Morgunblaðið - 14.06.1928, Qupperneq 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
A ísafirði kom Guðmundur Pjet
ursson, fyrv. bæjargjaldkeri, í
stað Olafs Pálssonar, kaupm.
Til þess að taka við útsölunni
a Hafnarfirði af Böðvari Böðvars-
syni, kaupm., var óþektur maður
sóttur til Noregs. Veit blaðið eng-
in deili á honum önnur en þau,
að hann kvað heita Björn Sigur-
björnsson.
í Vestmannaeyjum verður fyrir
'valinu Isleifur Högnason, kaup-
fjelagsstjóri, vildarvinur bolsa- og
'Tímaklíkimnar. Áður hafði þar
útsöluna Sæmundur Jónsson, kaup
maður.
bendir til þess, að þessir menn
hafi ekki aðeins fulla lyst á pen-
ingum, heldur sjeu þeir gráðug-
ir í þá!
Menn skyldu ætla, að það hefði
verið nægilegt fyrir stjórnina,
fyrst um sinn m. k., að' fá ráð á
öllum nýju embættunum, sem hún
stofnaði, bitlingunum mörgu og
þeim stöðum, sem hún gat ráð-
stafað án þess að þurfa að leita ■
til þingsins (áfengisverslanirnar,
skattanefndir o. s. frv.). Sjálf-
sagt skifta þeir tugum, stjórnar-
gæðingarnir, sem komust í þess-
ar stöður allar.
Á Seyðisfirði hlaut hnossið Guð En þó nægði þetta ekki.
mundur Bjarnason, kaupfjelags- Á síðasta þingi flutti stjórnin
stjóri, tók hann við af N. C. Níel- eða hennar lið, möl-g frumvörp
sen kaupm. sem voru þess eðlis, að þau gáfu
Á Akureyri var engin breyting stjórninni aðstöðu til þess að
gerð, enda mun ekkert að athuga veita embætti nýjum mönnum. Er
við trúarsannfæTÍngu Jóns Stef- það þegar farið að koma í ljós,
ánssonar, sem hafði útsöluna með hvað fyrir stjórninni hefir vakað,
höndum þar. er hún kom með þessi mál inn á
Á það var minst hjer að fram- þingið.
an, að dómsmálaráðherra hafi Þannig má nefna bráðabirgða
•ekki spurt bæjarstjórnir ráða áð- ungmennafræðslu í Reykjavík. —
ur en hann skipaði menn í þess- Þar eru búin til tvö föst embætti,
ar Stöður. Hefir hann þar með og hefir stjóTnin þegar ákveðið
brotið rgj. frá »18. júlí 1922. En menn í stöðurnar. Á sósíalisíinn
ráðherrann hefir vafalaust óttast, Ingimar Jónsson á Mosfelli að
að bæjarstjórnimar kynnu að vera hæstráðandi í skóla þessum.
vilja. benda á aðra menn en hina Kbmið er í ljós hvað m. a. hef-
útvöldu. Þess vegna hefir hann ir vakað fyrir stjórninni með
dekið það ráð, að brjóta lögin einu breytingunni á Landsbankalögun-
•sinni ennþá, til þess að fá sinn um. Það var að koma sínum
vilja í, gegn. mönnum að í yfirstjórn bankans.
„Það’ er lítið sem hundstimg- Stofnað var nýtt bæjarfógeta-
an finmir ekki' ‘ segir máltækið. embætti á Norðfirði, og er það
Svipað má segja um stjómina,1 að sögn ætlað syni Ingvars Pálma-
"þegar um það er að ræða, að sonar, alþm.
finna bitlinga handa gæðingum Síldareinokunin hefir þegar ver-
sínum. ið látin gefa álitlega bitlinga, þar
Enginn verður feitur af þóknun sem framkvæmdarstjórarnir þr.ír
þeirri, sem greidd er fyrir að hafa 15 og 12 þús. kr. árslaun.
starfa í yfirskattanefnd hjer á Þar fjeklc Framsóknarmaðurinn
landi. Þó mátti ómögulega sleppa Ingvar Pálmason loks lystina, og
þeim bita í munn stjórnarand- kommúnistinn Einar Olgeirsson!
stæðinga nú í voT, þegar skipað Væntanlega mun það koma íi
ar valið er í trúnaðarstöðurnar,
heldur skoðanir þeirra í stjórn-
málum.
