Morgunblaðið - 29.08.1925, Page 2

MOR * Su NBLAÐIÐ
SteriKHNi
von frpecom <f,S<T>n %
Höfum fyrirliggjandi:
Sveskjur,
Rúsfinur,
Epli, þupkuðy
Appicots.
—* „
<jport~*
k j e x
Aðalumboðsmenn:
I. Brynjólfsson & Kvaran.
FRÁ VESTUR-
ÍSLENDINGUM.
Viðtal
,við sr. N. Steingrím Þorláksson.
\ Morgbl. gat þess um daginn, að
liingað væri von góðra gesta, þar
S£m væri sjera N. Steingrímur
Þorláksson og frú bans. Nú eru
J>au komin hingað, komu með
„Lyra“ síðast frá Noregi, og
dvelja hjer þar til hún fer næst
til Noregs.
Tíðindamaður blaðsins hitti sr.
Steingrím að máli nýlega og j
spurði hann frjetta að vestan.!
Kann hann frá mörgu að segja, j
líkindum lætur um;
sfo sem
rnann, sem svo lengi hefir dvalið
fjhrri fósturjörðinni.
— Það er nú orðið nokkuð
iaúgt, segir Sjera Steingrímur, síð-
an jeg hvarf hjeðan af landi. Jeg
fór árið 1873 með foreldrum mín-
um og systkynum. En 1884 kom
jeg aftur snöggva ferð heim í átt-
hagana, Þingeyjarsýslu. Var jeg
þá við guðfræðinám í Oslo, og
hafði ekki til umráða nema sum-
arleyfi mitt. Síðan hefi jeg ekki
ísjeð ísland þangað til nú. Og
aldrei hefi jeg híngað komið eða
neinstaðar á Suðurland fyr en
í þetta sinn. Svo hjer er jeg stadd-
iur í algerlega nýjum heimi, heimi,
sem mjer var orðin mikil forvitni
,iað sjá.
— Og hvernig lýst yður þá á
yður hjer ?
Mjer líst vel á mig. Og mjer
dyljast ekki þau óhemju stakka-
skifti, sem orðið hafa hjer, síðan
jeg fór fyrst að heiman. Ef jeg
man rjett, voru hjer í Reykja-
vík þá ekki nema 3000 íbúar. Hefi j
jeg í hyggju að ferðast eitthvað
hjer um og sjá-landið.
— Þjer munuð fara norður?
— Því miður hefi jeg ekki tíma
til þess. Við hjónin þurfum að
fara með „Lyra“ aftur, því eig-
inlega var ferðin gerð til Norg-
'egs til þess að sjá systkini konu
minnar. Eru nú 31 ár síðan við
vorum í Noregi. Og vildi jeg nú’
fá tækifæri til að sjá meira af
landi frænda vorra en jeg hefi
áður haft. Hefi jeg nú þegar gert
það nokkuð. Við komum til Berg-
en 14. júlí og fórum þaðan til
mágs míns, L. Rynning, hæsta-
rjettarlögmanns, sem þá dvaldi í
Geilo, en annars er búsettur í
Osló, en dvöldum þar vikutíma.
Þaðan fórum við til Osló, síðan
til Eiðsvalla, Hamars og loks til
Þrándheims, og dvöldum þar hjá
öðrum mági mínum, R. Rynning
yfirjettarmálafærslumanni. — Á
þessari ferð minni hefi jeg verið
uppi til fjalla í Noregi í fyrsta
sinni, og fanst mjer mikið til um
fegurð þess lands. Skil jeg nú
fyrst, hve nærri það muni hafa
gengið hinum fornu Norðmönn-
um, forfeðrum okkar, að yfirgefa j
það. j
— Þjer eruð búnir að vera ald-
arfjórðung í Selkirk.
— Já, rjettan. Það var einmitt
vegna þess, að söfnuður minn j
leyfði mjer þetta ferðalag. Áður
hafði jeg verið prestur norsks'
safnaðar í Dakota.
