Morgunblaðið - 24.08.1930, Síða 5

Sunmidag 24. ágúst 1930.
5
3'tlovcmttMaÍ>Íí>
Prestastelian 1930.
Dagana 19.—21. júní yar hin ár-
lega prestastefna haldin í Reykja-
vík á venjulegum stað í húsi K. F.
U. M. Voru þar mættir alls 40
þjónandi prestar og prófastar, en
vegna óhagstæðra skipaferða komu
nokkrir þeirra ekki fyr en á öðr-
um degi.
Prestastefnan hófst fimtudag 19.
júní með guðsþjónustu í dómkirkj-
unni og prjedikaði þar sjera Guð-
uiundur prófastur Einarsson á Mos
felli í Grímsnesi. Allflestir synodus
Prestar gengu til guðsborðs í guðs-
Þjónustunni og þjdnaði sjera Ólaf-
Ur prófastur Magnússon í Arnar-
bæli fyrir altari.
Kl. 4 setti biskup prestastefnuna
í fundarsaí K. F. IJ. M.j að sungn-
um sálminum „V°r guð er borg á
h.jargi traust“ og flutti bæn á eft-
ii’ Bauð hann alla fundarmenn vel-
komna og auk þeirra tvo gesti,
landa vora sjera Magnús Þ. Magn-
ússon frá Haarslev í Danmörku
°g norska prestinn Fjeldsgaard frá
Vesíurheimi. Fundarskrifara til-
uefndi biskup sjera Eirík Alberts-
son á Hesti.
Síðan gaf biskup yfirlit yfir
næstliðið fardagaár. Mintist hann
Þar að upphafi þjónandi presta,
Sem iátist hefðu á árinu: sjera
Bjarna Símonarsonar prófasts, sr.
Olafs V. Briem á Stóranúpi og sr.
Lúðvígs Knudsen á Breiðabólstað,
°g síðan látinna uppg.jafapresta:
Úr. Valdimars Briem vígslubiskups,
sr- Jóhanns Þorsteinssonar prófasts
1 Stafholti og prestanna sr. Jens
V. Hjaltalín á Setbergi, sr. Jóns
Þorsteinssonar á MöðruvÖllum og
sr- Stefáns Jónssonar á Auðkúlu.
Bnn mintist hann prófessors sr. Ei-
ríks Briem og sr. Hafsteins Pjet-
Urssonar. Öllum þessum látnu kirkj
Unnar mönnum vottuðu fundarm.
virðingu sína og þakklæti með því
standa upp. Þá mintist biskup
ouinar látinnar prestskonu, frú
Sigurbjargar Matthíasdóttur í
Uraungerði, og fjögra látinna
Prestsekkna: Ástu Þórarinsdóttur
U’á Grenjaðarstað, Kristínar Svein-
bjarnardóttur frá Holti, Lilju Ól-
afssdóttur frá Breiðabólsstað og
®agnh. Pálsdóttur frá Tjörn. En
Þar sem 4 prestsekkjur liefðu bæst
Vl® a árinu væri tala prestsekkna
Uu hin sama og verið hefði í fyrra,
Seia sje 54 alls.
Áf prestskap höfðu látið á árinu
Þessir fjórir þjónandi prestar
Þjóðkirkjunnar: prófastarnir sr.
Uinar Jónsson á Hofi og sr. Kjart-
an Helgason í hruna, og prestarnir
81 Helgi P. Hjálmarsson á Grenj-
aÓarstað og sr. Einar Pálsson í
Ueykholti. -— Mintist biskup með
þakklæti starfs þessara presta í
þjónustu kirkjunnar og tóku fund
armenn undir það með því að
Ganda upp.
í fardögum 1929 höfðu prestar í
embættum veríð samtals 108 og
aðstoðarprestar 2. Af þeim hefðu 3
óáið í embætti og 4 látið af prest-
slíap, en 3 nýir bæst í hópinn (2
kandídatar og 1 aðstoðarprestur).
Uæru því þjónandi prestar nú
ails 104 og 1 aðstoðarprestur. — í
bili væru als 8 prestaköll óveitt á
iandinu, sem að undirlagi lands-
stjórnarinnar hefðu ekki verið aug
iýst til umsóknar, en um tvö þeirra
væri vilyrði gefið að þangað mætti
setja presta ef byðust. Tók biskup
fram að lijer væri aðeins að ræðaum
frestun í bili á auglýsingu þessara
prestakalla uns sýnt yrði hvort
næsta Alþingi óskaði fækkun
prestakalla. Yrði fækkun ekki sam
þykt, sem biskup vonaði að ekki
yrði, svo illa sem mælst hei’ir fvrir
samsteypum prestakalla yfirleitt,
mundu þessi embætti verða aug-
lýst til umsóknar á venjulegan
hatt.
