Morgunblaðið - 30.01.1931, Síða 3

'*«Rnr n b L A Ð T Ð
•at
nmuiniimmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiing
Otget.: H.Í. Arvakur, Reykjavlk =
tiltaijóruj: Jön KJartansaan.
V tUiírr StefáXLBaon.
Httecjðrm 08 aí«relOalo
Atwtuaatreetl 8. — Slœl Soe =
kuctf>eta«ttaUúrl: E. Hofberg =
í*i tctof a:
AM<OTair»<l 17. — lOs&s Si* =
/óa JCJortaaaaou nr. 743-
Vmltfr StefknasoB nr. I£ð0 =
£í fMfeers or. 17«.
takrtttaclaM
faflftntftaAs br. 2.00 & mtoti*: =
BtsalfliiOfl kr. 2.60 & «0ae(t =
laaflMtle 10 aura eltstaktk,
20 aura meO t^eebr =
ímmmmmimmmimmimmimmimmmimiimmimi
Berenguer valtur í sessi.
Madrid, 28. jan.
Pimm liinna svo kölluðu „const-
itutional' ‘ leiðtoga, Sanchez Guer-
ra, fyrverandi forsætisráðlierra
Burdos og Bergamin, fyrverandi
íhaldsráðherra, Villanueva fyrver-
a.ndi frjálslyndur ráðherra og Al-
varez, fyrverandi forseti fulltrúa-
deildar, liafa ákveðið að taka ekki
L>átt í kosningunum fyrirhuguðu.
Af ákvörðun þessari leiðir í raun
og veru að dagar Berenguerstjóm
arinnar eru taldir, þótt Berenguer
segi ef til vill ekki af sjer fyrr
«n þann 8. febrúar, en þann dag
hafði verið ráðgert, að Berenguer
íormlega færi þess á leit við Al-
íonso ltonung, að hann boðaði nýj-
•ar kosningar þ. 1. mars.
Madrid, 29. jan.
United Press. FB.
Hægri vængur frjálslynda lýð-
Veldisflokksins hefir ákveðið að
taka ekki þátt í þingkosningunum
fyrirhuguðu. Flokksleiðtoginn Al-
Kjalt Zamora hefir í tilkyningu,
Wm birt er í blöðunum, látið svo
tm mælt, að stjórnin sje að gera
Ibarnalegan skrípaleik úr kosning-
rnpam.
„Constitutional“ leiðtogarnir
iiafa lýst því yfir, að til þess að
koma á friði og kyrð í landinu og
láta þjóðina verða aðnjótandi
frelsis og rjettlætis, verði að
^tofna Jijóðþing í samræmi við
®tjórnarskrána.
MacDonald hjelt velli.
•: London, 29. jan.
United Press. FB.
Atkvæðagreiðsla við aðra um-
væðu frumvarps til laga um vinnu-
■deilur fór þannig, að stjórnin bar
sigur úr býtum með 277:230. Úr-
slitanna var beðið um alt England
aneð mikilli óþreyju, enda hááft í
hvoru búist við stj»rnar ósigri, en
af honum hefði sennilega leitt, að
stjórnin hefði beðist lausnar.
Trn eða skoðnu.
Merkileg fundarsamþykt.
Fyrir skömmu var lialdinn lands
málafundur á Kjalarnesi í Mos-
fellsssýslu. Þar mætti m. a.
Tryggyi Þórhallsson, forsætisráð-
herra. Margt bar þar á góma, svo
sem að vanda lætur á slíkum fund-
um. En mesta undrun vakti sú yf-
irlýsing forsætisráðherra, að hann
væri eigi undir það búinn, að
iræða fjármálin.
Tryggvi Þórliallsson liefir haft
yfirstjórn ríkisbúsins í rúm þrjú
ár. Ekki hefir þess orðið vart
hingað til, að sá herra hafi verið
spar á fullyrðingar, þegar kjós-
endur hafa hlustað á. Þessi upp-
gjafaklerkur hefir meira að segja
ekki hikað við, að bera á borð
fyrir kjósendur landsins vísvitandi
ósannindi, um mikilsvarðandi þjóð
mál. Slík hefir verið virðing Tr.
Þ. fyrir forsætisráðherrasætinu,
sem hann óverðskuldað skipar.
En þegar forsætisráðherrann er
spurður um fjárhag ríkissjóðs í
byrjún alvarlegrar kreppu, svarar
hann aðeins því, að hann sje ekki
undir það búin að ræða fjármálin.
Hvað veldur þessari hógværð?
Skyldi forsætisráðherrann vera
farinn að óra fyrir því, að kjós-
endur landsins eigi orðið talsvert
inni hjá honum. Hann man vafa-
laust eftir þeim mörgu, fögru lof-
orðum, sem þeir Tímamenn gáfu
fyrir síðustu kosningar. Og enginn
veit betur en forsætisráðherrann,
Tryggvi Þórhallsson, að öll þessi
loforð hafa verið svikin.