Síðan Islendingar fengu sjálfs-
forráðin, hefir það aldrei þekst
að nokkur stjórn hafi hagað sjer
gagnvaft embættismönnum og
trúnaðarmönnum ríkisins á þann
hátt sem núverandi stjórn hefir
gert. Og slíkt athæfi þekkist yfir
höfuð ekki í nokkru siðuðu landi,
nema þar sem rammasta harð-
stjórn ríkir, eins og í ítalíu og á
Rússlandi. Þar eru pólitískir and-
stæðingar ofsóttir, þeir flæmdir
úr embættum og trúnaðarstöðum,
alveg á sama hátt og hjer er gerfr
nú. —
Þetta ofsóknaræði á hendur em-
bættismönnum og opinberum trún-
aðarmönnum, er e. t. v. lang
alvarlegasta og hættulegasta fyr-
irbrigð’ið, sem okkar stjórnarfar
hefir hent. Ekkert er betur lagað
til þess að skapa ónýta og svikula
embættisstjett í landinu.
«<@>»
Birðinguf úr valinni furu, innviðir
úr eik, fjórrónir (fjórar þóftur,
einn maður á þóftu), lengd 25 fet,
breidd 4 fet, dýpt um 2 fet, árar
úr i'uru, 12 feta langar. Bátarnir
eru smíðaðir lijer í „Slippnum* ‘ og
prýð'ilega gerðir. Umsjónina hafði
Daníel Þorsteinsson, en smiðurinn
er Þorsteinn sonur hans. Bátarnir
kosta hvor um sig 890 kr. —
samtals 1780 kr. Þá hefir fjelagið
keypt skýli yfir bátana. Það er
skemma, sem Monberg átti og
fekst fyrir 400 k!r. Er það kjara-
kaup, því skemman er ágastt naust.
Vígsla kappróðrarbátanna.
Rasða Guðmundar BJBrnson.
Það kann að koma mönnum
ókunnuglega fyrir, að' róður sje
íþrótt. Og þó er það svo. Róður
er vinna, sem getur orðið að íþrótt.
Góðir ræðarar hafa löngum verið í
minnum hafðir hjer á landi. Allir
lainnast við þessar hendingar:
?,Út reri einn á báti
Ingjaldr í skinnfeldi,
týndi átján önglum
Ingjaldr í skinnfeldi,
ok fertugu færi
Ingjaldr í skinnfeldi,
aftr kom aldrei síðan
Ingjaldr í skinnfeldi.“
En Ingjaldur kom nú samt aft-
ur. Bárður Snæfellsás vinur hans
tók hann á bátinn til sín: „Far
nú á skip með mér ef þú vilt, ok
prófa at þú fáir stýrt, en ek mun
róa“ — og reri Bárður að landi
móti gerningaveðri.
Lík er sagan um Þorbjörn
Kólku. Hann var í róðri ásamt
mörgum öðrum frá Hafnabúðum
á Skága. Gerði ófært veður og
kallaði Þorbjörn til Hafnabónd-
ans: „Hvort hyggja Hafnamenn
að keypa til kvölds“ 1 „Eigi er
svá varið“, mælti Hafnabóndinn.
um hugur og dugur, á sjónum —
undir árinni. Og þar að' auki iðk-
uðu vermenn glímur, margskonar
leiki og íþróttir í landlegunum,
þegar ekki gaf á sjó. Það þótti
skömni í þá daga að vera ónýtur
ræðari og sá var ekki talinn með
mönnum, sem ekki kunni áralagið.
Nú er öldin önnur.
En ef við hugsum okkur vel um,
þá verðum við að játa að í raun
og veru ættu þeir einir að hafa
leyfi til að stunda sjómensku, sem
kunna að synda og kunna að róa.
Til hvers eru björgunarbátar á
haffærum skipum, ef hásetarnir
kunna ekki áralagið!
Þessvegna á Sundfjelag Reykja-
víkur miklar þakkir skilið fyrir
það, að vilja vekja áhuga ungra
manna á sjÓBÓðri og gera róður
að íþrótt.
| Þið skiljið að þetta er einn liður
! í starfsemi Sundfjelagsins, að
hvetja menn til þess að róa — og
baða sig á eftir. Bátarnir verða
til leigu. Þeir, sem vilja leigja þá,
verða að skifta sjer í bátshafnir.
Eiga að vera fimm menn í hverfi
bátshöfn, 4 ræðarar og einn stýri-
maður. Hver bátshöfn fær bát til
afnota tvisvar í viku. Leigan er
5 kr. yfir alt sumarið fyrir hvern
Sundfjelagsmann, eða 25 kf. fyrir
bátshöfn — og eru það kostakjör.
Utanfjelagsmenn eiga að borga 10
krónur.
-var í yfirskattanefndir. Leitað var ljós síðar, livað stjórnin hefir ætl- ] Hitt ef heldur að vjer treystumst
að leiðitömustu gæðingum bolsa-
*og Tímaklíkunnar til þess að koma
í Jæsssar stöður. (Þó hikaði stjórnin
við að hafa yfirskattanefndina ein
lita hjer í Reykjavík). Og svo var
ákefð stjórnarinnar mikil, að hún
gaf sjer ekki tíma til að athuga
hvort menn þeir, sem hún skipaði,
mættu gegna starfinu. Henni. var
nóg að vita um trú mannanna!
