Morgunblaðið - 19.12.1926, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
mmwm?b
kosti veríur ráðuneytið að víkjairaenn vœru Jjegai- búnir að borga
frá völdum. Öll mótspyrna sem Í.20 milj. kr., er jafnað væri niður á

Vallarstr. 4.
í dag
ilarsinpan, Súkkniaöi, Knöil
o. m. fl.
Lítið í gluggana!
Jólatrjo
Jólatrjesskraut
Jólatrjesfœtur
Stjörnuljós á 35 aura. kassinn
Kertaklemmur
kynni að láta sín vart frá Dana,-
stjórn í þessu efni yrði að met-
ast samningsrof af liálfu sam-
bandsþjóðarinnar.
i Þamiig blasir við oss opin, lög-
Laugaveg 10. trygð leið til byrjunar á endur-
námi Grænlands, að gevmdum
; óskertum kröfum til nýlendunnar
! gömlu undir ríkisvald íslands. —
| Og hver veit, nema skamt sje að
; bíða hins, að Danir sjálfir óski
þess, að ráði og vilja heimsveld-
anna, að siigulandið fái hlut sinn
rjettan þar vestra. Um það efni
veldur tvent mestu, festa og
hygni vorra eigin stjórnarvalda
og upplýsingar erlendis um alla
vexti þessa máls fyrir almennings"
áliti og valdhöfum hinna ráðandi
heimsríkja.
En um þetta síðasta aðalatriði
ráða nú miklu nefnd alþingis, sn
er kosin 'hefir verið til íhugunar
og rannsóknar — og stjómarráð
íslands, sem á að veita nefndinni
færi á að athuga söguleg gögn
og röksemdir. Vilji alþingis sjálfs
hvert nef í landinti, en í framtíð-
inni yrðu þeir að borga enn meira,
vegna vanslcila fjeglæframannanna,
sem stæðu utan við kaupfjglögin og
Framsóknarflokkinn(!!).
I’essi farandpostuli endaði prje-
dikun sína með þessum orðum:
Betra er eitt katvpfjelag en hjeraðs-
skóli.
Hvað segja menn nm þetta fram-
ferði manns, er á að vera gerður
út af Sambandinu, til þess að flytja
fræðandi fyrirlestra um samvinnu-
mál ? Er ekki kominn tími til þess
fvrir okkur íslendinga, að gera ein-
hverjar ráðstafanir til þess að verja
sveitahjeruðin fvrir slíkum sendl-
u nt:
H.
ERLENDAR BÆKUR.
Jón Zoéga.
Ler þar alveg ótvíræður — og þjóð miður kunnur en
fin bíður aðgerða, ríkisstjórnar. T>ví +vímæla1anst
Pelers IWusikforlaq
ísland sjálfstætt ríki.
Fallegra úrval af nótum en áður hefir sjest hjer, fyrir öll mögu-
leg hljóðfæri. — Verðið lægra en áður hefir þekst á samskonar vör-
um hjer á landi, vegna þess að nú hefir versluninni tckist að ná
beinu sambandi við
Peters Musikforleg; Leipzig,
sem er þekt um allan heint fyrir vandaðar .útgáfur og góðau frágang.
Tlverskonar hljóðfæri, þar á meðal LINDHOLM orgelin. sem
taka öllum orgelum fram, — og allar musikvörur verður best að
kaupa í
Nótna- og Hljóðafæraverslun
Helga Hallgrímssonar.
LÆKJARGÖTU 4 — SÍMI 311.
ÚR STRANDARSÝSLU.
(Kaflar úr brjefi).
Farandpostulinn frá
Ysta-Felli.
Nýkomin
Bmisll!ijel
Ný tegund| Til ritstjórnar ísafoldar.
Mig hefir lengi langað til að |
s^jerstaklega búin til fynr gen(ja ölaðinu línur, en það hefir °"
sjómenn, afar vönduð. dregist ýmsra orsaka vegna. En nú
Reynið þau! iget jeg okki stilt mig lengur. vegna
jmanns nokknrs, er hjer er að ferð-
Stefán Gunnarsson.ast iira ti] þcss að halda f-vriri,,stni-
r,, . , Erþað sendi'maður Sambandsins(!)
-Ton Sigurðsson tra Ysta-Felu.
