Morgunblaðið - 05.06.1932, Blaðsíða 7

M 0 R G U N B L A Ð I Ð
i
-. .■uwMBœ.majjr j-jjugwn

jScmiskfatahtöinsun $$ íitati
)£augatjc<| 34 ^tmi: 1500 ^Keyfeiauík.
FoHkomnar vjelar. Nýjuatu og bestu efni. Þaxilvant starfsfólk. —
10 ára reynsla.
Málverkasýning
Iggeits Guðmundssonai
Pósthásstræti 7 (áðnr Hress-
ingarskálinn).
Opin í dag frá kl. 11—9
i siðasta sinn.
maklegri óvirðingu en því, að fall-
ast á að M .Guðm. (sem J. J. væri
nýbúinn að ákæra til sakamáls-
rannsóknar) tæki nú við af hon-
um sem dómsmálaráðherra. Kæmi
þar berlega í ljós, hvert traust(!)
flokkurinn bæri tii dómgreindar
og óhlutdrægni hins fráfarandi
dómsmálaráðherra. J. Þorb. reyndi
að malda í móinn og kvað Sjálf-
stæðisflökkinn, en ekki Framsókn-
arflokkinn standa að tilnefningu
M. G. Jakob Möller spurðist þá
fyrir tim, livort ekki hefði verið
samþ. á flokksfundi Framsóknar,
að heimila Asg. Asg. að mynda
stjórn með þeim Þorst. Briem og
M. Guðmundssyni. Þessu reyndi J.
Þorb. fyrst. að .svara með vafning-
um, en er Jak. M. endurtók spurn-
inguna og heimtaði skýrt. svar5
varð J. Þorb. að játa henni.
Atkvæðagreiðsla um van-
traustið.
Því næst kom vantrauststillagan
ti! atkvæða.
Já sögu: IJar. Guðm., H. Vald.,
J Bald. og Yilm. J.
Nei sögðu: Hannes J., Ing. Bj.,
Ingv. P, Jalc. M, Jóh. Jós, J. A.
J, Jón í Stóradal, Jón Ól, Jón
Þorl, Jónas Þorb. (með aths.),
Jör. Br.. Magn. J, Ól. Th, P.
Herm, P. Magn, Sveinbj. Högn,
Sv. Ól, Þorl. J, Ásg. Ásg, Bernh.
St, Bj. Ásg, Bj. Snæbj, Bj. Kr.
(með aths.), Einar Arn, Guðbr.
ísb.. Guðm. Ól, Guðr. Lár, H.
Stef, H. Steins, Ein. Árnason. .
Þessir greiddu ekki atkv.: Jón-
as Jónsson, M. Guðm. og Stgr. Stþ.
hinn síðasta með þeirri aths, að
hann veitti ráðherrum Framsóknar
fullan stuðning, en M. Guðm.
hvorki hlutleysi nje stuðning; en
með því að till. snerti alla stjórn-
ina, þá sæti hann hjá.
Aths. J. Þorb. var á þá lund, að
hann veitti ráðherrum Framsókn-
arflokksins stuðning meðan þeir
störfuðn samkv. stefnu flokksins,
en M. Guðm. hlutleysi á þessu
þingi. Atlis. B. Kr. var samhljóða
atlis. J. Þorb.
Fjarverandi voru: Tr. Þórh,
sem ekki hefir enn fótavist, M.
Torfason, sem var nýgenginn af
fundi, en áður hafði haldið ræðu,
þar sem liann kvartaði yfir því,
að hann hefði ekki verið spurður
ráða um stjórnarmyndunina, Berg-
ur Jónsson og loks P. Ottesen og
L. Helgason, sem báðir voru á
Sláturfjelagsfnndi austur í Ölfusi.
Rrnelía Earhart.
Yfir Atlantshaí á 16 klukku-
stundum.
Þann 21. maí flaug ameríska
flugkonan Amelía Earhart á 16
klukkustundum yfir Atlantshaf.
Var hún ein síns liðs á flugi þessu.
Enginn hefir flogið þetta á jafn
stuttum tíma og hún. Þetta er og
í fyr.sta sinn, sem kvenmaður hef-
ir flogið ein yfir Atlantshaf, og
enginn annar en hún hefir flogið
þessa leið tvisvar sinnum.
