Morgunblaðið - 31.01.1931, Qupperneq 3

** f- n T’ \T T? T 4 T p
S
■uiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimrjjj
Ot4r«i.: H.f. Árvakur, ReykjaviV ||
HJt»tJArar; Jðn KJartanwíon. s
VnitjT tStefftnssia, ==
-^'•tjðcu otf afRrelTislíi
AtMUVtntæeou 8. — SAi-. •
8L Baífeearji =
rtUMt&:
aiwiwwhi ■»?. ■ Bia*. =
/«« KfrMAaBMMi nr. 1«
V nfrtfv IMe«&j»0Dmi HH>. laí
B. ur_ W9t>.
v =
#r. a.oo rt tstsmítn =
to. exo A »r&onr =
tf» awra elntatMt).
fið uns «ne* I***' ■ gs
iiHMmimniianiiniiiinimiimTiiTiiiimiiiiiimiiiininÍ
Námusprenging-
London, 30. jan.
United Press. FB.
Frá Whitehaven í Cumberland
Ijefir borist sú fregn, að sprenging
þafi orðið í Haig námunni. Tvö
ljundruð menn voru í námunni, er
«|)rengingin varð. Átta biðu bana,
i|vo vitað er með vissu, en tuttugu
$ru enn inniluktir í námunni. Þrjá
■fíu og fjórir menn voru fluttir í
ijúkrahús vegna gaseitrunar. Eru
þeir hætt komnir. — Sprengingin
xparð á fimtudagskvöld og söfnuð-
liíst saman um tvö þúsund manns
■\íið námumunnann og biðu þar
4lla nóttina, þar á meðal konur
bámumanna og börn. Þegar líkin
náðust upp úr námunni leið yfir
jpargar kvennanna.
Fisksala
til Rússlands.
Morten Ottesen útgerðarmaður
fór með Lyru á fimtudaginn á-
loiðis til Rússlands. Ferð hans
þangað er kostuð af fje því sem
œtlað er t.il markaðsleitar. Fisk-
*ölusamlögin hjer og í Vestmanna-
••yjum mæltu með því að ferð þessi
yrði farin, og eins stjórnir bank-
jjnna. Er M. Ottesen var í Rúss-
landi í haust feklc hann tækifæri
tjl þess að sjá saltfisk þann, sem
Rússar hafa sjer til matar, og sá
iþá, að fiskur sá sem hjer er óseld-
er hreinn hátíðamatur í saman-
'burði við hinn rússneska saltfisk.
Uann gerir sjer góðar vonir um að
^akast megi að fá Rússastjórn til
þess að kaupa fisk hjeðan, og þá
4(vo um munar, því að þó Rússar
líækju alla okkar fiskframleiðslu,
munaði þá ekki mikið um það í
svanginn á þeim 150 miljónum sem
þar eru.
í leiðinni ætlar Morten Ottesen
■að hafa nokkura viðdvöl í Noregi
bg Danmörku til þess að kynnast
fisksölufyrirkomulagi til Rússa, og
íindirbúa sölusamninga.
Ferðaáætlun Eimskipaiielagsins
Eftir Jóa Þorláks on.
Eins og við var að búast hafa
Austfirðingar gjört kvörtun út af
ferðaáætlun Eimskipafjelagsins
yfirstandandi ár. Skip fjelagsins
eiga að fara 2 ferðir á árinu frá
Rvík sunnanlands til Austfjarða,
og 1 — eina — ferð austan að til
Rvíkur. Síðasta ár voru eftir áætl-
uninni farnar 10 ferðir frá Rvík
austur og 15 ferðir hina leiðina,
og er því von að mönnum á Aust-
urlandi finnist þetta viðbrigði. Ár-
ið 1929, meðan jeg átti sæti í
stjórn Eimskipafjelagsins, bjó jeg
út uppástungur um breytingar á
tilhögun siglinganna, sem m. a.
fólu í sjer talsverðar endurbætur
á siglingum milli Austfjarða og
Reykjavíkur. 1 umræðum þeim,
sem nú eru byrjaðar út af ferða-
áætluninni fyrir 1930, er nokkuð
vitnað í þessar tillögur, og finst
mjer þess vegna að jeg haiþ sjer-
staka ástæðu til þess að skýra mál-
ið ofurlítið.
Tillögurnatr frá 1929.
Þær miðuðu að því er innan-
landssiglingaraar snerti í þá átt,
að bæta úr helstu göllum áætlun-
arinnar 1929 (sem var svipuð og
undanfarin ár), er voru þessir:
1. Siglingar milli Reykjavíkur
og Austfjarða algjörlega ófullnægj
andi, aðeins 2 ferðir á ári hvora
leið.
2. Norðan um land tíl Rvíkur
aðeins 4 ferðir yfir árið.