Skyldi Þórólfur minnast Kjalar-
ncsfundarins í bók sinni, minnast
þess, þegar forsætisráðherrann var
ekki undir það búinn, að ræða fjár
málin ?
Úivarpið.
Föstudagur. ,
Kl. 19.25 Hljómleikar (Grammó-
fónn). Kl. 19.30 Yeðurfregnir. Kl.
19.40 Upplestur (Arndís Björns-
dóttir). Kl. 19.50 Hljómleikar
(Grammófónn). Kl. 20 Enska 2.
flokkur (Miss K. Mathiesen). Kl.
20.20 Hljómsveit Reykjavíkur
(Stjórnandi: Dr. Mixa). Kl. 21
Frjettir. Kl. 21.20—25 Erindi: Um
galdra (Sig. Skúlason, magister).
Kl. 21.40 Lesin upp dagskrá 7. íit-
Varpsviku. 1
Forsætisráðherrann er ekki und-
ir það búinn, að ræða fjármálin.
Hann er meira að segja ekki undir
það búinn, að bi’egða fyrir sig
skjaldborginni gömlu, ósannindum
og blekkingum, sem blað hans hef-
ir víggirt, sig með í umræðunum
um fjárhag ríkissjóðs. Ráðherrann
kaus þögnina; hann fann engar
út-göngudyr. >
Tryggvi Þórhallsson lofaði þjóð-
inni ýtrustu sparsemi á almanna
fje. Hann veit það nú, að þrjú
undanfarin góðæri hefir hann eytt
og sóað 30 miljónum króna, um-
fram það, sem áætlað var í fjár-
lögum. Þjóðin spyr: Hvað hefir
orðið af öllu þessu fje? Forsætis-
ráðherrann svarar: Jeg er ekki
undir það búinn, að svara spurn-
ingunni
Tryggvi Þórhallsson lofaði lækk
un ríkisskuldanna. Þegar hann tók
við fórráðum ríkisbúsins, voru
skuldirnar um 11 miljónir króna.
Nú eru skuldirnar 28—30 miljón
iir! Þjóðin spyr: Hvað veldur því,
að skuldir ríkissjóðs hafa þrefald-
ast á þremur tekjuhæstu árunum ?
Jeg er eltki undir það búinn að
svara, segir forsætisráðherrann.
Á meðal þeirra, er hlustuðu á
þessa uppgjöf forsætisráðherrans á
Kjalarnesfundinum, var Þórólfur
nokkur Sigurðsson frá Baldurs-
heimi. — Þessum manni hafði
Tryggvi Þórhallsson falið að skrifa
bók um afreksverk Tímastjórnar
Laust fyrir áramótin var hald-
inn fundur á Egilsstöðum á Hjer-
aði. Á þeim fundi var allmikið
rætt um fjárhag ríkissjóðs. Fund-
armönnum kom yfirleitt saman
nm, að erfiðir tímar væru fram
undan, og því sjálfsagt að hvetja
þing og stjórn til hinnar mestu
varúðar í fjármálum. Yar fram
borin tillaga í þessa átt. En sum-
ir fundarmanna gerðust svo djarf-
ir, að víta fjárbruðl stjórnar og
þings og vildu koma þessu að í til-
lögunni. En stjórnarliðar, sem voru
í meiri hluta á fundinum, þoldu
þetta ekki og breyttu þá tillögunni
þannig, að þeir bæru fult traust
til stjómarinnar og þingmeirihlut-
ans, til að fara sparlega með fje
ríkisins. Rökin, sem þessir menn
báru fram fyrir tillögunni voru
þau, að skuldir ríkissjóðs hefði
ekkeirt aukist í tíð núverandi
stjórnar.
Það var leiðinlegt fyrir forsætis-
ráðherrann, að þessir vitru(!)
flokksbræður hans á Austurlandi,
skyldu eigi vera mættir á Kjalar-
nesfundinum. Þá hefði ráðherrann
vissulega ekki þurft að gefa sig
upp á gat.
Skuldir ríkissjóðs hafa ekkert
aukist í tíð núverandi valdhafa,
segja stjórnarliðar á Austurlandi.
Og hver skyldi efast um, að þeir
segðu satt, þar sem þeir sam-
jykkja þetta á opinberum
fundi(!)
