Morgunblaðið - 08.05.1932, Page 7

M 0 R O U U B L A Ð I Ð
7
fyrir sjálfan sig. Því hefir hann
fengið A. E. G.-manninn til þess
að gera áætlun, hljóðandi upp á
-j oniljónir. Eyrir þa? fjc er hægt
að fá álíka stöð austur við Sog,
einS og stöðina hjerna við Elliða-
árnar — 3000 hestafla. Sú raf-
orka, sem þar íengist er um l/ö
af því, sem talið cr að þurfi að
í'ást úr Soginu. Með sams konar
káklagi ætti Sigurðar aðferðin
við Sogið að geta kostað bæinn
og landið 18 miljónir, áður en
fengið er það rafmagn sem þarf!
Er mælt að nokkurir stórlaxar
Afturhaldsins hafi tekið ástfóstri
við þetta „fjáraflaplan“ Sigurðar
og ætli að berjast við hlið hans,
til þess með því að auðga sjálfa
sig á kostnað almennings.
Hið „hvíta blóm.“
Auglýstur er til sölu lystibát-
ur Síldareinkasölunnar!! „hið
hvíta blóm“.
Er ekki sem staðreyndirnar tali
hjer í líkingum? Er eltki slík aug-
lýsing, sem lítill blómsveigur á
leiði einkasölunnar? Lystibátur
síklareinkasölunnar. Atti þetta fyr-
irtæki þá lystibát, fyrirtæki sósí-
alistanna, óskabarn þeirra, af-
sprengi hugsjóna þeirra, hinn só-
síalistiski farkostur, sem átti að
fleyta þeim áleiðis til hins fyrir-
heitna lands, með Afturhaldsstjórn
ina í stýrisrúmi, eins og Tíminn
svo fjálglega komst að orði?
Pyrirtækið, sem galt sjómönnum
tvær krónur fyrir síldartunnuna,
en reikningarnir sýndu, að þetta
var tveimur krónum of mikið, að
alt síldarverðið fór í kostnað, og
sjómennirnir, sem urðu aðeins mat
vinnungar um hábjargræðistím-
ann, í raun og veru urðu að gefa
síldina, vinnu sína — upp í sölt-
unar- og stjórnarkostnað o. þessh.
En lystibát var hægt að kaupa
handa þeim. sem sigldu fyrirtæk-
inu í gjaldþrotið. — Er hjer ekki
iifandi mvnd af hinum opinbera
rekstri ?
Skemtiför um
hóuetur.
Dönsk hjón hafa ferðast
gangandi hjer unt landið í
3*4 mánuð í vetur.
t»au hafa vaðið stórámar og
Jegið úti í hvaða veðri sem
var.
Upp úr nýárinu komu liingað
dönsk hjón, Justesen læknir og
kona hans, í þeim erindum að
ferðast um landið. Hafði Justesen
verið hjer áður 1913, ásamt syni
sínum 11 ára gömlum, og ferð-
uðust þeir þá fótgangandi austur
að Heklu og um gosstöðvarnar
þar, Fjallahaksveg, gengu á
Skjaldbreið o. s. frv. En nú lang-
aði Justesen til þess að kynnast
Islandi að vetrarlagi.
Þau hjónin lögðu á stað hjeðan
gangandi hinn 10. janúar og var
ferðinni heitið til Krísuvíkur, og
ætluðu þau að fara yfir Sveiflu-'
háls. Allan farangur sinn höfðu
þau á litlum vagni, sem þau drógu.
Var það vatnshelt tjald, svefn-
poki og nesti. Leist mönnum ekki
hieira en svo á þetta ferðalag
þeirra og bjuggnst við að þau
biundu ekki komist langt. En
það var nú öðru nær.
Að vísu komust þau ekki suður
yfir Sveifluháls, eins og þau höfðu
ætlað sjer, vegna þess að í Kald-
árseli brast á þau grenjandi stór-
liríð.
Morgunblaðið hitti Justesen að
máli er þau komu hingað og spurði
um ferðalagið.
