Alþýðublaðið - 30.05.1958, Side 6

6
AlþýðublaSiJ
Föstudagur 30. maí 1958.
( Lóndl og leiððr j
AMASŒN ef mesta vatns-
fall jarðar. Hún fellur frá
Andesfj&llum vestur yfir
þvera Suður-Ameríku út til
Aílant'shafs og er vatnasvæði
hennar úhemijuflæmi.
Svo -er landslagi háttað í S.-
Ameríku, að mestu fjöllin, —■
Andesfjöll, næsthæsti fjall-
garður jaröárinnar, liggja með
fram vesturströndinni endi-
langri. Falla því vötn öll úr
austuihiíðum fjallanna um
óravegu yfir láglendið til At-
lantshafs. Þar sem meginland-
ið er breiðast, liggur eftir því
grunn dæld en geysimikil, og
eru fjöll og hæðir langt í suð-
r1! og norðri, svo að vötn falla
bæði að sunnan og norðan. —
Það eru engin smávatnsföll,
heldur hin ægilegustu fljót, en
allt þetta gleypir Amason og
flytur út í hafið.
LEIÐ ÁRINNAR.
Amason kemur upp í And-
esfjöllum., dregst þar saman
úr ýmsum vatnsföllum. Fell-
ur hún fyrst til norður, en
þverbeygir síðan austur á bóg
inn, og er heildarstefna henn-
ar, að nokkrum stórum sveigj-
um fráskildum, aðeins norðan
við háaustur. Hún fellur um
láglendi alla leið vestan frá
hinum bröttu hlíðum Andes-
fjalla og er hæðarmismunur-
inn lítill á allri þeirrj löng.u
leið.
STÆRÐ OG VÍÐÁTTUR.
Amason er slíkur risi með-
al fljótanna á jörðinni, að eng
inn samanburður kemst að. —
Hún er algerlega í sérflokkí
og í raun og veru miklu stór-
kostlegra fyr'.rbrigði en það
sem í daglegu tali er kallað
fljót eða á. Hún er 6000 km
löng. Að henni falla á annac
þús. stór fallvötn, sem sumeru
með stærstu fljótum í heimi
Þannig er Svartá, Ri Negro
sem í hana fellur a& norðan
um 2500 km. löng og 32 km
á breidd. Rio Made.ra er 4500
km. löng. 100 km. úti í hafi
fyrir mynni Amason er særinn
skolugur af því vatni, sem
þetta gífurlega vatnsfall flyt-
ur fram.
STÆRSTA ÓKANNAÐA
LANDSSVÆÐIÐ.
Þegar frá eru talin heim-
skautasvæðin, eru skógavið-
átturnar við Amason stærstu
ókönnuðu svæðin á jörðinni.
Þar eru stórar víðáttur, þar
sem hvítur maður hefur aldrei
tyllt n’.ður fæti. Þnátt fyrir
flugsamgöngur er ekki búið
að kortleggja allt þettasvæði,
og þess mun enn nokkuð langt
að bíða, að um það verði allt
farið. Amasonsvæðið er enn
að miklu leyti lokaðurheimur,
Fjölbreytn'i í náttúrunnar ríki
er þar mikil, og enn eru þar
sjálfsagt óupplýstir levndar-
dómar. Hafa fram á síðustu
ár gengið sögur um ýmis und-
ur þarna í skógunum, svo sem
hvíta indíána, rústir fornra
menningarborga, sem enn séu
byggðar, ferleg skriðkv.kindi,
háskalega indíánakynþætti og
ýmis furðufyrirbæri.
S. II.
Indíáni veiðir fisk með boga og örvum.
UNDANFARIN ÁR hefur ver
ið mikil grózka í íslenzku leik-
listarlifi. Er þetta mjög gleði-
legt. því að þessi listgrein hef-
ur átt fremur erfitt uppdráttar
hér. Einkum er þa.ð í sveitum,
b'æði vegna erfiðra samgangna j
og aðstæðna.
í Reykjavík er starifræktur ■
lei.klistarskóli undir stjórn Æv-
ars Kvarans. Hafa nemendur
þar einkum búið s’ig undir frek
ara nám í Laiklistarskóla Þjóð-
leikhússins. Eftir að prófi er
lok.ð þaðan byrja fyrst að ráði
erfiðl'eikarnir, þá verða menn
að standa á eigin fótum. Við ^
eigum marga góða leikara, og j
nýr.öunum g.efast því ekki mörg
tækifæri til þess að afia sér
sviðsreynslu eftir að skólinn
hefur sleppt hendi sinn'j af
þeim.
í hliðstæðum. skólum er'lend-
is, mun það víða tíðkast, að nem
endur sýni við lok skólaárs ein
hvern leik, sem þeir hafa æft
undir handleiðslu kennara. —
Þetta er mikilvægur þáttur í
kennslunni og nýliðunum órnet-
anleg í-eynsla. Þeim gefst kost-
ur á að reyna sig í hópi jafn-
ingja og halda upp: sýningu.
