Morgunblaðið - 02.12.1928, Qupperneq 5

Sunnudagimi 2. desember 1928.

Framfaramál Skaftfellinga,
Svar til Lárusar Helgasonar alþm.
Jeg hafði getið þess til, að
skýrsla Jónasar Þorbergssonar í
„Pólitískri ferðasögu“, um sam-
göngumál og verslun Skaftfell-
inga, gæti verið skráð eftir fyrir-
sögn L. H. Tilgátah hefir reynst
rjett, eins og sjá má á „Svari“
L. H., er birtist í Tímanum 24. þ.
þm. Menn geta sjeð á sltrifum
þeirra Jónasar Þorbergssonar og
Lárusar Heigasonar. hvernig
„samvinnusaga Skaftfellinga* ‘
verður: Jónas skrifar og Lárus
segir frá. Sögulegt heimildarrit
það!
Þó að svar Lárusar Helgasonar
sje fyrirferðarmikið að vöxtunum
(5 dálkar í Tímanum), er vand-
lega sneitt framlijá rökum í grein
hans; fullyrðingar eru látnar
nægja í stað raka. Skal því næst
vikið að þessu skrifi Lárusar.
Samgöngumálin.
1. Jeg sagði í fyrri grein minni,
að í aðalsamgöngumáli miðsvslunn
ar, Ásavantsbrúarmálinu, liefði L.
H. „revnt og reynir enn að gera alt
]jað ógagn, öllum almenningi, er
hann rnegnar“. Jég tók það skýrt
fram, við hvað jeg ætti, svo óþarft
var fyrir L. H. að vera í vafa. -—
Jeg hefi litið svo á, að samgöngu-
bætur væru gerðar fyrir þau hjer-
uð, sem við samgöngurnar eiga að
búá.Nú veit L.H. það vel, að í Ása-
vatnsbrúarmálinu er það eindreg-
inn vilji allra íbixa miðsýsliuinar, að
brixin verði endurbygð á þeim
stað, sem hún nú er. Jeg skýrði
frá því á fundum eystra í fvrra,
að nú stæði til að byggjá. þessa'
brxx á næsta ári (1928) og átti þá
jáfnframt að gera stíflu í Asa-
kvíslar. Nú segir L. II., að hann
viti ekki til þess, að „neitt fje hafi
verið ætlað til þessa í fjárlögum
1928“. Benda má L. H. á ef liánn
ekki veit það. að á fjárlögum 1928
eru veittar: „til brxiargerða sám-
kvæmt brúarlögxumm11 kr. 190.000.
Og ef hann vill fræðast xun það.
hvernig þassu f je skyldi yarið, get-
ttr hann lesið framsöguræðu frám-
sögumanns fjárveitingáliefndár N.
d, (Þórarins Jónssonar), í Alþt.
1927, B. bls. 807—808; þar eru
þaldar upp þær brýr, sem fyrir-
hugað er að byggja á árinu 1928
og þar á meðal er Ásavatnsbrúin.
‘ Én L. H. getur.sþúrt sjálfan sig
að því, hvers vegna ekki varð lir
frámkvæmdum, eins og til, stóð.
