Morgunblaðið - 14.06.1928, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
)) feTffllNl I ÖLSElNlI
Höfum tii:
Gaddavír: Gauchaða stálvírinn alkunni.
Girðingarstólpa úr trje.
Sáðhafra.
álningarvöruF
bestu fáanlegu, svo sem: Kvistalakk, Fernis, Þurkefni, Terpentína,
Blackfernis, Carbolin, Kreolin, Titanhvítt, Zinkhvíta, Blýhvíta, Copal-
lakk, Krystallakk, Húsgagnalakk, Hvítt japanlakk, tilbúinn farfi í 25
mismunandi litum, lagað Bronse. ÞURRIB LITIR: Kromgrænt, Zink-
grænt, Kalkgrænt, græn umbra, brún umbra, brend umbra, Kassel-
hrúnt, Ultramarineblátt, Bmailleblátt, ítalsk rautt, Bnsk-rautt, Fjalla-
rautt, Gullokkar, Málmgrátt, Zinkgrátt, Kinrok, Líin, Kítti, Gólffern-
is, Gólfdúkalakk, Gólfdúkafægikústar.
Vald. Poulsen.
Fólksfiutfiinga-Bifreiðar
eru nú fullkomnari en nokkru sinni áður
og bera nú af öllum öðrum bifreiðum af
sama flokki, hvað útlit og gæði snertir.
Þeir sem hafa í hyggju að eignast bifreið, ættu sjálfs
sín vegna að kaupa Rugby.
Sá sem kaupir Rugby, fær mest fyrir peninga sína.
Rugby-bifreið (Sedan) til sýnis og sölu hjer á staðnum.
Umoðsmenn
Hjalti Björnsson & Co.
Sími 720.
Frifz Dietzmann
og Folmer-Jensen.
1. Hljómleikar.
Hljómleikar Dietzmanns voru
iakar sóttir en búast mátti við. —
Sennilega er því um að kenna, að'
fólk er óvant að heyra bjer list-
fengan, fullgildan knjefiðluleik.
Mönnum er tæplega ljóst orðið,
hvers megnug knjefiðlan er í hönd
um þeirra, sem kunna tökin á
lienni til hlítar. Eða hafði ekki
verið gerður nægilega mikill hvell-
ur út af komu þessara listamanna.
Fyrsti liðurinn á efnisskránni
var eftir Saint-Saens, frakkneska
tónskáldið bragfima og hugsjóna-
aríka. Það var fyrsti konsert hans,
op. 33, sem kunnur er hva'rvetna,
þar sem um verulega tóníistar-
menning er að ræða — eftirlæti
allra dugandi kn.jefiðluleikara. —
Dietzmann tók á honum með yfir'-
burða-kunnáttu liámentað's „kon-
sertmeistara“, með öruggri festu
hins snjalla, þaulreynda einleik-
;ara. — Knjefiðlusónata Griegs, op.
36, var næst, full af sjerkennileg-
um, smellnum hugmyndum úr
norsku þjóðlífi og söng, blandin
ljóðrænum stefum, sem læsast inn
i hugsa manns, ekki síst þegar þau
•eru jafn-fallega sungin eins og
þau voru nú.
Þriðji þátturinn var „saga frá
umliðnum öldum“ — Ballade, op.
23, eftir Chopin. Folmer-Jensen
hafði sýnt það áður í samleik að
hann er býsna slyngur pianoleik-
ari. Færði hann mi frekari sönnur
á það mál. Hin rólega frásögn
G-moll-stefsins, liinn óvenju,hugð-
nanni Es-dúr-söngur (2. tema),
liinir ástríðufullu innskots- og
framhaldskaflar, hið „tragiska“
niðurlag — það var alt leikið' og
skilið á sjálfstæðan hátt og af
all-mikilli skáldlegri andagift. —
Folmer-Jensen er afbragðs lista-
maður, fimur og söngvinn.
Að síðustu Ijek Dietzmann lög
eftir Popper og Chopin (hina al-
ltunnu, en óslítandi Noctnme í
Bs-dúr). Aukalög urðu báðir að
spila, elhs og að líkindum lætur.
Þessi skemtun var ein af
þeim, sem unnendur tónlistar mega
ekki án vera. Á slíkum stundum
gerist líf þeirra auðugra og bjart-
ara, en venjan er hversdagslega.
Sigf. E.