Svipuð er starfsemi svonefndra
„'kjallaraleikhúsa“. Þar sýnir
vm-gt og áhugasamt fólk le'ikrit
eftir unga höfunda. Við eigum
Atriðj úr sýningu nemenda Leiklistarskóla
Ævars R, Kvarans.
ekkert slíkt leíkhús, og hér eru
því lítil tækifæri fyriir ungt
fólk, sem vill leggja fyrir sig
leiklist, að koma fram og venj-
ast áhorfendum. En það liggur
í augum uppi, að sú reynsla og
sá þroski, sem þannig mundi
fást, yrði síðar gott veganesti,
ef þetta sama fólk fengi starf
Við leikhús.
Hér á landi hefur nýlega kom
ið fram vísir að þessu þótt í
annarri mynd sé. Ég á þar við
[ flokk nemenda úr Leiklistar-
skóla Ævars Kvarans, sem er
hér að hefja athyglisvert braut
ryðjendastarf. Með hjálp kenn-
1 ara síns æfðu nokkrir nemend-
ur í fyrravor leikþátt, sem þeir
síðan sýndu í Góðtemplarahús-
inu. Ég var viðstaddur þá sýn-
ingu, og það vakti sérstaka eft-
irtekt mína, hve vel var unnið
og heildarsvipur góður. Fannst
mér þetta á allan hátt betra en
Framhald á 9. síðu.
Núverandi stiórn Félags Pípulagningameistara: Rergur Jóns
son, Benóný Kristjánsson, Hallgrímur Kristjánsson, Páll
Magnúson og Sig. J. Jónasson.
FYRIR. 30 árum„ nánar til-
tekið 19. maí 1928, stofnuðu 11
starfandj pípulagningamenn í
Reykjavík með sér félagsskap,
og var stofnfundur haldinn í
samkomuhúsinu Bárunni. All r
þeir, seni f>ð félagsstofnun þess
ari stóðu, ráku sjálfstæðan at-
vinnurekstur í iðninni, að und
anskildum pípulagningamönn-
um þeíni, er unnu við gasstöð-
ina.
Fjnrsta stjórn félagsins var
þannig skipuð: Form. Þork, Þ.
Clementz, ritari Valdimar
Árnason, gjaldk. Sigurður Guð
mundsson, og varamenn þei.r
Loftur Bjarnason, Sigungeir
Jóhannsson, og Sigurjón Fjeld-
sted.
Það var mikið lán að hmn
fjölhæfi athafnamaður Þ. Þ.
Clemenz skvldi taka að sér for
ustu þessa félagskapar. Hann
var maður með víðtæka mennt-
un og kunnugur þessum málum
eftir margra ára dvöl erlendis.
Tveir menn úr fvrstu stjórn
félagsins eru látnir. þeir Loftur
Bjarnason og Þork. Þ. Clem-
entz.
Þeir tveír menn, sem lengst
hafa gegnt formannisstarfi eru
Sigvaldi Sveinbiörnsson og
Grímur B.iarnason, eða alls 6
sinnum. Af núlifandi félags-
■nönnum hefur Sigurður J-
Jónasson verið lengst í stjórn
eða alls 12 ár. .
Félag þíþulp gni-agameistara
hefur líkt. og önnur stéttarfé-
lög haít sín hagsmuna og bar
áttumál, og þó mikið hafi á-
b a 4
unr.izt á liðnum árum eru ýmis
vandamál enn ó'leyst. sem öll
þokast þó í rétta átt, t ,d. hef
ur félagið áxum saman uirnið
að því, í samráði við hlutað-
eigandi aðila að semia ákveðn-
ar starísreglur að vinna eftir,
og þá sérstaklega varðandi
hreinlætislsgnir í íbúðarhús-
um, en slíkar reglur hafa ekki
verið fvrir hendi til þessa.
Jafnhliða þessu, myndu þá lög
giítir pápulagningameistarar þá
árita húsateikningar áður en
vinna hefst. og taka þá á sig
þá ábyrgð sem.því fylgir.
Núverandi stjórn skipa: Berg
ur Jónsson for'm., Benóný
Kristjánsson varaf., Hallgrím-
ur Kristjánsson ritari, Páll
Magnússon gjaldkeri og Sig. J.
Jónasson meðsti.
Félagsmenn minnast afmæl
isrns með hófi í Tjarnarkaffi á
iaugardaginn.
Súg-firöing’aféíag'ið
fer gróðursetningarferð í Heið
mörk í kvöld. Farið verður frá
Varðarhúsinu kl. 8.
Náttúrulækiimgafélag Rvíkur
eínir tii þriggja daga sýni-
kénnslu í matreiðslu grænmet-
is. Námskeiðið hefst nk. mánu-
dag 2. júní kl. 2 e. h. í Austur-
bæjarskólanum. Kennari verður
frú Hrönn Hiimarsdóttir. Upp-
lýsingar gefnar í sínium 14088,
10263 og 16371.