Morgunblaðið - 31.12.1929, Qupperneq 3

Morgunblaðið - 31.12.1929, Qupperneq 3
MORGUNBLAÐIÐ JftlcrrgttuMafcsi) Stofnjindl: Vllh. Flnsen. Stsefandl: Fjelas I ReyklaTih. ftltetjðrar: Jön Kjartaneaon. Valtýr Btefdnaaon. &narltalng;aatjörl: H. Hafberg. gkrlíatoía Austuratraetl t. Si*l nr. 600. AmtlýslnKaafcrlfatofa nr. 700. Sfalautalaaar: Jðn K-JartanaBon nr. 746. Vsltýr Stefánsson nr. 1660. H. Hafberg; nr. 770. isarlf^arlald: Innanlanðs kr. 1.09 á mánnöl. nlanda kr. 1.60 - — *Clu 10 anra eintaklb. Erlendar símfregnir. FB. 29. des. Ur Suðurhöfum. Landafundir og flugslys. Frá Osló er símað: Norski flugmaðurinn Lier flaug fyrir tveimur sólarhringum, ásamt Schreiner skipslækni, frá hvai- veiðaskipinu Cosmos, til þess að skygnast eftir hvölum. Skip- ið er að hvalveiðum í Suðurpóls- höfum. Hefir- ekkert frjest til þeirra fjelaga síðan. 16 hval- veiðabátar leita að þeim. Útgerð arfjelagið hefir beðið Byrd að aðstoða í leitinni. Riiser-Larsen og Lutzow- Holm hafa flogið frá skipinu Norvegia í Suðurpólshöfum og uppgötvað áður óþekt suður- pólsland milli Costlands og End erby-lands. Hafa þeir dregið norska fánann á stöng í hinu nýfundna landi og lagt landið undir Noreg. Fjelagar Byrds hafa fundið við Heibergjökulinn grjótvörðu, sem hlaðin var í Suðurpólsleið- angri Amundsens. í vörðunni fundu þeir olíukönnu og stutta skýrslu frá Amundsen um fund Suðurpólsins. FB. 30. des. Sjálfstaeðiskröfur Indverja. Frá Lahore er símað: Þjóð- ernissinnaleiðtoginn Nehru, sem kosinn var forseti á ráðstefnu þeirri, sem indverskir þjóðern- issinnar hjeldu á jóladag, hefir haldið ræðu til hvatningar þjóc- ernissinnum. Hvetur hann þá til að hefja miskunnarlausa bar- Vitu gegn breskum yfirráðum og lagði fast að mönnum að hvika í engu frá þeirri stefnu, sem lægi til grundvallar fyrir tiílögum þeirra,- sem samþykkt- ar voru á al-indversku ráð- stefnunni, og áður hefir verið ^etið. Einkanlega lagði Nehru áherslu á, að menn neiti að greiða skatta og taki engan þátt í störfum þinga eða hufi nokkur skifti við bresk yfirvöld í landinu. Nehru kvað breska heimsveldið vera að liðast í sund ur og væri það algerlega ófull- nægjandi, þótt Bretar veiti Ind- landi sömu rjettindi og sjálf- stjórnarnýlendurnar hafa. Ind- verjar heimta fullkomið sjálf- stæði. Nehru flutti ræðu sína að viðstöddum 30 þús. Indverjum, sem hyltu hann og hrópuðu „lifi byltingin", er hann hafði lokið máli sínu. Ný stjórn í Póllandi. Frá Varsjá er símað: Bartel hefir myndað stjórn í Póllandi. Zaleski er utanríkismálaráð- herra, en Pilsudski hermálaráð- herra. Varðskipið „Þór“. Ort á strandstaðnum, 23. desember 1929. Hjer áttirðu hinn síðasta orustuvöll og úrslitaleikinn að heyja, en minningin lifir um afrekin öll og aldrei mun fyrnast, nje deyja. Sem útvörður jafnan þjer áttirðu stað, og aldrei í sókninni deigur, úr blessunaróskum, er bárust þjer að, þjer bundinn var hamingjusveigur. í byljum og náttmyrkri brástu’ ekki þeim, á björgun er þurftu að halda, en skipshöfnum mörgum þú skilaðdr heim í skjólið — af djúpinu kalda. Nú loks er þó skeiðinu lokið hjá þjer, og ljúft skal þín jafnan að minnast; um síðustu leifarnar sokknar í ver mun sorg vor og þakklæti tvinnast. Tr. með línu og náði hann til mótor- bátanna. Settu mótorbátsmenn nú aðra línu við línu ,,Þórs“, því meiningin var að draga mennina á streng, en strengur mótorbátannna slitnaði áður en nokkur yrði í hann festur. Var þá ekkert annað að gera en bíða, því myrkrið var að skella á. Kl. 10—11 um kvöldið var gerð björgunartilraun af Skaga strandarbátnum öðrum og Þórs bátnum, en hún mistókst svo að öðrum bátnum hvolfdi, en varð samt ekki að slysi. Um nóttina gerðist ekkert til tíðinda1'. Þannig er frásögnin í dagbók „Þórs“. Lýkur henni með því að skýrt er frá komu „Hannesar ráðherra“ kl. um 10 árd. í mánudagsmorgun og tíjörgun inni, sem þá gekk greiðlega. „Þ6rs“-straudið. Frá sjóprófunum. Kl. 2 e. h. á laugardaginn var sjórjettur settur á bæjar- þingstofunni í hegningarhúsinu og þar' haldið sjópróf út af strandi „Þórs“. Fátt nýtt upplýstist í prófun- um, en þó þykir rjett að segja frá því helsta sem fram kom í skýrslu skipherrans, Eiríks Krjstóferssonar og verður þar stuðst við dagbók skipsins. Varðskipið „Þór“ lagði af stað hjeðan úr Rvík kl. 11 að kvöldi þann 17. des. Svo sem kunnugt er var ferðinni heitið norður á Húnaflóa til þess að flytja þangað tvo af nefndar- mönnum kirkjumálanefndar, þá síra Jón Guðnason á Prests- bakka og Runólf Björnsson á Konsá. Skipið hafði meðferðis um 40 smálestir af kolum, þeg- ar það fór úr Reykjavík. Segir nú ekkert af ferðum skipsins fyr en það fer frá Blönduósi á föstudagskvöld (20 des.). Var þá búið að koma Runólfi á land á Blönduósi. Kt. 8,15 var lagt af stað; var þá ANA vindur með veðurhæð 6, en bjart veður. Hvesti nú óð- um og kl. 10,15 var snúið við út og norður í flóann, því skip- herra treysti sjer ekki til að skipinu lagt fyrir akkeri undir Eyjarey. Eftir að skipinu var lagt mun það hafa rekið h. u. b. eina sjómílu þangað til það strandaði, enda þótt þess yrði ekki vart á dýpinu. Skipið rekst á skerið. Um strandið segir svo í dag- bók skipsins: „Kl. 8,14 var lóð- að. Þá orðið grynnra en áður og auðsjeð að skipið dreif. Var þá hringt á ferð út og kallað á skipstjóra, sem kom strax upp og hringdi á meiri ferð. Var þá skipið á mjög hörðu reki og 1 jet ekki að stjórn, þótt vjel væri komin í gang. Fáum augnablik- um síðar tók skipið grunn og braut yfir jiað. Nokkur augna- blik stóð skipið fast á grunni Var þá sent út neyðarskeyti S. O. S. og Reykjavík sent skeyti um að skipið væri strand að og hvar. — Strax kom dá- lítill sjór í skipið og jókst hann fljótt, bæði f vjelarúmi og mið skipa. Sjór kom og aftur í ká etu og að ofan frá í háseta- klefa. Litlu síðar fyltist skipið að mestu leyti. — Ekki voru nokkur tök til að yfirgefa skip- ið vegna brims og myrkurs, svo menn hjeldust við í herbergj- um 1. stýrimanns og loftskeyta- manns og einnig í stýrishúsinu sem voru einu staðirnir er hægt ., , j var að vera í og öruggir þóttu sjá vitann í Giímsey v'e®na| strax og fært var fyrir sjógangi var skotið eldflugum og skotið 10 roksins. Kl. um 12 um nóttina skall á blindhríð og hjelst hún fram á næsta dag. Stýrisútbúnaður skipsins bilar. Kl. 4,40 aðfaranótt laugar- dags varð vart við að skipið fór að láta illa af stjórn; var samt hægt að fá það þrisvar yfir vind inn, en gekk mjög illa í síðasta skiftið og sást þá eftir að stýris- keðjan var komin út af „kvað- rantinum“ (stýrissveifinni). Var þá gengið 1 að koma því í lag aftur og keðjan strengd