3. Af 12 ferðum frá Rvík norður
um land er ekkert rúm fyrir far-
þega í 4 ferðum (Selfoss).
4. Ferðir Lagarfoss milli hafna
á Austur- og Norðurlandi koma
ekki að verulegum notum fyrir
innanlandssamgöngur, af því að
þær ná venjulega ekki til Rvíkur.
5. Hraðferðir frá Rvík um ísa-
fjörð og Siglufjörð til Akureyrar
voru aðeins 6 yfir árið.
6. Engar ferðirnar reglubundn-
ar,
Umbæturnar urðu eftir tillögun-
um þessar:
1. Milli AuStfjarða og Reykja-
víkur sunnanlands 11 ferðir á ári
hvora leið.
2. Norðan um land til Rvíkur
11 ferðir.
3. Frá Rvík norður um land
sömul. 11 ferðir, allar með far-
þegaskipi.
4. 011 skipin hafa í hverri ferð
viðkomu, bæði í Reykjavík og á
tveim erlendum höfnum.
5. Hraðferðir, Rvík til Akureyr-
ar og til baka, 11 á ári.
6. Allar ferðir nokkurnveginn
reglubundnar.
Happdrætti K. R. hefir fengið Ennfremur voru ætlaðar 11 ferð
leyfi stjómarráðsins til þess að ýr ^ llri fr^ Evík til Breiðafjarðar
og til baka.
þakla opinbert happdrætti í vetur
til ágóða fyrir íþróttahús sitt, og
«r búist við, að dregið verði hjá
Jeg bjóst við að fyrsta mótbár-
an gegn þessum tillögum yrði sú,
lögmanni 2. apríl. Hver happdrætt- að strandsiglingarnar væru aukn-
ismiði kostar aðeins eina krónu,1 ar sv0 mikið, að fjelagið hlyti að
«n fjórir eru vinningar: 500 krón- stórtapa á breytingunni. Jeg færði
ur í peningum, viðtæki (300 rgk gegn þessu í álitsskjali mínu
kr. virði), stigin saumavjel (270 eg , ag benda á að eftir áætl.
kr. virði) og farmiði til Lunduna. . . * ••• co
Skjaldarglfma Arnmmi. veriSur I'm.1929 “?** sk,,I, a5 g?°,ra f
í morgun tl. 3. Þetta er sd tapp-: fer5,r .m,n‘ . lsla,,<’s ,°" ut,an<Ia’
glíma, er gengur næst íslands- en eftir tillögum mínum eiga 6
landsins og útlanda, er auðsjeð,
að árstekjur hvers skips velta
mjög á þvi, að það fái nægilega
inargar ferðir milli landa. eTeg hefi
mi atliugað þessa mótbáru ennþá
betur, með því að bera saman
sigldar vegalengdir í strandsigl-
ingum eftir áætlun 1929 og till.
mínum. Reikna jeg þá vegalengd-
imar þannig:
Frá Seyðisf. sunnanlands til
Rvíkur með viðkomum á Aust-
fjarðahöfnum 400 sjóm. Frá Seyð-
isf. norðanl. til Rvíkur með við-
komu á öllum þorra áætlunar-
hafna, þó ekki á Breiðafirði 800
sjóm. Frá Djúpavogi til Norður-
fjarðar 625 sjóm. Frá Djúpavogi
til Reykjavíkur norðanlands 900
sjómílur.
Samanburðurinn verður þannig
á aðalstrandsiglingunum:
A. Eftir tillögum mínum:
22 ferðir Sfj., Rvík sunnanl.
á 400 sjóm............. 8800 sjóm.
22 ferðir Sfj., Rvík norðanl.
á 800 sjóm............ 17600 —
Samtals 26400 sjóm.
B. Eftir áætlun 1929:
4 ferðir Sfj., Rvik sunnanl.
á 400 sjóm............. 1600 sjóm.
16 ferðir Djúpavog, Rvik
norðanl. á 900 .... 14400 —
14 ferðir Djúpavog, Norðfj.
á 625 ................ 8750 —
Samtals 24750 sjóm.
glímunni. Sá ,sem sigrar í henni
#ær titilinn „glímukóngur Reykja-
▼íkur“.
------------------
skip að gjöra 11 ferðir hvert, sam-
tals 66, svo að meðaltal ferða á
skip verður heldur hærra hjá mjer.
En þar sem mest af tekjum fje-
lagsins er borgun fyrir farm milli
Aukningin á eiginlegum strand-
siglingum er þá aðeins 1650 sjóm.,
en mætti vera alt að 5000 sjóm.
hlutfallslega við aukningu skipa-
tölunnar úr 5 upp í 6. Þó má at-
huga, að í tillögum mínum hefi
jeg auk liinna reglubundnu strand
siglinga með farþegaskipum ætl-
að Selfoss að fara þrem sinnum
norðanlands. Sjeu þessar ferðir
taldar með sem strandsiglingar
verður hækkunin um 2000 til
3000 sjóm. meiri, og nálgast þá
mjög hlutfallslegan vöxt skipa-
stólsins.
