Morgunblaðið - 26.05.1925, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
mr Nú
Kuenskór
fallegar og ódýrar gerðír
nýkomnar
erii siðustu forwöd að ná i
Noregssallpjetur.
Reynið þessar ágætu og
ódýpu
ELDSPYTUR
Fást í heildsölu hjá
Hndr. 3. Dertelsen.
Sími 834.
Eolilegil
af
ýmsum stærðum,
nýkomin til
Ellll lllllHI.

í
Pappirspokar
lægat verð.
Herluf Clausen.
Stml 38.
af Sokkum
fyrir konur,
karla og
börn.
Katrín Jóhannesdóttir.
(Minningarorð).
lÍGll
6

„Otti.st eltki elli,
ísalands meyjar,
þótt fagra liýðið ið
hvíta
hrokkni og fölni,
og brúnalogið í lampa-
Ijósunum daprist,
og verði rósir vanga
að visnuðum liljum“.i
B. Tli.
pess hefir áður verið getið hjer
í blaðinu, að Katrín sál. Jóhann-
esdóttir hafi andast að Hruna í
Arnessýslu hinn 15. þ. m., eftir
langa og þunga banalegu.
Hún var fædd 28. júlí 1855 að
Enni í Skagafirði, og voru for-
eldrar hennar Jóhannes Guð-
mundsson, síðast sýslumaður í
Mvrasýslu, og kona hans Maren
Lárusdóttir Thorarensen, sýslu-
raauns í Skagafjarðarsýslu. j
Foreldrar hennar bjuggu V í
Hjarðarholti í Stafholtstungum;
varð faðir hennar úti, eins og
eldra fólk mun reka, minni til,
skamt undan garði á heimili hans,
; nóttina milli 11. og 12. marsmán-
i aðar 1869. Varð úti með honum \
fylgdarmaður hans, Guðmundur1
bóndi Jónsson á Hamarendum í'
sömu sveit.
i Sá, er þessar línur ritar, var
þá á fermingaraldri, og er hon-^
um enn í minni það óskapa veður,!
sem þessi dapurlegu dœgur gekk ^
yfir Suðurland; kom fulloi'ðnu
; í fólki saman um það, að enginn!
; þá lifandi maðnr mundi muna j
annað eins veður; var alt hvað
öðru líkt, ofviðrið, bylurinn og
gaddurinn. Honum er og í minni,
hve hörmuleg þau tíðindi þóttu,
er œfilok Jóhannesar sál. sýslu-
manns spurðust, með þeim
hrvggilegu atburðum, er þeim
fvlgdu.
Sýslumaður, sem þó var talinn
afburða-duglegur ferðamaður, —
hafði auðsjáanlega hnígið að lok-
um helfrosinn af hestinum í mýr-
aiflóa, skamt frá túni í Hjarðar-
holti. Hestur sýslumanns var fyr-
ii'taks gripur, kallaður „Bullu-
fótur“ ; stóð liann veðrið af sjer
á ísunum, yfir húslxónda sínum
önduðnm, og þótti xxndrum sæta,
að hann skyldi lífi halda. —
Exx — áður exx sýslumaður lineig
í valinn, hafði liann gengið frá
fylgdarmanni sínum önduðxxnx,
lagt hann til og búið xxm hann
hai'la vandlega.
Svona hörð og köld æfiiok hef-
ii* margur góður íslands sonur
fengið fyr og seinna, sumir á
sjó og sumir á landi. Hann er
kaldur fósturjarðarfaðmurinn, að
falla í hann, þegar svona gerist;
og — þó elskxim við öll þessa
köldu móðxxr, og viljuni flest alt
í sölurnar fyrir hana leggja, þeg-!
ax- á reynir.
