Morgunblaðið - 28.12.1930, Qupperneq 6

wn*tfrwmjKBm
$
Með því að við höfum tekið að okkur umboð fyrir
Chevrolet og fleiri tegundir bíla frá General Motors,
yiljum við benda heiðruðum viðakiftavinum okkar á,
að framvegis getum við ekki aðeins tekið að okkur
bílaviðgerðir fyrir þá, heldur einnig selt þeim heppj-
legustu bílategundimar, sem tii landsins flytjast að
dómi allra sem til þekkja. Varahluti tilheyrandi bíl-
unum munum yið hafa fyrirKggjandi svo að trygging
er fyrir því að þeir verði til þegar á þarf að halda.
Þeir, sem hafa í huga að kaupa bfla, eru vinsamlega
beðnir að kynna sjer verð og skilmála okkar áður en
þeir festa kaup hjá bðruxu.
Fyririiggjandi er nú nýi 2 tonna Chevrolet vörubíil-
inn fyrir kr. 3100.00, og aðrar tegundir vöru og
fðlksbíla útvegaðar með stuttum fyrirvara.
Sveian & fieiri.
bifreið&umboð.
Hverfisgöti 78, Keykjavík.
SSmi 1906. Sími 1900.
Silkiaærfðtin yðxr anáast itelmingi
lengnr og ern ávait ný.
Hversu lengi endast yður silki-
nærfötin. — Séu þau þvegin úi
LUX, haldast þau sem ný heltn
ingi lengur en þér bjuggust við
Pví þessir glæru, hvítu sápu
apænir, sem þér notuðuð, eru
algerlega öruggir.
Þar eð LUX sápuspænir eru ein-
göngu framleiddir fyrir fíngerð-
an vefnað, þá eru þeir algerlega
skaðlausir.
Hið mjúka, hvita löður eyðir
óhreinindunum — án þess að
skemma hina fíngerðu þræði. - J.
Notið ávalt LUX og sparið með ^
því nærfatnað yðar.

i*a
l MLOTHBR2 UMITEQ. PORT SUNUCHT. ENGLAND I
Rannsúknir ( Grænlandi.
Danir ætla að gera út þriggja ára
rannsóknaleiðangur í Austur-
Grænlandi.
Laugardaginn fyrir jól gaf
Stauning forsætisráðherra blöðun-
um upplýsingar um fyrirhugaðar
vísindalegar rannsóknir í Austur-
Grænlandi.
Að undanförnu hefir staðið í
samningum milli stjórnar Carls-
bergssjóðsins og forsætisráðherr-
ans um það hvernig hægt mundi
að íitvega fje til þess að gera
út þriggja ára vísindaleiðangur til
þess að rannsaka miðbik Austur-
Grænlands, frá Scoreshysundi að
Ðanmerkur höfn. Carlsbergsjóður-
inn liefir nú veitt 300.000 krónur
til þessa, en ríkið hefir heitið
að leggja til fararinnar skipin
„Gustav Holm“ og „Godthaab“.
A næsta ári verður „Godthaab“
að minsta kosti látin annast sigl-
iugarnar fyrir leiðangurinn.
Til þess er ætlast að setja á
fót tvær bækistöðvar, aðra í Ósk-
arsfirði og hina í Hambesbay;
auk þess verða reistar nokkrar
mærri stöðvar fyrir vísindamenn-
ina. En hiis ríkisins í Danmerk-
urhöfn og Scoresbysund nýlendan
eiga að vera aðalbækistöðvar
þeirra, og eru þær á ystu mörkum
þess svæðis, sem á að rannsaka.
Á hverri stöð á að vera rúm fyrir
4 vísindamenn; hafa þeir með sjer
vjelbáta til siglinga innan fjarða,
en á landi verða Grænlendingar
þeim til aðstoðar með hundasleða.
Vísindamenn skiftast á um það
að vera á hverri stöð eitt ár í
xnn. Alls er gert ráð fyrir að
24 vísindamenn hafi þar vetur-
setu á þessum þremur árum, og
verða reistar loftskeytastöðvar
handa þeim. Ætlast er til að dr.
Lauge Koch ferðist á liverju ári
til Grænlands til þess að stjórna
rannsóknunum.
