Morgunblaðið - 06.03.1932, Blaðsíða 6

Jo kgVnIlaðið
y’i'
;-•£ "-.'rJjt-;ivírawctr:
kj^rdœmiiím, sem rjeðust í þessi atœrsta flokkinn í neinu kjordœmi hrópa til þjóðarinnar að kaupa og
samjtök, yrðu fyrir þeirri refsingu, rjettinum til þess að fá sinn kjör- nota íslenskar vörur og auka með
áð'íneiri hlutinn innan kjördæmis-' dæmisframbjóðanda kosinn, nema | Jjví innlenda vinnu og innlenda
inSj sem að samtökunum stendur, um einhverjar tilraunir til óeðli- menningu. Þeir liafa fáir eða eng-
fengi ekki.sinn frambjóðanda kos- legra samtaka eða undanbragða inn viljað fara í föt Skúla gamla
iitn, heldur ‘sá flokkur, sem honum 'ræri að ræða, se» gerðu það rjett- jMagnússonar, og berjast fyrir þyí
gepgur næstur að kjósendafjölda mætt, að sá meiri hluti yrði að að við hjer 4 íslandi gerðum betuf
íkjördæminu, ef »á, flokkur ann- gjalda slikt afhroð. jeftir aldamótin 1900 en Skúli gerði
árs getur bætt við síg þingsæti,! Við vonum, að með þessu sje 'með sínum alkunna dugnaði um
án þess að hlutfallstalan við það gerð full grein fyrir því, að það ' ’
fari fram nr leyfilegu lágmarki. er unt að samrýma þær 2 höfuð-
Þegar það er ljóst, að með eðli- kröfur, sem fram hafa komið í’upp hluta af starfi Skúla og þeir
legri flokkaskiftingu myndi það milliþinganefndinni, annars vegar jhrópa á íslensku þjóðina að fylkja
f»kkr koma fyrir, að tála uppbót- að þingið verði hlutfallslega rjett nú liði, standa saman um það, sem
aldamótin 1800.
Nú hafa verslunarmenn
tekið
arsætanna færi fram v." 18, þætti mynd af skoðnnum og vilja kjós-
okkur ekki varhugavert að setja endanna, og hins vegar að núver-
slíkt viðbótarákvæði því til trygg- andi kjördæmi haldi áfram að
iugar, að þessi tala færi ekki fram kjósa sjerstaka fulltrúa þangað,
úr 20, eða tala þingmanna alls og að það er unt að samrýma þetta
er þjóðlegast og mest virði og það
er að hætta að kaupa erlendar
vörur. En til þess að það verði
þarf sameiginleg átök Alþingis um
rjettmæta löggjöf iðnáðinum til
ekki fram úr 50. Við álítum, að tvent án verulegrar eða óhæfilegr-'handa. Svo að verslunarmennirnir
ákvæðið mundi aldrei svifta ar fjölgunar á þingmönnum'
tt
Islenska uikan
**
Það eru mikil og góð tíðindi, hærra en liin tilbúna vara af sama
sem ekkert hafa að gera, en hafa
óbilandi starfsþrótt, geti tekið að
sjer að verða iðnaðarmenn, á ein-
ihverju sviði. íslendingar eru nám-
Ifiisir, mjög lægnir. Þeir geta unnið
|að margfalt fjölbreyttari fram-
lleiðslu en nú á sjer stað hjer á
Jlandi. Og það á einmitt að koma
jhvatning og stuðningur frá Al-
þingi um slíka hluti, en ekki hindr-
þegar ungir og áhugasamir menn efni. Þeir hafa enn ekki viljað
taka sig fram og gera góðverk. setja sig inn í þá ógurlegu erfið- U ^ Mengkn vikunnar er m. a.
Svo er um verslunarmenn vora, leika sem islenskur iðnaður a við ^ ti] lögg;jafarvalds þjóðarinn,
þeim finst, sem mörgum öðrum, að að berjast a ymsum sviðum, ogt um a6 gefa iðnaðarmáluniim
þáð hafi verið mjög hljótt um ís- þeim er undir mðn sama hvort hjer & ]andi meiri vernd þeir
lenskan iðnað, það þurfi- eitthvað nokkuð er gert hjer eða ekkert, j ja gð þar4ttan fyrir því að
áð gera til þess að vekja Islend- annað en ftska þorsk og sdd og .gty8ja Qg anka íslengkan iðnað sje
inga.til hugsunar um það sem þeim flytja mn og selja vmdlmga. En a ;þjóðarhein. alþingismenn v
er svo mikíls virði sem íslenskur því getur ekki öll íslenska þjoðm 1
•iðnaður og framleiðsla er í raun lifað, það er óhrekjanlegur sann-
og veru. leikur, sem atvinnuleysi og gjald-
Versíunarmenn vorir, sem eru ýýrisvandræði ríkisins sýna nú.
