Morgunblaðið - 10.12.1929, Blaðsíða 6

MORGÖNBLAÐIÐ
Byður nokkur
betur!
Borðhnífar,
ryðfríir, ómissandi á hverju
heimili, ’aðeins 75 au.
6 tveggja turna teskeiðar
í kassa, aðeins 3.25 kassinn.
.. Matgafflar
egta, alpacca 75 au.
Matskeiðar
egta alp. 75 au.
Teskeiðar
egta alp. 35 au.
HnífaPör, góð, 75 au.
Flautukatlar,
aluminium 3.75.
Fiskspaðar,
alum. 50 au.
Gafflar,
alum. 10 au.
Teskeiðar
alum. 5 au.
Sleifasett,
7 stk. trje 3.00.
Diskar,
postulín 40 au.
Ávaxtaskálar,
postulín, 1.50
Postulíns matarstell,
12 manna, afarfín, 72 stk.
á 127.75.
Kaffi- og súkkulaðistell,
12 manna, egta postulín 28.50
Afar mikið úrval af alls-
konar postulínsvörum, bús-
áhöldum, barnaleikföngum
og tækifærisgjöfum.
lEknwiHm,
Bankastræti 11.
isi. smjor.
bökuaaregJ og alt krydd
til bðknnar í
Bergmann 8 HUttemeier
saumavjelar eru þær vSndud-
ustu sem til laodsins flytjast.
Hin alþekta saumavjelaolía er
mikið lækkuð í verði.
Sigurþór, Austurstræti 3.
Hakkað kjðt,
Kjðtfars.
K L E I N.
Baldnrsgðtn 14. Sími 73.
er t. d. lagt á útsvar í miðjum
apríl á alla heimilisfasta i sveit-
inni, miðað við manntál prestsins
frá haustinu. Nú heíir bóndi flutt
í fardögum inn í sveitina, og skilst
mjer þá, að útsvari hans eigi að
skifta eftir lögunum milli heimilis
sveitar og þeirrar er hann flutti
úr. Hjer finst mjer eima eftir af
þeirri hugsjón, að reita fjelaga
sinn eins lengi og unt er, og einnig
þvi að hlífa ekki nýjum innflytj-
endum.
Undantekningarlaust er flutn-
ingsário mjög erfitt ár; mikill
kostnaður við búferlaskiftin, hætt
við vanhöldum á búpeningi fyrsta
árið, og öll aðstaða bóndans erfið
meðan hann er að venjast nýjum
og breyttum staðháttum. Til þessa
atriða, e'r hreppsnefndum skylt að
taka fyllilega tillit. Og sann-
gjarnast væri, að fyrsta árið gjald
þegns í heimilissveitinni fjelli ó-
skift til hennar, þannig að sveitin
sem hann flutti úr hefði einungis
það útsvar sem á hann var lagt
síðasta veturinn hans þar, og gjald
daginn yrði 15. jviní sama ár.
Sömuleiðis er ef fjölskyldumað-
ur fer úr sveit í sjóþorp og fær
þar atvinnu, og verður útsvars
skyldur samltv. þessum kafla, þá
getur svo farið, að þar sje svo
mikið v hann lagt, að gjaldþol
hans sje stórlamað, og heimilissveit
hans fái ekkert
1 þessu tilfelli virðist það ætti
að vera heimilissveitin e'r fengi út-
svarið, en ekki dvalarsveitin, því
viðkomandi gjaldþegn er þar bú-
settur, og samkv. fátækralögunum
verður sú sveitin að annast hann
og fjölskyldu ef um þrýtur fyrir
honum, og einnig sjer hún um
mentun barna hans ef þau jiokk-
ur e’ru.
Þá er 12 gr. sama kafla, sem er
þannig úr garði gerð, að hún ein
gefur tilefni til eilífs ágreinings
milli sveitarstjórna. Þar segir : „Bf
útsvör verða talin hlutfallslega
hærri, svo nema 10% eða meira í
heimilissve'it gjaldþegns en at-
vinnusveit, og útsvörum á að
skifta milli þeirra, skal draga frá
þeim hluta útsvara er gjalda skal
atvinnusveit, þá npphæð, sem ætla
má, að aðili mundi minna hafa
goldið, ef hann hefði átt heima i
atvinnusveit enda skal heimilis-
sveit hans endurgjalda hon-
um þá upphæð o. s. frv. .. Enn-
fremur: „Finna skal hvort útsvör
verði talin hlutfallslega hærri eða
lægri í einni sveit eða annari, með
því að leggja saman í hvorri sveit
eða hversu hlutfallið milli skuld-
lansra eigna gjaldþegna sveitarinn
ar eftir síðasta skattaframtali og
útsvara þar, hlutfallið milli skatt-
skyldra tekna þeirra og útsvara og
hlutfallið milli gjaldendatölu sveit
arinnar og útsvara og deila síðan
með 3. Skera þær tölur, er þá
koma fram úr því o. s. frv.“.
