Morgunblaðið - 12.04.1931, Qupperneq 7

MORG.UNBLABIÐ
7
9
Vitið þið
að byrjunin að nýju bókinni eftir
Erich Maria Remarque, „Vjer
hjeldum heim“, kemur í næsta
hefti af tímaritinu „Perlur“. Síð-
ar verða birtir nokkrir úrvalskafl-
ar úr bókinni. — f heftinu verður
einnig grein um Remarque, ásamt
nokkrum myndum úr kvikmynd-
inni „Tíðindalaust á vesturvíg-
stöðvunum“. — Heftið kostar kr.
1.25 fyrir áskrifendur. — Nýir
áskrifendur að „Perlum“ fá al-
þingishátíðarheftið, sem kostaði
kr. 3.00, ókeypis. — Skrifið til:
„Perlur“, Pósthólf 366.
(ca. 2.250 milj. í íslenskum krón-'
■um). Það er fkostur við silfurref-
inn, að hann hefir verið svo lengi
ræktaður sem húsdýr, að hann
tímgast jafnt og villtir refir. —
Hann á venjulega 4—7 yrðlinga,
•æinstöku sinnum jafnvel 10—12.
Verðið á góðum skinnum hefir
undanfarið verið 300—800 krónui'. :
Bestu skinn liafa verið seld á 1000 ■
krónur og þar yfir, jafnvel upp í|
4000 krónur, þó að þess sjeti fá
dæmi.
En vitanlega liefir verð á lje-
legum skinnum verið langt undir |
þessu. Eftir nýjustu markaðsfrégn-
um frá London og New York, sem
Bisamrotta. '
. jeg liefi nýiega fengið, hefir verð
á silfurrefaskinnum lækkað um
15% yíirleitt á þessu ári, en að
því ber að gæta, að verðfallið er
aðallega á dýrustu skinnunum. —
Þau hafa fallið um 20%, en lakari
sskinn og miðlungsskinn mjög lítið.
Það er enginn efi á því, að
'lslendingar standa eins vel og
.jafnvel betur að vígi með fóður
handa refum en aðrar þjóðir, þar
-sem aðalfóðrið er kjöt og fiskur
■og við getum framleitt báðar þess-
■ ar vörutegundir mjög ódýrt, sjer-
staklega hrossakjöt.
Víða hagar svo til, að slátrað er
fjenaði mikinn hluta árs, og hent-
;ar þar vel að hafa refi eða önnur
loðdýr, sem kjöt og slátur eta.
Geta má þess, að íslenskir refir
■ og refaskinn hafa nú fallið mjög
í verði, enda hefir eftirlitið með
útflutningi á lifandi refum hjeðan
verið alt of lítið, og því oft flutt
út ljeleg dýr, En þó er allmikið
ítil hjer á landi af mjög góðum
blárefum, og mætti áreiðanlega
koma hjer upp góðum blárefa-
kynstofni, sjerstaklega með kyn-
blöndun með blárefum frá Græn-
landi eða Jan Mayen, því íslensk-
ir blárefir hafa úrkynjast hjer af
kynblöndunarleysi. Að vísu tímg-
ast þeir ver í öndverðu keldur en
til dæmis silfurrefir, en reynslan
sýnir ,að Jieir tímgast furðu fljótt.
Reynsla fyrir þessu er fengin á
refabúunum á Svignaskarði og
Stykkishólmi.
Það eru áreiðanlega fleiri loðdýr
en refir, sem rækta má hjer, svo
sem t. d. mink (mustela vison),
otur (lutra vulgaris), þvottabjörn
(procyon lotor) og bismarotta
(fiber zibethicus) og ýmis fleiri.
Allar þessar dýrategundir gefa
af sjer dýrindis skinn.
Það er ekki hægt í stuttri blaða-
grein að lýsa nytsemi þessara dýra
ítarlega, en geta má þess, að skinn
bisamrottunnar hefir undanfarið
hækkað í verði ár frá ári, henni
fjölgar mjög fljótt, eins og nag-
dýrum yfirleitt. Hún lifir í mýrum
og við vötn eða ár, og er mjög
harðgerð. Einnig má rækta hana í
girðingum.