duglegir, og'eru fullir af áhuga fyr Þessir menn eiga heldur ekki að
ir starfi sínu, vilja hafa nóg að sitja á þingi hjer á landi. Hinn
gera, finna nú að eitthvað er að, at- þriðji og fámennasti flokkur al-
vinnan er að minka, hún er þegar þingismanna okkar, er sá, sem vill
búin hjá mörgum. Þeir sjá það ofla og auka af alefli iðnaðinn,
manna hest að hjer er eitthvað al- bverju nafni sem nefnist í landi
varlegt að. Það hafa verið á und- voru. Þeir vilja nota til þess lög-
auförnúm árum fluttar inn er- gjafarvaldið, sem er rjetti og ein-
lendar vörur fyrir miljónir og aft- asti aðilinn, það eitt ræður mestu .
miljónir frá öírnrn liimlnm. hjer um hva8 hmgt er a8 gera. Þ,8 -U>. hva8 A®,ns, genr
verslúnarmenn vorir hafa afgreitt ræður eitt hvort hjer er fram-
og selt sínum landsmönnum og leidd vara að öHu leyti vir íslensku
aílar þessar mörgu miljónir hafa hráefni, að hálfu leyti úr íslensku
farið út úr landinu. Þar (eríend- hráefni eða að eins framleidd. vinn-
is) 'hafa vörurnar verið framleidd- ai við tilbuning á vörunni hjer á
ar af erlendum mönnum. Islend- öandi, af íslenskum þegnum. Þeir
iúgar hafa þannig óafvitandi verið vilja leggja hæfilega tolla á hina
að greiða erlendum ríkjum skatt erlendu tilbúnu vöru, ekki hafa
og veitt erlendum þegnum í þús- Það eins og það er nú í mörgum
undatali gott viðurværi og atvinnu. tilfellum að tollurinn á tilbúnum
lagfæra verðtollinn svo að hann sje
i rjettu hlutfalli við lífsmöguleik-
ana hjer á landi, gefi þannig um
ókomna framtíð íslenskum borgur-
um tækifæri til þess að sýna það
í verkinu, að þeir geti framl«itt
hjer á landi ýmsar þær vörur sem
nú eru fluttar inn frá öðrum iend-
um> en sem þeir vilja vinna að
•sjálfir. ,
Þeir hafa löngun til þess, þeir
hafa kjark til þess, en þá vantar
lög sem vernda þá frá því að
svelta og það er Alþingi Islend-
inga, sem. getur sett þau lög og á
að gera það nú þegar.
Sigurjón Pjetursson,
Álafossi.
Rúnyrkja
í Þingeyjarsýslu.
Kafli úr frjettabrjefi.
i'orir
eiga að vera kjörnir foringjar fyr-
ir þeirri baráttu.
Þeir eiga að hrópa í eyru allra
lendsmanna: „Vertu íslendingur.
kauptu íslenskar vörur“. Og þeir
eíga að ganga á undan í slíkn
verki, þeir eiga ekki að bjóða sig
tiJ þingsetu, ef þeir ekki skilja og
styðja þetta hugiak inn í merg
og bein.
Allir íslenskir verslunarmenn og
allir íslendingar bíða þéss með 6-
þreyju mikilli, hvað Alþingi gerir
í þessu máli. Málið þolir ekki bið
til næsta þings, nú þegar þarf að
Outlungar ðstarlnnar.
jeg veit ekki nema það sje mjer
fremur til góðs að tala um þetta
sem hefir legið á mjer eins og
hræðileg martröð, svona lengi.
. Nokkuru síðar kom læknirinn
En nú þegar þrengingarnar koma ■crlendum vornm er lægn en a hra- til a6 líta eftir Qerald. Kristófer
þá vakna menn, og það er ekki efmim í vörurnar. Það er að vinna f4r meg ]\iary inn \ knattborðs-
nema gott að hinir ungu vakni og a m°ti íslenskri framleiðslu salinn.
veki þá eldri. En hverja þarf svo það er leiðinlegt að það skuli hafa — Marv, sagði hann þegai' hann
aðailega að vekja? Það eru ekki bent, alþingismenn vora. var búiun að loka lmrðinni. Það
viðskiftamennirnir einir, sem þarf K>i nú eru tímarnir að breytast jvar af sjerstökum ástæðum, sem
að vekja, það eru ekki kaupmenn- alþingismenn vorir með. Jeg jeg kom hingað exnmitt í kvöld.
irnir sem þarf að vekja. Það eru vona (og jeg tala fyrir mörg hundr (Jeg befi sjeð ungfru de Poniére.