Amelia Earhart.
Það var árið 1928 að Amelía
Earhart fluag í fyrsta sinn austur
yfir Atlantshaf. Flang hún þá við
þriðja mann, og fengu fjelagar
Iiennar mestan heiðurinn af því
flugi; því hún var þá nánast sem
farþegi.
En í þetta sinn fór hún ein síns
liðs. Var lítið látið uppi um fyrir-
ætlanir hennar, fyr en hún lagði
af stað.
Hún fekk þoku og rigningu á
hafinu, og hrepti andbyr nokkurn
hluta leiðarinnar. Til þess að kom-
ast hjá því að fljúga í þoku, varð
lmn að fljúga svo lágt, um skeið,
að öldurnar slettust upp á flug-
vjelarvængina.
Hún var komin stutt austur
fyrir New Foundland, er liún
varð þess vör, að mótorinn var
í einhverju ólagi. Samt áræddi
hún að ha'lda áfram. En smeyk
var hún orðin um, að bensínforð-
inn hrykki ekki alla leið.
Nokkuru vestan við trland varð
hún vör við flutningaskip. Var það
fyrsta mannaferð er hún sá á
leiðinni vfir hafið. Varð hún því
mjög fegin.
Nti bjóst hún við, að bensín
hennar væri nærri þrotið. Því af-
rjeð hún að setjast á fyrsta stað-
inn, sem hún fyndi hentugan á
Irlandi.
Hún settist á sljettum velli
skamt frá bóndabæ einum. Hitti
hún bónda og spurði hann hvar
væri næsta símastöð. Hjelt hún
síðan þangað. Er þangað kom
sendi hún manni sínum í New
York skeyti um að hún væri komin
heilu og höldnu. Símafólkið af-
greiddi skeytið. En enginn trúði
henni, að hún hefði komið ein-
sömul fljúgandi að vestan, hje'lt
að hún væri að gera að gamni
sínu, og gabba þann sem skeytið
átti að fá.
Ekki hafði hún með sjer annað
nesti, en tómatsúpu í hitaflösku,
og yfirleitt engan farangur.
Frá írlandi flaug hún til Lon-
don. Þar var henni tekið með
kostum og kynjum, sem vænta
mátti.
Maður flugkonunnar er sterk-
efnaður hókaútgefandi vestra. —
Hann undirbjó flug hennar. Hann
ljet engan bilbug á sjer finna með
það, að hann efaðist um, að kona
sín kæmist ekki það sem hún
ætlaði sjer. „Hún er hugaðri eu
nokkur karlmaður", sagði hann.
En er til Englands kom var hún
að því spurð, hvort maður hennar
liefði viljað sleppa henni. Hún
hjelt nú það. Hann væri sá besti
eiginmaður sem hugsast gæti. —
Hann lofaði sjer að fara sinna
ferða; — enda skifti jeg mjer ekk-
ert af útgáfustörfum hans, sagði
hún.
— Eftirtektarvert er það, hve
flug'kona þessi er lík flugkappan-
um Lindbergh í andlitsfalli.
Reykiavíkurbrief.
5. júní.
Veðráttan.
Hægviðri hefir verið um land
alt undanfarna vilcu með þokum
á Norður- og Austurlaudi. — Úr-
komulaust að kalla um land alt,
en fremur hlýtt, segir Veðurstof-
an. Gróðri hefir farið vel fram
hjer um slóðir undanfarna viku,
,og eru margir grasblettir nú
slegnir hjer í bænum með síbreiðu
grasi. Áfall um nætur hefir bætt
úr rigningarskorti.
ís er nú allur farinn af Horn-
banka.
Togararnir.
Togarar hafa verið á veiðum á
Hornbanka og Skagagrunni, og
luifa þeir komið með ágætan afla.
En búist er við að útgerð þeirra
flest.ra hætti nú jafn óðum og
þeir koma í höfn, sakir þess hve
mikið ósamræmi er íú orðið milli
útgerðarkostnaðar og fiskverkun-
ar annars vegar, og hins lága
fiskverðs í markaðslöndunum.
