Morgunblaðið - 08.05.1932, Blaðsíða 5

Merkileg tillaga i strandferðamálinu.
Jón Þorláksson flytur tillögu uxn að
Eimskipafjelagi íslands verði falið að
annast allar strandferðir, gegn hæfi-
• legu t'ramlagi úr ríkissjóði.
Jón Þorláksson flytur, sem
*unni liluti ríkisg.jaldanefndai' eft-
irtektarverða tillögu í strandferða
máfinu. Tillaga hans er á þessa
íeið :
„Efri deild Alþingis skorar á
ríkisstjórnina að leita samninga
▼ið Eimskipafjelag íslands um, að
fjelagið taki að sjer fyrir eigin
reikning strandferðirnar viið ísland
eg reki þær í sem haganlegustu
wunstarfi við siglingar millilanda-
steipanna, gegn hæfilegu framlagi
ár ríkissjóði.“
Strandferðir ríkissjóðs.
J greinargerðinni segir J. Þ., að
árið 1931 hafi kostnaðurinn við
strandferðir ríkissjóðs orðið þessi:
Esjan, rekstrarhalli .. 236333.88
Súðin, rekstrarhalli .. 210350.20
Útgerðarstjórn, skrif-
stofukostnaður o. fl. 41276.54
Samtals kr. 477960.62
„Beinn tilkostnaður tíkissjóðs
hefir þannig orðið sem næst 478
þús. kr., en í fjárlogum voru
áætlaðar til þessara strandferða
200 þús. kr. Umframeyðsla hefir
orðið 278 þús . kr.“
Enn fremur segir svo:
„Undanfarin 4 ár hafði hallinn á strandferðum ríkissjóðs, orðið
þessi:
1927 .. .. ■ • kr. 224543,18
1928 . . . . . . — 160018.43
1929 . . . . .. — í82292.67
1930 . . .. .. — 268304 68
— eða að meðaltali tæp 209 þús.
kr. árlega.“
,-,Þessi mikla hækkun á gjöld-
*num 1931 er ekki kreppufyrir-
brigði nema að litlu leyti. Aðal-
‘•'g» stafar hún af því, að strand-
ferðirnar eru nú reknar með 2
•kipum, í stað eins áður. Við
kostnaðinn ætti að bæta vöxtum
af verði skipanna og fyrningar-
lcostnaði öll árin, en það er ekki
gert lijer. Það er engin von um
að þesvsi skip skili ríkissjóði af
rekstrartækjum neinu af því fje,
sem kostað hefir verið tíl að
aignast þau, heldur má líta svo
á, að það hafi verið lagt fram til
strandferða aukalega, eða umfram
nc-fndan árlegan tekjuhalla. Esjan
kostaði um 878 þús. kr. (bygð
1922 ti! 1923) og Súðin virðist,
með endurbótum hafa kostað um
250 þús. kr. (keypt 1930). Þessar
rúml. IKK) þús. kr. hefir ríkissjóð-
nr því lagt fram til strandferða
•mfram hina árlegu rekstrarhalla“
Strandferðir Eimskips.
,,Auk þess rekur Eimskipafjelag
íslands strandsiglingar með milli-
landáskipum sínum. IJtbýtt hefir
verið meðal þingmanna skýrslu
um sjerstakan tilkostnað fjelags-
ins af strandsiglingum árin 1929
og 1930, frá þriggja manna nefnd,
sem þeir eiga sæti í Jörundur
Brynjólfsson alþm., Brynjólfur
Stefánsson skrifstofustjóri i Sjó-
vátryggingarfjelagi íslands og Vig
fús Einarsson skrifstofustjóri í at-
vinuumálaráðtineytinu. Er aðalnið-
urstaðan úr skýrslu þeirra þessi:
Plutningar fjelagsins til aðalhafn-
anna (þ. e. Rvíkur með Faxaflóa-
höfnum, ísafjarðar. Siglufjarðar,
Akureyrar með Eyjafirði, Seyðis-
fjarðár og Vestmannaeyja) hafi
gefið um 545 þús. kr. tekjuafgung'
árið 1929 og um 340 þús. kr.