loggjafar vorir, alþingismenn vor- »o iðnaðarmenn). að þetta þing
ir, sem þarf að vekja. Þeir hafa beri gæfu til að rjetta hinn halla
undanfarin mörg ár siglt sofandi blut iðnaðar vors. Það þarf að sam- ., , , , . ,
a8 jlessum feigðarówi við ‘iSÆX 'ZZSVZi
vfkndiiTn víð öH íslonska bióðin verotolli landsms. sem iara í þa att , ,, ’ 1 _ /, „
stontlum vio, oti isiensKa pjooin. . 1 liallargarðxnn og lítil bxfreið ók í
Og við vitum ekki hvort við kom- aís veita ,fSnaðl vornm rJetta að’jbrott frá höllinni. Jeg stafinæmd-
umst yfir harin enn þá án þess að stpðn til þess að keppa við liina • t ag eins á gangstjet,tirini og hún
sckkva. Margir álþingismenn, sem erlendu. Það þarf líka nú á þessu fjk rjett hj4 mjer. Enda þótt. að
nií sitja á þingi ern beint á móti l1111?1 ^ samþykkja lög nm vernd gJuggarmr væru lokaðir gat jeg
öflum íríenskum iðnaði. — Þegar innlendrar framleiðslu fyrir hinum sjeð hverjir voru í vagninum. —
menn heyra slíkt þá spyrja menn: ,versta. óvini iðnaðarins, sem er Það vár Pálína og ungur maður.
Ei»a slíkir menn að sitja á Al- innflutningur frá þeim löndum j — Ó, ef þjer að eins hefðuð get-
þingi Ísíendinga, eiga þeír ekki að'sem hafa lággengi og kaupa ekkert að sjeð hvert hún fór! hrópaði
. . , Lc nkknr Mary. Gerald skánar ekki fyr en
vera alþmgismenn einhverrar ann- ai okkut. , „. . J
arar þjófiar? Mier finsf það mikln ! Nú eru innflutningshöft í orðs-, iann e ir s^e a ' '1ir'
betra fyrir þá. íins fylsta skilúingi. Er það ekki I ~ Það getur orð.ð hvenær sem
JJ ■ I , er. Jeg hoppaði sem sje mn í
Aðrir alþmgismenn vorir vilja .syo að íslendmgar liafa vaknað , leigubifreið og bað hana að fylgja
—' í-----------------------u„— ---ða draum að of mikið - • ! —
— Hvar? spurði Mary með önd-
ina í hálsinum.
Hjer í Lundúnum. Þegar jeg
styðjá íslenskan iðnað á þann hátt við
pann vo
hinum vagninum. Hann staðnæmd-
afi þeir greiða atkvæfii méð því. að (hefir verifi flutt inn. Löggjafar ist að ]oknm við afskekt hús í
nærri öll hráefni sem þarf áð jvorif hafa sofifi og ekki viljað Roehamton Lane. Jeg stökk hifi
flytja inn f landifi sjeú tolinfi hevra þn menn. sem revnt hafa afi snarasta út úr vagninum og kom
— Hjer nyrðra er ekki um ann-
að talað meira heldur en hið svö-
kallaða Grenjaðarstaðahneyksli. —
Þetta hneykslismál er þannig til
komið, að þegar síra Helgi Hjálm-
arsson flutti frá Grenjaðarstað,
brá Ketill nokkur undan Fjalli sjer
til Reykjavíkur og ætla menn að
erindi hans hafi verið það,. að fá
því til leiðar komið að Indriði
faðir hans fengi Grenjaðarstað til
umsjónar og ráðstöfimar, enda fól
Jpnas honum það starf. Það var
svo sem ekki verið að láta prófast
ráða jörðunni eins og venja hefir
verið og lög.standa til.
Indriði fluttist sjálfur í Grenj-
aðarstað ásamt sumum sonum sín-
urn og síðan var sú ráðstöfun ger,
að skifta jörðinni í 5 parta og
skyldi prestur fá til ábúðar einn
partinn, en þeir Fjallsmenn hafa
hina fjóra. Þessi ráðstöfun er ekki
ger vegna þess að skortur sje á
jarðnæði í Grenjaðarstaðarpresta-
kalli, heldur af öðrum verri á-
stæðum.
mátulega snemma til þess- að
stöðva hana þegar hún ætlaði að
fara inn um garðshliðið.
— Hvað svol spurði Mary eins
og á nálum. Þetta fer að verða
æsandi, Kristófer.
— Hún þekti mig óðara og gerði
heldur enga tilraun til að fara
leiðar sinnar. Jeg sagði henni að
jeg væri vinur Geralds og að hann
leitaði hennar árangui-slaust. Þjer
getið sagt honum að hann megi
koma og heimsækja mig hjer, svar-
aði hún.
— Hvað sagði ungi maðurinn?