Miklir dæmalausir glópar mega
Islendingar vera, að þeim skuli
ekki fyrr hafa dottið í hug þetta
snjallræði stjórnarliðanna á Aust-
urlandi. En sennilega má íir þessu
bæta. Ekki þarf annað en að
senda nú þegar út tillögur á þing-
málafundi t. d. á þessa leið: „Fund
urinn ályktar, að núverandi stjórn
hafi ekki aukið skuldir ríkissjóðs
um einn einasta eyri, heldur
liafi hún greitt að fullu allar eldri
skuldir og er ríkissjóður því nú
skuldlaus". Hugsið ykkur! Ríkis-
sjóður orðinn skuldlaus! Það var
ljóta yfirsjónin, hjá honum
Tryggva Þórhallssyni, að koma
ekki með þetta snjallræði á Kjal-
arnesfundinum. En Þórólfur ætti
að geta bætt úr því.
þjóðmálum, að hann ekki viti, að
fullyrðingar Tímans eru vísvit-
andi ósannindi. En þrátt fyrir
skýlausar og skjallegar sannanir
fyrir því, að skuldir ríkissjóðs
liafi þrefaldast í tíð núv. stjórn-
ar, endurtekur þó Tíminn ósann-
indin blað eftir blað í þeirri von,
að flokksmennimir út um land
geri liið sama. Þeir eiga m. ö. o.,
að lifa í trú, en ekki skoðun. Og
samþyktin fræga á Egilsstaða-
fundinum er sorglegur vitnisburð-
ur þess, hve óþroskaðir sumir ís-
lenskir kjósendur eru.
Heffr ,U!f“ fsrist?
Mikið rekald úr skipi hefir fund-
ist nccrðarlega á Ströndum.
við land á þeim slóðum, er rekald-
ið fanst og ekkert símasamband ®ir
þangað. í Furufirði, sem er skamt
fyrir norðan Þaral á tursfj örð, er
viðtæld. Til þess að komast seln
fyrst á þessar slóðir, var á mið-
vikudagskvöld útvarpað skeyti Qg
menn norður þar beðnir að ganga
á fjörur og gefa tafarlaust skýrsln
um, livers varir yrðu. En þar sem
vegalengdir eru langar til næstu
símastöðva, er ekki að vænta nán-
ari fregna fyr en í dag eða á
morgun.
Annars er sá ljóður á pólitíska
lífinu hjer, eins og svo víða, að
menn verða að lifa mánuðum
saman í trú en ekki skoðun'
Þannig sagðist nýlega eyfirskum
bónda í blaðinu „Degi“. Þetta er
sannleikur —- sannleikur, sem því
miður hefir of mikil ítök á voru
landi.
Margir kjósendur þessa lands
lifa í trú en ekki skoðun. Þeir
t.rúa í blindni óvönduðu flokks
blaðinu og kosningasmölunum
mnar, sem útbýtt verður fyrir | Blað stjórnarinnar, Tíminn, hefir
næstu kosningar. Eitt aðalverkefni undanfarið margendurtekið þau
Þórólfs verður vafalaust, að prenta1 liáskalegu ósannindi, að ríkisskulc
upp allan ósannindavef Tímans,
um fjárliag ríkissjóðs. Þórólfur
liefir aðsetur í Alþingishúsinu. Það-
an eiga myrkraverkin að koma.
irnar hafi ekkert vaxið í tíð nú
verandi stjórnar. Ótrúlegt er að
nokkur sá kjósandi sje til í þessu
landi, sem fylgist svo illa með
Norska fisktökuskipið „Ulv“
lagði af stað frá Siglufirði þriðju-
daginn 20. jan., áleiðis til Súg-
anda fjarðar. Þegar liðnir voru
>—6 dagar frá brottför skipsins og
ekkert spurðist til þess, óttuðust
menn, að því kynni að hafa hlekst
á í norðangarðinum 21.—26. jan.
Var þá, fyrir tilmæli norska aðal-
konsúlsins hjer, símað til allra
skipa, er voru á þessum slóðum og
lau beðin að grenslast eftir „Ulv“.
Mgbl. hafði óljósar fregnir af
>ví á miðvikudagskvöld (28. jan.),
að •fundist hefði rekald úr skipi
norðarlega á Ströndum og að Jón
S. Edwald, konsúll Norðmanna á
safirði myndi vita nánari deili á
sessu. Náði blaðið svo tali af J.
Edwald í gær og sagði hann
svo frá:
Á Dröngum í Strandasýslu er
iðtæki. Bóndinn þar, Eiríkur
Guðmundsson hafði heyrt þess get-
útvarpsfrjettum, að saknað
væri norska fisktökuskipsins ,Ulv‘.