Eii — frá þessum hryggilegu1
atburðum, sem þá þóttu miklxim
tíðindum sæta, sagði á sínum i
tíma merkisprestxxrinn sjera Stef-
án Þorvaldsson í Stafholti, eins
og hjer er frá skýrt. Rifjast þess-
i.v viðbxxrðir nú xxpp eftir margra
ára skeið í hugunx hinna eldri,
senx ltippkorn muna aftxxr í tím-
ann, þegar Katrín sál., dóttir Jó-
haixixesar sál. sýslumanns í Hjarð-
arholti, er borin til moldar; hanix
var á síixum tíma harmdaxxðxir J
öllum vaudaiixöununx sínxxnx og I
vinum, og það svo, að víða var
orð á gex't; og það er Katrín sál.
dóttir hans líka; sótti hún, eins
og vant er að vera, marga mæta
mannkosti og mannhylli í báðar,
ættir, bæði til föður og móðxxr.
Til marks um trega þann, senx
ástvinir Jóhannesar sál. sýslu-
manns báru eftir hann látinn, má
geta þess, að haft var eftir frxí!
Maren sál. ekkju hans á gamals
aldri, að aldrei hefði hún, eftir,
að hún varð ekkja, lifað svo neina •
gleðistund, að henni ekki nxitt í
gleðinni bæri fyrir hugskots-
sjónir sá dimmi vetrardagur, er
maður hennar var horinn stirður
og helfrosinn inn í bæinn í Hjarð
arholti.
Hjá slíkum trygðakonum birt-
ist eiu grein af Bergþórulund-
inni gömlu og íslensku, lund kon-
unnar, sem ung var manni sínum
gefin, og fremur 'kaus á elliáruxi'-
um að ganga nxeð manni sínum
inn í eldinn, en að þiggja líf-
gjöfina úr hendi Flosa. — En
það var á almennings vitorði á
sinni tíð, að það var meiri „Ró-
mantík“ yfir ástum og lijúskap-
ar lífi þeirra hjóna, Jóhannesar
sýslumanns og konu lians, heldur
en tíðast er í ást’a- og hjxxska])ar-
lífi alls þoi'ra manna á okkar
kalda landi.
Eftir lát Jóhannesar sál. sýslu-
manns fór ekkja hans og börn, I
þau, er hjá foreldrum sínunx voru, ^
norður að Enni; en þar var þá
Katrín sál. fyrir; því að lxún hafði
orðið þar eftir, er foreldrar henn- J
ar fluttust á Sixðxxi'land; hún,
hafði því verið fjai'ri sorgarat-
burðum þeim, er gerðust suður í
Hjarðarholti. — En upp frá því
skildxx þær mæðgur ekki að laug-
vistum, fvr en frxx Maren sál
andaðist hjer í Reykjavík 15.
nóvemhermánaðar 1907.
Systkini Katrínar sál. Jóhann-
esdóttur voru: Frú Anna sál,
kona Valtýs háskólakennara Guð-
mundssonar, frú Sigríður, kona
sjera Kjartans Helgasonar í
Hruna, sjera Lárus sál., aðstoð-
arprestur á Sauðauesi, Jóhannes
bæjarfógeti í Reyltjavík og Ellert
trjesmiður í Reykjavik. Er Ellert
yngstur þeirra systkina, fæddxu-
eftir dauða föður síns; en Katrín
sál. var þá á 14. ári, er faðir
hennar andaðist.
pað er einróma dómur alli'a,
senx þektxx Katrínu sál., að hún
var hin mesta ágætiskona, vel
gefin til sálar og líkama, maiin-
kostarík, vel upp alin og vel ment
uð til munns og handa. (Hxxn var
kvenna hógværust og háttprúð-
ust í allx'i franxgöngu, friðsönx og
alt bætandi. Hún var hvorki eig-
inkona nje móðir, og gat sjer því
engan orðstýr á venjulegu stai’fs-
svæði eiginkvenna og nxæðra. —
En hitt er víst, að líf hennar var
samt blessunarríkt fyrir marga,
fyrir alla, senx kyntust henni og
umgengust liana; það lagði frá
henni ljós og yl til allra, sem
voru samvistum við hana.
pað er líkt með góðu konurnar
eins og nxeð guðsríkið, sem vex
og þroskast í leyndum. pað verð-
ur ekki á það bent og sagt: „pað
er hjer“, eða „það er þar“.