— Hvað eru margir í söfnuði
yðar í Selkirk?
— Um 325 fermdír, og um 200
born.
— Hvernig var útlit með af- ■
komu Islendinga þar í Selkirk, •
þegar þjer fóruð?
— Það má segja, að það væri
ágætt. Þarna hjá okkur er svo'
mikið undir veiði komið í vatn-
inu. Og horfur með hana voru
ágætar, þegar jeg fór. Stunda Is-
lendingar hana mikið, bæði sum-
ar og vetur. En verð hefir verið
heldur slæmt á fiskinum undan- j
farið. Allmikla vinnu hafa íslend-
ingar einnig við það, að taka á
móti honum í frystihúsin til (
geymslu og senda síðan suður til
Bandaríkjanna.
— Hvað eru margir íslendingar
í Selkirk ?
— Um 700 alls. En svo eru ís-'
lendingabygðir út með Winnipeg-
vatninu.
— Hafa ekki flestir íslending-
ax hug á að heimsækja ættjörð-
ina? —
— Það munu þeir flestir hafa.
En fæstir held jeg að hyggi á
það, að flytja sig alfarið heim.
En mikið hefir verið um það rætt,
okkar læri málið og kynnist með
því sögu og bókmentum landsins.
Yfir höfuð að tala liefir kirkju-
fjelagið Vestur-íslenska frá upp-
hafi verið sterkasta aflið til efl-
ixigar og viðhalds þjóðerninu
— Eru ekki íslendingar altaf
taldir góðir innflytjendur ?
— Mjer er óhætt að fullyrða,
að þeir hafi altað verið taldir
með allra bestu innflytjendunum.
Og það ætti að geta farið saman,
að þeir væru góðir borgarar þjóð-
fjelagsins, þó þeir væru góðir ís-
lendingar.
Sjera N. Steingr. Þorláksson
messar hjer í dómkirkjunni á
morgun. Og þarf ekki að efa; að
bæjarbúar fjölmenni til að hlusta
á þennan klerk, sem svo lengi hef-
ir verið fjarvistum og unnið í
annari heimsálfu lengi og sam-
viskusamlega að trúmálum landa
vorra þar.
Þriggja veiðimanna saknað.1
að lifna yfir því aftur. En það
sem okkur finst á skorta, er það,
að meira samband sje milli þjóð-
arbrotsins vestra og aðalþjóðar-
innar hjer heima í þjóðernismál-
unum, þannig, að meiri endurnýj-
un væri hjeðan að heiman og
fyllra samstarf á milli. —
Norðmenn beggja megin hafsins
vínna ólíkt betur að því, að tengsl
in haldist. Þeir hafa sitt mikla
fjelag vestra, Norðmanna-forbun-
det, og gefa út tímarit með sama
nafni, fyrir báða hluta þjóðarinn-
ar. Þeir að austanverðu við hafið
senda sína menn vestur, kirkjan
hefir t. d. sent sína fulltrúa, og
á 100 ára minningarhátíðina, sem
Norðmenn hjeldu í sumar, sendu
þeir marga góða menn vestur og
söngflokk mikinn. Þá hafa Norð-
menfl vestan hafs sent góð-kunnan
söngflokk frá St. Ólafsskólanum j a< Sera
, , . _ T , . Hver billinn af oðrum rennur
norska heim til Noregs, og a flexri: „ „ , , , * ,
I upp Bakarabrekkuna með lextar-
vegu reyna þeir að halda sam-menn p&v 0ru sk4tar fjöimenn-'
bandinu lifandi. Svo er eitt, semjastir. Þeir hafa vitanlega með
benda má á í þessu sambandi.J sjer anan útbúnað, sem hugsan-1
Norðmenn hafa komið á vestra legt er að hjer geti komið að not- ■
Kanel,v heill.
Kanel, steyttur.
Kanel, i brjefum.