— Ekki hót. Að vissu leyti var
hann fallegur. Hár maður og sterk-
legur: en hann virtist hafa verið
veikpr um langan tíma.------— Hvað
ætlið þjer að gera — ætlið þjer að
segja Gerald þetta?
Hiin kinkaði kolli.
— Já, það ætla jeg. — Auð-
vitað býst jeg ekki við að hún
hugsi nokkurn tíma til þess að
giftast. honum, en það er að'minsta
kosti best að hann fái nákvæma
vitneskju um hvernig byrinn blæs.
.— Jeg skrifaði heimilisfangið —
hjer er það, sagði hann og rjetti
henni nafnspjald. — Ef jeg get
verið til nokkurrar aðstoðar,
þá ■ -
— Þjer — hinn ágætasti af öll-
um vinum okkar! hrópaði hún. En
haldið þjer að við eigum áð láta
Gerald einan' lim þetta,' áfi vísu
vona jeg afi hann bifiji mig afi vera
Indriði á altf Ytrar-Fjall. Er
stór jörð og. miklár og góðar erigj^
ar út frá túni afgirtar. ipru .þwr
áyö miklar, að.þeir hafa aldrei síeg
ið þær upp á neinu sumri, meðan
þeir bjuggn þar, heldur hafa
hundruð liesta kulnað þar út á
hverju ári. Nú í sumar sem leið
voru engjarnar ekki slegnar, held-
ur höfðu þeir Fjallsmenn rollur
sínar þar frítm undir ágústlok. En
þá voru þær að sögn allar orðpar
lasnar af einhæfum haga. .
Þeir Fjallsfeðgar eiga háífan
Hjeðinshöfða á Tjörnesi.. Er það
kostajörð og talið að þar mégi
framfleyta 5—6 hundrpð Jfjár og
gripum að sama skapi. Þar heýj-
uðu þeir í fyrrasumar að eins tún-
ið, en seldu alla töðuna til Húsa-
víkur. Á Hjeðinshöfða höfðu þeir
er.gan mann í fyrra nema meðan
túnið var slegið.
Þeir Fjöllungar telja líka að
þeir eigi Austurhaga. Ér það þriðj-
nngur xir Haga. Einn gamall mað-
ur lrefir hjakkað þár túnið undán-
farin ár og eitthvað áf engi'nu.
I fyrra haust var talsvert ó-
slegið af Grenjaðarstaðartúníöu,
og enn í haust stóð nokkur hluti
þess á sinu.
Þannig er búskapur þessara
manna, sem lagt hafa undir sig
höfuðbólið og prestsetrið Grenjað-
arstað ög brytjað jörðina'niður. Er
mjer óhætt að fullyrða að mörg
hunðruð manns í prestakalliiiu
hafa ekki hugmynd um af hvaða
ástæðum Grenjaðarstaður var lagð-
ur á fjalhögg Framsóknar undir
öxi Hriflumanns. En út af þessu
hefir rifjast upp fyrir mjer vísa,
sem stóð í Akureyrarblaði hjerna
nm árið og hafði vérið orkt á
brautinni austur af Ytra-Fjálli:
Þín samvinna é'r gæra ýfir sjer-
drægnis ríg,
þín samúð er kaldhæðnis glott.
Þín mannúð er vafin í viðskifta
P ! slægð
þín vinátta er flátthyggja5 og spott.
með sjer. Mjer finst hann þnrfa
sem fyrst að vita hvernig afstaða
hennar er til hans.
— Jég ætla ekki að fara aftur
tii þings í kvöld. Getunx við ekki
leikið einn borðknattleik núna?
— Jú, þaS væri skemtilegt. Ger-
ald kemur sjálfsagt hingað þegar
læknirinn er farinn .. ..
Litlu síðar kom ha-nn til þeirra
og athugaði þau, eirðarlaus. Þegar
lciknum var lokið. — sem Mary
vann auðveldlega — fór hún til
hróður síns og settist hjá h.onum.
— Gerald, sagði hún. Kristófer'
er nýbúinn að firihá bústað Pálínu.
Hann er skamt hjeðan. Þú getur
farið og heimsótt hana á morgun.,,
Yiltu ekki að annað hvort okkar
fari með þjer.
Hann skalf eins og af kulda. —
—r- Er lum — hjer — í Lundún-
um — stundi hann .upp.
— Já, það er hxxn, svaraði )Kristó
fer, og lítur vel xxt. Bróðrr hennar
var með henni.
— Jeg fer einn þangað, sagði
Gerald. Sennilega á mörgun. — Ó,
loksins hafið þið þó sagt mjef
tiökkuð, sem var einhvers virði.-—
— ó guð minn góður ■— að jeg
igæti nú sofið eitthvað í nótt.
af
XIV.
. Það varð lítill árangurinn
heimsókn Geralds daginn efti*. —
Það var afi vísu aufivelt að ífftha