Breyting á kirknaskipun hefir
síí ein verið gerð á liðnu ári, að
Krísuvíkurkirkja hefir með ráð-
lierra úrskurði verið lögð niður,
enda sóknin nú orðin aðeins eitt
heimili, sem við niðurlagningu
kirkjunnar legst til Grindavíkur-
sóknar. Ný kirkja hefði verið reist
á Sæbóli á Ingjaldssandi, að mestu
fyrir frjáls samskot og höfðing-
legar gjafir einstakra manna (t. d.
skipstjóra eins íslensks á Englandi
sem gefið iiefði til byggingarinnar
100 sterlingspund (=2200 kr.) Á
þessu ári stæði til að reistar ýrðu
nýjar kirkjur á Flugumýri, Tjörn
á Vatnsnesi og Stóróifslivoli. Bygg
ing nýrra kirkna á Siglufirði, Ak-
ureyri og Reykjavík væru í undir-
búningi. Prestseturshús höfðu eng-
in verið reist á árinu, enda þótt
fje liefði verið veitt á fjárlögum í
því skyni. — Hefði stjórnin
látið ósinnt öllum beiðnum
í þá átt, með því að frumvarp til
nýrra laga um húsabætur á prest-
setrum átti að leggjast og var lagt
fyrir Alþingi. Frumvarp þetta
hefði þó ekki verið afgreitt á Al-
þingi fremur en önnur frumvörp
kirkjumálanefndar. Þessi frum-
vörp liefðu einnig verið send öli-
um prestum og sóknarnefndum til
athugunar og yrðu líka eitt, af
þeim aðalmálum, sem prestastefna
þessi hefði tii meðferðar að þessu
sinni. Á síðustu fjárlögum hefðu
allar venjulegar upphæðir til
kirlijumála verið veittar, svo og
2000 kr. til utanfarar presta og
litilsháttar viðbætur við lögmæt
eftirlaun prestsekkna og uppgjafa
presta (á 18. gr.).
Enn mintist biskup á hluttöku
íslenskra kirkjumanna í alheims-
þingi lúterskra, manna í Kliöfn á
næstliðnu sumri. Höfðu 7 andlegr-
ar stjettar menn lijeðan sótt þingið
sem sje biskup, prófastarnir Árni
Björnsson, Ásm. Gíslason, Ófeigur
Vigfússon og Ólafur Magnússon,
annar prestur Friðrik Hallgríms-
son og docent Ásmundur Guð-
mundsson. Ennfremur höfðu sótt
þingið 2 íslenskir prestar sem
starfa í Danmörku og 1 frá Vest-
urheimi (forseti kirkjufjelagsins
sr. Kristinn K. Glafsson). Væri
þftð í fyrsta sinn sem jafnmargir
ísl. kirkjumenn hefðu sótt slíkt
kirkjuþing erlendis. Einnig skýrði
biskup frá yfirreið sinni á næst-
liðnu ári. Hafði hann farið umV,-
ísafjarðarprófastsdæmi, og hefði
liann með því lokið vísitasíu allra
prófastsdæma landsins.
— Þó hefði vísitasía á
nokkrum einstökum sóknum ekki
verið framkvæmd, sumpart fyrir
sjerstök atvik (hvernig stóð á
skipaferðum), en sumpart vegna
þess að kirkjur láu niðri eða kirkj
ur þar ekki verið reistar fyr en
eftir að biskup hjelt yfirreið um
•hlutaðeigandi prófast.sdæmi. Alls
hefði biskup vísiterað 264 kirkjur
á næstliðnum 13 sumrum, og væri
það yfirleitt í fyrsta sinn sem bisk-
upi hefði tekist að vísitera öll
prófastsdæmi landsins.