Rannsóknir seinustu ára hafa
;ýnt hve lít.ið menn þekkja Austur-
Grænland á þessu svæði. Ströndin
ei óslitinn fjallgarður, en vestur-
hluta þeirra fjalla þekkja menn
lítt. Nú er ætlast til að farnar
verði sleðaferðir inn í landið til
bess að rannsaka þessi lítt þektu,
eða óþektu hjeruð, og er búist við
að árangurinn verði sá, að menn
komist að raun um að jökullinn
nái ekki líkt því eins langt austur
og áður hefir verið talið.
Jarðfræðirannsóknunum, sem
Danir hafa haldið uppi í sumar,
verður haldið áfram, og reynt að
komast fyrir, hvort þarna sje nyt-
samir eða dýrir málmar í jörð.
En sjerstaklega verður lögð
áhersla á að rannsaka breytingar
á dýralífi þarna, og hvort það
stendur í nokkru sambandi við
þær, að þarna hefir fjölmenn
Skrælingjaþjóð liðið undir lok
fyrir svo sem 100 árum. Þessar
rannsóknir, sem verða bæði tlýra-
fræðilegs og fornfræðilegs eðlis,
(;iga að leiða í Ljós hvort tiitæki-
legt sje að flytja Skrælingja tii
þessara hjeraða, skyldr svo fara,
að of mikið þröngbýli yrði á vest-
urströndinni, eða at.vinnuvegir
bregðast þar.
(Sendiherrafrjett).
—.—----------------
i.i—■—, ...'i. r ... .... - TaAÁh.
Fer ðapistlar.
Eftir Gísla Sigurbjörnsson.
Er á leiðinni til Pinnlands og
hefi verið nokkra daga í Stokk-
hólmi, sem er höfuðborg Svíþjóðar
og fegursta borg á Norðurlöndum,
af þeim, er jeg he^j sjeð. — Um
morguninn fer jeg svo af stað til
Finnlands xneð flugvjel yfir Á-
landseyjar til Ábæjar á Finnlandi.
Jeg valdi þessa leið, enda þótt
hægara hefði verið fyrir mig að
fara beina leið til Helsingfors, en
mig langaði til að sjá Álandseyjar
og hina frægu borg Abo, sem
heitir á finsku Turku. — Leiðin
frá Stokkhólmi til Kristineham á
Álandseyjum er afar fögur, spegl-
andi haf, margar eyjar, skip —
og erum við ekki nema tæpan
klukkutíma á leiðinni. 1 Kristine-
ham er aðalbærinn á Álandseyjum.
Þær teljast til Finnlands, enda
þótt flestir íbúar eyjanna tali
sænsku. Aðaleyjan heitir Fasta
Áland og er rúmir 50 km. á lengd,
en samtals eru eyjarnar yfír 100
að tölu. Þegar við komum til
Kristineham, rendi flugvjelin sjer
að bryggjunni og nokkrir menn
komu til að taka á móti okkur.
Voru vegabrjefin skoðuð en far-
angur ekki, þar sem við vorum að
halda áfram til Ábo. Heyrði jeg
þá í fyrsta skifti finsku talaða og
fanst m.jer hún afar lík ungversku,
enda eru þau mál töluvert skyld.
Eí'tir nokkra stund hjeldum við
áfrain til Abo; er hún ein af
frægustu borgum í sögu Finnlands
og var áður höfuðborg landsins.
Þar var og háskóli landsins þar til
1827, en þá brann mikill hluti
horgarinnar og var þá háskólinn
fiuttur til Helsingfors, sem er höf-
uðborg landsins, og hefir verið þar
síðan. Flugvjelin lenti töluverðan
spöl frá borginni sjálfri við fall-
ega vík. Komu tollþjónarnir á
móti okkur og var ekkert að
greiða toll af. Fór jeg svo með bif-
reið fmgfjelagsins til borgarinnar,
en samferðamaður minn (vorum
aðeins tveir fyrir utan flugmenn-
ina) fór í bifreið sinni, sem heið
eftir honum. — Hafði ferðin geng-
ið vel og vorum við ekki nema
rúmar tvær stundir að fljúga til
Finnlands, en með skipi hefði
ferðin tekið um 18 stundir.
í Ábo litaðist, jeg um á meðan
jeg var að bíða eftir að lestin færi
til Helsingfors. Varð jeg næstum
oi'ðimi of seinn þar eð jeg gleymdi
aS flýta úrinu mínu um eina stund.
Leiðin frá Áho til Helsingfors
er nokkuð löng en fremur falleg
og skemtileg. Ekki sá jeg samt
mikið af vötnum, sem Finnland
er frægt fyrir og er talið að þar í
landi sjeu yfir 30000 — þrjátíu
þúsund vötn — svo að það er sann
kallað þúsund vatna land. —
Helsingfors, sem heitir á finsku
Helsinki, er höfuðborg landsins og
aðalverslunarborg. íhúar borgar-
innar eru um 220 þúsund.