Eins er með ávextina af lífi
góðra kvenna oft og tíðum. pað
er máske ekki mögulegt að benda
á nein stórvirki, senx téngd sjeu
við nöfn þeirra. pær sækja nxá-
ske engar samkomur, tala aldrei
á mannfundum, berja aldrei nein-
ar trumbur, blása aldrei í neinar
básúnur; — og — þó vita allir,
sem til þekkja, að þær lifa mörg-
um til heilla og blessunar. — En
þær vinna í kjn-þey; sáðkornin,
er þær sá, hafa lífskraft og bera
á sínum tíma blessunarávexti —
nxiklu rneiri ávexti oft og tíðum
heldur en athafnir hinna, sem
íneiri höfðu hávaða. par sem
góðu konurnar hógværu binda um,
þar gróa sárin; þar sem þær tala
liuggunarorð, þar þoi-na tárin;
þar sem þær bera friðarorð á
milli, þar sjatna deilurnar; þar
sem góðu konurnar stíga, þar
spretta grænir laukar úr jörðu.
peirra vinátta og þeirra trygð
stenst allar í’aunir; heldur út í
eldinn með vinunum, heldur eix
að yfirgefa þá; það er þeirra
hugsun.
Sjera Matthías Joclxnmsson
sagði, að góðxx konurnar væru
„lands og lý’ða
ljós í þxxsund ár“ ;
hann vissi, hvað hann söng; hanxx
sagði það satt. pað mundi skarð
fyrir skyldi og dimmara verða
yfir landinu, ef góðu konurnai'
væru á hverjum tíma horfnar xxr
þjóðfjelaginu, ekki síst hinar
hógværu og kyrlátu; því að þær
verða drýgstar til þess gróðxxrs-
ins, sem er blessunarríkastur.
Katrín sál. Jóhannesdóttir var
ein í hóp hinna góðu og trygg-
lyndu kvenna, sem aldrei gleyma
sínum vinunx og aldrei bregðast
þeim, sem allsstaðar láta gott af
sjer leiða. Með pi'úðmensku 'sinni
og valmensku, með hinni yfii'læt-
islausu framgöngu, nxeð skyldxx-
rækni sinni og trygð, aflaði hún
s.jer elsku og virðingar lijá öll-
xim.
pað varð hlutfall hennar, að
stunda bæði systur og ellihruma
móður í langri og erfiðri bana-
legu; og hún leysti það þtxnga
og vandasama lilutverk af hendi
nxeð snild og prýði, þeinx til ljett-
is á þungum tímuxn og henni
sjálfri til sæmdar.
Nú er Katrín sál sjálf hnígin til
nxoldar eftir langt og þungt hel-
stríð.
Sofi hxxn vært liinn síðsta blund.
Allir vinir hennar kveðja hana
með eksku og virðingu.
Ó.
Goðafoss"
91
fer hjeðan 31. maí (livítasunnu-
dag) fljóta ferð vestur og noi'ður
um land til útlanda. Vörur af-
hendist á fösudag 29. maí, og far-
seðlar sækist sama dag.
,,Esja“
fer hjeðan 2. júní síðdegis, aust-
ur og norður um land. 8 daga
ferð, kemiir á 14 hafnir. Vörur
afhendist á fimtudag eða föstu-
dag.
Farseðlar sækist á fimtudag.
Af bragðinu skulu þjer
þekkja það.
Fyr iHiggjandi i
Fötur, Balar,
Krúsir, Ausur,
Fiskspaðar,
Mjólkurbrúsar,
Þvottaskðlar o. fl«
Sinti 720.
Essensar
til kökugerðar, brjóstsykursgei'ð-
ar, og gosdi’ykkja, svo sem: An-
anas — Citronu — Möndlu —
Apþelsínu — Vanilla — Jarðar-
bei-ja' — og Hindberja — hefi jeg
fyrirliggjandi í heildsölu.
Hjörtur Hansson,
Austurstræti 17, sími 1361.
(Hxxs L. H. Miiller).
MUNIÐ A. S. 1.
Sími: 700.
Æfingar i kvölds
2. fl.rKnattspyrna kl. 8-9
1. fl. Knattspyrna 9-lOþ^
Frjálsár íþróttir kl. 8-9