Það er nauðsynlegt að gera alt
til þess að taka alla þá nýbreytni
upp, sem verða má til að afla
landbúnaðinum nýrra tekjulinda,
jafnmikla erfiðleika og hann á n
við að stríða.
Þetta~ mál er áreiðanlega þess
vert, að því sje gaumur gefinn.
íslendingar eru yfir höfuð allt
of seinir til að taka upp nýbreytni
til hagsbóta atvinnuvegum sínum.
Utgerðarmenn trúa of einhliða á
þorskinn og síldina og bændur á
æmar og kýrnar, þótt hinsvegar
sje nauðsynlegt að taka nýbreytni
með gætni og afla sjer þekkingar
á henni.
Að því er ræktun refa sriertir,
er auðvelt fyrir þá menn að afla
sjer þekkingar á henni, sem út-
lénd mál skilja, éins og síðar verð-
ur Vikið að.
Þess má geta í því sambandi, að
afkoma landbúnaðarins, eins o<r
liann er nú rekinn, er mjög háð
samgöngum. Loðdýrarækt er það
ekki. Hún er heldur ekki háð ár-
ferði, óþurkasumrum eða harð-
indavetrum, að því er loðdýrum,
ræktuðum í girðingum, viðvíkur.
Svo virðist, sem sú sjálfsagða
stefna sje að sigra í almennings-
álitinu, að rjúfa þann kínverska
múr, sem íslendingar liafa á und-
anförnum öldum reist um sig gegn
aukningu á dýralífi, og má minna
á í því sambandi, að dýralæknar
eru mi frjálslyndari í þessu máli
en áður.
Að vísu er sjálfsagt að gjalda
varhuga við sjúkdómum, en bæði
er það, að lítil sjúkdómahætta, er
af dýrum, sem alin eru upp norð-
arlegá á hnettinum. Svo eru hjer
og nægar eyjar til að halda dýrum
í sóttkví, ef dýralæknar telja þess
þörf.
Meðal þeirra manna, sem um
þessi mál hafa áður ritað, má
nefna, auk þess manns, sem áður
ér nefndur, Vilhjálm Stefánsson,
heimskautafara, Olaf Eriðriksson,
ritstjóra, Helga Valtýsson, kenn-
ara og Gunnlaug Þorsteinsson,
lækni.
Jeg skal geta þess, að í ráði
er að stofna fjelag hjer í Reykja-
vík, sem ætlast er til að útbreið-
ist með tímanum um land alt. Er
nefnd starfandi til undirbúnings
þessari fjelagsstofnun og er hún
búin að semja frumvarp til laga
um fjelagið. Tilgangur þessa fje-
lags verður að stuðla að fjölgun
dýrategunda og eflingar dýralífs
á íslandi, sjerstaklega með til-
liti til ræktunar loðdýra. Hug-
mynd fjelagsins er að stuðla að
stofnun hagsmunafjelaga til nýrr-
ar ræktar og leiðbeina þeim, sein
slíka, ræktun liafa m<ð höndum.
Utvarpsnotendur fá sennilega bráð
lega fregnir af þessum fjelagsskap
og geta þá þeir, sem áhuga hafa
fyrir þessu máli, snúíð sjer til
þessa væntanlega fjelags um upp-
lýsingar og fyrirspurnir, og sömu
leiðis um útveganir á erlendum
bókum og tímaritum, er um þesú
efni fjalla.
Spá mín er sú, að þessi fjelags-
stofnun reynist merkilegri en
menn grunar, ef henni tekst að
koma af stað nýrri iðnaðargrein
hjer á landi, er áður er hjer lítt
þekt, sem jeg álít að sje vel kleift.
Gunnar Sigurðsson.
Hðttúruf r æðingurinn.