Kom það því allvíða fyrir, að
stjórnin í bráðlætinu skipaði menn
úr undirskattanefnd í stöður þess-
ar! Sýslumenn þurftu hjer að leið
rjetta flónsku stjórnarinnar, og
fór hún þá að leita fyrir sjer um
•aðra. menn rjetttrúaða og voru
þeir skipaðir!!
III.
Ekki alls fyrir löngu gat Tím-
inn þess, að það væri sameigin-
legt með öllum Framsóknarmönn-
um, (og sósíalistum), að þeir
hefðu ekki minstu lyst á pening-
um úr ríkissjóði. Þetta blað spurð-
ist þá fyrir um það, hvað Ásgeir
Ásgeirsson þm. V. ísfirðinga gerði
við þá miklu fúlgu, 14—16 þús.
lo'., er hann fengi í laun á ári
fyrir ýmiskonar störf. Þessari fyr-
’írspurn hefir Tíminn ekki svarað
•ennþá. Hann er' e. t. v. að leita
sjer upplýsinga.
Hjer að framan hafa verið
nefnd allmörg dæmi, er sýna að
Framsóknatmenn og sósíalistar
•eru ekki svo lystarlausir á pen-
Inga sem af er látið í Tímanum.
að sjer með frv. um samstjórn j ekki að leggja móti andviðrinu.“
tryggingarstofnana landsins. Þá í Þorbjörn kastaði þá til þeirra fær-
upplýsist e. t. v. hitt einnig, hvers ; isenda sínum og bað þá lafa á.
vegna forstjóri stofnunar þessar- ] Rjetti nu Þorbjörn fyrst annan
ar mátti ekki hafa sjeTþekkingu ■ fótinn og þótti Hafnamönnum þá
á tryggingarmálum! j ærinn skriður a skipinu. Gekk svo
Einnig mun það upplýsast áður í ™ stund. Þótti Þorbirni enn seint
en langt líður, hvers vegna þurfti ] sækjast roðurinn, svo hann rjetti
að leggja niður embætti bæjar-, 11 ú báða fætur sína og sagði: „Bet-
fógeta og lögreglustjóra í Rvík,! >n;l ef duga skal, því mörg
þótt embættunum yrði skift. Þar: verður ekkjan á Hafnabúðum í
voru búin til 3 embætti úr tveim-. kvöld“. Reri hann þá bakföllum,
ur, og fær stjórnin að skipa menn ] °" sv0 sterklega að skip Hafna-
í þau Sll. Skyldi ekki koma í manna var þvínær alt í sjó og
Ijós, jjegar fara á að skipa menn ] stóðu þeir allir í austri. Öll skip
i embættin, að einhver hinna „lyst! týndust í veðrinu, sem róið höfðu
arlausu'‘ hafi snögglega fengið frá Hafnabúðum um morguninn,
lystina? j nema þau tvö? sem hann reri í
Varla verður það sagt um for- j land- Annan dag færði bóndi Þor-
sætisráðherra Framsóknarflokks- j Úirni 30 álnir vaðmáls og bað hann
ins, Tryggva Þórhallsson, að hann:hafa í vetlinga. „Laklega var dreg-
hafi óbeit á peningum. Naumast I <4» sagði Þorbjörn, „því nú vant-
hefði stjórnarliðið farið að hækka j ar 1 alla þumlana“. Bóndi bætti
laun Tr. Þ. (risnu o. fl.) um 6000
kr. á ári, ef honum hefði verið
mjög á móti skapi að fá 24 þús.
kr. árslaun úr ríkissjóði!
IV.
Hjer að framan hefir verið gef-
ið stutt yfirlit yfir gerðir stjóm-
arinnar í þeim málum, er lúta að
embættisrekstri ‘ríkisins. Þetta yf-
irlit ber með sjer, að hjer ætlár
stjórnin að fara nýjar, óþektar
leiðir. Hún ætlar að leggja kapp
á að fá auðsveipa pólitíska þjóna
til þess að gegna öllum opinber-
um stöðum í landinu .Verðleikar
Gg enn . er ótaRð ýmislegt, sem mannanna eiga engu að ráða, þeg-
honum þá enn til 10 álnum —
segir sagan.
Og þó nú báðar þessar fornu
sögur sjeu sjálfsagt skröksögur að
mestu eða öllu leyti, þá lýsa þær
alveg rjett hugsunarhætti þjóð-
arinnar fyr á tímum. Þær benda
til þess, sem er satt og víst, að
duglegir ræðarar hafa margsinnis
borgið lífi sínu og annara úr sjáv-
arháska.