Kvikmyifdir frá Svfþjðð
Á morgun sýnir Guðlaugur Rós-
enkrans frá Tröð í Önundarfirði
kvikmyndir frá Svíþjóð og heldur
fyrirlestur til skýringar. Guðlaug-
ur hefir undanfarin ár stundað
nám við „Socialpolitisks Institut-
et.“ í Stokkhólmi og kynst landi
og þjóð mjög vel. Hefir hann
margt að segja og sýna, sem þeir,
er heima sita, munu hafa gagn
og gaman af að lieyra og sjá. —
Myndirnar, sem Guðlaugur sýn-
ir eru þrjár. — Ein frá
Stokkhólmi; fyrst þýtur nætur'-
lestin með 90 km. hraða inn á
járnbrautarstöðina; þá er sýnt hið
mikla og veglega ráð'hús borgar-
innar, sem er ein hin veglegasta
bygging síðari tíma, xitsýni yfir
bæinn frá Katarina-lyftunni, safna
liúsið, þjóðleikhúsið, konungshöll-
in o. fl. Önnur myndin er af trjá-
viðarflutningum; ti’jábolirnir
fljóta í vorleysingunni niður árn-
ar, flotkarlarnir standa á trjá-
stofmmum í stríðum straumi og
að lokum er trjeð unnið í verk-
siniðjum og breytt i pappír. —
Þriðja myndin er frá Vermlandi,
fegursta hluta Svíþjóðar; þar eru
sýnd lieimili Frödings og Selmu
Lagerlöf, þjóðbúningar, sveitin
þar sem sagan af Gösta Berling
gerðist, kaupstefnur, sveitakirkj-
nr og bóndabýli og útsýnið yfir
skógivaxnar bygðir Verinlands,
fljettaðai’ ám og vötnum. Þeir
sem hafa farið nm Svíþjóð fá
tækifæri til að rifja upp endur-
minningarnar og liinir, sem fá
tækifæri hafa til ferðalaga, til að
„sitja kyrrir á sania stað og samt
að vera að ferðast.“
(slenska sildin
Ofl
„Brttdrene Lewy11.
Feluleikur einokunarmanna undir
vemdarvæng danskra Gyðinga.
Sú frjett barst hingað til lands-
ins meðan Ingvar Guðjónsson var
ytra, að hið alþekta heildsölu-
firma í Kaupmannahöfn, „Brödr-
ene Levy“, hafi fengið í hendur
einkaumboð fyrir íslensku síldar-
einkasöluna.
Er óhætt að fullyrða að fæstir
trúðu þeirri fregn og þurfa að
láta segja sjer þrisvar áður en
þeir trúa.
Eins og nærri má geta keptust
einokunarblöðin Alþýðublaðið og
„vikuútgáfurnar“, við að bera
þetta til baka. Notaði Haraldur
tækifærið er Ingvar kom hingað
til Reykjavíkur, til þess að spyrja
hann um hvað hæft væri í þessu.
Svör Ingvars vo'ru ákaflega loð-
in, eins og þau birtust í blaðinu.
En rjett er að taka það fram, að
ástæða er til að halda, að um-
in,æli Ingvars er blaðið birti, hafi
að' einhverju leyti verið færð úr
lagi. Að minsta kosti telja kunn-
ugir menn, að sjálfsálit Ingvars
sje minna en ætíað var, ef hann
hefir jafn inngróna óbeit á lepp-
mensku, eins og Alþýðublaðið seg-
ir hann hafa.
Um umboð „Brödrene Levy“,
segir Alþbl. að Ingvari hafi farist
orð á þessa leið.
Sá kvittur gaus nefnilega upp
í Svíþjóð, að danskt fjelag, Brödr-
ene Leví í Kaupmannahöfn, hefði
fengið fullkomið einkaumboð fyr-
ir einkasöluna og að til þeirra
yrðu allir kaupendur að snúa sjer.
Kvittur þessi var með öllu til-
hæfulaus og var kveðinn niður
með yfirlýsingu herra Hugo War-
burgs í Göteborgs Morgenpost. —
Bræðurnir Leví aðstoðuðu okkur
Einar við erindrekstur okkar,
hjálpuðu okkur til að ná saman
mönnum, sem við þurftum að hafa
tal af o. s. frv. Sennilega verða
þeir sendimanni einkasölunnar til
aðstoðar ytra og þá sjerstaklega
í Danmörku og taka ef til vill
eitthvað af síld í umboðssölu, en
vitanlega verða engar hömlur á
það lagðar, að einkasalan selji
beint. til sænskra innflytjenda,
eða jafnvel* noti sænska umboðs-
menn ef þess gerist þörf.“
Þessi loðnu ummæli Ingvars eru
eftirtektarverð. Hann byrjar með
því að segja, að „kvitturinn um
Brödrene Levy“, sje tilhæfulaus.
En um leið viðurkennir hann, að
þessir menn eiga að vera Einari
Olgeirssyni til aðstoðar, og þeir
taki e. t. v. síld í umboðssölu, og
þá sjerstaklega í Danmörku. En
því þá þetta „sjerstaklega“. M. ö.
o. komið getur til mála að verk-
svið þeirra nái lengra. i
Er Ingvar þá kominn vel hálfa
leið í því að jeta það ofan í sig
sem hann sagði í upphafi máls-'
greinarinnar.