Afli á öllu landinu var um síð-
ustu mánaðamót 285 þús. skipd.,
í fyrra var aflinn 318 skippund,
en árið 1930 var hann mestur
scm verið hefir 336 þúsund. —
Fiskbirgðir í landinu nokkuru
minni en á sama tíma í fyrra.
Samsteypustjórnin.
Lengi hefir það verið kunnugt,
að innan Framsóknarflokksins
væru menn ekki á eitt sáttir um
stjórnarstörf og þjóðarlieill, þó
jafnan hafi þar ríkt og ráðið einn
og sami vilji.
Á þinginu í vetur hefir það þó
komið berar í ljós en áður, að í
einstökum málum gátu ekki allir
þingmenn flokksins felt sig við,
að beygja sig unclir einn og sama
vilja, þjóðinni til skaðræðis og
miska. Berast kom þetta í ljós,
1 meðferð flokksins á Fimta^lóms-
frumvarpinu, sem ónýtt var gert
að þessu sinni, í höndum uppliafs-
manna þess.
Dróg síðan til átaka innan
fiokksins, hvort einræðisbröltið
fengi óáreitt að halda áfram, eða
gerð yrði tilraun til þess, að leita
samstarfs við utanflokksmenn til
sameiginlegrar viðleitni til að
bjarga þjóðinni frá fjárliagslegri
tortímingu. Mennirnir, sem ekkert
liafa lært af óstjórn undanfarinna
ára, reyndust færri innan flokks-
ins, en hinir, sem vildu nú reyna
að sporna við, að atvinnu- og
fjárhagsmál þjóðarinnar færu ekki
með vaxandi hraða í kaldakol.
Undirstalðan.
Sjálfstæðismenn tóku tilmælum
þingmeiri hlutans um samstarf í
stjórn landsins. Ábyrgðarhluti
mundi það hafa verið á jafn alvar-
legum tímum og nú, að gera enga
tilraun til þess að sameina þjóðina
til úrlausnar á vandamálum sínum.
En eins og gefur að skilja, get-
ur engin frambúð orðið í því sam-
starfi, sem hjer er reynt, nema
þingmeiri hlutinn viðurkenni jafu
rjetti kjósendanna í landinu, og
samþykt verði stjóriiarskrárfrum-
varp á næsta þingi, sem tryggi
það jafnrjetti í framtíðinni. ^
Frumskilyrðið fyrir samstarfi
Sjálfstæðismanna við ráðuneyti
Ásgeirs Ásgeirssonar var það, að
flokkurinn sá með því jafnrjettis-
máli kjósendanna best skilað á-
fram að settu marki. í meðvitund-
ihni um það, að margar þjóðir
liafa orðið að heyja áratuga bar-
áttu, til þess að fá rjettlætið trygt
i kosninga’lögum landsins, er frest-
un á meðferð málsins á þingi um 8
—9 mánuði ekki stórvægilegur, ef
á móti kemur samhugur manna,
sem áður gerðu ekki annað en
þverskallast við umbótum í mál-
inu.
Skýlaus yfirlýsing Ásgeirs Ás-
geirssonar í Sameinuðu þingi í dag,
um að hann teldi sjer skylt að bera
fram stjórnarskrárbreytingu á
næsta þingi, þar sem kjördæma-
málið yrði leyst, tekur af allan
vafa Um það, að verkefni stjórnar-
innar er fyrst og fremst lausn
þessa máls.
Ópið.
Ein manntegund meðal þjóðar-
innar hefir lostið upp ópi miklu
við stjórnarskiftin. Fóðurfjenaður
Tímaklíkunnur.Þeir menn sjá ekki
annað en það, að Jónasi Jónssyni,
þessum „fyrverandi tilvonandi“
litlamússolini íslands er vikið frá
völdum, og það voru sjálfir flokks
menn hans, sem fengið höfðu nóg
af honum.
Pólitískur þroski þessara manna
er á svipuðu stigi og pelabarnanna,
sem hafa ekki nema eitt ráð, að
æpa, er þau missa mat sinn, og
geta ekki einu sinni gert sjer grein
fyrir því, þegar pelinn er tómur.