Helsingfors er með fallegri borg
um, sem jeg hefi sjeð og allsstað-
ai er afar þrifalegt, svipað og í
Bvíþjóð. Jeg var aðeins nokkra
daga þar og hafði ekki mikinn
tíma til að skoða mig um, en fal-
legast fanst mjer úti við strönd-
iria. Uti fyrir eru margar eyjar
skógivaxnar, en nokkru utar sjer
niaður sjö eyjar þar sem virkin
Sveaborg eru reist, k finsku heita
þau Suomenlinna. Virki þessi voru
reist árið 1749 eftir að Wiborg var
fallin í hendur Rússum. Var verið
að reisa þau í marga áratugi, enda
eru þau afar mikil og vel víggirt.
í Iíelsingfors sá jeg og afar
margar miklar byggingar t. d. járn
brautarstöðina, Háskólann, Þjóð-
minjasafnið, og margar kirkjur.
Er nú verið að reisa nýtt þinghús,
sem mun kosta um 30 miljónir
finskra marka, er það alt reist úr
granit og er afar stórt og mikil-
fenglegt. Mest þótti mjer samt
gaman að skoða rússnesku kirkj-
una, sem er reist á hæð úti við
höfnina og gnæfir hátt yfir horg-
’na. — Esplanade heitir aðaltorg
eða gata borgarinnar. Er þar reist
minnismerki Runebergs, sem sonur
haiis Walter hefir gert — en
finska þjóðin gaf. —
Frá Helsingfors fór jeg með
skipi til Estlands. Er það stutt
leið og skemtileg. Var gaman að
sigla frá Helsingfors milli eyjanna
og horfa til lands. Voru með skip-
iriu margir farþegar, flestir þýskir,
enda ferðast Þjóðverjar mikið. Þó
hitti jeg einn Englending. Hafði
hann farið þessa leið tíu sinnum
og virtist ekki vera orðinn þreytt-
ui á henni.
Við komum til Reval, sem er
höfuðborg Estlands og liggur við
Finska flóann. Voru burðarkarl-
arnir þar afar aðsúgsmiklir rjett
eins og í Italíu, en þar eru þeir
einna. verstir — rífa af manni
töskurnar og hlaupa af stað. Hjelt
jeg oft að jeg myndi ekki sjá þá
eða töskurnar aftur — en þeir eru
allir mjög skilvísir — reyna að-
eins að fá vinnu og fá sem mesta
borgun fyrir. Frá Reval til Riga í
Lettlandi er 12 tíma ferð með járn
brant. Landið var flatt og tilbreyt-
ingarlítið og var sem við fórum
um það að næturlagi get jeg ekki
mikið frá því sagt heldur mun jeg
skýra nokkuð frá Lettlandi.
Lettland, sem heitir á lettnesku
Latvia, er stærst af nýju löndun-
um þremur, Estlandi, Lettlandi og
Lithauen, sem áðnr voru öll talin
með Rússlandi, en fengu sjálfstæði
eftir ófriðinn mikla.
Stærð landsins er yfir 65000 km2
og það mest alt hæft til ræktunar,
aðeins 6% eru sandar og ófrjóar
heiðar. Skógar eru miklir í land-
inu, enda er flutt út mikið af
timhri, sjerstaklega frá Windau,
sem er ein af aðalhafnarborgum
iandsins. Aðalatvinnuvegur manna
ei akuryrkja og landbúnaður. Þó
er iðnaður töluverður. Vefnaðar-
vörur, pappír, o. fl. t. d. mikið af
skóhlífum og öðrum gúmmívörum
er flutt úr landi.
Ibúar landsins eru um tvær milj-
ónir, og eru þeir allflestir Lettar,
cn þó eru margir Þjóðverjar og
Rússar. Eru öll málin töluð um
landið, og eru t. d. kvikmyndir
sýndar á þremur tungumálum.
Lettland var áður „innlimað" í
rússneska ríkið, en 18. nóv. 1918
lýsti lettneska þingið yfir sjálf-
stæði landsins. Áttu Lettar lengi í
vök að verjast. Iinnanlandsóeirðir
voru miklar og svo áttu þeir í ó-
friði við Rússa og Þjóðverja. —
Komst þó friðnr á 1920 og 3(5.