tek.juafgang árið 1930. En tlutn-
ingarnir til a.nnara landshluta (er
jafnframt eru strandsiglingar)
hafa verið reknar með tapi bæði
árin, og nemur það tap um 663
þús. kr. árið 1929, en um 929 þús.
kr. árið 1930, eða að meðaltali
796 þús. kr. um árið. Skýrslan
nær ekki yfir árið 1931, en sje
gengið út frá, að útkoman sje þá
svipuð, verður samanlagður halli
af strandsiglingum ríkissjóðs og
Eimskipafjelags og af flutningum
hins síðarnefnda milli smáhafn
anna og útlanda uni 1274 þús. kr.,
eða full 1% milj. kr., auk vaxta
og fyrningar af strandferðaskipnm
ríkissjóðs. Af þessnm halla ber rík-
issjóður beinlínis (með tekjuhalla
á eigin ferðum og framlögum til
Eimskips) um 623 þús. kr., en
Eimskipafjelagið afganginn. 651
þús. kr.“
Millilanda- og strandsiglingar
þarf að reka sem eitt fyrirtæki.
„Tölnr þessar geta að sjálfsögðu
breyst eitthvað frá ári til árs, en
þær sýna til fulls, að brýn þörf
er að reyna að koma þessum til-
kostnaði niður, án )>ess að þrengja
um of kosti smáhafnanna. Fvrsta
skilyrðið fyrir þessu sýnist* vera
það, að allar þessar siglingar lúti
oinni stjóm og sjeu eitt fyrirtæki
fjárhagslega, til þess að unt sje
að leggja ferðaáætlanir millilanda-
siglinga og strandsiglinga sem
eina heild. Eins og stendur er
ekkert, samband milli ferðaáætlana
Eimskips og strandferðaskipanna,
og afleiðingin er óreglulegar ferð-
ir og viðkomur hjá báðiim. Ef
allar siglingar eru reknar seni eit,t
fyrirtæki, er unt að haga ferðun-
um að öllu leyti frá því sjónarmiði
að rjettmætum óskum og þörfum
skiptavinanna sje fullnægt með
sem minstum tilkostnaði. Hjer er
ekki unt að fara. neitt út í uppá-
stungur um tilhögun þessara ferða
í einstökum atriðum, en rjett er
að hafa það fvrir augum, að þarfir
smáhafnanna eru þrenns konar,
þ. e.: 1) Samband sín á milli. 2)
Samband við aðalhafnir innan-
lands, og þá einkum við Reykja-
vík, og 3) Samband við útlönd.
Skipsviðkoman á smáhöfn er lang
samlega mest virði, ef hún leysir
þessi þrjú verkefni öll í einu, þ. e.
ef smáhöfnin fær viðkomu milli-
landaskips, seni hefir viðkomu í
Reykjavík í sömu ferðinni. Við-
koma strandferðaskips getur alclrei
gert fyllilega sama gagn, en verð-
uv þó haganlegri, ef strandferðin
stendur í sem beinustu samba.;di
við millilandaviðkomu í Reykjavik
eða á nálægri aðalhöfn.
HINN FÁFBÓÐI.
Hann kvartaði yfir, að hreyfillinn brendi
elíunni og kendi bifreiðaframleiðandanum
nin. —
HANN MÁTTI SJÁLFUM SJER UM
XJENNA. Hann leit að eins á verð olíunnar.
en ekki gæðin, og keypti þess vegna þú
ódýrustu. Hann vissi ekki að dýra olían
þynnist við hita hreyfilsins og gufar fljótt
upp. —
HANN GERÐI SJER EKKI GREIN FYRIR,
að það er mikill niunur á hreyflum, hvað
viðvíkur hita-útþenslu, samþjöppun, hraða,
efni og smurningskerfi,
að sú olíutegund, sem
á ágætlega við ei'nn
hreyfil á ekki við
annan.