Iðjuhöldur rógs og Gróusagna
reynir nú að blása eldi að því ósam
lyndi innan síns eigin flokks, sem
feykti lionum úr valdastólnum, í
þeirri von, að svipvindar hins póli-
tíska ofstækis í landinu kunni að
þyrla honum upp í valdasessin*
aftur.
Frá sósíalistum.
Þegar til orða kom að hinda
)ann enda á störf hins langa þings,
sem síðar var ákveðið, áttu tveir
forvígismenn Sjálfstæðismanna tal
um það við sósíalista á þingi.
Töldu sósíalistar kjördæmaskip-
unarmálinu hest borgið, ef farin
yrði þessi leið. En þeir voru svo
hreinskilnir, á bak við tjöldin, að
geta þess jafnframt, að jafnskjótt
og Sjálfstæðismenn veldu þenna
lcost, mvndu sósíalistar reyna op-
inberlega að bera brigður á heil-
indi Sjálfstæðismanna í málinu, ef
ske kynni, að sósíalistar gætu með
því önglað sjer í eitthvað fylgi.
Má nærri geta, hversu árang-
urs'laus slíkur skrípaleikur sósíalist
anna verður, ekki síst eftir hina
upphaflegu játning þeirra. En það
fer að líkindum, að sósíalistar
grípi til slíkra Örþrifaráða, á þess-
um tímum, er þeir finna það best
sjálfir, hve fylgi þeirra fer þverr-
andi, og tiltrú almennings á for-
ystu sósíalista í landsmálum er
víða að verða að engu.
Sósíalistar hafa bygt alla pólitík
sína á kröfum um liækkandi kaup-
gjald. Þegar ekki er lengur hægt
að slá þá trumbu, þegar hið háa
kaupgjald blátt áfram stöðvar at-
vinnu í lanclinu, og lokar lífsveg-
um verkafólksins, þá stendur hníf-
urinn í kúnni, fyrir þeim sósíal-
istaþroddunum, hugkvæmni þeirra
er þrotin, bjargráð þeirra engin,
því glamrið um hækkandi kaup er
hið sama og gefa soltnum manni
steina fyrir brauð.
„Sterbú“ einkasölunnar.
Eftir því sem kunnugur maður
liefir sagt b'laðinu um þrotabú
Síldareinkasölunnar, ætla allar
þær svörtustu hrakspár að rætast,
um útkomuna á því búi. Er helst
búist við, að þeir menn reynist
sannspáir, er hjeldu því fram, að
síldar-,,birgðirnar“, sem til voru
er einkasalan uppgafst, myndu
.seljast lítið betur en svo, að þar
fengist skiftakostnaðurinn.. Þá
mun ríkissjóður og Landsbankinn
tapa hátt í miljón, og nærri láta,
að rekstursafkoma einokunarinnar
hafi orðið sú, að sjómenn hefðu
orðið að gefa vinnu sína, gefa allan
sílclaraflann við hryggju í tvö ár,
tii þess að einokunin hefði getað
staðið undir verkunar-, sölu- og
stjórnarkostnaði.
Mun þessi tilraun sósíalismans
með atvinnurekstur þjóðarinnar
verða haldgóð áminning í framtíð-
inni.
Fjárhagurinn.
Fyrir nokkrum dögum kom ut-
anbæjarmaður að máli við þann er
þetta ritar og sagði meðal annars
frá því, sem fyrir sig hefði borið í
viðskiftamálum. Hann þurfti að
kaupa 50 sekki af haframjöli frá
útlöndum, og ætlaði að greiða vöru
þessa við móttöku. En hann fekk
ekki erlendan gjaldeyri til þess.
Var honum sagt, að þess væri eng-
inn kostur, því nú þyrfti bráðlega
að greiða vexti og afborganir af
erlendum ríkislánum. Borgunin
fyrir matvöruna yrði að bíða. Og
með þau skilaboð varð maðurinn
að fara heim í bygðarlag sitt.
Það er ekki ólíklegt, að lítils-
háttar dæmi úr daglega lífinu,
eins og þetta, eða svipað þessu,
opui augu æði margra fyrir því,