Þessi mótbára er þannig ekki
á rökum bygð. Aðra mótbáru hef
jeg síðan heyrt, og kem að henni
seinna. En hitt held jeg efalaust,
tilhögunin feli í sjer mjög miklar
umbætur á samgöngum lands-
manna.
Þáverandi útgerðarstjóri Eim-
skipafjelagsins, hr. E. Nielsen,
tjáði mjer nokkru eftir að tillög-
ur mínar komu fram, að bæði
hann sjálfur og fjelagsstjórnin
væru þeim samþykk í aðalatriðum.
En til að byrja með hafa þær nú
samt strandað, af nokkuð sjer-
stökum ástæðum.
Ferðaáætlun Eimskips 1930.
Þegar útgerðarstjóri lagði fram
frv. til ferðaáætlunar fyrir árið
1930 brá mjer mjög í brún er jeg
sá að hann hafði tekið allmiklar
siglingar milli Austfjarða og
Reykjavíkur einar fyrir sig út
úr tillögum mínum til að fram-
kvæma þæji í ferðaáætlun, sem
miðaðist við aðeins 5 skip. Jeg
hafði athugað vandlega hvort
unt væxú að bæta ferðir fjelags-
ins með 5 skipum, og komist að
þeirri niðurstöðu, að það væri ó
mögulegt, og beinlínis tekið þetta
fram í álitsskjali mínu til fjelags-
stjórnarinnar. En ferðaáætlunin
fyrir 1930 var að öðru leyti svo
bundin af því, að öll skipin þurftu
að vera í Rvík um hátíðisdagana
að þegar af þessari ástæðu var ó-
kleift að breyta frv. útgerðar-
stjóra til nokkurra rnuna. Mjer
var ljóst fyrirfram að með 5 skip-
um gat fjelagið ekki annað þess-
um ferðum nema með því að van-
rækja aðrar nauðsynlegar sigl-
ingar. Sú liefir nú líka orðið reynd
in á, og er liaft eftir útgerðar-
stjóra að fjelagið hafi tapað 100
þúsund ltr. á þessu. Undir áhrif-
um þessarar „reynslu“ virðist
svo áætlunin fyrir 1931 vera sam-
In. Ilún er færð aftur í öllum at-
riðum í sama horf og 1929, þó
f jelagið hafi nú 6 skip, og er þetta
gjört með því móti að halda einu
skipinu (Selfossi) að miklu leyti
fyrir utan áætlunina og ætlá því
svipaðar siglingar eins og auka-
skipum (leiguskipum) áður. Aust-
fjarðasiglingum sunnanlands er
nærri alveg slept, og færir stjórn
fjelagsins þá ástæðu, að reynslan
1930 hafi sýnt að menn vilji ekki
flytja vörur milli Rvíkur og út-
landa með þeim skipum, sem liafa
viðkomu á Austfjörðum. En jeg
hygg að þetta sje mjög ofmælt
hjá fjelagsstjórninni, og að engin
reynsla, sem á verður bygt, sje
um það fengin, og skal jeg nú
gjöra nokkra grein fyrir því. En
fyrst vil jeg þó taka það fram,
að jeg ætla á engan hátt að kveða
upp neinn áfellisdóm út af því, að
] áætlun 1931 .tekur aðeins 5 skipin
í fastar ferðir, en heldur því sjötta
mikið til lausu. Búist er við. að
vöruflutningar verði mjög litlir
á þessu ári, fjelagið búið að festa
alt handbært fje í nýju skipi og
að öllu leyti sjerstök ástæða til að
fara varlega. En tillögur mínar
eiga sama rjett á sjer fyrir þessu,1
hvenær sem fjelagið - treystir sjer
til að setja 6 skip í fastar áætl-
unarferðir. Með færri skipum
þýðir ekki að reyna að fram-
kvæma neitt úr tillögunum, þær
eru samstæð heild í öllum aðal-
atriðum. En út af mótbáru fje-
lagsins gegn Austfjarðaviðkomum
verð jeg því að athuga millilanda-
siglingarnar.
Framh.
þaðan niður að Grafarholti. Memi
geta því valið um eftir eigin geð-
þótta, hvort menn vilja hlanjta
langt eða skamt, og allar leið-
irnar eru mjog auðveldar — sanflíx-
kallað „Finse“ íslands.