Loks skýrði biskup frá helstu
kirkjulegu fundarhöldunum, sem
farið liefðu fram á umliðnu far-
dagaári, mintist á frjálsa kirkju-
lega starfsemi, sem lijer hefði verið
rekin og á útkomu nýrra rita
(„Samanburð samstofna guðspjall-
anna eftir próf. S. P. Sivertsen, og
Píslarsöguna samanlesnu með skýr
ingum og nokkrum föstuliugleið-
ingum eftir sr. Fr. Hallgrímsson)
og þá sjerstaklega á iltkoröu hinn-
ar nýju dönsku þýðingar á Passíu
sálmunum eftir landa vorn í Dan-
mörku, sr. Þ. Tómasson í Vemme-
tofte, en það verk væri svo af
hendi leyst, að ólnkað mætti telja
þýðandanum til mikils sóma, fra
hvaða hlið se mþað væri skoðað,
(enda samþykti fundurinn síðar
að senda þýðanda svohljóðandi
kveðjuskeyti í þakkarskyni fyrir
verkið:
„Klausturprestur sr. Þórður Tóm
asson, Vemmetofte. íslenska presta
stefnan samankomin í Reykjavík
sendir þýðanda Passíusálmanna
hjartanlega kveðju ogalúðarþakkir
fyrir ágætlega unnið starf.“
Að loknu máli sínu bar biskup
fram tillögur sínar um skiftingu
synódufjár milli uppgjafapresta og
prestsekkna, og voru tillögurnar
samþ.yktar umræðulaust. Einnig
lagði biskup fram reikning prests-
ekknasjóðs fyrir liðið ár og skýrði
frá hag sjóðsins (sjóðseign var um
næstliðin áramót kr. 57750.06, til
sjóðsins hafði gefist í tillögum alls
kr. 474.00, en kr. 1350,00 verið út,-
hlutað).
Þá Arnr rætt um nefndaskipun til
að athuga og gera tillögur um
frumvörp kirkjumálanefndar. Var
samþykt að fela starf þetta tveim
nefndum. t aðra nefndina voru
kosnir: sr. Guðmundur Einarsson,
sr. Einar Tborlacius og sr. Eiríkur
Albertsson. í hina þeir sr. Ólafur
Magnússon sr. Ófeigur Vigfússon
og sr. Sigtryggur Guðlaugsson.
Þessu næst skýrði docent Ás-
mundur Guðmundsson frá störfum
barnaheimilisnefndarinnar. — Fjár
söfnunin hefði gengið svo, að inn
hefðu safnast úr prófastsdæmum
landsins kr. samtals kr. 4227.40, en
útgjöld orðið alls kr. 1001,95 og
því í sjóði við árslok kr. 3500.22.
Gat hann þess, að markmið nefnd-
arinnar væri, að komið yrði á fót
4 barnaheimilum, sínu í hverjum
landsfjórðungi, en jafnframt sje
yfirleitt reynt að styðja að öllu
því sem verða megi uppeldi barna
til bóta. Loks skýrði hann frá því
að jörðin Hverakot í Grímsnesi
Iiefði verið kevpt af nefndinni fyr
ir 8 þús. kr. og- bygð Sesselíu
Sveinsdóttur, sem ætlaði að koma
á stofn þar heimili fyrir vanrækt
börn. Hafi Thorkillisjóður veitt til
þess alt að 1000 kr. og Alþingi
5000 kr. Annars hefði stjórnin
skipað nefnd til að undirbúa' t»g-
gjöf til verndar börnum. — Urðu
allmiklar umræður um mál þetta
sem allar hnigu að því að þakka
barnaheimilisnefnd fyrir aðgerðir
hennar.
Kand. S. Á. Gíslason skýrði frá
Anðveldasti dagsljós
Kopínpappírinn
Þegar þjer óskið mynda með
skýrum og sterkum „sepia“ litblæ,
skuluð þjer nota „Kodatone“, —
Kodak dagsljós pappír. Það er
svo auðvelt að fara með hann.
Framkallið myndir yðar í fyrstu
ofurlítið dekkri en þjer óskið að
hafa þær er þær eru fullgerðar,
skolið myndirnar vel svo að af-
gangs silfursölt loði ekki við þær
og „fixið“ þær síðan í „hypofixer“
legi. Rauður litblær fæst á mynd-
irnar með því að haða þær auka-
lega úr venjulegri salt upplausn.
Takið næstu myndir yðar á V8TBÍSt akki
„Kodatone".
Kodak Limited, Kodak House, Kingsway, London, W. C. 2.
Eignin Hsrrastaðir við Skeriaijnrð er til sölu.
1. Lóð 25X50 mtr. girt og ræktuð.
2. íbúðarhús úr tímbri ca. 8X14 m. I húsinu eru 7 lierbergi
eldhús, búr „anretningsherbergi“, „hall“, baðberbergi og eldhúsfor-
stofa. Það er raflýst, með miðstöðvarhitun, vatns- og skolpleiðslu og
öðrum nýtísku þægindum.