—^^—^^^—^^—— Mjög var leynt farið með fýrir-
jlestur þann, er hahla skyldi á
jllólmavík 12. þ. m. Fengu eigi aðr-
jir en útvaldir kaupfjelags- og sam-
jvinnnmenn um hann að vita, fyr en
Allar mögulegar tegundir: örstuttu áður en iyrirlesturiön átti
Algengar hvítar. Jólaser-,að b? r'a; .....
. , ° . , j Jeg for a fvnrlesturmn
viettur. Þunnar japanskar
vegna
þess að jeg lijelt, að fyrirlesarinn
Handmálaðar með blómum, værj gkönmgur mikill, og bjóst við,
fuglum Og fiðrildum 0. £. að hann mundi flytja okkur fróð-
frv. Með fangamarki (eftir leik mikinn um samvinnumál. En að )uýn le„st
pöntun). Með einstökum þetta brást með öllu. Allur „fvrir- ag hafa fg] af pre8tinum
Gabr. Scott: Sven Morgendug.
Gyldendal, Norsk Forlag ’26.
Gabriel Scott er Islendingun
hann á skilið.
I>ví tvímælalaust má ha.m teljast ]unb f skrautband 100 kr.
meðal hinna famisju rithöfunda
Norðmanna á síðari árum og hver
ný bók, sem frá honum kemur
færir nýjar sannanir fyrir yfir-
burðuin hans. Maður sem skrifað
hefir „Kilden“ eða „Kristofer med
Kvisten“ er enginn miðlungs rit-
höfundur.
Bókin, sem frá honum kom í
vetur hcitir „Sven Morgendug“.
Nafnið segir ekkert til um efnið
er án sambands við það. —
Bókin er skriftamál efandi sálar,
manns sem vill trúa en getur það
ekki. Hann skilur ekki ráðstaf-
anir guðs, finst þær vera í mót-
sögn við guðdóminn sjálfan. í
raun og veru er margt af því
sem höf. kemur fram með, ekki
nýtt, en það er sagt með nýjum
hætti og ádeilan öll með listfeng-
ara sniði en algengt er.
I Aðalpersóna bókarinnar er rit-
höfundur, sein orðið hefir fyrir
miklu mótlæti. Eitt sinn er hann
var í leikhúsinu ásamt konu sinni,
kom eldur upp í húsinu sem þa,u
áttu heima í og brunnu þar inni
tvö börn þeirra hjónanna. Kon-
unni verður svo mikið um þetta'
veik. Hana langar
íslensk tiðnsk orðabðk
eftir SigfAs Blöndal verður eipult gasta jólagjöfin. Verð, heft 75 kr..
Bókaverslun Pór. B. Dorlákssonar.
— Bankastrcsti II —
Kol.
Ágæt tegund af steam kolum G E Y Hfl D £
H Ú S I fyrirliggjandi.
H. P. DUUS.
ir
af jólagjöfum úr að velja.
Lægsta verð landsins.
stöfum. Silhouette
o. s. frv.
o. s. frv.,;
lesturinn“ var hin sva-snasta árás
raunum sínum. en eftir að hann |
K. Einarsson k Biðrnsson.
já kaupmerm, útgerðarmenn, hanka-1 farinn ])yn„ir henni svo á geðs-
fyrirliggjandi.
Bðkaversl. isafoldar.
starfsemi og stjórn landsins yfiv-1 mununum ag hán a8 lokum missir
vitið. Meðvitundin um það,
hörnin hennar brunnu inni meðan
Hvergi jafn mikið úrval tótt njer skal drepi8 4 helstu at.i
riðin úr „fyrirlestrinum".
Ræðumaður skoraði á samrinnu-
ag að hún hlýtur að vekja, mótmæli,
enda er svo að sjá, að höfund-
, . . ..... , . „ urinn ætlist til þess-
i hun var í leikhusi bar hana, ot-1 *
Imenn að þoka sjer saman og kasta!ur]i8i< eftir a8 presturinn hefir' En Þr.átt fyrir alt þetta er
'af sjer verslunar- og kúgunarfjötr-J mint hana á> a8 „Kristur fór;»Sven Morgendug“ listfeng skáld'
j um kaupmanna og lands.stjórna'r.! aldrei j leikhús“. Og að lokum «aga en ekki ádeilurit. Hún er
nrn vorum við Dani, er iögheim-! Samvinmimcnn, ættu að taka stj6ra; f.vrirfer -hún sjer.
