Morgunblaðið - 11.09.1932, Blaðsíða 7

OAT FLAKES
Úkeypis kaffistell
getið þjer eignast með því að
nota „3 MINUTE“ haframjöl-
ið. Er aðeins í 42 oz. ferkönt-
nðu pökkumjm. — Fæst víða.
StlTO-
silfurfægi-
lögnr er 6-
viðjafnan-
legur á silf-
ur plett og
a'luminium.
Gefur fagr-
an varan-
legan gljáa.
Ödýrt
i Hamborg
Óheppilegir eða óhæfir menn voru til
embættum áður. Og miður heppileg
áðningakjör einnig.
En hverjum gat komið til hugar að
óreyndu máli, að Hriflungar kæmu
til valda, til þess að gera undantekn-
ingarnar aö reglu, að ráða menn sína
til starfa, með alt öðrum kjörum, en
áður hafði tíðkast, setja þá á hærri
laun yfirleitt, en aðra, og leita uppi
óhæfa menn í hverja trúnaðarstöðuna
á fætur annari.
Meðmæli.
Þegar Tíminn er svo að hæla þess-
um forstjórum, sem Hriflungar hafa
sett á ríkisjötuna, ltemur margt spaugi
legt fram. Jónas Þorbergsson er tal
inn sjálfkjörinn útvarpsstjóri, vegna
þess hvað hann sje góður í íslensku(!)
Hvar kemur það fram í starfsemi út-
varpsins? Yæri ekki nær að telja hon-
um það til gildis, að hann sje bráð-
leikinn í því að leika á grammófón?
Er það að vísu fremur auðlærð list
En hún er atkvæðamest í útvarpinu
Eins mætti t. d. telja áfengisversl-
unarforstjóranum til gildis, að hann
sje leikinn í að hlanda í heimahús
um, og selja ýmiskonar óþverra undir
mismunandi vel fengnum merkjum
Má af því skoða hann sem einskonar
uppeldisföður heimabruggsins, þessa
innlenda iðnaðar, sem þróast best
undir valdsmanns forsjá Magnúsar
Torfasonar. Og ekki verður Tíman-
um skotaskuld úr því, að telja Pálma
Loftssyni eitthvað til gildis, mannin-
um, sem sýnt hefir frábæra þefvísi
á að finna gamla ryðkláfa í útlönd-
um, og kaupa þá til handa ríkissjóði,
með góðum hagnaði fyrir seljendur.
Svona mætti lengi telja. „Hefir
hver til síns ágætis nokkuð-' ‘, stend-
ur þar.
Dómur almennings.
Aluminium Katlar kr. 1.50
Emailleraðir Katlar — 4.00
— Pönnur — 1.00
— Brúsar . — 0.75
Eplaskífupönnur — 1.50
Borðhnífar — 0.50
Matskeiðar — 0.25
’Gafflar — 0.25
Teskeiðar — 0,10
Sigti — ódýr.
Herðatrje.
Kolaausur.
Ofnskermar.
Homið í Hamborg.
Boribðnni
fyrir veitingahús og
matsöluhús úr rið-
fríu stáli, getum við
útvegað með stutt-
um fyrirvara.
JÁRNYÖRUDEILÐ
JEZ ZlfWSEN
99
BYNGJA"
er íslenskt skúri- og ræsiduft
og fæst, hjá
Verslanín Baldar.
Tíanda alþjóðaþing
sálfræðinga
í Kaupmannahöfn
22.—27. ágÚ8t.
Tíöindamaður Morgunblaðs-
ins kom að máli við próf. Ágúst
H. Bjarnason, sem nú er ný-
kominn af þingi þessu, og
spurði almæltra tíðinda. Sagð-
ist prófessornum svo frá:
Inng þessi eru háð 3. hvert
ár. Hið síðasta var háð í Amer-
íku og var þá ákveðið, að hið
næsta skyldi háð í Kaupmanna-
höfn, í virðingarskyni við Har-
ald Höffding, og hann þá gerð-
ur að heiðursforseta þess. En
eins og kunnugt er, lifði hann
það ekki. Hann dó 2. júlí f. á.
í stað þess var nú konungi
Jandsins boðin heiðursforseta
tignin og þá hann hana. Var
þingið sett í hútíðasal háskólans
mánudaginn 22. ágúst, kl. 9 að
morgni, að viðstöddu fjölmenni.
Bauð kenslumálaráðherra þing-
fulltrúa velkomna á frönsku og
sagðist mundu hafa hneigst að
heimspeki, ef hann hefði ekki
farið að gefa sig að stjórnmál-
um. En hinn eiginlegi forseti
þingsins, próf. Rubin, mælti á
enska tungu og komst svo að
orði, er hann sneri sjer til kon-
ungs, að sennilega væri hann
mesti mannþekkjari Dana“.