Þó er þetta ekki fastur og ófrá-
víkjanlegur grundvöllur að byggja
a við útsvarsskiftinguna,' því at-
vinnnmálaráðuneytið á að skera úr
er hlutfallsins gætir of mikið, og
dregið úr þvi með því að deila
eignum samkv. skattaframtali með
tölu er telst hæfileg, þó ekki hærri
en 10. Þar viðurkennir þó löggjaf-
inn að þessi eða önnur re'gla gpti
ekki verið gildandi formúla að fara
eftir, og má því sífelt um það
þrátta hver sje hiri rjetta. Það er
víst, að þessi regla er mönnum ill
skiljanleg, og erfið i framkvæmd
svo að rjettlát verði talin.
Um gjalddaga útsvaxa, ábyrgö á
þeim og innheimtu.
1 sveitum er gjalddagi 15. júlí
á öðrnm helm., en hinum 15. okt.
30. gr. segir: „Ef útsvar er ekki
greitt áður en 2 mánuðir eru liðnir
frá gjalddaga, skal gjaldþegn
greiða hreppssjóði eða bæjarsjóði
dráttarvöxtu af því, sem ógreitt
er, %% fyrir hvern mán. o. s.
frv.“.
íijei' er því miður mjög mikið
*
aukin skrifstofustörf og vinna fyr
ir sveitarstjórnirnar, og undaji-
tekningarlaust næst lítið inn af út-
svörunum fyr en komið er fram i
september og jafnvel eítir áramót.
Til þess tíma, verða flestar greiðsl
ur frá hreppnum að bíða, cg upp-
ge'rð á hreppsreikningunum eigi
iokið fyr en komið er fram i febr.
og jafnvel marsmánuð.
tíjaldendur álíta ekki vanskil,
eftir lögunum, sem er og rjett að
vissu leyti, þótt útsvörin sjeu eigi
greidd fyr en það, að þeir sleppa
við dráttarvaxtagreiðslur, og það
verða skilamennirnir, sem greiða
fyrir þann tíma, en vanskilamenn-
irnir þá þeim hentar seint og síð-
armeir, og mega innheimtumennirn
ir venjulegast kvitta seðilinn og
geí'a dráttarvextina.
í sveitum væri hentugast að hafa
gjalddaga útsvara 15. júní og lög-
taksrjett á ógreiddnm útsvörum
15. sept. Væri þá liægt, undir flest
nm kringumstæðnm, að gera
hreppsreikninginn strax úr áramót
um. Um miðjan júní er manntals-
þingið venjulega haldið i sveitum,
og' er þá sjerstakt tækifæri fyrir
oddvita að iunheimta útsA'örin og
tala við gjaldendur um greiðslu
þeirra.
38. gr. fjMÍlar um ábyr®ð á út-
svörunum, og' skal bóndi ábyrgj-
ast útsvar konu sinnar, er á hana
var lagt, áður en þau gengu að
eigast — og lengra níer ekki á-
byrgðin. Jeg tel fulla þörf á, að
húsbændur beri fulla ábyrgð á út-
svari heimilismanna sinna allra,
því það er oft mjög erfitt, að fá
útsvör greidd hjá íólki, sem er
flutt burtu úr sveitinni, nema með
miklum tíma og lögtakskröíu.
Ætti slík ábyrgð að vera öldungis
áhættulaus fyrir húsbændur, þegar
þe'ir vissu nm þetta lagaákvæði, og
niðnrjöfnnn útsvara fer fram 1—2
mán. fyrir vinnuhjúaskildaga.
Brautarholti, 26. nóv. 1929.
Ólafur Bjai-nason.
Alþingisbáliðio.
Nú hefir það verið auglýst að
alþingishátíðin eigi að standa dag
ana 26.-28. júní, — fimtudag til
íaugardags. Svo sem kunnugt er,
eru í Reykjavík og Hafnarfirði
þúsundir manna og kvenna er hafa
atvinnu sina við verslunarstörf,
bæði búðar- skrifstofu- og bánka-
störf. — Jeg hefi hvergi sjeð þe'ss
getið, að ákveðið hafi verið að fyr-
irskipa rneð reglugerð að loka
skuli skrifstofum, verslunum, bönk
um o. s. frv. þessa hátíðisdaga, en
vitanlegt er, að allur sá fjöldi
fólks sem við slíkar stofnanir vinn
ur. er alge’Hega útilokaður frá því
að komast á hátíðina, nema fyrir-
skipað sje að loka, Vihnuveitendur
rnunu tæplega (eða, mjer er óhætt
að segja, als ekki) loka, nema þeim
sje skipað það. Þeir mundu láta
sjer nægja að fara sjálfir á hátíð-
ir,a en láta fólk sitt eftir. Það yrðu
því sveitamenn og vinnuveitendur
úi' Reykjavík, sem á hátíðina
kæmu, allur almenningur sæti
heima í borginni við vinrlu sína.