— Það var yndislegt, sagði
hann, og allar hrakspár, sem okk-
ur fylgdu fjellu um sig sjálfar.
En það var von að mönnum litist
ekki á þetta ferðalag okkar. Jeg
ei nú 39 ára gamall og kona mín
54 ára, og útbúnaður okkar var
Islendingum ókunnugur. En alt
fór ágætlega. Við vorum bæði vel
frísk, er við lögðum á stað, en
við erum ung í annað sinn núna,
er við komum hingað aftur.
Ékki er þó svo að skilja, að
við höfum ekki lent í ýmsum æf-
intýrum og erfiðleikum. En allir
verða þeir okkur ljúfir í endur-
minningunni. T. d. það, þá er við
komum fyrst upp í Kaldársel og
ætluðum að fara yfir Sveifluháls
til Krísuvíkur, þá skall á okkur
blindhríð, svo að við urðum að
snúa aftur, en hjeldum þá veginn
til Grindavíkur, og þaðan fórum
við til Reykjaness og Krísuvíkur.
Svo komum við hingað til Reykja-
víkur aftur og hvíldum okkur
hjer nokkra. daga. Lögðum svo á
stað austur yfir Hellis’heiði að
Ölfosárbrú, þaðan austur í Fljóts-
hlíð. Svo óðum við öll vötnin,
Þverá. Affall, Ála og Markarfljót,
fórum austur Eyjafjallasveitir til
Víkur í MýrdaQ. Þaðan austur
Mýrdalssands, ætluðum að gista
í sæluhúsinu í Hafursey, en leist
ekki á það, og sváfum heldur í
tjaldinu. Síðan hjeldum við lengra
austu.r. í Skaftáreldahrauni vildi
okkur það óhapp til að konan
inissteig sig og tognaði í fæti.
V arð liún síðan að liggja viku
í Kirkjhbæjarklaustri og síðan
aðra viku hjá Snon-a lækni á
Breiðabólstað. En meðan hún var
fötluð þannig fór jeg upp að Laka.
Var þá með mjer ungur maður
frá Eintúnsholti, og dró hann
vagniun karlmannlega yfir veg-
leysur, fen og foræði. Vegurinn
var afarslæmur, því að austan,-
ligning var á og alt umflotið
vatni. í tvær nætur urðum við
að hýrast í kofa hjá Laka, því
að ekki var hægt að tjalda. Var
þá mikið frost og leið okkur lield-
uv illa, en á lieimleiðinni fengum
við ísa þar sem áður hafði verið
vatnselgur.
Síðan fór jeg austur í Öræfi —
fór gangandi einn míns liðs að
Lómagnúp, en fylgdist þaðan á
hestum austur yfir vötnin með
Hannesi pósti frá Núpstað.
Víða hefi jeg farið um heim, en
hvergi á bygðu bóli sjeð jafn guð-
dómlega náttiirufegúrð eins og í
Öræfunum. Þar er alt jafn gúð-
dómlegt, bæði í nærsýn og fjarsýn.
Jeg hafði ætlað að ganga á Hvanna
dalshnúk, en varð að hætta við
það, vegna þess hve dagur var
stuttur og mikil ófærð á fjöllum.
Síðan lijelt jeg svo að segja
sömu leið til Reykjavíkur að Ol-
fusá. Þar komumst við í æfintýri.
Á okkur skall sandstoraiur og
urðum við að halda þar kyrru
fyrir í fjóra daga. Þaðan fórum
við upp að Geysi og Gullfossi,
þaðan yfir Laugardal til Þingvalla.
Þaðan fórum við nyja veginn yfir
Mosfellsdal og fengum þá vesta
veðrið á allri leiðinni. Það var
laugardaginn 23. apríl. Þegar við
fórum frá Kárastöðum var fjúk,
en þegar upp á heiðina kom, var
grenjandi stórhríð svo að ekki sá
út ixr augunum, og urðum við
þeirri stundu fegnust er við kom-
v.m* að Svanastöðum.
Ja, svo er nú ferðasögu, ..i lokið.
