Morgunblaðið - 30.08.1931, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Mjólkurbú Flóamanna
selur nýmjolk, rjóma, skyr.
Týsgötn 1. Sími 1287.
Vestnrgötu 17. Sími 884.
Súðin
ier hjeðan i hringferð vest-
nr un lanð, flmtndaginn 3.
sept. n.k.
Tekiö verðnr á móti vðr*
nm á morgnn og þriðjn-
daginn.
Skipaútgerð ríkisins.
Jðrðin Syðra-Sel
í Hrunamannahreppi fæst til
kaups og ábúðar í næstu fardög-
um. Hún er með bestu heyskapar-
jörðum í Árnessýslu, tún og engj-
ar að mestu leyti vjeltækt og
jörðin að öðru léýti mjög hæg.
íbúða.rbús úr timbri með miðstöðv-
m
arhitun. Hlöður fyrir ca. 1000
hesta, fjós yfir 25 nautgripi, fjár-
hús fyrir 230 fjár.
Ko'mið gæti til mála kaup á
jörðinni nú þegar, með beyjum
og allri áhöfn. Borgunarskilmálar
góðir.
Upplýsingar gefa Skúli Ágústs-
son, Laugaveg 42, Reykjavík, eða.
Helgi Ágústsson, Sigtúnum við
Ölfusá. i*
lielstjðrastarf
óskast.
Pjetur löhansson,
Freyjugötu 25.
Siimargistifiúsið
á Laugarvatni
verður lokað á mánu-
dagskvöld 31. ágúst.
G.s. isiand
fer þriðjudaginn 1. sept. kl.
6 síðdegis til ísafjarðar,
Siglufjarðar, Akureyrar.
Þaðan sömu leið til baka.
Farþegar sæki farseðla á
morgun.
Fylgibrjef yfir vörur komi
á morgun.
G. Zimsen.
/
Þjóðaratkvæðið í Prússlandi
Með frábærum dugnaði reynir
stjórn Brunings ag ráða fram úr
fjárhagsvandræðunum í Þýska-
la.ndi. Smátt og smátt tekst henni
að koma á nokkurn veginn jafn-
vægi í fjármála- og vifskiftalífinu.
Otakmarkaðar útborganir til inn-
stæðueigenda eru nú aftur leyfðar,
og hefir það ekki valdið hönkun-
um neinum erfiðleikum. Menn
hafa ekki tekið aneira út af inn-
stæðufje sínu en góðu hófi gegnir.
Bíkishankinn hefir sjeð sjer fært
Curtius og Briining.
að lækka forvexti úr 15% niður
í 10%. En kauphallimar á Þýska-
iandi eru enn þá lokaðar.
Enn þá vantar þó mikið á, að
jafnvægið í fjármálalífi Þjóðverja
sje á föstum gmndvelli bygt. —
Varanlegt verður jafnvægið ekki
nema stjóminni takist að anka
traustið á Þjóðverjum. Og það
er aftur að miklu leyti undir
tvennu komið, hvort það tekst. 1
fyrsta lagi veltnr mikið á því,
að stjórnin geti haldið öfgaflokk-
unum í skefjum. Ekki er síður
mikið nndir því komið, að Fra.kkar
geri engin axarsköft, sem geti
aukið erfiðleikana í Þýskalandi og
tafið fyrir viðreisnarstarfinn, eins
og til dæmis þegar Frakkar eyði-
lögðu hin heillaríku, sálrænu á-
hrif sem greiðslufreststillögur
Hoovers höfðu í fyrstu. Með hinu
la.ngvinna þrefi um tillögumar
juku Frakkar fjárflóttann frá
Þýskalandi og áttu þannig mikinn
þátt í fj árh agsvandræðunum.
Mitt í viðreisnarstarfinn í
Þýskalandi, fór fram þjóðarat-
kvæði í Prússlandi. Prússneskir
kjósendur greiddn 9. þ. m. atkvæði
nm það hvort prússneska þingið
skyldi rofið og stofnað til nýrra
kosninga. Þjóðaratkvæðið var einn
þáttur í baráttn nazista gegn nú-
verandi valdhöfum í Þýskalandi.
Á síðastliðnum vetri gerðu naz-
istar hvað eftir annað áhlaup á
stjóm Brunings í ríkisþinginu, en
áhlaupunum var hrundið. Naz-
istar tóku þá það til hragðs að
að reyna að fella prússnesku
stjómina, samsteypustjóm sósíal-
istans Brauns. Hún er skipnð full-
trúum miúflokksins, „demokrata“
og sósíalista. Prússland, stærsta
landið í þýska ríkinn, er máttar-
stoð þýska lýðveldisins. Nazistar
gerðu því ráð fyrir, að ríkisstjóm
Brunings mundi ekki geta haldið
sjer við völd, ef prússneska stjóm-
in yrði feld.
Stálhjálmafjelögin og nazistar
heimtuðu því, að prússneska þing-
ið yrði rofið og stofnað yrði til
nýrra kosninga. Núverandi þing í
.Prússlandi var kosið í maímánuði
1928, og hafa nazistar að eins sex
sæti í þinginu. En þeir geta án
efa margfaldað þá tölu ef nýjar
kosningar fara fmm innan skamms.
Nazistar fengn sex miljónir kjós-
enda til þess að skrifa undir beiðni
nm þingrof, og prússneska stjórn-
in varð að láta fara fram þjóðar-
atkvæði nm þingrofsbeiðnina, þar
sem 'V.i hlnti allra atkvæðisbærra
ma.nna í landinu höfðu skrifað
undir beiðnina.