Engin þörf yrði á að flytja „1000
ruanns á klukkutíma“ til Þing-
valla. — Þeir sem ráða, verða að
taka þetta mál til athugunar, nema
þeir æt.li að útiloka eina fjölmenn-
ustu stjett höfuðstaðarins frá því
að koma á alþingishátíðina,
Bankamaður.
Aths.
Út af þessu hefir ritstjórn Morg
unblaðsins snúið sjer til Magnúsar
Kjaran, frkvstj. Alþingishátíðar-
nefndar. Hann sagði, að á funduin
nefndarinnar hefði verið rætt m
þetta mál, og nefndin teldi sjálf-
sagt að búðir og skrifstofur væri
lokaðar hátíðardagana, og ætlaði
hún sjer að fá samþykt lög um
það á næsta þingi. En ekki hefði
hún enn tekið neina ákvörðun um
það hve marga daga skyldi vera
lokað.
— Það getur verið óheppilegt að
hafa lokað alla hátíðardagana, seg-
ir M.K., vegna þess að sunnudagur
fer næstur á eftir. Þó hefir það
stundum komið fyrir að lokað hef-
ir verið 4 daga um jólin, og hafa
menn þá birgt sig upp áður. Ekk-
getúr komið til mála að liafa allar
brauða- og mjólkurbúðir lokaðar,
og vel getur verið, að ekki megi
allar' matvörubúðir vera lokaðar
alla dagana fátækasta fólkið
verður eftir í bænum, og það hefir
ekki efni á því að birgja sig með
mat til margra daga. ,Sú leið væri
hugsanleg, að tekin væri ákvörðun
uiii hve margar mátvörubúðir,
brauða- og mjólkurbúðir skyldi
opnar vera, og að Fjelagi matvöru
kaupmanna, Bakarameistarafjelag
inu og Mjólkurfjelaginu yrði síðan
falið að ráða fram úr því, hvaða
búðir það yrði, en auðvitað þyrfti
þær að vera á víð og dreif um
bæinn.
Eggert Stefðnsson.
Þegar þjóðfjelag hristist til af
orustum hinna miklu stjórnmála,
hlustum við með ánægju á mann
þann, sem svo ágætlega stemdi í
söng hinum ýmislegu efnum, er
þjóðfjelagsdraumar Vorir eru gerð-
ir af. En engar orustur, enginn
flokkadráttur er til lengur um
gildi íslenskra lista, þar í e'rum við
öll sammála.
Listirnar er arininn, sem meðan
stuðst er við hann, er öllum griða-
staður. Glaðir förum við úr hring-
sóli stórborga fjelagsskaparins og
verðum kyrlátir einstaklingar í
skauti ættjarðarinnar, meðan við
móttökum áhrif listanna, hvort
heldur það er hjá skáldunum eða
komponistunum í þessu tilfelli, eða
mikilmenninu Einari Jonssyni.
Eggert Stefánsson, sem vinnur
fyrir kraft, þessara efna sem getið
er um, heldur tnú á burt enn einu
sinni frá landi sínu, og ætlast hann
til að það svari til hugsana hans
að Reykvíkingar fylli hús á söng-
skemtun hans áður en hann fer,
sem er á föstudaginn.
J. S. K-
S0FFÍUBUB
kápur
sjöl
silki
alklæði
silkiflauel
fóður
slifsi,
brocade
og alm.
S. lóhaimesdðttir,
beint á móti Landsbankanum.

Fyrir eina 50 aur a,
ekur enginn í bifreið í Rvík, en
fyrir sanngjamt gjald ferðast þeir
sem aka í bifreiðum frá
715 B. S. R. 716.
Til Vífilsstaða kl. 12, 3, 8, 11 e. m.
Til Hafnarfjarðar á hverjum klt.
Um bæinn allan daginn.
n.
Fjallkonu-
skó-||
svertan
cr
best.
Hlf Efnagerð Reyhjavíkur.
■ '-v-vW. ‘ -
Leðsrvöruf
DömutOsknr,
Herraveski,
Bnddnr,
Smekklegt úrval.
Lægst verö.
Nýkomin
Ilmvöln
édýr,
ijölbreytt nrval.
Versiunin
| Egill Msen
hjá
L. H. Miiller.
Aausturstræti 17,
odyrarD
betri!
Hve'rg
Kaupið
þess
fötin
vegna