Tímaritstjórarnir, sem vitanlega !
hafa enga hugmynd um sjálfir j
hvað hjer er að gerast, en skrifa !
„eftir t'orskrift“ frá jafnaðar-J
mönnum, nota þessi ummæli Ing- j
vars til þess að skrökva því upp j
að Morgunbl. hafi fengið áminn-
ingfn.
Sjer er nú hver áminningin!
Er þá rjett að athuga
hve tilhæfulaus kvitturinn er, við
hvað hann hefir að styðjaat.
Það er hægðarleikur.
Eftir að sendimenn einkasölunn-
ar, Ingvar og Einar1 koma til
Hafnar, fá sænskir síldarkaup-
menn brjef frá „Brödrene Levy“
í Khöfn, þar sem sú verslun
tilkynnir með berum orðum að hún
hafi fengið stjórn á söludeild síld-
areinkasölunnar íslenskn.
Jafnframt biður verslunin
sænsku kaupmennina, að koma á
fund þeirra Ingvars og Einars, er
haldinn verði í Gautaborg á til-
teknum degi.
Sá fundur var haldinn. Þar
komu þeir íslendingarnir tveir
Ingvar og Einar, og aðalmaðurinn
í verslun „Brödrene Levy“,
Warburg.
Svíarnir hefja þegar máls á því,
að þeir vilji ekki hafa danskan
millilið milli sín og einkasölunnar.
Ingvar og Warburg taka vel í það.
Þá er þessi nokkra daga gamla
tilkynning lögð fram á fundinum,
þar sem „Brödrene Levy“ segjast
hafa tekið að sjer söln síldarinnar.
Ingvar og Warburg gera sjer
liægt nm hönd og segja, að þessi
tilkynning sje lýgi. Warburg, sem
skrifar brjefið í Höfn, fer til
Gautaborgar og rennir því niður.
Hvað er sannleikur, hvað eru
ósannindi, spyrja Svíarnir, spyrja
menn hjer heima.
En það eitt er víst, að þegar Ing
var Guðjónsson kemur hingað
lieim, og „traktérar“ íslenska
blaðalesendur á því, að kvitturinn
nm uniboð „Brödrene Levy“ sje
tilhæfnlaus, þá segir hann ekki
sat.t.
En sagan er ekki úti enn; hún
er aðeins í byrjun. Henni verður
ekki lokið í þessu blaði.
Sænskir kaupmenn hafa með
þessu framferði erindrekanna feng
ið óbeit á viðskiftum við ]iá. Svo
mikið er víst.
Og þó hið „hysteriska" stjórnar-
b!að Tíminn, nefni það landráð, að
minnast á ráðlag einokunar-
manna, þá mun hann vart fá
rnarga í lið með sjer.
Því það mun holt framtíðar-
viðskiftum okkar við Svía og
Dani, að þeir fá að vita, og það
nú þegar, að vart mun meirihluti
íslensku þjóðarinnar bera þá ofnr-
Aldlni
Ittgud
(i dósum)
Best og ódýrust i
Kvenuafræðarinn
hin ágæta matreiðslubók,
4. útgáfa, aukin og
og endurbeett, bæði heft
og innbundin.
Ðókaverzlun
Sigurðar Kristjánssonar
* Leturbr. hjer.
E.s. Lvra
fer héðan i kvttld kl. B
tíl Bergen um Vevimsnna*
eyjar og Færeyjar.
Nic. Biarnason.
Iielst vön verslun, getur feng-
ið atvinnu nú þegar. Þarf að
geta talað dönsku. Eiginhand-
ar umsókn ásamt meðmælum
og mynd, merkt: „16“, send-
ist fyrir 16. þ. m. til A. S. f.
Stóp útinln
í
Laugavegs Apóteki
33% 20°/o og 10%
afsláttur frá hinu lága verði
á hinum ágætu hreinlætisvör-
um lyfjabúðarinnar, svo sem:
Andlitscream, púður, tann-
pasta, sápur, svampar, greið-
ur, burstar, púðurkvastar,
Cutex vörur, hárvötn, ilm-
vötn frá kr. 1.00 og margt fl.
Komið og gerið góð kaup.
ást í brjósti til Brödrene Levy í
Khöfn, að telja rjettmætt, að setja
hjer upp síldareinkasölu, með öll-
um þeim kostnaði og þeirri fyr-
irhöfn er því fylgir, til þess eins
að sigla með alla síldina beina leið
í faðtn þessarar Gyðingave'rslunar.