Konungur tók þessu sem gamni
og brosti við.
Síðan var tekið til starfa.
Mættir voru sálfræðingar og
sálsýkisfræðingar úr öllum álf-
um heims eða frá 30 þjóðlönd-
um alls, 300—400 talsins; en
Sú nýlunda kom fyrir hjer um þejrj sem fjarst bjuggu, komu
daginn, að ritstjóri Tímans auglýsti
þá lífsreglu, að eigi mætti finna að
við menn, nema að undangengnum
dómi fyrir dómstólum landsins.
Kom þessi siðavendni fram í um-
tali um skipherrann á „Ægi“. Var
því haldið fram, að ósæmilegt væri
að skamma manninn, f\T en búið
væri að dæma hann.
En hvað þá um „dóm almeimings' ‘
scm Tíminn hefir æði oft minst á?
Skyldi almenningsdómurinn ekki vera
sá, að varðskipstjórinn, með útkrass-
aSar leiðarbækur ætti ekki vel heima
við það starf, sem hann hefir með
höndum ?
Og hver er dómur almeuniugs um
afskifti fyrverandi dómsmálaráðherra
af Ægismálinu? Hver skyldi hann
vera, síðan það hefir sannast, að þessi
fyrverandi æðsti vörður laga og rjett-
ar í landinu hefir setið fyrir vitni
einu í málinu, til þess að fá vitnið
með hótunum til að hverfa frá því að
segja sannleikann 1 Nefna má stað og
stund, þar sem þetta hefir átt sjer
stað. Skyldi Tíminn ætla, að þagað
verði um afskifti Jónasar Jónssonar
af landhelgisgæslu Einars Einarsson-
ar, þangað til dómstólar hafa dæmt
þenna fyrverandi ráðherra?
Svíþjóð.
Orlitla velsæmisglætu sýndi J. J.
með því að hætta við að gera þjóð
sinni smán, og fara á „íslensku vik-
una“ í Stokkhólmi. Hann átti kost
á að fara. En treysti sjer ekki er til
kom. Hinn stimplaði ósannindamaður
hefir sjeð hve illa átti við, að trana
sjer þar fram, rjett á eftir, að Svíar
höfðu látið forsætisráðherra sinn, fyr-
ir ein ósannindi, hverfa 'á svipstundu
úr opinberu lífi, eins og jörðin hefði
gleypt liann.
alla leið frá Argentínu og Jap-
an og hafði jeg tal af báðum
Annars voru fleiri og færri full-
trúar frá hverju landi, flestir
þó frá Bandaríkjunum, Eng-
landi, Frakklandi og Þýska-
landi. Af hálfu okkar Islend-
inga voru tveir mættir, náms-
bræðurnir gömlu og nemendur
Höffdings, við Guðm. Finnboga
son og jeg. Átti jeg að heita
fulltrúi háskólans og vísinda-
fjelagsins hjer. Við fylgdumst
oftast nær að, fjelagarnir, þold
um sætt og súrt hvor með öðr-
um eftir því, hvað í boði var.
En nóg var á boðstólum, því að
fluttir voru alls um 170 fyrir
lestrar á 5 dögum og gátum við
auðvitað ekki notið nema lítils
hluta þess, þótt við hefðum okk
ur alla viðr Mikið af því var
gott, en sumt hið mesta ómeti
Fyrirlestrunum var venjuleg-
ast þannig fyrir komið, að fyrst
frá kl. 9—12 á daginn, fluttu
2—3 forkólfar ýmissa stefna
innan sálarfræðinnar allt að
klukkustundarlestri í hátíða
salnum. Síðan, eftir dögurð, var
fyrirlestrunum skift niður í 5
deildir í jafnmörgum áheyr-
endasölum, en í hverri deild
fluttir 10—11 hálftímalestrar á
dag, samtímis í öllum deildum,
svo að maður varð að skunda
úr einum áheyrendasalnum í
annan allan daginn til þess að
verða þess aðnjótandi, sem
maður helst vildi hlusta á
En þar bar margt á góma og
verður ekki upptalið. Þar var
rætt um stefnur og aðferðir sál-
fræðinga7 dýrasálarfræði
manna, sálarlíf barna og full-
orðinna, sjúkra og heilbrigðra,
einstaklinga og þjóða, auk ein-
stakra þátta og fyrirbrigða sál-
arlífsins, svo sem dáleiðslu og
sálargrennslunar, hátternis og
rithandar; verður ekki skýrt
frá því í stuttu máli, svo 1
nokkru lagi sje.