Sjóróður er karlmannleg vinna.
„Það tognar úr honum á árinni“
Fyrir alhnörgum árum (1918)
fjekk Knattspynrufjelagið Fram
stóran útlendan kappróðrarbát (8
manna far) að gjöf. En útlendir
kappróðrarbátar eru gerðir fyrir
sljettan sjó. Báturinn kom ekki að
notum} því hjer er nauðasjaldan
ládeyða.
Svo var það í fyrra að Sund-
fjelagið hjer bauð Dönum á Fylla
rit í kappsund. Þeir skoruðust
undan, en tjáðu sig fúsa til að
þreyta kappróður við Reykvík-
inga.
Var kept tvisvar. Unnu Danir
í annað sinni, en í liitt sinni ís-
lendingar.Róið var á fjögramanna-
förum með sunnlensku lagi (Eng-
eyjarlagi.)
Þetta varð til þess, að Sund-
fjelagið rjeðist í að láta smíða
tvo kappróðrarbáta við okkar
liæfi. í stjórn Sundfjelags Reykja-
víkur eru: Erlingur Pálsson, for-
maður, Valdimar Sveinbjörnsson,
ritari, Jóhann Þorláksson, gjald-
keri, en meðstjórnendur Ólafur
Pálsson og Ingibjörg Brands. —
Stjórnin aflaði nú fjár á tvennan
hátt, annars vegar með happdrætti;
og fengust þá um 1400 kr., hins ■
vogar með brjefmerlcjasölu, sem .•
gaf af sjer 153 kr. Samtals 1553
kr. En kostnaðurinn hefir orðið
alt í alt um 2200 kr. Fjelagið
„vantar í þumluna“, vantar rúm-'
ar 600 kr. — og er það von mín
— jeg vil mega treysta því, að
þessu fátæka. þjóðþrifafjelagi}
áskotnist strax í kvöld, eða;
næstu daga, þetta fje — einar 600
kr. — frá einhverjum gömlum,
efnuðum sjómönnum, sem sjálfir
hafa setið undir árinni, þeír vita
Þið vitið að tvíburar eru stund-
um svo líkir? að þeir þekkjast ekki
að, — eru þá oft bundin mislit
bönd um liáls þeirra eð handlegg
til )>ess að enginn villist á þeim.
Hjer eru fríðir tvíburar, alveg eins
útlits, þeir hafa því verið merktir,
annar með bláu bandi, hinn með
rauðu, eftir endilöngum birðing.
Ei nú eklci annað eftir, áður þeir
fara á flot, en að gefa þeim nöfn.
Hvalrflar þá Iiugurinn til 2
skipa forfeðra vorra. sem fríðust
þóttu og skriðmest á 9. og 10. öld.
Það var stígandi Ingimundar
gamla og Gammur Þráins Sig-
fússonar.
Ingimundur gamli þá Stíganda
að gjöf af Haraldi hárfagra. —
„Hér er skip, er Stígandi heitir,“
mælti kommgur, „allra skipa bezt,
og farsælla en hvert annara, ok
þat mun ek kjósa þér til handa;
skipit er frítt ok eigi mikit.“ —
Ingimundur sá brátt hversu fljótt
skip Stígandi var og mælti þá:
„Vel hefir lconungr mér skip val-
it, ok þat má rétt heita Stígandi,
cr svá less hafit.“
Gammurinn var skrautlegt skip,
sem Hákon jarl gaf Þráni og
mælti um leið: „Þú ert skraut-
menni mikit Þráinn, ok hefir þú
þat af Gunnari frænda þínum; vil
ek nú gefa þér skip þetta, en
skipit heitir Gammur.“ Og enn
eru hverju manns barni í minni
orð Þráins, þegar Iiann ljet út frá
Noregi eftir erjur sínar við jarl:
„Látum geisa Gamminn,
gerrat Þráinn vægja.“
var oft sagt um seinþroska sveina. manna best hvers virði það er að |
Verstöðvarnar voru um langt vera góður ræðari. (
skeið einu íþróttastöðvar landsins Lítið nú á þessa nýju farkosti.
a? heita má. Þar óx ungum mönn- Bátarnir eru báðir eins gerðir. —
Að svo mæltu lýsi jeg yíir því,
ifð þessi kajrfi með bláa bandið
skal heita Stígandi, eftir Stíganda
Tngimundar gamla. En þessi karfi
með rauða bandið skal heita
Gammur eftir Gamminum Þráins.
Hrindum nú Gammi og Stíg-
anda á flot.
Óskum þess, að gæfa fylgi góð-
um nöfnum.
Óskum þess, að margur ungur
maður megi sækja í sig dáð og
dug undir árum á þessum fríðu
fleytum.
Ungir menn! Látið Stíganda
lesa hafið. Látið Gamminn geisa.
Á