En að skilnaði langar mig til þess
að biðja Mbl. að færa öllum,
sem við kyntumst á leiðinni, okkar
hjartanlegustu þakkir fyrir góð-
vild þeirra. og gestrisni. Jeg hefi
hvergi farið þar, að jeg hafi kynst
öðru eins. Oft var það að fólk á
bæjum gekk í veg fyrir okkur,
bauð okkur heim, bauð okkur mat
og næturgistingu, og keptist um
að hjálpa okkur til að draga vagn-
inn. Sums staðar voru þó húsa-
kynni svo ílítil, að við kusum held-
ur að sofa í tjaldi okkar. En það
var með miklum mótmælum heima
fólks, því að það hjelt að okkur
liði illa þar, t. d. þegar var 6—7
stiga frost og rok með fannkomu.
En sannleikurinn var sá, að okk-
ur leið einna best í tjaldinu.
Tjaldvist er ágæt, bæði vetur og
sumar. En þetta gat fólkið ekki
skilið, það kendi í brjósti um
okkur — og þetta er að eins dæmi
um gestrisni þess og hvað það
ber mikla umhyggju fyrir ferða-
mönnum.
Þau hjónin fóru heimléiðis með
Drotningunni síðast.
Þingkosningar
í Prússlanöi
Prússneska stjómin fellur.
Mynda Nazistar stjórn með til-
styrk miðflokksins?
Prússnesku þingkosningarnar þ.
24. f. m., eru án efa þýðingar-
mestu kosningarnar í Þýskalandi
síðan að þýska lýðveldið var sett
á stofn. Allar líkur eru til þess,
að kosningaúrslitin muni valda
gagngerðum breytingum í stjórn-
málum Þýslcalands. Prússneska
stjórnin hefir beðið alvarlegan ó-
sigur. Hún verður í minni hluta
í nýkosna þinginu, Hinsvegar fá
nazistar og hægriflokkar, sem
styðja þá, ekki meiri hluta þing-
sæta og geta því ekki myndað
stjórn áu stuðnings miðflokka- eða
vinstrimanna. En nazistar eru
orðnir lang-stærsti flokkuriim í
Þýskalandi og verður því erfitt,
ef til vill ómögnlegt, að útíloka
þá frá stjórnarþátttöku til lengdar
Nazistar fá 162 þingsæti í ný-
kosna þinginu í Prússlandi. Þeir
höfðu að eins 6 sæti í gamla þing-
inu; það var kosið vorið 1928.
Þingsætatala nazista hefir þannig
aukist um 2600%. Þeir hafa nú 69
fleiri þingsæti en sósíalistar, sem
fram að þessu voru fjölmenuasti
flokkurinn í þinginu. Nazistar
hafa imnið þingsæti frá svo að
segja öllum flokkum. „Þýsknation-
alirl< fengu 31 sæti, töpuðu 40.
Aðrir hægri flokkar biðu enn þá
meira tap. Þjóðflokkurinn, fi, kk-
ur Stresemanns heitins, fekk að
eins 7 sæti, tapaði 33, „Wirts-
chaftspartei“ fekk 3, tapaði 13.
Ekki síður var mannfallið mik-
ið meðal fylgismanna stjórnarmn-
ar. Að vísu stóð miðflokkurinn
sig vel, fekk 67 sæti, tapaði 4.
En ríkisflokkurinn (áður kal’. ður
fer að nálgast. Xomið til okkar ef yður vantar húsgög».
Sjerlega gott er að semja við okkur, og verð okkar þoltr,
eins og kunnugt er, alla samkeppni.
Hússagnaverslunín við Dómkirkiuna.
Miðhœlarskúilnn.
Handavinna stúlkna verður til sýnis sunnudag og
mánudag 8. og 9. maí, kL 2—7, Gengið inn í suðurálm*
skólans.
Skólastjórinia.
Viljið Dier verja vel fje yðar,
þá kaupið eignarlóð hjá mjer á 2 krónur fermetiritttt.
nargrjet Irnason,
Laugaveg 34 A. Sími 2352.
Útsæðisbartöflnr.
Eigma Ittið eltt ósell.