Boðið var á leikhúsið og aðra
skemtistaði; farið á sofn, sýn-
ingar og ýmsar stofnanir. En
það, sem flestum mun hafa
fundist mest til um, var heim-
sóknin á heiðursetrinu Carls-
berg, sem ætlað er á hverjum
tíma frægasta vísindamanni
Dana. Fyrstur danskra manna
hafði Höffding hlotið þann
heiðurssess, og hafði jeg komið
þangað einum 3 sínnum, meðan
hann lifði. Saknaði jeg nú vin-
ar í stað, þar sem annar mað-
ur, Niels Bohr, heimsfrægur eðl
isfræðingur, var sestur í hans
sess. —
Fimtudagurinn var helgaður
minningu Höffdings. Fyr um
daginn flutti jeg fyrirlestur á
þýsku um sálarfræði Höffdings
og um þróun sálarlífsins út frá
hans sjónarmiði. Varð jeg þar
að gera einn fyrirlestur úr
tveimur, en það tókst. Síðar um
daginn, eða undir 4, var allri
hersingunni ekið út á Carls-
berg. Var þar tekið á móti
mönnum í glersalnum, hinn svo
nefnda Pompei; hvílir sá sal-
ur á grískum súlum með gler-
þaki og svölum uppi yfir.
Ávarpaði Niels Bohr þar gest
ina, veikri röddu, en hlýlegri,
með tíðum svipbrigðum. Sagði
hann, að faðir sinn hefði verið
aldavinur Höffdings; hefði
hann því þekt hann frá barn-
æsku, en þó einkum eftir að
hann varð stúdent og úr því.
Hefði hann oft heimsótt Höff-
ding hin síðustu árin og þeir
þá títt setið á tali um hina nýju
heimsmynd, sem nú væri að
rísa upp af afstæðiskenningu
Einsteins, Kvanta-kenningu Pla-
neks og frumeindakenningu
þeirra Rutherfords, hans og
annara*). Hefði hugur Höff-
dings verið opinn og öndverður
fyrir öllum þessum nýungum
fram til síðustu stundar.
Staðfestu þessi orð það, sem
jeg hafði sagt um Höffding ný-
látinn í ,,Berlin^gi“ í fyrra:
,,Hann var hvorki dulsinni nje
spámaður, heldur frjálshuga
Matborð.
Stólar.
*
Altaf
idfr-
astír.
viö
Dónkirkinna.
Kaupmenn!
er lang útbreiddasta blaðiö
til sveita og við sjó, utan
Reýkjavíkur og um hverfis
hennar, og er því besta
auglýsingablaðið á þessum
slóðum.
Sigurður Ágústsson
Lækjargðtu 2.
Raf I agnir
Viðgerðir
Breytingar
Hringingar-
lagnir.
Simi 1019
minninguna um þennan hrein-
skilna, ástúðlega kennara, er
veitti oss fyrstu vígsíuna í þjón-
ustu vísindanna“. (Berl. Tid.,
4. júlí f. á.).
Að ræðu Bohrs lokinni var
boðið te. Dreifðust menn síðan
um hinn mikla og fagra aldin-
garð og að síðustu var tekin
maður og hreinskilinn, er hafði mynd af öllum söfnuðinum,
opin augun fyrir öllum mögu-f mynd sú, er sýnd er í gluggum
leikum lífsins og tilverunnar. Morgunblaðsins. Má þar líta
Hann gat ekki að sjer gert að
brosa góðlátlega bæði að þeim,
er börðu fótastokkana alla æfi
fyrir einhverri sjerstakri kenn-
ingu, og eins að hinum, er hnig-
ið hefðu í væran blund einhvers
konar trúar. Sjálfur var hann
vökumaður alt til síðustu stund-
ar og horfði á morgunsár hins
komandi dags. Og það var þessi
skátaþjónusta, þessi vörður um
hinn heilaga eld frjálsra rann-
sókna í musteri vísindanna, sem
hann brýndi fyrir oss, hinum
yngri nemendum sínum. Síðan
er nú liðinn mannsaldur og
hver hefir haldið sína leið í líf-
inu, en ennþá varðveitum vjer
*)
1928-
og1 anna.
Sbr.
-’29,
Árbók háskólans,
Heimsmynd vísind-
margt stórmenni, en mest ber á
Bohr í miðrí þyrpingunni og
höfuðlærifeðrum stórþjóðanna,
eins og t. d. Henri Piéron, frá
París, Claparéde frá Genéve,
W. Kohler frá Berlín, W. Stern
frá Hamborg og þeim Spear-
man og C. S. Meyers frá Lond-
on. Sakna jeg úr þeim hóp
tveggja frægra manna, er sótk
hafa mörg hin undanfarandi
þing, þeirra Pierre Janet’s ot
Mc. Dougalls, er jeg tel fremsta
núlifandi sálarfræðinga. Pov-
lov hinn rússneski var heldur
ekki á mynd þessari, þótt hamt
sæti þingið.
Föstudaginn vorum við í boði
borgarinnar á hinu fræga ráð-
húsi Kaupmannahafnar, ókum
þaðan út á Erimitagen og það-
an til náttverðar í Skodsborg.