Hann var ekki fyr kosinn þing-
tnaður, en hapn ljet saniþvkkja á
.þingmálafundi heima hjá sjei', að
brúin skyldi flntt upp í Stóra-
. hvarnm.;. Þessxu tiltícþi . mþtmæltix
íþúar miðsýsluiinar og sýslunefnd
Ýestui'-Skaftafellssýslxx sendi vega-
f mála'stjóra mótmæ.li a þessa leíð:
"■ ' VjSýÍílxxnéfnd Vestxxr-Skaftáfells-
'sýslu ;ítrdkar samþykt síná'frá að-
■ alihxndi. sínum JI.92 i. xtm endrurbygg-
ingxx Ásavátnsbfúar á sama stað,
og télur'enn þ'áTeið lieppilegasta
».og «j,álfs4gðasþa, ;íy.e.ð sGl'lun. Ása-
* kvísla,. sbr. einnig áskoranii' og'
•ÍÍiHlifskKÍf&r; -sem. .Megapiáj9gtjó'ra
JKáfa áður verið „sendar, enda efu
‘ókostirnir við fltitning brúarinnar
npp í Svínadalsheiði svo miklir,
að Averjandi-er 'að láta -það eitþ
^áok; flutningnum, að brúargýrð
íkynni’aö^ verða eittþjvað ýdýrari
þar' xxppiijá', sem iúurí'æeynast
iMiffþá ■ó'vísb/iþþgai’ $J1 -kmT koma
,ta grafar.: ,ú
En ef ilt á að ske, og sje liiix
ólieillavænlega vegarbreyting þeg
ir ráðin, beinir sýslunefndin þeirri
áskorun til fjárveitingavaldsins o;
vegamálast.jóra, að Ásavatnsbrú
sje samt sem áður gerð upp og við
haldið á kostnað ríkisins.
Samþykt í e. hlj. með atkvæði
allra sýslunefndarmanna1 ‘.
Nú var mál þetta rannsakað ít
arlega í sumar og hefir vegamála-
stjóri tjáð mjer, að enn væri ekki
ákveðið, hvort, úr flutningi brúar
innar yrði. Vonandi verður brúin
endurreist á sama stað, því með
því mundi tiltölulega auðvelt að
konxa einangruðustu sveitinni —
Meðallandi — í örugt samband
(bílveg) við önnur hjerxxð.
2. Jeg ætla ekki að fara að rifja
hjer upp viðskifti okkar L. H. og
fylgifiska hans í sambandi við
símann austxxr. Mönnum eystra
erxi þaxx viðskifti enn í ferskxx
minni; en þá fjekk jeg oft orð að
heyra á fundum eins og ,t. d. það,
að ekkert vit væri í að ætla að
„kasta símanxim fyi'ir ginið
Kötlxx“ o. s. frv. Ekki þarf L. II.
að fræða mig xxm áhuga Forbergs
sál. fyxir þessu máli.
3. Það mætti skrifa langt mál
xxm tilhögun þá, sem höfð er á
feroum „Skaftfellings1 ‘. Jeg drap
á það í fyrri grein minni, að fei'ð-
irnar væru um of bxxndnar við
hagsmuni verslxxnarfyrix'tækja og
hefði almenningur því þátsins síð-
xir not. Mjer er t. d. tjáð, að í
október í haust hafi varningur
mauna l’iai því í ágúsi og* septem-
her legið á afgreiðslunni í Vík.
Þetta, er vitanlega bagalegt og sjá
allir, að almenningur hefir bátsins
ekki fxxll not eins og ferðxxm hans
nú er hagað.
4. L. H. heldxxr, að ekkert ný-
ixxívIí hafi gerst, þegar Eimskipa
fjelag Islands tók að sjer að ann-
ast flutninga á hið hafnlansa
svæði lijer á suðurströndinni og
vitnar í það, að skip frá Saxnbandi
ísl. samvinnxxfjelaga hafi sjest þar
áður. Veit ekki L. H. í hvex'jxx ný-
rnælið með Suðurlandsskipið er
fólgið? Veit hann ekki, að Eim-
skip fiytxxr vörurnar á þetta lxafn-
laxxsa svæði fyrir sama flntnings-
gjald og á bestxx hafnir landsins?
Veit hann ekki, að gangi illa með
xxppskipun. eins og oft vill verða
á þéssxun stöðxxm, þá er það Eim-
skij), sem ber hallann af töfx»i»
skipsins, en ekki þeir, sem vör-
urnar eiga, kaxxpmenn og kaupfje-
liifT'? Veit L. H. ekki, að ríkissjóð-
xxi' styrkir Eimskip til þess að
halda þessum ferðxxm xxppi?
