Morgunblaðið - 30.08.1925, Blaðsíða 3

M O R O U N B L A ÐIÐ
MORGUNBLARII,
•itr.fnwndi: V!lh. F'!juii>eD
t, 'uncll: Fjel-ig < Reyv >*"■<»
;t*ra.r .1 6n Ktartantiv.ti..
Valtýi Steti...uaom
4a*fiyeinga»tj6rl- E. Hafber*
Skrlfstota Austurstrœtl 8.
Sljnar: nr. 498 og 500.
Auglýslniraskrifet. nr. 700.
5S#imaitniar: J. Kj. nr. 74S.
V. St. nr. 1110.
E. Hafb. nr 770
Askriftagjald innanlands kr. 1.00
á mánuBi.
Utanlands kr. 2.60.
? lausasdlu 10 aura «lnt
Krónan hækkar.
í fyrrakvöld barst sú saga nm
liæinri að Gengisniefndin liefði á
á 22 stundum.
Frá Ameríku.
Símað er frá Washington, að
því s.je lialdið fram í blöðunum
þar, að engin ástæða sje til þess
fyrir Bandaríkin, að vera eftirgef-
anleg í skuldamálinu við Frakka,
þó Bretar sjeu það.
Óeirðirnar í Kína.
Símað er frá Canton, að þar hafi
slegið í blóðugan bardaga meðal
innfæddra borgarbúa og Evrópu-
manna þar búsettra.
Frá jafnaðarmannafundinum.
SímaS er frá Marseille, að friðar-
fundi sínum lækkað gengi sterlings- ’ nefnd jafnaðarmannafundarins han
punds úr kr. 26.00 niður í kr. 25.00 g6rt samþykt, er hefir það mark-
En það vill segja að íslenska krón- lnið að Alþjóðabandalagið verði
an hækkar að sama skapi. j m.eira í lýðstjórnaranda. Ennfrlem-
Mönnum VarS nolckuð hvert við ' nr verði komið upp gerðardómstól-
í bili þegar þetta heyrðist; én þeir um er skeri úr í öllum misklíðar-
:sem nokkurn snefil höfðu fylgst málum. Leynisamningar milli ríkja
með því sem fram fór í gengismál- skulu bannaðir.
inu undanfarið, kom þessi fregn . —;----
•ekki á óvart.
Um nokkurt skeið undanfarið pj-g VGStfjÖrðlUH.
liefir íslensku krónunni verið hald- -------
ið fastri, eða því sem næst. Á sama (Bftir viðtali við Flateyri í gær).
tíma hækkuðu norska og danska Síldveiðin.
krónan mjög ört. — Kunnugir gatu f»essa síðUstu viku h<|fir verið
fildrei verið í minsta efa um það, freg sQ(jvejði. Hafa hamlað vest-
að eðlilegt var það ekki, að ís- an stormar Eru allir bátar inni á
lenska krónan stæði i stað svona jsafjrði nú; í Vestfjarða umdæmi
lengi. Ekkert hafði komið fyrir e(. báig ag sa]ta um 15000 tunnur.
sem rjettlætt gæti það astand. Hjer Grænlendingarnir.
hlutu að vera óeðlilegar ráðstafau- Þeir fóru frá iísafjrði ,j m«rg-
ir, sem gripu fram í. En að ætla un Meðan þejr dvöldu á fsafirði
sjer með óeðlilegum ráðstöfunum bárust þeim feiknin öll af gjöf-
-að grípa fram í eðlilega rás við- um Helst vakti það athygli
skiftalífsins, gat ekki haft nemo manna j fari þeirra, hvað þeir
einn endir hjer, þann sem nú er vorn kurteisir og prúðir. Þeir
Tcominn á daginn: snögga og mikH voru a]jjr lágir vexti og óvenju-
hækkun krónunnar alt í einu, og le„a fófliflir. Á ísafirði keyptu
samfara því stórt tap fyrir bank- margjr af þeim skóklæði þeirra,
■ana. sem gerð eru úr selskinni, og
Það var fyrirsjáanlegt, að þann- ejnkum fyrir það, að þau voru
ig mundi fara. Þannig' fer ávalt, af sjerstökum hagleik ger, lituð
æf reynt er að setja stýflu í eðli- ýmjskonar litum og skreytt margs
ilegan farveg viðskiftalífsins. konar útflúri.
