin Fæst meðal annars hjá: Kaupm.: Hannesi Jónssyni, Lang- veg 28. Theódór Siggeirssyni, Baldui sgötu 31. Verslunin „Vísir,“ Kaupm. i Ingvari Pálssyni, Hverf- isgötu 49. Jóni Bjamasyni, Lauga- veg 33. Símoni Jónssyni, Grett- isgötu 28. Andrjesi Pálssyni, Vest- urgötn 52. Guðjónji Jónssyni, Hverf- isgötu 50. Versl. Hallgríms Benediktssonar, Bergstaðastíg 15. Áshyrgi, Hverfisgötu 71. Kaupan.: E. Millner, Laugav. 20 Guðmundi Jóhannssyni, Baldnrsgötu 39. og í heildsölu hjá: Heilriversl. fiarðars Gislasonar. Útsala er byrjnð á La»gnv«g 6. par verður selt meðal annjUK ýmisikonar vefnaðarvara, sem: Ljereft, Flónel, Boldang, Lastingur, Kjólatau, Nankin, Blúndur, Leggingar, Bródergajrn, Karlmannanærföt o. fl. Ennfremur afarmi'kið úrval alf allskonar Hnöppum og ýmiskonar smávöra. Verðið er afar lágt! 25 drengiip óskast til þess að ^elja Eitur- hanskana , i dag. Komi k Laufásveg 15 frá kl. 11. HafDörðiDgar •kóhliferaar þeBBar sterku, mfeð brúnu botöjon- wm, eru konrnar í reralun mína. fifllllðlllP filiiisui

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.