Þá, segir L. H., að það sjexx ó
sannindi hjá mjer, að Hannes Jóns
son, þm. V.-Húnv.,. hafii á síðasta
þingi gert tilraun til þess að taka
Hvji lsíki ÚX af viðkomustöðum Suð
urlandsskipsins. Það vill nxx svó
til, að jeg þarf ekki að hafa
mörg orð xxm þetta, get látið mjer
na?gja að vitna til meðfylgjaudi
brjeís frá Jóni A. Jónssyni alþm.
sem sæti átti í samgöngumálanefnd
Neðri deildar.
Ísafirði, 12. julí 1928.
"Á Álþingi í vetur Ixom það fram,
í samgöngumálanefnd neðri deildr
ar, að sv.o sein væri afgreiðslan á
„ S uð ur 1 a n ds s k i p in xi‘ ‘ í Hvalsíki,
að rjettast væri, eða jafnyel sjálf-
sagt, að sleppa viðkomu skiþsins
á þéssum stáð.
Jeg leitaði mjer upplýsingá lijá
Tóni Kjartanssyni, fyrv. alþm., og
lýsti liann mjög greinilega þeim
erfiðleikum, sem hjeraðsbxiar axxst-
ur þar ættu við að búa, og lagði
■ ast að mjer um að sjá til, að við-
komunni á Hvalsíki yrði ekki
slept,
Síðar, er rætt var xxm „Sxxðxxr-
landsskipið“ og ferðir þess, hjelt
þm. Vestur-Húnvétninga því ein-
dregið fram, fleirum sinnum, að
sjálfsagt væri að sleppa viðkom-
unni á Hvalsíki, en meiri hluti
nefndarinnar var því mótfallinn,
að það væri gert, að svo stöddu.
Hinsvegar duldist nefndarmönnum
,ekki, að' samkv. skýrslu „Super-
eargo“-skipsins 1927, þá hafði ,af-
greiðslaii á Hvalsíki gengið illa,
sennilega mest vegna vantandi
skipakosts við landflutningana. ITr
þessu, þarf nauðsynlega að bætá,
ef halda á viðkomn skipsins á þess
um stað 'eftirleiðis.
I það eina sinn, sem þm. Vestxxr-
Skaftfellinga mætti á fnndi nefnd-
arinnar og rætt var um viðkom-
ur „Suðurlandsskipsins“, lagði
hann það algerlega í vald nefndar-
innar, hvort viðkomu í Hvalsíki
yrði íialdið eftirleiðis eða ekki.
Jón A. Jónsson.
Jeg skal einnig' geta þess, að
brjéf þetta bar jeg í sumar xxndir
formann samgöngumálanefndar N.
d„ Guniiar Sigurðsson alþm. og
vottaði hann þetta: „Brjef þetta
hermir rjett frá því, er viðkemur
samgöngumálanefnd neðri deild-
ar.'“
En nxx vaknar sxi. spurning:
Hvað er það, sem rekur Hannes
Jónsson, mann gersamlega ókunn-
ugan staðháttum eystra, til þess að
beita sjer móti þessu máli á þingi?
Jeg hefi ekki getað' fundið nema
eina skýringu á þessu tiltæki, og
hún er sú, að gera þeim bændum
í Hörgslandshreppi t.jón, sem hafa
myndað sjei’stakt pöntunarfjelag,
óháð kaupfjelaginu, en þeir fá sín-
ar vörur í land við Hvalsíki. J.
A. J. getur þess í brjefi sínu, að
afgreiðslan við Hvalsíki hafi geng
ið illa 1927 og getur það rjett
verið. Mjer er einnig kunnugt um
það, að í vor gekk afgreiðslán vel
við Hvalsíki, en illa við Skaftárós
og hefir þó engum komið til hug-
ar að láta skipið hætta viðkomu
við Skaftárós fyrir það.
Slátrunin í Vík.