Undanfarið hafa bankarnir keypt
•erlendan gjaldeyri hærra verði en Tíðarfarið
sannvirði hans var eftir framboði er mj0g óstilt nú, óþurkar undan-
■og eftirspurn. Það var hverjum farið, og eru úthey manna farin
manni augljóst að til lengdar gátu að skemmast. Hefir ekki komið
þeir ekki haldið áfram á þessari þurkur, sem heitið getur, síðasta
braut. Og því lengur sem haldfiS kálfan mánuðinn.
væri áfram, því stærri hlaut skell-
lírinn að verða að lokum. Þenníu, "** *
•stóra skell, sem nú er kominn, hefði
verið hægt að sneyða hjá. Og ef. Að norðan.
ekki á að koma annar eins, eða -------
stærri, síöar, þá verða þeir menn, (Eftir viðtali við Dalvík í gær).
sem peningamálum vorum stjórna, •
að skilja það, að allar óeðlilegar Aflabrögð.
ráðstafanir sem gerðar eru til þess Þorskafli hefir orðið hjer
að stýfla eðlilega rás viðskiftalífs- í meðallagi á vjelbáta upp á síð-
ins, í gengismálinu sem öðru, þær kastið, en vorvertíð brást alveg.
verka eins og deyfapdi meðal á Nú er landburður af fiski, t. d.
-sjúkan líkama — þær lina kvalirn- í Ólafsfirði, SVO að fádæmi eru.
ar í bili, en kvalirnar koma þess En flestir bátar stunda nú rek-
"harðari síðai’, þegar meðalið hefir netaveiðar, og hefir gengið sæmi-
i lega vel. Síldartunnuna hafa þeir
selt á 14 til 16 krónur. Munu þeir
' nú, ef þessum mikla þorskafla
: heldur áfram, hætta við síldina'
■og taka að stunda þorskveiðina.
Efsta myndin er frá einum af ið til sín taka til að koma sættum jur þeirra, Herbert Smith, og
kolanámubæjunum á Englandi. — á. ÍHinir mennirnir á myndinni eru vinstra megin við hann er A. J.
Til vinstri er mynd af Baldwin nokkrir af leiðtogum námumanna. C’ook, ritari.
forsætisráðherra, er mest hefir lát- Næst lengst til hægri er formað-
------------00000-----------
Kolanámuþrætan
í Bretlandi.
Sem betur fór, varð endir þessa
alvarlega máls ekki sá, að stöðva
yrði vinnuna. Kolavinslan er þýð-
ingarmesta atriðið í iðnaði Bret-
lands. Það var því engin furða
að misklíðin milli þeirra, sem reka
námurnar og kolavinslumanna
vekti geysimikla eftirtekt um
allan heim. Það hefir áður verið
getið um ástæðuna til misklíðar-
innar. Námueigendur eða rjettara
sagt námuleigjendur, því ýmsir
menn og fjelög leigja námurnar
af jarðeigendunum, hjeldu því
fram, að lengja yrði vinnutím-
ann og lækka launin, ella mundi
vinslunni hætt, en verkamenn
kröfðust að minsta kosti sömu
launa og kváðust algerlega ófúsir
á að lengja vinnutímann.
Sáttartilraunir fóru fram en
reyndust algerlega árangurslaus-
ar. Hvorugur vildi slalca til, og
málið virðist vera þannig vaxið,
að báðir hafi haft rjett fyrir sjer.
Kjörum kolavinslumanna virðist í
mörgu ábótavant t. d. að því er
snertir ákvæðin um lægstu laun.
Á hinn bóginn buðust vinnuveit-
endur til að leggja fram reikn-
inga sína og sanna, að kröfur
þeirra væru sanngjarnar.
Stjórnin kynokaði sjer við að
skifta sjer af málinu, en þegar
örvænt þótti um samkomulag, tók
hún samt sem áður í taumana.
Forsætisráðherra Baldwin hafði
látið í veðri vaka, að það kæmi
ekki til mála að veita vinnuveit-
•endum fjárstyrk til að halda á-
fram rekstrinum. Við nánari íhug-
un breytti Baldwin um skoðun og
það af þeirri ástæðu, að honum
og allri stjórninni var fullljóst,
að Bretland mundi seint bíða þess
bætur, ef vinslunni yrði hætt um
lengri tíma. Hann lagði því fyrir
þingið, að vinnuveitendunum yrði
veittur fjárstyrkur að upphæð 10
miljónir sterlingspund til stuðn-
ings kolanámuiðnaði níu næstu
rnánuði.