3. Geymsluhús, ca. 3,6X24 m. Þar er bifreiðarskýli, kolageymsla.
þvottahíis, geymsla, lilaða og gripahús.
Semja ber við
Th. B, Líndal.
hæstarjettarmálaflutningsmann. Hafnarstræti 10-
því, að hann hefði í nafni ísl.
bai’na keypt 1400 eintök af Passíu-
sálmaþýðingu sr. Þórðar til þess að
gefa þau dönskum sunnudagaskóla
börnum í þakkarskvni fyrir jóla-
kveðjur, sem ísl. sunnudagaskóla-
börn hefðu meðtekið frá Dan-
mörku.
Kl. 8(4 flutti próf. Sig. P. Sivert
sen erindi í dómkirkjunni um
„Bjartsýnið á sigur hins góða“.
Föstudaginn 20. júní var öllum
i’yrri hluta dagsins varið til árs-
fundarhalds fyrir Prestafjelag ís-
lands og verður lijer ekki skýrt
frá því er þar gerðist.
Kl. 4 síðdegis var fundur settur
að nýju. Önnur nefndin sem sett
hafði verið til að athuga frum-
vörp kirkjumálanefndar lagði fram
álit sitt og athuganir. Hafði sr.
Guðmundur Einarsson framsögn á
hendi. Frumvörpin, sem þessi
nefnd liafði til meðferðar voru:
um luisabætur á prestsetrum, um
kirkjur, um kirkjugarða og um
skipun kirkjuráðs. Urðu miklar
umræður um frumvörpin, en að
þeim loknum voru samþyktar svo-
hljóðandi tillögur frá nefndinni.
1. Um húsabætur á prestsetrum:
„Prestastefnan lýsir yfir, að hún
telji sanngjarnt, að prestar fái
leigulausan embættisbústað. En fá-
ist því ekki framgengt skorar
prestastefnan á næsta Alþingi að
setja lög um byggingar á prest-
setrum er eigi veiti prestum lakari
kjör en frv. kirkjumálanefndar“.
Samþylct 1 einu hljóði.
2. Um kirkjur og kirkjugarða:
„Prestastefnan mælir eindregið
með því, að frumvörp kirkjumála-
nefndar um kirkjur og kirkju-
garða verði sem fyrst að lögum“.
Samþykt í einu hljóði.
3. Um Kirkjuráð: „Þar sem
prestastefnan er því eindregið-
fylgjandi að sett verði kirkjuráð
fyrir hina íslensku þjóðkirkju, þá
vill liún til samkomulags lýsa yfir
fylgi sínu við frumvarp mentamála
nefndar neðri deildar Alþingis.
jafnvel þótt hún telji fyrir sitt
leyti heppilegra að fulltrúarnir
sjeu 7 og 5 þeirra kosnir af hjer-
aðsfundum til 10 ára í senn eigi
einnig sæti í kirkjuráði. Skorar
prestastefnan því á næsta Alþingi
að samþykkja frumvarpið“. Sam-
þykt í einu hljóði.
Var þá kominn kvöklverðartími
og því fundi slitið.
Kl. 8i/2 flutti sr. Friðrik Hall-
grímsson erindi í dómkirkjunni:
„Kirkjan og þjóðin“.
Laugardag 21. júní kl. 9 árdegis
var aftur settur fundur.
Þá gaf biskup yfirlit yfir messur
cg altarisgöngur á liðnu almanaks-
ári (1929). Messur á árinu liöfðu
alls verið 4424 eða 41 á hvern
þjónandi prest. Altarisgestir á öllu *
lyndinu höfðu orðið 5172. f 5
prestaköllum hafði engin altaris-
ganga verið. Fermd höfðu verið
1900 ungmenni. Samkvæmt upp-
lýsingum frá hagstofunni höfðu
fæðst á árinu 2558, hjón verið
gefin saman alls 749 og dáið 1274.
Því næst hófust umræður aS
nýju um frumvörp kirkjumála-
nefndar um embættiskostnað
presta, um veitingu prestakalla,
um utanfararstyrk presta, og um
bóksöfn prestakalla. Framsögumað
ur nefndarinnar var sr. Ólafur
Magnússon. Urðu talsverðar um-
ræður um frumvörp þessi og voru
svohljóðandi tillögur frá nefndinni
samþyktar:
1. Út af frumvarpinu um em-
bættiskostnað presta var þetta
samþykt í einu hljóði: „Presta-
\