Jeg lijelt því frarn í fyrri grein
minni, að Páll Olafsson bóndi á
Litlu-Heiði liafi átt aðalforgöngi-
una í því, að stofnuð var í Vík
sláturdeild frá Sf. Sl. 1 raun og'
veru viðurkennir L. H. þetta rjett
vera, því hann upplýsir, að P. Ól.
hafi staðið fyrir slátruninni 1912
—1918, en þá tók L. H. við. Slát-
urfjel. byrjar starfsenxi sína 1907
og átti P. Ól. að'alforgönguna
eystra. T. d. var það svo fyrsta
árið, að aðeins tveir menn úr sýsl-
xinni sendu fje suður í Sf. Sl.; og
var annar Páll á Heiði og lxinn
Skúli heitinn á Fossi í Mýrdal. —
Næsta ár gekk alt betur og varð
þá talsvert almenn þátttaka. —
Fyrstu deildarstjórar Sf. Sl. í sýsl-
xxnni voru þessir: Bjarni Bjarna-
son, Hörgsdal (f. Hörglandshr.);,
Björn Bunólfsson, Holti (f. Kirkju
bæjarhr.), Ei-asmus Árnason : á
Leiðvelli (f. Leiðvallahr.), Vigfxis
Gunnarsson V Flögu (f. Skaftár-
tunguhr.), GiÉli Magnússon í Noi'ð-
nr-Hjáleigu (f. Álftavershrepp)',
Einar Brandssön á Reyni (fyrir
Hvammsh.), og Ólafur H. Jónsson
á Sólheimum (f. Dyrhólahr.)'. Páll
á Ileiði var fiilltrúi fjelagsins fyr-
ii- sýsluna; ætti L. H. að skýra al-
menningi frá því, hvaða ráð' hann
B.v. .ðlafiir1
9
t i 1 s ð 1
Allar upplýsingar hjá
eigandanum
P. Dnus.

Kappskákir.
í dag kl. 2 byrjar í Bárunni aíðasta umferð í „handicap kapp-
skákunum“, og þá skorið úr um þæð, hver verður efstur: KAE.L
BERNDTSSON, ÁSMUNDUR ÁSGEIRSSON eða INGVAR JÓ-
HA.NNESSON. Það verða spennandi skákir.
Annað kvöld (mánudagskvöld) kl. 8 byrja í Bárunni „hrað-
kappskákir“ eftir „plctuslætti“. Menn tilkynni þátttöku sína á af-
greiðslu Morgunblaðsins fyrir kl. 4 á morgun. Allir geta fengið að
vera með. Fjölmennið í Báruna til að sjá, hvernig þeir reynast snill-
ingarnir, þegar er rekið á eftir með „plötuslætti“.
Sildarnætur og Reknet
Þeír sem hafa í hyggju að kaupa síldarnætur eða..
reknet frá
Spilkeviys Snöre Not & Garniabrik, Aalesund,
fyrir næstkomandi síldveiðar eru af sjerstökum ástæð-
um og eftir beiðni verksmiðjunnar beðnir að tilkynna.
það fyrir 6. þ. mánaðar. Sími 1000 og 669.
Haukur Thors.
Les 8ucc,s d nibert GODDE, BEDIH 0 GiG
París (ffliöstöö).
Verksmiðjur í TARARE — LÝON — MULHOUSE —
ANDOVER & DEPEW (U. S. A.).
Útbú í höfuðborgum flestra landa.
Framleiða alskonar Silki — Silkilíking — Málm og
Baðmullar-vef nað — Móðinsvörur.
Góðir skilmálar — gott verð — haganlegar lengdir-
Einkasala á sjerstökum tegundum getur komið til greina.
Sem einkaumboðsmaður á íslandi ofangreinds Firma
tek jeg. á móti pöntunum fyrir þess hönd og gef allar
upplýsingar. " ,.
Stórt sýnishornasafn af nýjungum fyrir árið 1929-
fyrir hendi.
Jón Heiðberg.
Vallarstræti 4. Sími 585.
Dlboð.
Þeir, er gera vilja tilboð í að reisa hótelbyggingu á
lóðinni Pósthússtræti 11, vitji uppdrátta og útboðslýsing-
ar á teiknistofu undirritaðs næstu daga. Tilboð verða
opnuð kl. 5 e .h. þ. 12. þ. m.
Gnðjún Samnelsson.