Enginn sími er nálægt Dröngum,
og skrifar Eiríkur því brjef til
Pjeturs Guðmundssonar á Ófeigs-
eyri og segir þar, að skip þetta
muni hafa farist hjá Þaraláturs-
nesi, sem er norðarlega á Strönd-
um skammt fyrir norðan Geirólfs-
gnúp, en tillieyrir Norður-ísafjarð-
arsýslu. Út frá nesi þessu eru mörg
sker og boðar. Lætur Eiríkur þess
getið, að skipið muni hafa farist
nálægt landi, því að rekald úr því
hafi fundist á allri strandlengj
unni frá Reykjarf jarðarbæ (í
Reykjarfirði hinum nyrðra) og í
Þaralátursfjörð. Giskar hann á, að
skipið muni liafa farist aðfaranótt
22. jan., því að eftir það hafi farið
að reka ýmislegt á land. Eiríkur
nefnir ekki nafn skipsins í brjefi
sínu, og ekki á hverju hann bygg-
ir það, að rekald þetta sje frá
þessu skipi.
Jón Edwald konsúll símaði nú
til Guðmundar Kristjánssonar
skipamiðlara og bað hann að fá
Ægi til að leita á þessum slóðum.
Var það leyft.
í g^er (fimtud. 29. jan.) fekk
Pálmi Loftsson forstjóri svohljóð
andi skeyti frá Ægi:
Fisktökuskipið „Ulv“ var flrá
Haugasundi í Noregi og var h.þir
á vegum Kveldúlfs. Skipið var
byggt 1902 og lestaði um 1800 smö
lestir af fiski, en var búið að taka
í sig um 1600 smálestir. Á skipíntj
mun hafa verið 17 manna skips-
höfn, alt Norðmenn. Skipstjórinn
hjet Langö, maður á besta aldri,
framúrskarandi duglegur sjómað-
ur og þaulvanur siglingum hjer
við land. Oftast var lcona hans með
í förum með honum, en eigi hefir
frjettst, hvort hún hafi verið með
í þessari ferð.
í þessari ferð voru einnig fjórir
farþegar frá Siglufirði. Þeir voru
þessir: Hreggviður Þorsteinsson
kaupmaður, Jón Kristjánsson vjela
maður frá Akureyri, Aage Larsen
mótoristi og Ólafur Guðmundsson
frá Reykjavík, sem lengi hefir ver-
ið eftirlitsmaður með fiskkaupum
fyrir Kveldúlf.
Dagbik.
I. O. 0. F. — 11213081/2 — Fi
Veðrið (fimtudagskvöld kl. 5)i
Kyrt veður og úrkomulítið um alt
lancl. Hitinn er 1—3 st. sunnan-
lands en 1—2 st. frost í öðrum
landshlutum. Yfir S-Grænlandi er
lægðarmiðja, sem hreyfist NA-eft-
ir og veldur hvassri SA-átt á Græn
landshafinu. í Angmagsalik á Aust
urströnd Grænlands er A-rok og
snjókoma. Um SV-hluta íslands er
áttin orðin SA-læg og loftvog hætt
að stíga. í nótt og á morgun mun
SA-áttin breiðast austuryfir land-
ið og getur orðið allhvasst á S- og
V-landi. En að líkindum snýst
vindur í SV-þegar líður á daginn.
Veðurútlit í Rvík í dag: AIÞ
hvass SA og rigning. Snýst senni-
lega í SV með skúraveðri síðdegis.
Skátar, sem enn hafa ekki vitj-
að aðgöngumiða sinna á skáta-
skemtunina í kvöld, eru beðnir að
sækja þá kl. 12—2 e. h. til Jóns
Oddgeirs í húsgagnaverslunina við
Hverfisgötu 4.
Kvennadeild Slysavamafjelagfl
íslands heldur aðalfund sinn S
kvöld kl. 8í K. R.-húsinu. Þetta
er 1. aðalfundur deildarinnar þvS
að hún er enn ekki ársgömul. Með-
limir eru nú orðnir talsvert 6
þriðja hundrað, og þótt það sj«
góð byrjun er mikils í vant að
konur hafi sinnt því nauðsynja-
máli, sem deildin hefir á stefnu-
____ _______ skrá sinni, svo sem vera skyldi. Á
„Guðjón Valgeirsson, Seljanesi fundinum í kvöld fara fram hin
lögboðnu aðalfundarstörf og yero-
ur þar meðal annars skýrt frá því
sem deildin hefir starfað á árinu,
og það er alls ekki svo lítið. Kon-
ur sem vilja styrkja þetta góða
mál með tillagi sínu, ættu að nota
tækifærið til þess að gerast nú
meðlimir deildarinnar. Hjer geta
allar hjálpað til. Verkefnin eru
mörg og aðkallandL
við Ingólfsfjörð segir svo frá: Rek
ið hefir á Reykjarfirði (hinum
nyrðra) úr skipi með stuttu nafni
(sjest ekki hvaða nafn það er)
frá Haugesund: þilfarshús, yfir-
sængur, stólar, smurolíutunna og
ýmislegt timbur“. —
Ægir hefir ekki, er hann sendi
þetta skeyti, getað haft samband