Pipar, hvítur.
Pipar, svartur.
Efnagerð Reykjawíkur
Slml 1755.
S fi miPi
24 TershmÍE
23 Potxken,
27 Poaberf
Elapp«r»t% 29,
Skrúfstykki.
Leitað var í gær upp xxm heiðar.
í Austurstræti.
Um hádegisbil í gærdag var
auðsjeð á umferðinni um Austur- ^
stræti að eitthvað var óvenjulegt
á seyði. Menn stungu saman nefj-
um, slógu saman í hópa og skegg-
ræddu um leitina, sem verið var
meðal landa sinna allgóðum mark
aði á ýmsum matvörum, sem
Norskir menn þar vilja fá, en
ekki fást annarstaðar. Með þessu
er sambandinu og þjóðcrnistil-
finningunni einnig haldið við. —
Þetta gætu íslendingar hjer heima
einnig gert, því landar vestra hafa
um það talað, að þeir vildu gjarn-
an fá íslenska matvöru hjeðan að
heiman. — Frá íslandi verð-
ur okkur fyrir vestan að koma
stoð og styrkur til þess að halda
um. Þeir eru færir í flestan sjó. j
Hverja vantar? Að hverjum á
að leita ? |
Svend Juel Henningsen, Svend I
Johansen umboðsmaður og Matsen
umboðssali fóru í veiðiför á fimtu-
dagsmorgun. Þeir fóru upp á j
Sandskeið. Þeir pöntuðu bíl eftir
sjer upp á Mosfellsheiði á fimtu- j
dagskvöld; en þeir komu ekki á
tilteknum tíma á tiltekinn stað.
Sumum fanst þetta ekkert á-
takanlegt, og ljetu þá skoðun ó-
tvírætt í ljósi þarna í Austur-
úpval
af
Sokkum
á karla, konur og börn
nýkcmid
Vöpuhúsið.
Pappfrspofco*
lægst verð.
Kerluf Clauwon.
31 ml 38.
I
við þjóðerninu, því við eigum við stræti. Enn er ágústmánuður og
að fjölmenna hingað heim 1930,1 i>amman reip að draga. Mjer hef- mennirnir fullorðnir. En hinir
ef bein ferð fengist. Ætti Eim-
skipafjelagið að senda okkur skip
vestur, og þætti mjer þá líklegt,;
að ekki skorti farþega.
— Hvernig var með uppskeru-
horfur, þegar þjer fóruð?
— Þær voru ágætar. Og von var
um gott verð á hveiti að minsta
kosti. En landbúnaðarmenn eiga
við ýmsa örðugleika að stríða. T.
d. hefir verið mjög lágt verð á
gripum,' og stafar það af hinum
mikla flutningskostnaði til Eng-
lands, en mikið er komið undir'
markaðinum þar.
— Er ekki venju fremur rólegt
í trúmálunum þar vestra?
— Ó, jú — segja má það. Það
hefir nú stundum verið nokkuð
róstusamt, en er nú með kyrrara
móti.
— Þið hafið öflugt kirkjufje-
lag?
— í því eru fimmtíu og sjo söfn-
uðir, og tilheyra því 14 prestar.
'Forseti þess er nú sjera Kristinn
K. Ölafsson, sem nú er tekinn við
prestakalli því, er áður hafði sr.
Friðrik Hallgrímsson.
— Œlvað er að frjetta af þjóð-
ræknisfjelaginu?
— Það virðist nú heldur vera
ir fundist, að íslendingar hjer
heima vildu xxm of láta Vestur-
afl bærist hjeðan að heiman.
___ Hvað virðist yður með ÍS-
voru í meiri hluta, þeir, sem voru
ýmist agndofa eða upp til handa
íslendinga sigla sinn sjó. 1930 ætti f«5ta' Ogurlegar andlegar symr
*. , ,7» , , o, _ , . I blöstu við innri sjón þeirra. —
ao koma skrxður a það að tengsl- J Margt getur hent nm miðja nótt
m væru treyst og að nýtt lífs- og mennirnir höfðu byssur.