Við undirritaðir höfum ráðist í
að byrja á að gefa út tímarit
með þessu nafni, sem á að flytja
fræðandi greinar um náttúrufræði.
1. hefti þess kom út í febrúar og
2. heftið mun verða sent kaup-
endum og boðið til sölu næstu
;daga.
í flestum skólum vorum er nátt-
úrufræðin skyldunámsgrein. En
þar er oftast svo mörgum náms-
greinum að sinna, að náttúru-
fræðisnámið verður þar mjög ein-
hliða og af skornum skamti. Svo
má heita að algerlega vanti hand-
bækur og aðgengileg fræðslurit
í ýmsum greinum náttúrufræðinn-
ar, er geti veitt mönnum frekari
fræðslu en skólabækurnar veita,
og ekkert tímarit er til í landinu,
er sjerstaklega, geri sjer far um
að færa mönnum fregnir um nýjar
uppgötvanir éða nýjungar í nátt-
Heiðruðu húsmæður!
leggið þetta á minnið: Reynslan
talar og segir það satt, að Lillu-
ger og Lillu-eggjaduftið er þjóð-
frægt.
Það besta er frá
H.f. Efnagerð Reykjavíkur.
Fyrir hálfvirði
seljum við alt sem til er af blómsturvösum.
Békaverslnn (safoldar.
Með B. S. R. - bilnm.

Fyrstu ferðir frá Hafnarfirði kl. 9^ árd.
Ferðir milli Reykjavíkur og Hafnarfjarðar allan daginn.
Ferðir milli Vífilsstaða og Reykjavíkur, kl. 12, 3, 8 og 11.
Ferðir milli Reykjavíkur og Fljótshlíðar, öðru hvoru.
Akið í „Studebaker“-drossíum.
Fengnm með e.s. Bnllfoss:
Epli, Winsaps es fancy.
Appelstnnr Jaffa 144.
do Hfnrcia 240 og 300 stk.
Kartðífur, Lank
Egge t Kristánsson & Co.
úrufræði.
Erlendis eru gefin út, alþýðleg
tímarit og fjöldi fræðirita í nátt-
úrufræði, er veita miklu víðtæk-
ari fræðslu, en skólarnir geta lagt
af mörkum. Skólamir ná aðeins
til þeirra, sem eru á skólaaldri,
en fræðsluritin og lesbækumar
geta náð til allra lesandi manna,
bæði eldri og yngri, sem fræðslu-
löngun hafa. Auk þess er slíkt
sjálfsnám af aðgengilegum bók-
um, utan skólanna, oft fult svo
notadrjúgt og sjálft skólanámið.
Við höldum að úr þessum skorti
náttúrufræðisrita hjer á landi
mætti bæta til mikilla muna með
tímariti, og höfum við ráðist í að
gefa, út Náttúrufræðinginn. Mun-
um vjer reyna að sníða efni hans
þannig, að hann geti orðið að-
gengilegt fræðslurit fyrir allan
þorra manna, er fræðast vill í
náttúrufræði.
Hjer á landi er mjög fátt um
menn, er hafi það verk með hönd-
um að fást við náttúrufræðirann-
sóknir. En fjölmargir menn iir
ýmsum stjettum, til og frá á land-
inu, eru bæði athugulir og glöggir
og veita mörgu eftirtekt, er snert-
ir náttúrufræði, sem vert er að
geymist, þeir fmna ef til vill fá-
gætar jurtir, sjerkennilega eða fá-
gæta fugla eða önnur dýr, og taka
Daflalbitar
þessir, eru besta og ódýrasta
kryddsíldin.
Tilreiddir hjer, úr íslenskri
síld.
Fást í flestum verslunum.
Sláturfjelagfð.
Sími 249.
eftir einkennilegum lífsháttum
þeirra, eða finna sjerkennilega
steina eða jarðlög o. fl.
Slíkur fróðleikur getnr oft ver-
ið mjög merkilegur og góð bend-
ing til sjerfræðinga um að kynna.
sjer þetta nánar. En alla jafna
týnast þessar athuganir aftnr, ef