Á þessum tíma á að rannsaka
ýmislegt, sem að kolavinslunni
lýtur, sjerstaldega þó framleiðslu-
aðferðina. Svo er mál með vexti,
að vjelar og allur útbúnaður í
bresku kolanámunum, er langt á
eftir tímanum. Leigjendur hafa
hirt lítið um að fylgjast með í
framförum á því sviði þar sem
námurnar að jafnaði eru annara
manna eign. Þeir vöruðust það
ekki, að þetta hirðuleysi og
skammsýni kom þeim sjálfum í
koll.
Enn ber að gæta eins, og það
er viðheldni Breta yfirleitt við
garnla siði og gamlar aðferðir. I
Frakklandi, Belgíu og Þýskalandi
er vinsluaðferðin í kolanámunum
með nýtísku sniði. Vjelarnar t. d.
reknar með rafmagni og alt er
gert til að forðast að nokkuð fari
forgörðum. Nú hefir reynslan
fært Bretum heim sanninn um, að
þeir ern á eftir tímanum á þessu
sviði.
Það er flestra manna dómur,
;að Baldwin hafi firrað Bretland
miklum vandræðum með þeirri af-
stöðu, sem hann tók í kolamálinu.
Kolavinslan er ein af lífæðum
breska iðnaðarins. Þingið hikaði
því ekki við að veita styrk af
ríkisfje til stunðnings framleiðsl-
unni. Margir voru þessu í sjálfu
sjer algerlega andstæðir undir
niðri, en þeir vissu hvað í húfi
var. Erfiðleikarnir í ýmsum iðn-
aðargreinum í Englandi voru
r.ógu ískyggilegir þótt þetta bætt-
ist ekki við.
T. S.
liætt afi verka.
ERLENDAR FREGNIR.
Sunnuðagaferðtrnar f ðag.
Eins og getið var um í blaðinu liðinn sunnudag. Verði veður gott
í gær, geta menn fengið far upp í dag, er óhætt um að aðsókn verð-
að „Lögbergi“ kl. 10 í dag. Þeir(ur að bílum þessum, og mann-
scm þangað fara verða sóttir aft-: margt þar efra kringum Árbæ,
Ui kl. 7. j upp með Elliðaám, um „Fögru-
Ferðirnar upp í Selás ofan við, velli“ að Baldurshaga.
Árbæ byrja kl. 1, eins og síðast-j
Farið verður frá Isafold Vallarstrætismegin.
IChöfn, 29. ágúst. FB
iSkuldamál Frakka og Breta enn.
Heyafli.
Símað er frá London, að bráða- hefir orðið meiri hjer í sveit og
byrgðarsamkomulag um skuldaaf- nærlendis en dæmi eru til áður. j
borgun Frakka vekji talsverða óá- Var vellandi gras alstaðar og
nægju í London. Churchill þykir nýting víðast ágæt. Er enginn;
alt of eftirgefanlegur við Caillaux. markaður hjer fyrir hey nú, þó'
, margir vilji selja bagga, því al-
Frœkilegt sund. I staðar er nóg af heyi.
Símað er frá Warnemunde, að (
sundmaðurinn Kemmerich hafi synt ---
ýrá Femern þangað, 60 kílómetra
Austan úr Mýrdal.
(Símtal í gær).
Sífeldir óþurkar hafa verið í
Mýrdal alla síðastliðna viku, þar
til í gær; var þá góður þurkur
fram eftir deginum, en dofnaði
með kvöldinu. Eru bændur í Mýr-
dal nú langt komnir með að slá,
og eiga feiknin öll af heyjum úti.
Br komin talsverð rýrnun á hey
vegna óþurkanna, og horfir til
mestu vandræða, ef ekki fer að
koma þurkur að staðaldri.
Flatningshnífar,
Hausingahnifar,
Fiskburstar.
JÁRNVÖRUDEILD
Jes Zimseti.
I heilðsölu:
STAKA.
Forðist grand og forlög ill
frægur randa stillir,
ef að fjandinn annað vill
jeg skal standa milli.
Höf. ókunnur.
Munnhörpur.
Verð mjög lágt.
Urar
El
Pósthússtræti 7.
Sími 1688. ,