ilaður vegur til þess að knýja arTaumana 1 slnar ,iendur’ uti"
fram opnun Grænlands — fyrst loka kaupmannastjettina. Þessi svo-
og fremst fyrir alla slíka fram- kaUað« frjálsa samkePni VÍCri cinu
takssemi sem telja raá jafnstæða versT* þröskuldur á „hugsjónavegi
fyrirtækjum og atvinnurekstri samvinnumanna; hun væri höfuð-
Dana þar innan iands og fyrir þían<T’ samvinnumanna(!!).
ströndum. eins og nú er. Þess skal Ekki voru skuldir Sambandsins
Bókin er öll skrifuð í brjefs-
formi, frá rithöfundinum til prests
eins, sem er vinur hans. Prests,
sem er öðruvísi eu flestir prestar
eru, eftir því scm höf. segir. —
Mikill hluti bókarinnar er ádeila
á presta. og kirkju og trúarbragða
saga liugsandi, þyrstrar sálar, sögð
af manni með mikla lífsreynslu
og skarjia hugsun, og heldur les-
andanum tröllatökum frá.upphafi
til enda.
Sk. Sk.
í. Sæter; Thomas von Western
Gyldendal, Norsk Forlag 1926.
Kaþólski
rithöfundurinn Ivar
þ«. einnig minnst jafnframt, að miklar. að dómi þessa umferða- kenninguna. Einkum er böf. harð-
■ erindi slíks efnis frá íslenskum fræðara. Þa-r voru aðeins 3% af or8ur um þá kenningu að maður-
aðilum skal einungis lagt fyrir skuldum landsmanna. Sambandið inn rjettlætist ekki af verkum og Sæter hefir síðastu árin tekið sjer
eigin stjórn vora. Framkvæmdir á tða kaupfjelögin gætu engin lán telur hana kippa stoðunum undan yrkisefni úr sögum trúboðanna. í
meginsietning isambandslöggjafar- fengið hjá bönkunum, því að þeir allri trúarviðleitni. — Höf. kemur fyrra gaf hann út bók um Ans-
innar um jafnrjetti danskra og væru löngn þurausnir af fjeglæfra-
nslenskra þegna á Grænlandi er mönmim og bröskurum (!!).
Lappa í Noregi norðanverðum.
Það getur orkað tvímælis hvort
rjett sje aið skrifa æfisögur
manna í skáldsögubúningi. — Og
því aðeins er það rjettmætt að
þá sje annað hvort skáldsagan
látin sitja svo í fyrirrúmi, að
öllum megi vera ljóst, að þeir-
megi ekki reiða sig á bókina eða
þá rjettnm söguþræði sje ávalt
haldið, svo að bókin geti orðið,
fræðandi. — Þessi bók" er beggja
blands. Margt sem þar er ritað
sem sögulegur sannleiki getur ekki
staðist, t. d. eins og það, að
Tordenskjold hafi á síðustu árum
sínum liaft í hj-ggju. að liefja upp
reisn gegn Dönum og leysa Noro-
menn undan þeim. Og úr þvi ekki
víða við daglega viðburði og mun gar og árið áður skrifaði 'hann ma trua nema sumu, sem sann-
rjetttrúnaðarstéfna norsku kirkj- um Skrefsrud, þann er
wálefni, sem stjórnarráðið í Rvík* Þá sagði „fræðarinn“, að bank- unnar, heimati’úboðið og sjertrú- kom. upp trúboðinu í Santalistan.
gexir út um nieð óhfiðn fullveldi. arnir væru búnir að gefa sumum arkreddurnar, scan allmikið ber á Nýjasta bókin segir frá Thomas
Og standi vilji þjwðar og alþingis kaupmönnum og öðrum fjeglæfra- í Noregi ekki liafa fengið öflugri von Western, norskum presti er
f»ar að baki, verður engum unt mönnum upp skuldir er næmi mótmasli í mörg ár, en finna má uppi var um aldamótin 1700 og
■að synja slíku erindi. Að öðrum’hundruðum þúsunda króna. Lands- í þessari bók. Hún er þess eðlis beitti sjer fyrir trúboði meðal
fyrstur sögulegt er talið, er bókin lítils
virði sem fræðibók. Hversu rjetta.
hugmynd hún gefur um aldar'hátt-
inn á þeim tíma sem bún gerist,
skal jeg ekki um dæma.
Og sem skáldsaga er hún bæði.