eins og hægt var. Var þetta búið kl. 8,30 á laugardagsmorgun. Skipinu lagt undir Eyjarey. Kl. um 3 e. h. á laugardag bkti ofurlítið og sást þá aðeins sem snöggvast til lands. Var þá fallbyssuskotum og síðar búist sem hægt var undif nóttina, náð í matvæli, þur föt og eldfæri. Björgunartilraunir. Strax og birti sást að óhugS' andi var að fólki yrði bjargað nema af sjó. Kl. 10 (sunnudags morgun) sást togari að sjá grunt undan Skagaströnd. Var þá skotið nokkrum fallbyssu skotum og einnig eldflugum, en það bar engan árangur. Rjett eftir hádegi komu tveir mótorbátar frá Skagaströnd á strandstaðinn. Var þá björgun- arbátur „Þórs“ losaður og gerð ur klár með þeim línum sem til náðist. Sex menn voru settir í bátinn og þegar gott lag kom var honum rent í sjó og róið út Þegar litið er yfir atburð pennan, verður manni á að spyrja: Hvernig stendur á því, að skip koma fyrst á vettvang eftir 11/2 sólarhring? Skipherrann á „Þór“ sendir dómsmálaráðuneytinu skeyti sam stundis og skipið strandar og úlkynnir strandstaðinn. Vitað er að dómsmálaráðuneytið fjekk skeyti þetta strax, því hálf- tíma seinna fær skipherrann símskeyti frá ráðuneytinu. En það er þó fyrst á sunnudags- morgun, að ,,Ægir“ er beðinn að fara á vettvang, og þá er „Ægir“ austur á Mjóafirði, hverra erinda veit blaðið ekki. Um kl. 2 á sunnudag er svo leitað til togara, sem staddur er fyrir Vesturlandi og hann tíeðinn að hjálpa. Vegna þessa óhæfilega dráttar kom skip fyrst á vettvang eftir 11/% sólar- hring. Hvað olli þessum drætti veit Mbl. ekki; og ekkert var reynt að upplýsa um það í sjórjett- inum. RoyalCrown nixture er mjSs vinsælt reyktóbak. Selt í boxum á 100 gr, og kostar aðeins 2 kr. boxið. Fæst alstaðar. Flngeldar: Kínverjar á 2, 5, 8 og 13 aura stk. Kinverjar 72 stk. í lengju pr. 0.25. Púðnrkerlingar 5, 8, 13, 20 og 25 aurastk. Bombnr 0.90 og 1,40 stk. Pappaskot 50 stk. 1.00 Stjörnuljós 25 anra ks. Blys 20 anra og allskonar iingeldar bestir og ódýrastlr í Veisl.löns B. Helgasonar Laugaveg 12. Hokkrar sjúkrasðgur úr fæðingabók Þórunnar Á. Björns- dóttur ljósmóður. Rvík 1929. Allsbonar Þetta er allmikil bók, 350 bls. að stærð, en einkennile'gast við hana er það, að slíkt safn af sjúkrasög- um mun hvergi til í víðri veröld nema í þessari bók. Efnið tekur að sjálfsögðu aðallega til ljós- mæðra og lækna, en þó er þar ýmislegt innan um og saman við, sem hefir gildi fvrir menningar- sögu vora. Maður sjer lifandi fyr- ir sjer þá miklu og margliáttuðu erfiðleika, sem ljósmæður áttu við að stríða og eiga enn í sveitum vormn, hversu þekking lækna og útbúnaður þeirra var að ýmsu levti ai skörnum skamti til skamms tíma o. fl. Þá kynnist maður að sjálfsögðu höfundinum, sem er gott sýnishorn af bestu ljósmæðr- um. sem þettá land hefir átt, hugs- unarhætt-i hennar, samviskuse'mi, trúrækni og karlmensku í liverri raun, ef svo mætti segja um kven- mann. Þórunn fjekk þá hugmynd á barnsaldri að verða ljósmóSir og ljósmóðir varð liún. Og þetta þreyt andi ófrjálsa starf hefir orðið ljós á vegum kjarkmiklu og- stefnu- fostu konunnar, hefir fylt alt henn ar líf fram á sjötugsaldur. 0» Hygeldar. Ódýrast I Ingvar Úlafsson. Vegna vörnupptalningar verðnr bnðin loknð fimtudaginn 2. jan. Vörnhnsið

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.