Hin skipulega leit.
_ , __ , , „ Leitarmenn runnu á bílum upp
lenskuna meðal Vestur-íslendxnga? fyrir Logberg. Þeir skipa sjer á
— Meðal unga fólksins, sjer-
staklega í bæjunum, verður ensk-
an altaf meira og meira tamari.
Er það í raun og veru ekki und-
arlegt, því það fær alla sína ment-
un á ensku, heyrir ekki annað
talað, og .jafnvel heldur ekki á
heimilunum. Því nú eru þau orð-
in tiltölulega mörg íslensku heim-
ilin, þar sem enska er töluð dag-
lega. En ef ekki glatast málið, þá
gæti þjóðernis- og þjóðræknistil-
finningin glæðst. Og við erum nú
að reyna að vinna að því, að halda
íslenskunni við með því að hafa
íslenskukenslu á vetrum. Hefir
verið sæmileg þátttaka 5 því skóla-
haldi, og er nokkur von um að
hún aukist. En fyrir utan þjóð-
ræknisfjelagið viúnur einnig Jóns
Bjarnasonar skólinn að því að
viðhalda íslenskunni, og hefir
veginn með 100 metra millibili.
Er hin skipulega leit síðan hafin.
Alt fer vel fram.
Nú víkur sögunni til Bernhards
Petersen kaupmanns. Hann hafði
frjett það snemma um morguninn
að þessa þrjá menn vantaði. Hann
bregður sjer upp að Lögbergi og
spyr þar eftir mönnunum. Fer
síðan upp að Miðdal til þess að
fá lánaða hesta og menn sjer til
aðstoðar. Meðan verið er að sækja
hestana í Miðdal, ekur hann bif-
reiðinni upp á Mosfellsheiði. Aus-
andi rigning hafði verið um morg-
uninn, en nú birti í lofti.
Er Bernhard Petersen er kom-
inn upp undir sæluhús sjer hann
hvar
þeir koma þrír eftir veginum
heilir á Thúfi.
Verður þar fagnaðarfundur. Aka
þeir til Reykjavíkur sem hraðast.
Er hingað kemur, frjetta þeir
hann mikil áhrif. Því það er ekkijUm hina miklu leit. Var nú send
......
í nokkra daga.
Eplí, þurkuð aðeine 1,65 pr. 8
Sweskjur, — 0,70---------
Rúsínur, — 0,90-----
Notið tækifærið.
Vepsl. Þ5rff,
Hverfiagötu 56 — Slmi 1137
„með 100 metra millibilinu“. —
Fengu þeir boðin kl. hálf fimm.
Voru þá þeir, sem leitað var að,
hver kominn heim til sín fyrir
2 tímum.
Ferðasaga
þeirra var í stuttu máli þessi, eft-
ir því sem Bernhard Petersen
sagði Mbl. í gærkvöldi. Þeir ætla
að fara 2—3 tíma gönguferð þarna
efra. Matarlausir. Villast í þoku
og stórrigningu. Liggja úti uppi
x fjalli (Hengli?), en eru að finna
Þingvallaveginn í sömu andránni
og Bernh. Petersen hittir þá.
Prá Rósenberg.
Þar komu leitarmenn saman í
gærkvöldi og gerðu sjer glatt
kvöld eftir vel unnið dagsverk.
Voru þeir hinir kátustu, sem eðli-
legt var.
Er tíðindam. Mbl. kom þangað
báðu þeir í öllum bænum um að
lá.ta þess getið, að þeir hefðu í
þessari eftirminnilegu leit haft
sjúkrabörur meðferðis og hjúkr-
unargögn.
Alt er gott, þegar endirinn er
góður.
þýðingarlaust, að námsmennirnir Ur hraðboði upp á heiðar til þeirra