Margir nýbyrjendur vorul skí?Tú
ferðinni á sunnudaginn, og iengxi
þeir ofurlítið sýnisliorn af WP
hvernig það er að vera í hríð á f jfíH
um uppi. Það er að vísu afsateði-
legt að viðvaningar fara í slíkár
ferðir ekki betur út búnir :en 7á
sumardegi, en það er ófyrirgelöli-
legt af þeim, sem farið hafa marg-
ar skíðaferðir, að þeir skuli eklfi
búa sig vel. Afleiðingin af þesStt
varð auðvitað sú, að ýmsum vaJÍ5
dauðkalt, en sem betur fór hafÖi
það engin eftirköst. Við vorum QÖ
svo heppin að þessu sinni, að
fórum undan hríð og leiðin efetó
nema einn kílómetri, en ef v®
hefðum þurft að ganga langa le®
inóti þessu veðri, þá er hætt vf8
að þessi skemtiför liefði snúist upp
í slysaför. Jeg vona að þetta at-
vik verði mönnum viðvörun um að
klæða sig altaf vel, þegar þeir fara
í sltíðaferðir.
L. H. Miiller.
Dagbal.
Veðiið (föstudagskvöld kl. 5)?
í flestum hjeruðum landsins er SA
og A-átt, hvöss við suðurströndina
með mikilli rigningu, en slyddn
eða snjókomu víða annars staðar.
Hitinn er víðast 0—2 st. Um nokk-
urn hluta SV-landsins er áttin orð-
in V-læg og jafnvel N-læg og loft-
vog byrjuð að stíga, en mun bráð-
lega taka að falla aftur, því a8
ný lægð virðist nálgast landið suð-
vestan úr hafi. Þaðan hafa engin
| skeyti borist í dag, svo að lega
hennar er mjög óviss, sennilega
veldur hún SA- eða A-átt að nýju
á morgun að minsta kosti sunnan-
lands.
Veðurútlit í Rvík í dag: Vax-
andi A-átt. Dimmviðri.
I. O. O. F. — 112131114 — Mæta
á Ingólfshvoli.
Messur: í dómkirkjunni á morg-
un kl. 11 síra Friðrik Hallgríms-
son. Kl. 5 síra Bjami Jónsson. 1
messunum verður veitt móttöku
gjöfum til sjómannastofunnar.
í fríkirkjunni kl. 5, síra Árai
Sigurðsson. Við kirkjudyrnar verð
ur veitt móttaka samskotum til
Sjómannastofunnar.
Ferxningarböra dómkirkjusafn-
aðarins komi í kirkjuna, til síra
stöðum við Leirvogsvatn, og er; Friðriks Hallgrímssonar mánudag
það í fyrsta sinn að f jelagið kem- J 2. febr. kl. 5, og til síra Bjama
ur á þessar slóðir. Landslag er Jónssonar þriðjudag 3. febr. kl. 5.
þama ágætt til skíðaferða. Nú Fermingarböm síra Árna Sig-
Skfðafielag Reykiavíkur
fór á' sunnudaginn var að Svana-
var sljett af öllum gjótum og far-
urðssonar eru beðin að koma til
vegum alls staðar sljett og færi viðtals í Fríkirkjuna á mánudag
gott. Brekkurnar umhverfis vatn- ^1- ^ síðd.
ið eru eins og hver vill hafa, bratt- Val^eÍT Helgason stud. theol.
v tu' 1 • * o' priedikar a Elliheimilmu a morg-
ar og atlioandi. Hia vatnmu hetir , . .
un kl 4
T. ísdal bygt stórt og ágætt veit- Skjaldarglíma Armanns verður
ingahús, sem hann nefnir Svana- háð f Iðnó kl 3 á morgun, Kepp-
staði, og tóku hjónin á móti oklaxr endur eru jo frá glímufjelaginu
með sannri íslenskri gestrisni Ármann og Knattspyrnufjelagi
Við vorum milli 40 og 50 og sátum Reykjavíkur, má þarna búast við
öll þar inni í notalegum hita og 1 góðri og fjörugri skemtun.
fengum góðar og ódýrar veitingar, j Hlutaveltu ætlar kvenfjelagið
sem fljótt voru framreiddar. Það Hringurinn að halda á morgun 1
er því enginn efi á því, að þangað lv"■ R.-husinu. sennilega síðustu
kemur fjöldi fólks, bæði á sumrin bTutaveltuna á þessum vetri en
en þó sjerstaklega skíðamenn á þá bestm
veturna. Veitingahúsið er þama
á almannaleið, skamt frá bygð og
þaðan er hægt að fara skemti-. veður leyfir, að fara skemtiferð
legar sldðagöngur til Borgarhóla, j uup að Tröllafossi og Svanasföðum.
Lögbergs, Stífilsdals, Kolviðarhóls,' Menn eiga að gefa sig fram við
eða þá yfir Kjöl að Miðdal og L. II. Miiller í dag.
| koma í K. R.-húsið á morgun, eftir
því sem Hrings-konur segja.
Skíðaf.ielagáð ætlar á morgun, eJ