HANN VISSI EKKI, að framleiðendur
Gargoyle Mobiloil eftir nákvæma prófun á
alls konar hreyfiltegundum, framleiða sjer-
stakar olíur fyrir hverja tegund til sumar-
og vetrar-notkunar. —- Enginn liafði sagt
honum að ca. 75% af öllum bifreiðafram-
leiðendum ráðleggja Gargoyle Mobiloil.
HANN HAFÐI ALDREI KUGSAÐ UM, að
þuð borgar sig að nota gæða-olíur. Þó þær
sjeu dálítið dýrari. —- Þar sem hann leit á
verðið en ekki gæði olíunnar, keypti hann
því ódýrustu tegund, en gerði sjer ekki grein
fyrir, að hjer var or-
sökin til, að hreyfill-
inn hreint og beint „át
olíuna.“ —
Biðjið um Iiina rjettu tegund Gargoyle Mobiloil.
Athugið Gargoyleski'ána hjá útsölumanninum. —
GARGOYLE MOBILOIL
VACUÐH OIL COHPANT.
Umboðsmenn: M. Benediktsson & Co.
Gengið er út frá því, að samn-
ingarnir verði teknir upp á þeim
grundvelli, að núverandi strand-
ferðaskip ríkissjóðs gangi yfir í
eigu Eimskipafjelagsins. Þetta er
nauðsynlegt m. a. til þess, að Eim-
skip sje frjást að því að útvega
her.t.agri skip, ef svo ber iindi'’,
og þá selja r. úverandi strandferða-
skip “---------- -
„Sjálfsagt mætti með hentugu
samstarfi strandsiglinga og milli-
landasiglinga fækka viðkomuni á
smáhöfnum eitthvað frá því, sem
nú er samanlagt hjá Eimskip og
Ríkisskip, án þess að verulegur
bagi hlytist af fyrir smáhafnirnar.
í því skyni væri fyrst og fremst
sjálfsagt. að samræma áætlanir flóa
bátanna og smærri strandskipanna
sem best við áætlanir aðalskipanna
þannig að ferðir flóabáta yrðu
alla jafna miðaðar við skipkomu
á næstu aðalhöfn.“-----------
Víðtæk skipulagsbreyting
nauðsynleg.
„Fram er komin í þinginu til-
laga um að fela Eimskipafjelagi
íslands útgerðarstjórn strandferða
skipanna. Sú tillaga er rjettmæt,
það sem hún nær, en sú víðtæk-
ari skipulagsbreyting, sem hjer
er farið fram á, virðist þó nanð-
synleg, til þess að ná verulegri
niðurfærslu á siglingakostnaðinum.
Þegar skipaútgerð ríkisins var
stofnsett, hafði Eimskip boðist til
að taka útgerðarstjórn Esju fyrir
21600 kr. á ári. Síðastliðið ár hefir
þessi kostnaður orðið í höndum
Skipaútgerðar ríkisins, að því er
sjeð verður, um 39 þús. kr. fyrir
bæði skipin. Sje þessum kostnaði
skift milli Esju og Súðarinnar í
lilutfalli við heildarútgjöld skip-
anna, kemur sem næst alveg sama
upphæðin í hlut Esju og sú, sem
Eimskip bauð, milli 21 og 22 þús.
kr. En sá er munur á, að í hönd-
um Eimskips mundi tnikill meiri
hluti upphæðaríiinar verða að fjár-
hagslegum ávinning fyrir fjelagið,
af því að fólkshald þess þyrfti
örlítið að aukast við þessa við-
bót á útgerðarstjórninni, en hjá
Skipaafgreiðslu ríkisins fer öll
r.pphæðin beinlínis í tilkostnað.*£
Gordiio-
enor.
Gardínugormar.
Hringir.
Uppihöld.
Endahnúðar.
Gardínuklemmur.
X krókar og naglar.
Krókar.
Snagabjretti.
Fatasnagar
fyrirlig-gjandi í miklu úrvali í
JÁRNYÖRUDEILD
Jes Zfmsen.
ftf illt i«t tslensknm sklpnm!