Eggert Kristjánsson & Ce.
Símar: 1317 og 1400.
„demokratlski“ flókkurinn) fekk
aðeins 2 þingsæti, tapaði 20. Og
socialistar fengu aðeins 93, töpuðu
44 eða um 30% af sætum sínum
í gamla þinginu. Socialistar töpuðu
þó ekki þingsætum til kommúiústa
heldur til nazista. Kommúnistar
fengu 57 sæti, unnu 1.
í stórum dráttum verður flokka
skiftingin í prússneská þinginu
þannig: Núverandi stjómarf' >kk-
ar, miðflokkurinn, ríkisflokkurinn
og socialistar, hafa 162 þingsæti.
Hægriflokkarnir (nazistar, þýsk-
nationalir og nokkurir miuni hægri
flokkar) 203. Kommúnistar 57. —
Telja má víst, að hægri flokkarnir
og kommúnistar felli núverandi
stjórn, stjórn socialistans Brauns.
Braun hefir því ákveðið að segaj
af sjer, þegar þingið kemur saman
þ. 24. maí.
En hver tekur við af Brann?
Nazistar heimta að fá völdin í
sínar hendur. En tekst þeim það?
Með aðstoð kommúnista er hægt
að fella stjórnina, en ekki hægt að
mynda nýja, skrifaði þýskt blað
daginn eftir kosningarnar.
Eins og kunnugt er, kýs prúss-
neska þingið stjórnarforseta
Prússa og hlýtur aðeins sá kosn-
ingu. sem fær meiri hluta allra
greiddra atkvæða. — Samkvæmt
stjórnarskránni á fráfarandi stjórn
að gegna stjórnarstörfum þangað
til að nýr stjórnarforseti er kos-
inn. Ilvorki stjórnarflokkarrár,
kommtínistar nje nazistar ráða yfir
meiri hluta atkvæða í þinginu,
en biiast má við að stjórnai’for-
setaefni nazista hafi flest atkvæði.
Nazistar vilja því breyta ákvæð-
nnum um kosningu stjórnarforseta
þannig, að sá verði kosinn, sem
fær flest. atkvæði, þótt hann fái
ekki algeran meiri hluta. Nazistar
bjuggust við að kommúnistar
mundu styðja þessa breytingartil-
lögu. En kommúnistar hafa lýst
yfir því, að þeir ætli sjer ekki
að styðja nazista til valda. Breyt-
ingartillaga nazista verður því að
likindum ekki sámþykt.
En hvernig fer ef ekkert stjóru-
arforsetaefnanna fær algeran meíri
hluta. og' þingið getur.ekki losið
stjórnarforseta? Menn búast við
að Braun muni þá sitja áfram við
völd fyrst um sinn. Það getur líka
komið til mála að ríkisstjórm*
þýska skipi menn til þess að
stjórna Prússlandi.
En niðurstaðan getur líka orðið
alt önnur. Sem stendur er mifeiú
um það rætt, að miðflokkurinn,
f'okkur Briinings ríklskanslara.
muni ef til vill vilja styðja vænt-
anlega nazistastjórn. Kube, foringi
nazista, í prússneska þinginu, hef-
ir látið opinberlega í ljósi óskir
um samvinnu milli nazista, og mið-
flokksins. Þessir flokkar hafa til
samans meiri hluta í þinginu og
samvinna milli þeirra virðist vera
eina leiðin, ef mynda á meirihl,-
stjórn í Prússlandi. Kube segir,
að auðvitað verði báðir flokirar
að slaka til, nazistar verði að
láta sumar af kröfum sínum falla,
miðflokkurinn verði að fallast á
aðrar þeirra. Miðflokkurinn hefir
lýst yfir því, að hann sje reiðu-
búinn til samvinnu við alla flckka.
sem vilja starfa á grundvelli
stjórnarskrárinnar.
Se,m stendur eru ýmsar líkur
til, að samvinna muni takast með
nazistum og miðflokknum. — Og
margt breytist í Þýskalandi, eí
svo fer. Fyrst og fremst má búast
við að Briining biðjist þá lausnar