Enginn efi er á því, að afleiðing-
arnar hefðu orðið miklar, pólitísk
ókyrð í Þýskalandi vaxið, van-
traustið á Þjóðverjum ankist og
fjárhagserfiðleikarnir magnast, ef
nazistaa- hefðu nnnið sigur í Prúss-
landi.
13,3 miljónir eða helmingur allra
atkvæðishærra manna þurftu að
greiða atkvæði með þingrofsbeiðn-
inni til þess að hún yrði sa.mþykt.
„Þýsknationali“ flokknrinn, þjóð-
flokkurinn og nokkrir minni
flokkar stnddu þingrofskröfur
nazista. Og skömmn fyrir þjóðar-
atkvæðið bættust kommúnistar við
í hópinn. Flokksstjórn kommúnista
skipaði svo fyrir, að þeir skyldu
greiða þingrofskröfnnni atkvæði.
Framannefndir flokka.r fengu
til samans 12,4 miljónir atkvæða
í Prússlandi við ríkisþingkosning-
arnar í fyrra hanst. Þeir þurftu
því ekki að auka atkvæðatöln sína.
um meira en tæplega 1 miljón til
þess að vinna sigur við þjóðarat-
kvæðið. Og engan veginn var ólík-
legt, að svo mundi fara, ekki síst
þar sem búast mátti við, að fjár-
hagsvandræðin hefðu aukið fylgi
öfgaflokkanna. í Frakklandi töl-
uðu menn um nauðsyn þess, að
Frakkar hertækju Rínarlöndin að
nýju.
Úrslitin nrðu þan, að 9,8 milj.
greiddu þingrofskröfunni a.tkvæði.
Öfgaflokkana vantaði þannig 3%
miljón atkvæða til þess að geta
fengið kröfum sínum framgengt.
Og þeir fengu 2,6 miljónum færri
atkvæði en við ríkisþingkosning-
arnar í fyrra. Þó ber þess að gæta,
að flestir kommúnistar óhlýðnuð-
ust skipun flokksstjómarinnar og
tóku ekki þátt í þjóðaratkvæðinu.
Ekki þannig að skilja, að þeir
vildu styðja prússnesku stjórnina
með því a>ð sitja heima. En þeir
vildu ekki styðja nazista með
því að greiða þingrofskröfunni at-
kvæði. Það væri því rangt að halda
að fylgi öfgaflokkanna hafi mink-
a.ð nm 3y2 milj. atkvæða frá því í
fyrra. Alt bendir til þess að fylgi
þeirra hafi enn ekki minkað að
neinu ráði. En hvernig sem þessu
ar farið, þá er það óneitanlega
mikið alvörnefni, að næstum 10
miljónir eða 37% af öllum atkvæð-
isbærum mönnum í Prússlandi
greiddu atkvæði á móti núverandi
valdhöfum.
Hitler.
En það er þó þýðingarmikið, að
nazistar fengn ekki þingrofskröf-
um sínum framgengt. Hættulegu
áhlaupi já þýsku stjórnina er
hrundið. Búast má við að ósigur
nazista efli aðstöðu prússnesku
stjórnarinnar og þýsku ríkisstjórn-
a.rinnar, anki traustið á Þjóðverj-
um erlendis og greiði fyrir við-
reisnarstarfinu í Þýskalandi. Og
ekki síst er ástæða til að ætla, að
ósigur nazista muni hafa heppi-
leg áhrif á sáttaumleitanirnar milli
Frakka. og Þjóðverja.
Khöfn í ágúst 1981.
P.
„Det borende X“,
mesti innhrjótsþjófur Dana, var
dæmdur hinn 18. ágúst í 8 ára
fangelsi og til þess að greiða
þeim, er hann hefir stolið frá,
126.000 krónur. Þetta er í fyrsta
skifti að maður, sem ekki hefir
verið dæmdur áður, sje dæmdur
til fylstu refsingar er lög leyfa.
Getur því verið, ef dóminum verð-
ur áfrýjað, að hann verði eitthvað
mildaður.
Nazistar dreifa út flugritum.
Hgætar nýjar
35 anra kg.
E6BERT CLAESSEK
hgestarjettarmálaflutningemaöur'
Skrifstoia: Hafnarstrwti 5.
8ími 871. Yiðtalstími 10—12 f*
Grammofðnviðgerðír.
Aage Möller,
Ingólfshvoli.
Sími
2300-
Barnarin
sundurdregin og vöggur af xaörS
um gerðuxa. Ennfremur öarna
vagnar og kerrur af falleglislu
gerðum alt af fyrirliggj8,11^1'
Húsgagnaverslun Reykjavíknr.
Yatnsstíg 3. Sími
Pefsniala-
silki,
Peysufataklæði.
Silkiflauel.
Silkisvuntuefni, rósótt.
Morgunkjólar.
Svuntur á börn og
orðna.
Sloppar, hvítir og
versi. vik.
Laugaveg 52. Sími ^
fuli'
Herravasaúr á
Yekjaraklukkur á
Vasahnífar frá
Vasaspeglar á
Vasagreiður á
Myndarammar frá
Dömutöskur frá
Manicure frá
Sanmasett frá
Sápu og ilmvatnskassa
Iínífapör frá
Barnaboltar stórir á
Matskeiðar 2ja. turna á
Matgafflar 2ja turna á
Teskeiðar 2ja turna á
Barnaleikföng, mikið lirV
0.25 til 10.00. Búsáhöld. T®kl
6.00
5.50
0.50
0.25
0.50
0.50
3.50
1.00
2.45
1.00
0.50
0.75
1.50
1.50
0.45
frá
íseris'
gjafir. Postulín 0.
fl.
8. EÍIfSl 1BÍBFHSSBB
Bankastræti U-
Beat aC auglýsa í Morgva